Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟΝ «ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗ» ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ η θεατρική διασκευή του μυθιστορήματος του Νίκου Καζαντζάκη, που ανέβηκε το καλοκαίρι του 1966 από το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη

Ο «Καπετάν Μιχάλης» [Columbia/ EMI, 1966] είναι ένας πολυαγαπημένος δίσκος του Μάνου Χατζιδάκι. Δεν θ’ αρχίσω, εδώ, να γράφω κοσμητικά του τύπου «συγκλονιστικός», «ανεπανάληπτος», «αριστούργημα» και άλλα τέτοια, θα πω μόνο πως τραγούδια όπως «Η Κρασογιώργαινα», το «Πού είναι ο Θεός» και το «Κυρά μου Αμπελιώτισσα», άπαντα γνωστά με τη φωνή του Γιώργου Ρωμανού (αργότερα και με της Φλέρυς Νταντωνάκη και άλλων) σε διαλύουν και σήμερα με τις θείες μελωδίες τους.

Το άλμπουμ ηχογραφήθηκε στο Studio Alfa, στα Μελίσσια, στο διάστημα 10-19/7/1966, και λογικά κυκλοφόρησε λίγο αργότερα, πιθανώς μέσα στον Αύγουστο – καθότι, στη δεκαετία του ’60… οι μύγες δεν ήταν παχιές τον Αύγουστο. Και δίσκοι έβγαιναν, και θεατρικές παραστάσεις εξελίσσονταν, και βιβλία τυπώνονταν.

Κοιτάζοντας το μέσα μέρος του εξωφύλλου πληροφορούμαστε πως οι… «στίχοι των τραγουδιών σχηματίστηκαν από αυτούσιες φράσεις του Ν. Καζαντζάκη που περιέχονται στο βιβλίο του ‘Καπετάν Μιχάλης’» και πως «την επιλογή και σύνθεση σε επτά ενότητες έκαμε ο Γεράσιμος Σταύρου».

Και όντως. Το άλμπουμ περιέχει επτά τραγούδια («Όμορφη πούναι η Κρήτη», «Δεν ήταν νησί», «Κυρά μου Αμπελιώτισσα», «Η Κρασογιώργαινα», «Μεγαλοβδόμαδο», «Βαριά απόψε η νύχτα», «Πού είναι ο Θεός») και τέσσερα ορχηστρικά («Εισαγωγή», «Μουσική για την Εμινέ», «Κερκέζικο», «Η σφαγή»). Κοιτώντας δε και τη φωτογραφία, πάντα από το gatefold cover, βλέπουμε στο πιάνο τον Μάνο Χατζιδάκι, πίσω του τον Γιώργο Ρωμανό και δίπλα του τον Μάνο Κατράκη. Ποια ήταν, όμως, η σχέση του Κατράκη με το έργο δεν μας αποκαλύπτεται στο άλμπουμ – δεν υπάρχει ουδεμία σχετική αναφορά. Θυμάμαι, μάλιστα, πως είχα αναρωτηθεί σε σχέση με την παρουσία του ηθοποιού, την εποχή που είχα αγοράσει αυτό το LP (περί τα μέσα του ’80). Αργότερα, βεβαίως, πληροφορήθηκα τα καθέκαστα, αλλά το άπαν το έμαθα πριν μερικά χρόνια, όταν έπεσε στα χέρια μου το πρόγραμμα της θεατρικής παράστασης του «Καπετάν Μιχάλη», της χειμερινής περιόδου 1966-67. Το θεώρησα πολύ μεγάλη τύχη. Και ήταν!

Βασικά, η αφετηρία του άλμπουμ (και βεβαίως του θεατρικού) ήταν ο Μάνος Κατράκης και όχι ο Χατζιδάκις. Όπως σημειώνει ο ίδιος ο Κατράκης στο πρόγραμμα:

«Ήταν πάντα μια βαθειά μου επιθυμία, ένα μου όνειρο να ζωντανέψω στη σκηνή τον Καπετάν Μιχάλη. Μέσα σ’ αυτόν τον ήρωα, το μεγάλο τέκνο της Κρήτης και της Ελλάδος, ο Νίκος Καζαντζάκης, έκλεισε όλη την αδάμαστη κρητική ψυχή –πάει να πει όλη την ελληνική και την παγκόσμια ψυχή– το πάθος για την ανθρώπινη ελευθερία(…). Αναρωτιόμουν: Θα μπορέσω τάχα να μεταδώσω στο κοινό τη μήνυμα της καζαντζακικής δημιουργίας με θεατρική μορφή; Δύσκολο, πολύ δύσκολο το εγχείρημα. Ωστόσο έπρεπε να τολμήσω. Η φωνή του Καζαντζάκη έπρεπε ν’ ακουστεί – έχει τη δύναμη να πιάνει παντού τόπο. Γιατί τη χρειαζόμαστε τη φωνή του κάθε στιγμή και περισσότερο σήμερα που το θέατρό μας θέλει να υπάρξει, να μιλήσει στη γλώσσα μας και πάνω από όλα για τα ελληνικά πάθη(…). Ας μου επιτραπεί όμως να ευχαριστήσω ξεχωριστά τον διακεκριμένο μας συνθέτη Μάνο Χατζιδάκι για την πολύτιμη συμβολή του στο ανέβασμα του ‘Καπετάν Μιχάλη’. Ήταν μια προσφορά, κάτι πολύ περισσότερο από ευεργετική. Τον ευγνωμονώ».

Η συνέχεια εδώ…

http://www.lifo.gr/articles/music_articles/131817