ΞΥΔΟΥΣ – ΣΤΟΚΑΣ – ΜΑΛΑΜΑΣ

Οι τραγουδοποιοί ή έχουν (πάντα) μισο-γραμμένους δίσκους στα χαρτιά τους ή τα στούντιο, ή δίνουν ή ετοιμάζουν live. Έτσι, όταν συμβεί το αναπάντεχο, πάντα κάτι θα υπάρχει σχεδόν έτοιμο, σχεδόν τελειωμένο, ίνα γίνει εμπόρευμα. Σωστό, λάθος, πρέπον ή μη; Σ’ αυτά απαντά ο καθένας μόνος του. Ο απρόσμενος θάνατος του Μάνου Ξυδούς (13/4/2010) είναι η αιτία και η αφορμή της κυκλοφορίας ενός άλμπουμ που ετοίμαζε, αλλά δεν το ολοκλήρωσε. Το «Όταν θα φύγω ένα βράδυ από ’δω» [7, 2010], δεν αλλάζει την εικόνα που έχει σχηματίσει ο κόσμος για την τραγουδοποιία του Ξυδούς. Βιωματικός λόγος, αν και τακτοποιημένος με υπερβάλλοντα ζήλο, μπαλαντορόκ μουσικές καταστάσεις. Δεν πρόκειται για το είδος εκείνο του ελληνικού τραγουδιού στο οποίο βρίσκω κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον (τονίζω το «ιδιαίτερο», γιατί ένα ενδιαφέρον πάντα υπάρχει)· αλλά αυτό μην το πάρετε τοις μετρητοίς, καθότι ο «Βυθός» του Κώστα Παρίση (με τους Πορτοκάλογλου, Τσακνή και τις κόρες του Ξυδούς) είναι καλό τραγούδι. Απεναντίας, πάρε τε αν θέλετε τοις μετρητοίς πως η εκδοχή του κλασικού spiritual “Mary don’t you weep” (ως «Μαίρη, μη λυπάσαι πια») δεν ανταποκρίνεται (και τόσο) στο βάρος του τραγουδιού. Θα μου πείτε, βεβαίως, πως αυτό δεν είναι εξ ανάγκης μεμπτό. Ok. Nα συμφωνήσω.Πολυσυλλεκτική η «Βόλτα» [7, 2010] του Μπάμπη Στόκα. Στα τραγούδια έχουν συμβάλλει, εκτός από τον ίδιον, και οι Γιάννης Κωνσταντινίδης, Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος, Κώστας Λειβαδάς, Αγαθή Δημητρούκα, Ισαάκ Σούσης, Μάνος Ελευθερίου και Αλέξανδρος Στεφόπουλος. Συνηθισμένο γεγονός; Απολύτως θα έλεγα. Όπως, επίσης, είναι σύνηθες και τα 16 τραγούδια της έκδοσης να μην στέκονται, όλα, στο αυτό επίπεδο. Όπως είναι αναμενόμενη και η ερμηνευτική προσέγγιση του γνωστού τραγουδιστή. Σε πολλά από τα κομμάτια ακούγονται κοινοτοπίες, σε άλλα οι συνθέσεις δεν έχουν κάτι να προτείνουν, και οπωσδήποτε στα λιγότερα μουσικές και στίχοι συμβάλλουν προς τη δημιουργία του αξιοπρόσεκτου. Αλλά και οι ενορχηστρώσεις δεν ξεφεύγουν από την πεπατημένη. Καμμία φαντασία. Καμμία αιχμή. Κανένας «προσωπικός» ήχος. Παρά ταύτα δύο θέματα ξεχωρίζουν. Να είναι συμπτωματικό άραγε πως και τα δύο («Δεν είναι αργά», «Έρασμος») είναι σε στίχους της Αγαθής Δημητρούκα; Ίσως.Η ιστορία λέει πως οι συναυλίες του Σωκράτη Μάλαμα είναι το «άλλο πράγμα». Δεν μπορώ να το επιβεβαιώσω. Μία φορά έχω δει live τον Σωκράτη Μάλαμα, και μάλιστα πριν πολλά-πολλά χρόνια. Θα επιχειρήσω, έτσι, να σχηματίσω γνώμη, τώρα (όσο κάτι τέτοιο είναι δυνατόν), τη βοηθεία του 4πλού CD «έξω» [Lyra, 2010], που αποτελείται από ζωντανές ηχογραφήσεις που συνέβησαν στο Θέτρο Βράχων (Βύρωνας), στο Θέατρο Δάσους (Θεσσαλονίκη) και στο στούντιο Royal Alzheimer Hall (Θεσσαλονίκη). Ο Μάλαμας έχει δίπλα του, σε κάθε περίπτωση, δεδομένο συγκρότημα (Κλέων Αντωνίου κιθάρα, Φώτης Σιώτας βιολί, Κυριάκος Ταπάκης μπουζούκι, λαούτο, μπάσο-ντραμς οι Παπατριανταφύλλου-Μιχαηλίδης, ο ίδιος παίζει ακουστική κιθάρα, ο Νίκος Παραουλάκης νέι). Είναι εξασφαλισμένη, δηλαδή, η ηχητική ενόητα (όχι μόνο στα… έξω live, αλλά και στα στούντιο). Τίποτα, με άλλα λόγια, δεν μπορεί να διασαλεύσει τον τρόπο της μπάντας να είναι αυτή που είναι, παράγοντας έναν σήμα κατατεθέν ήχο. Εκεί, επάνω, πατάει ο Μάλαμας προκειμένου να δώσει σχήμα στα τραγούδια του, τα οποία αποκτούν έτσι ακόμη μεγαλύτερη ενότητα – παρότι μερικά απ’ αυτά τα χωρίζουν δύο δεκαετίες. Η… σταθερή και αδιασάλευτη λιτότητα, λοιπόν, είναι ό,τι παρέχει τη δύναμη στον Μάλαμα στο να παραμένει πειστικός, στα δυνατά τραγούδια Λάσπες, Το γράμμα και σε όποια άλλα από τα υπόλοιπα.