λέω να ξαναρχίσω το κάπνισμα, μόνο που δεν βρίσκω πια τη μάρκα μου…

Έχω κόψει το τσιγάρο εδώ και πολλά χρόνια, όμως σκέφτομαι να το ξαναρχίσω… Κακή-ξεκακή συνήθεια δεν την έκοψα ποτέ «μαχαίρι» και πάντα βρίσκω την ευκαιρία (μέσω τράκας πια) ν’ ανάβω κανένα, αραιά και που, όταν υπάρχει λόγος… Κάπνιζα για κάμποσα χρόνια Old Navy, το καλύτερο blended που έβαλα ποτέ στο στόμα μου, και σταμάτησα να καπνίζω, όταν δυσκολευόμουν πλέον να το βρω. Και αναφέρομαι, πάντα, στο κλασικό μαλακό πακέτο με το απίστευτο σχέδιο, το καραβάκι, που έμοιαζε αποκομμένο σαν από διαφημιστικό του ΕΟΤ των sixties (του Βακιρτζή ή του Κάραμποτ). Ένα έργο Τέχνης, σε καθημερινή χρήση, στα χέρια μας...

Το κάπνισμα για μένα δεν ήταν ποτέ οργανική ανάγκη (κάπνιζα εξάλλου λίγα τσιγάρα την ημέρα και τα περισσότερα το βράδυ, στις εξόδους), αλλά ανάγκη για επίδειξη ενός στυλ, ενός προφίλ, και το Old Navy βοηθούσε πάντα προς αυτή την κατεύθυνση. Ως φοιτητής, εξάλλου, ήμουν ο μόνος στην παρέα που κάπνιζε αυτό το απροσδιόριστης κοινωνικής ομάδας τσιγάρο, όταν όλος ο κόσμος ντουμάνιαζε με κασετίνα Καρέλια ή Άσσο σκέτο. Πιο παλιά υπήρχε και το αντινικότ 22, αλλά εγώ δεν το πρόλαβα στις δόξες του – θυμάμαι, όμως, όλη τη γειτονιά να το καπνίζει.

Έτσι λοιπόν στην εφηβεία, και καθώς τελείωνα το Λύκειο, έψαχνα να βρω μάρκα για ν’ αγοράσω. Είχα δοκιμάσει διάφορα τσιγάρα –τότε, πάνω-κάτω, όλα ίδια μου φαίνονταν– αλλά κάτι με εμπόδιζε από το... ν’ απλωθώ προς τα Καρέλια του πατέρα μου (που έμοιαζαν γεροντίστικα), ή προς τα Παλλάς ενός μπάρμπα μου (που τα έβλεπα σαν γυναικεία). Αμερικάνικα… Camel, Marlboro και τέτοια δεν θα κάπνιζα με τίποτα, καθότι τότε διάγαμε σφοδρή αντιαμερικανική περίοδο... Ήθελα το δικό μου ελληνικό πακέτο να εκφράζει κάτι βαθύτερο, κάτι που να μου πηγαίνει και να με αφορά. Κάτι, που θα μ’ έκανε να ξεχωρίσω στην παρέα, δηλώνοντας ποιος είμαι. Αυτά με απασχολούσαν εκείνη την εποχή που τελείωνα το Λύκειο, λίγο πριν χριστώ ακαδημαϊκός πολίτης (τι φράση!).

Δεν θυμάμαι πώς ακριβώς ανακάλυψα το Old Navy, αλλά κάτι πρέπει να συνέβη… και αυτό προσπαθώ, τώρα, να προσδιορίσω. Κατ’ αρχάς «καραβάκι» δεν κάπνιζε κανείς στην οικογένειά μου, το σόι μου, τη γειτονιά ή την παρέα μου – άρα αποκλείεται να το είδα στα χέρια κάποιου.

Εκείνα τα χρόνια, προς τις τελευταίες τάξεις του Λυκείου, είχα ένα φίλο που ήθελε να γίνει καπετάνιος, να πάει στα καράβια. Το κατάφερε. Πήγε στα καράβια, μπορεί όχι σαν καπετάνιος, αλλά πάντως πήγε. Το ρίχναμε λοιπόν στις βόλτες στο λιμάνι... και βλέπαμε τα πλοία, μικρά ή μεγαλύτερα, να σαλπάρουν, άλλα να έρχονται, άλλα ν’ αράζουν μεσοπέλαγα (αρόδο, όπως λένε) και γενικώς μας έδερνε η αρμύρα, καθώς η βόλτα κατέληγε σε κολύμπι στ’ ανοιχτά, ατέλειωτο ψάρεμα και σχετική συζήτηση. Μετά, στο σπίτι, δανειζόμουν τα βιβλία του, τα μπλε της «βιβλιοθήκης του ναυτικού» του Ιδρύματος Ευγενίδη, και διάβαζα για τις ΜΕΚ (τις μηχανές εσωτερικής καύσεως), τα λιπαντικά, τα ηλεκτρολογικά και άλλα σχετικά… Πιθανώς από ’κει να κόλλησα το μικρόβιο της Μηχανολογίας, αλλά κυρίως από ’κει ένοιωσα την ανάγκη να καπνίσω σαν ναυτικός, σαν καπετάνιος…

Οπισθόφυλλο από «Ταχυδρόμο» του ’76

Οπότε; Οπότε το Old Navy γινόταν αυτομάτως η μόνη επιλογή. Είχα στη μνήμη μου δηλαδή τη φοβερή διαφήμιση του Παπαστράτου από τα μέσα του ’70, στα περιοδικά, την τηλεόραση και τον κινηματογράφο, με τον μουσάτο καπετάνιο ν’ ανάβει ή να κρατάει το τσιγάρο του ατενίζοντας το πέλαγος, κι από κάτω «χαλί» (έτσι θυμάμαι, αν κάνω λάθος ας με διορθώσει όποιος θυμάται καλύτερα) τη μουσική των Pink Floyd από το “Welcome to the machine” (με τα synth-εφέ, που αναπαριστούν ήχους από μηχανές, ήχους από άγκυρες που πέφτουν στη θάλασσα και τα τοιαύτα – εγώ έτσι τα μετάφραζα τότε κι ας έκανα λάθος, αν έκανα…).

Κάπνισα Old Navy λοιπόν για κάμποσα χρόνια, και το έκοψα κάποτε, εκεί στις αρχές του ’90, όταν άλλαξε το καταπληκτικό μαλακό πακέτο (έγινε «σκληρό»), άλλαξαν τα χρώματα, η γεύση του, τα πάντα…

Δεν ξέρω, σήμερα, αν κυκλοφορεί αυτό το τσιγάρο, αν και πριν 4-5 χρόνια είχα δει «καραβάκι» σ’ ένα τραπέζι καφετέριας κι είχα πάθει πλάκα… είχα σχεδόν ανατριχιάσει… Βεβαίως το πακέτο δεν ήταν το «καθαρό» απαστράπτον πακέτο των seventies και των eighties, αλλά η γνωστή σημερινή γελοιότητα, η πνιγμένη στα… κηδειόσημα («το κάπνισμα μπορεί να σκοτώσει»… τα συστήματα υγείας… και άλλα τέτοια σιχαμερά). Μπορεί να είχε κι άλλες διαφορές, δεν θυμάμαι τώρα... Είχα ρωτήσει, μάλιστα, εκείνον που το κάπνιζε και μου είχε πει πως το εύρισκε σ’ ένα-δυο πολύ συγκεκριμένα σημεία στο κέντρο της Αθήνας, επειδή κάποια στιγμή ξαναβγήκε, αλλά σε μικροποσότητες. Λίγα πακέτα, που πήγαιναν σε ειδικά καπνοπωλεία. Πήρα ένα τσιγάρο, αλλά δεν… ουδεμία σχέση… Τίποτα δεν ανακάλεσα… Ούτε καν εκείνα τα μπλε βιβλία του Ευγενίδη, που τα συναντώ ακόμη μπροστά μου στα παλιατζίδικα…

Όλα τα ωραία πράγματα, οι καλές εγώ θα πω συνήθειες, έχουν ένα τέλος… κι έτσι πρέπει να συμβαίνει. Αλλιώς, αν ζούμε μόνο με τα ωραία, δεν θα μπορούμε ποτέ να τα εκτιμήσουμε.

Δεν ψάχνω να βρω τη μάρκα μου λοιπόν, αλλά κάτι καινούριο, που να με συνοδεύσει, νοητικά κυρίως, από ’δω και κάτω… Κάτι, που να με βοηθήσει να αντιμετωπίσω το «ψιλό γαζί» από το οποίο μας περνάνε οι νέοι-παλιοί κυβερνώντες, γιατί περί αυτού πρόκειται... Δύσκολο, αλλά θα το ψάξω…