ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΟΜΑΤΣΙΟΥΛΗΣ strange stories

Δεν μπορώ να γνωρίζω τι σημαίνει – ακόμη και σε ορισμένους, ακόμη και σ’ όσους έχουν υπ’ όψιν τους ποικίλες ελληνορόκ λεπτομέρειες – το όνομα «Σωτήρης Κοματσιούλης». Ένας τραγουδοποιός, που άφησε δύο μόλις επίσημα τραγούδια, το 1972, για ν’ αλλάξει στη διαδρομή ακόμη και την ταυτότητά του, θάβοντας την ελληνική του καριέρα και ξεκινώντας μίαν άλλη, στο Λονδίνο και αλλαχού… Η καθημερινότητα παίζει μυστήρια παιγνίδια. Πριν από δύο χρόνια περίπου, τον Ιούλιο του ’08, είχα αναφέρει το όνομα του Σωτήρη Κοματσιούλη σ’ ένα κείμενό μου στο Jazz & Τζαζ με αφορμή κάποιους space υπαινιγμούς στο παλαιό ελληνικό ροκ, αναφερόμενος στο τραγούδι του «Επιδρομή από τον Άρη». Εκείνο το κείμενο το ανέβασα στο blog την 28η Μαρτίου, τρέχοντος που λένε. Γι' αυτή την ανάρτηση πληροφορήθηκε ο Σωτήρης Κοματσιούλης και με πήρε τηλέφωνο την Τρίτη το πρωί (13/4) στο περιοδικό, για να μ’ ευχαριστήσει (δεν είχα κάνει και τίποτα – τώρα θα κάνω). Εξεπλάγην, εννοείται. Αλλά όχι και τόσο, στην αρχή. Καθότι, τέσσερις μέρες νωρίτερα, την Παρασκευή 9/4, στο δισκάδικο Σόλωνος & Μασσαλίας, είχα φάει την πρώτη φάπα. Έφευγα από το μαγαζί, όταν έμπαινε ο Νίκος της VEA Music/Missing Vinyl, λέγοντάς μου: «που πάς; - έλα ν’ ακούσεις τι έχω φέρει». Και τι είχε φέρει ο άνθρωπος, ανάμεσα σε άλλα διάφορα; Ένα δείγμα LP(!!) με τραγούδια του Σωτήρη Κοματσιούλη. Πήρα, εννοείται, μία πρώτη γεύση επί τόπου. Έτσι, λοιπόν, όταν σήκωσα το τηλέφωνο στο γραφείο, ακούγοντας από την άλλη μεριά τ' όνομά του, το μυαλό μου δεν πήγε σε όσα είχα γράψει στο blog (σιγά τώρα), αλλά στο Νίκο. Υπέθεσα δηλαδή ότι αυτός είχε δώσει το τηλέφωνο του περιοδικού στον Κοματσιούλη, για να με ζητήσει. Ουδεμία σχέση. Ο Κοματσιούλης δεν ήξερε τίποτα. Είχε κινηθεί τελείως μόνος του, εξαιτίας του blog. Με τα λίγα με τα λιγότερα του είπα «αφήστε τώρα τα πολλά λόγια, κι ελάτε αύριο από το γραφείο να μιλήσουμε»… (Από αριστερά: Γιώργος Σιέρρας, Σωτήρης Κοματσιούλης, Σπύρος Φατούρος, Γρηγόρης Ρουμελιώτης - ήτοι Κοματσιούλης και Κάστορες)

Δύο πράγματα που έχουν τη σημασία τους. Πρώτον. Τον Κοματσιούλη τον είχα δει live, ναι, σ’ ένα μαγαζί της Κυψέλης να τραγουδάει λαϊκο-μοντέρνα εκεί προς το 1988 (το γεγονός αυτό το είχα αναφέρει και στο βιβλίο μου «Ραντεβού στο Κύτταρο» το 1996, γράφοντας επί λέξει πως «πριν από μερικά χρόνια ήταν βασικό στέλεχος λαϊκών νυχτερινών κέντρων»). Εκεί, με είχαν πάει κάτι φίλοι, στο τελείως άσχετο. Είχε φάση. Η όλη φάση. Παρότι τον ήξερα λοιπόν – πρωτάκουσα τα τραγούδια του το 1986 – δεν του μίλησα στο κέντρο· δεν είναι και του τύπου μου να ενοχλώ τους ανθρώπους στην ώρα της δουλειάς τους. Δεύτερον. Από το τωρινό τηλεφώνημα πρόλαβε να μου πει πως ήταν για χρόνια στην Αγγλία, πως είχε πάει εκεί με τη Μαρία Βασιλείου (την «Ευδοκία»), πως τον είχε βοηθήσει ο Robert Wyatt(!) στην αρχή της πορείας του, πως είχε γνωρίσει τον Bob Marley(!) και άλλα «παράξενα» και πως, τέλος πάντων, έκανε καριέρα στο Νησί ως Steve Gemos. Αν και το όνομα «Στηβ Γκέμος» το γνώριζα από ένα LP της RCA/BMG το 1993 – Στηβ Γκέμος & Απειλές «Απογείωση» – με τίποτα δεν μπορούσα να φανταστώ πως ο Στηβ Γκέμος και ο Σωτήρης Κοματσιούλης ήταν το ένα και το αυτό πρόσωπο. Εγκατεστημένος από χρόνια στο Λονδίνο, ο Σωτήρης Κοματσιούλης ήλθε τον τελευταίο καιρό στην Αθήνα, προκειμένου να επιμεληθεί το δίσκο του που θα κυκλοφορήσει όπου να’ναι (το ελπίζω – ελπίζω δηλαδή να ξεπεραστούν κάποια τελευταία προβλήματα και να συμβεί η έκδοση) και που θα περιλαμβάνει 6 ανέκδοτα τραγούδια του από το 1973 (αν έβγαιναν τότε θα έκαναν πάταγο -μπορεί ν' ακούγομαι υπερβολικός, αλλά έτσι νοιώθω τώρα), τα δύο τραγούδια του single «Επιδρομή από τον Άρη/ Σαν τον άνεμο» [Pan-Vox PAN 6447] του 1972, και άλλα τρία που έγραψε, ως Γκέμος, στο Λονδίνο το 1975, υπό τας ευλογίας του Wyatt!!
Μίλησα δύο ώρες με τον Σωτήρη Κοματσιούλη, είπαμε πολλά που είναι για δημοσίευση και αλλά όχι. Η κουβέντα μας, ολοκληρωμένη και σε στυλ συνέντευξης, θα δωθεί πρώτα από το Jazz & Tζαζ και αργότερα και από το blog. Εδώ, ένα απόσπασμα…
Έχω πολλά να ρωτήσω. Αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά. Πώς ξεκινάτε;
Η καριέρα μου ξεκινάει στη Λάρισα στα τέλη του ’60 – είχαν βρεθεί εκεί οι γονείς μου – και από πολύ μικρός 14-15 χρονών παίζω κιθάρα και τραγουδώ στους Lovers.(…)
Είχε επιτυχία το δισκάκι;
Σημαντική, για τα μέτρα της εποχής. Ήμουν πολύ μικρός ακόμη, 18 χρονών, με σταματούσαν στο δρόμο και μου σφύριζαν το «Σαν το άνεμο». Είχα καταλάβει πως άρεσα και πως με προωθούσαν σαν κάτι νέο και μεγάλο. Ας πούμε σαν τον Πασχάλη ή το Δάκη. Μ’ έψαχναν για τις εκπομπές τους ο Μαστοράκης, ο Τέρενς Κουίκ… Το καλοκαίρι του ’72 με βρίσκει στα Καμένα Βούρλα μ’ ένα γκρουπ τους Sea and Moon, παρουσιάζοντας πολλά δικά μου τραγούδια. Μεγάλη επιτυχία. Δεν μ’ άφηναν να φύγω από τη σκηνή, αν δεν έπαιζα τον «Κοσμά»…
Με τη Μαρία Βασιλείου πώς γνωριστήκατε;
Ήταν πελάτισσα στο ABC Club της Πατησίων που δούλευα. Τότε η Μαρία (σ.σ. μιλάμε για την πρωταγωνίστρια στην «Ευδοκία» του Δαμιανού, στο «Θιάσο» του Αγγελόπουλου, και σε κανα-δύο soft του Ευστρατιάδη, η οποία δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή) ήταν ένα από τα κορίτσια της εποχής, που είχαν ισχυρά πατήματα. Ήταν πανέμορφη, είχε μεγάλες δυνατότητες, αλλά έβλεπε, ταυτοχρόνως, πόσο χάλια ήταν η κατάσταση στην Ελλάδα. Τότε ήταν που μου έριξε την ιδέα να φύγουμε, να πάμε στην Αγγλία. Μου έλεγε πως εκεί θα με βοηθούσε να ξεκινήσω κάτι νέο. Άλλο που δεν ήθελα κι εγώ. Και όντως, στις αρχές του ’74 βρισκόμαστε στο Λονδίνο (σ.σ. η Μαρία Βασιλείου έζησε εκεί το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της). Πριν, όμως, πρόλαβα και έγραψα άλλα 6 κομμάτια στην Αθήνα, τα οποία ευτυχώς σώθηκαν, επειδή ήθελα να τα πάρω μαζί μου. Έτσι, σαν ανάμνηση… Πώς μπαίνει στη μέση ο Robert Wyatt;
Ο Robert Wyatt ήταν αδελφικός φίλος της Μαρίας Βασιλείου, είχαν μεγαλώσει στην ίδια γειτονιά. Ήταν λογικό να μου τον γνωρίσει. Μπαινοβγαίναμε σπίτι του, μετά το ατύχημα που είχε και τον άφησε παράλυτο. Μέσω του Wyatt γνώρισα κάποιους μουσικούς κι έτσι μπήκα στα Matrix Recording Studios για να ηχογραφήσω μερικές νέες συνθέσεις μου με αγγλικό στίχο – εξάλλου το όνομά μου ήταν πια Steve Gemos (από το επώνυμο της μητέρας μου), δεν ήθελα να έχω καμία σχέση με τον… Κοματσιούλη. Ο Wyatt με ενθάρρυνε. Του άρεσε ο τρόπος που έδενα το μπουζούκι με το ροκ…
Όταν κυκλοφορήσει, με το καλό, ο δίσκος θα επανέλθω... (Μερικές από τις φωτογραφίες προέρχονται από το αμπαλάζ του αναμενόμενου LP).