ERDEM HELVACIOĞLU προετοιμασμένο πιάνο

Έχω γράψει κι άλλες φορές (και στο blog και στο Jazz & Tζαζ) για τον τούρκο κιθαρίστα-πειραματιστή Erdem Helvacıoğlu, με αφορμή ποικίλες ηχογραφήσεις του, ξεκινώντας από το “Altered Realities” (2006) και το “Wounded Breath” (2008) και φθάνοντας μέχρι τις συνεργασίες του με τον Per Boysen στο “Sub City 2064” (2010), την Ros Bandt στο “Black Falcon” (2010) και την Sirin Pancaroglu στο “Resonating Universes” (2011). O Erdem Helvacıoğlu, ο οποίος πριν από ένα χρόνο περίπου (τον Απρίλιο του ’12) επισκέφθηκε την Αθήνα, παρουσιάζοντας δουλειά του στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, έχει μία συνεχή και πυκνή δραστηριότητα, που καλύπτει τόσο τις παραστάσεις (προφανές), όσο και τη δισκογραφία (ακόμη πιο προφανές!). Αρκεί να πω μόνον πως, μέσα στο 2012, κυκλοφόρησε έξι τουλάχιστον άλμπουμ, είτε σόλο, είτε σε συνεργασία με κάποιον άλλον! Για δύο απ’ αυτά θα πω λίγα λόγια στη συνέχεια…

Το ARTER-space for art είναι ένας πολιτιστικός χώρος (με κατεύθυνση τη σύγχρονη Τέχνη και την πρωτοπορία), που άνοιξε τον Μάιο του 2010 στη συνοικία Beyoğlu της Κωνσταντινούπολης. Εκεί, στο διάστημα 10-26/2/2012 παρουσιάστηκε το project τού Erdem Helvacıoğlu “Freedom to the Black”, ένα δεκάλεπτο έργο, όσον αφορά στο ηχητικό του μέρος επηρεασμένο από το “Piano Piece” του George Maciunas (1931-1978) –κεντρική φιγούρα του κινήματος Fluxus–, που είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά το 1970, από τον γάλλο ντανταϊστή καλλιτέχνη (ας τον πω έτσι) Ben Vautier. Η βασική ιδέα του “Piano Piece” ήταν να καρφωθούν, ένα προς ένα, τα λευκά πλήκτρα ενός όρθιου πιάνου, αφήνοντας ελεύθερα προς κίνηση μόνον τα μαύρα (ο συμβολισμός ήταν προφανής). Ο Helvacıoğlu χρησιμοποίησε ηχογραφήσεις εκείνου του πρώτου πιάνου, το οποίο εκτιθόταν συγχρόνως στο ARTER και τις οποίες «εμπλούτισε», παρεμβαίνοντας στο σώμα και στα… σπλάχνα τού οργάνου με ψαλίδια, ωτοασπίδες, παιγνίδια, μπαγκέτες, σφυριά, κατσαβίδια και διάφορα άλλα αντικείμενα, καταγράφοντας τη βοηθεία 17 μικροφώνων κι ενός λογισμικού το τελικό αποτέλεσμα. Το ακουστικό ενδιαφέρον είναι αναμενόμενο. Πρόκειται για ένα εξωφρενικής έντασης και δύναμης track που σμπαραλιάζει την ακοή (χωρίς να είναι θόρυβος), υποβοηθούμενο από την μοναδική καθαρότητα και το πολυεπίπεδο τής ηχογράφησης. Άκουσα το CD σε απλό στερεοφωνικό, αλλά το πήγα και σε φίλο που διαθέτει τετραφωνικό σύστημα για να το ακούσω όπως πρέπει.... Το δισκάκι “Freedom to the Black” είναι ένθετο στο φερώνυμο 74 σελίδων δίγλωσσο βιβλίο (τουρκική/αγγλική), το οποίον περιέχει κείμενο του Melih Fereli (από το ARTER) για το έργο και την ιστορία του, εικόνες με όλα τα συμπράγκαλα της έκθεσης, καθώς και μία εκτεταμένη και πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη τού Helvacıoğlu (στον Fereli).

Όντας μέσα στο… προετοιμασμένο-πιάνο κλίμα, ο Helvacıoğlu κυκλοφόρησε μέσα στο ’12 ένα πλήρες άλμπουμ 48λεπτης διάρκειας, υπό τον τίτλο “Eleven Short Stories” στην αμερικανική εταιρεία Innova Recordings· βασικά ένδεκα prepared ασκήσεις, που έχουν κινηματογραφική αφετηρία. Όπως λέει ο ίδιος ο τούρκος πειραματιστής την αφορμή την πήρε από το έργο (από την εντύπωση του γενικότερου έργου και όχι από συγκεκριμένες ταινίες) των Kim Ki-Duk, David Lynch, Krzysztof Kislowski, Θόδωρου Αγγελόπουλου, Jane Campion, Anthony Minghella, Ang Lee, Atom Egoyan, Darren Aronofsky, Alejandro Gonzalez Inarritu και Steven Soderbergh. Το αποτέλεσμα δικαιώνει τον Helvacıoğlu (εντυπωσιακό το “Six clocks in the dim room”), ανεξαρτήτως της κινηματογραφοφιλικής έμπνευσης· καθότι οι αναφορές στον Αγγελόπουλο ή τον Kislowski θα μπορούσε να είναι προφανής, αλλά όχι και στον Kim Ki-Duk ή τον David Lynch.

Τα υπόλοιπα τέσσερα άλμπουμ που κυκλοφόρησε ο Erdem Helvacıoğlu μέσα στο 2012 είναι τα “Timeless Waves” [Sub Rosa], “Planet X” (με τον Ulrich Merlin) στην Innova, “Fields and Fences” (με τον Bill Walker) στην Far East West και “Erlik Khan” (με τον Bruce Tovsky) στην Periphery.

Επαφή: www.erdemhelvacioglu.com