ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ ένα τεύχος αφιερωμένο στον ΣΤΑΥΡΟ ΞΑΡΧΑΚΟ

Έχουν νόημα τα μουσικά περιοδικά στις μέρες μας; Έχουν, όταν κινούνται με τη λογική του Μετρονόμου. Όταν, δηλαδή, μπορούν να πράξουν κάτι που δυσκολεύονται ή αδυνατούν να αναλάβουν ή να επαναλάβουν τα μουσικά sites. Να προβαίνουν σε αφιερώματα. Αληθινά αφιερώματα και όχι της πλάκας – γιατί εννιά στις δέκα φορές, όταν βλέπουμε στα μέσα και τον Τύπο τη λέξη «μουσικό αφιέρωμα» είναι για να βάζουμε τα γέλια (απερίγραπτες ξεπέτες).

Τα αφιερώματα πρέπει να είναι πλήρη, πολυσέλιδα, φίσκα στα ντοκουμέντα και τις απόψεις από ανθρώπους που ξέρουν – να παρέχουν δηλαδή πλήρη ικανοποίηση πρώτα σ’ εκείνους που τα ετοιμάζουν και μετά στο αναγνωστικό κοινό.

Χαίρομαι, λοιπόν, γιατί ξεφυλλίζω τώρα ένα περιοδικό που μου δημιουργεί αυτό το αίσθημα της απόλαυσης και της ικανοποίησης – τον τελευταίο Μετρονόμο, το τεύχος 56 (Απρίλιος-Ιούνιος 2015) το αφιερωμένο στον Σταύρο Ξαρχάκο.

Να προλάβω την εξής σκέψη (όποιων) εν σχέσει με τα μουσικά περιοδικά και τα πολυσέλιδα αφιερώματα. Και αν κάποιος δεν ενδιαφέρεται να διαβάσει ένα κάρο σελίδες για το Χ, Ψ εκάστοτε θέμα, δεν αποβαίνει αυτό εις βάρος του περιοδικού; Μήπως δηλαδή η «ποικιλία» είναι εκείνη που θα φέρει και τους περισσότερους αγοραστές; Διαφωνώ. Το είπα και στην αρχή. Τα μουσικά περιοδικά, ούτως ή άλλως, εδώ και χρόνια κινούνται σε χαμηλές τροχιές, τιράζ, πωλήσεων κ.λπ. Όποιος θέλει να γίνει πλούσιος απ’ αυτά τα περιοδικά, ας ψάξει για κάποια άλλη δουλειά… Τα περιοδικά θα βγαίνουν πια μόνον από μερακλήδες εκδότες και γραφιάδες και θα απευθύνονται σε μερακλήδες αναγνώστες. Οι εκδότες θα προσπαθούν να βγάζουν τα έξοδα του περιοδικού τους κι εμείς, ως οι τελευταίοι αναγνώστες του χαρτιού, θα μένουμε με την ικανοποίηση πως κρατάμε στα χέρια μας ένα έντυπο, που δεν προσβάλλει τη νοημοσύνη μας, δίνοντάς μας τη χαρά της ανακάλυψης ή έστω της ξανα-ανακάλυψης.

Αυτά σκέφτομαι καθώς ξεφυλλίζω τον πιο πρόσφατο Μετρονόμο του Θανάση Συλιβού, με τις 85 βαριές σελίδες του, οι 67 από τις οποίες αφορούν στον Σταύρο Ξαρχάκο.

Μεγάλη μορφή του ελληνικού τραγουδιού, με δράση που ξεπερνάει πια τον μισόν αιώνα, ο Σταύρος Ξαρχάκος υπήρξε ο «τρίτος» στα sixties (πίσω από τους Χατζιδάκι-Θεοδωράκη ή Θεοδωράκη-Χατζιδάκι αν προτιμάτε) και κάπως έτσι ως… «Ξαρχάκος “O τρίτος”» εμφανίστηκε σ’ ένα από τα πρώτα μεγάλα εξώφυλλά του (αν όχι το πρώτο) στο περιοδικό ΕΙΚΟΝΕΣ, στο τεύχος 596 τής 24/3/1967. Και όμως ο Ξαρχάκος ήταν... πρώτος και όχι τρίτος. Ήταν πρώτος στον τρόπο που πέρασε τη λαϊκή διπλοπενιά στο έντεχνο τραγούδι – καθότι οι διπλοπενιές του θα μπορούσε να συγκριθούν μόνο με εκείνες του Ζαμπέτα και κανενός άλλου (Χατζιδάκι ή Θεοδωράκη).

Περαιτέρω ο Ξαρχάκος ήταν ο πρώτος που είδε συνολικά, και σε βάθος, την επίδραση της ποπ, του ροκ, της τζαζ και της αβαντγκάρντ στο ελληνικό τραγούδι, ηχογραφώντας απερίγραπτες «ψυχεδελικές» ενορχηστρώσεις (από το σάουντρακ του «Τετραγώνου» και τους αυτοσχεδιασμούς της «Θεμιστοκλέους 43», μέχρι τα «Κορίτσια στον ήλιο», το «Τι μας μέλει» από το LP «Ξαρχάκος + Κόκοτας», το «Διόνυσε Καλοκαίρι μας» και τη «Συλλογή» με τον Ξυλούρη). Για να μη μιλήσουμε για τις μουσικές και τα τραγούδια του από το «Κονσέρτο 70» με τη Φλέρυ Νταντωνάκη και τον Βλάσση Μπονάτσο… (Και να πούμε τι δηλαδή, αφού δεν το έχουμε ακούσει – Αντώνη Μποσκοΐτη τι γίνεται, προχωράει το πράμα;).

Έτσι λοιπόν στο αφιέρωμα του Μετρονόμου διαβάζουμε μελετημένα κείμενα των Αλέξη Βάκη, Γιώργου Παπαστεφάνου, Γιώργου Β. Μονεμβασίτη, Σιδερή Πρίντεζη, Σπύρου Αραβανή, Σταύρου Γ. Καρτσωνάκη, Γιώργου Π. Τσάμπρα, Στυλιανού Τζιρίτα κ.ά., κείμενα που αφορούν σε επιμέρους διαστάσεις του έργου του Ξαρχάκου (Γκάτσος-Ξαρχάκος, συνεργασίες με Μοσχολιού και Μπιθικώτση, Ρεμπέτικο κ.λπ.), για να συμπληρωθεί το όλον με την αναλυτική δισκογραφία (LP, CD) σε επιμέλεια του Συλιβού.

Στις υπόλοιπες σελίδες του τεύχους συνεντεύξεις των καλών τραγουδιστών Τάκη Κωνσταντακόπουλου και Αφεντούλας Ραζέλη, του νέου λυράρη Γιώργου Νικηφόρου Ζερβάκη κ.ά.

Αράζουμε, διαβάζουμε… και στο πικάπ οι ουράνιες διπλοπενιές…