ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ η ροκ καριέρα του μέχρι την «Εκδίκηση της Γυφτιάς»

Σαν χθες, πριν 6 χρόνια, έφυγε από τη ζωή ο Νίκος Παπάζογλου. Εδώ αναδημοσιεύω ένα κείμενο, σχετικό με τη ροκ καριέρα του, που το έγραψα για το περιοδικό Μετρονόμος [τεύχος 61, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2016].

Σε μια παλιά συνέντευξή του στο περιοδικό Ήχος & Hi-Fi (τεύχος 166, Ιανουάριος 1987) ο Νίκος Παπάζογλου θυμόταν σχετικά με το ξεκίνημα των ροκ χρόνων του:
«Το πρώτο πράγμα που με συγκλόνισε ήταν η απεργία του 15% (σ.σ. η απεργία των εκπαιδευτικών στις αρχές του 1963 και οι φοιτητικοί αγώνες του 15% για την παιδεία, στο τέλος του ’62 και τις αρχές του ’63), που ήτανε το σημαντικό γεγονός της νεολαίας – όπως συνέβαινε και στον υπόλοιπο κόσμο, όπου τα παιδιά είπαν δεν πάτε στο διάολο κι εσείς και ο ψυχρός πόλεμος. Άσχετα με το τι φαινόταν σαν αίτημα, το κύριο αίτημα του 15% ήταν βασικά η ελευθερία της έκφρασης. Από εκείνη την περίοδο ξεκίνησαν πολλά πράγματα, όπως το τραγούδι διαμαρτυρίας (σ.σ. στην Αμερική). Αυτό ήταν που με συγκινούσε στο ροκ εν ρολ. Ο Πρίσλεϊ δεν μου έλεγε τίποτα, παρότι ο νέος αυτός ήχος ήταν κάτι το συγκλονιστικό. Αυτό που με τράβηξε σαν περιεχόμενο ήταν το τραγούδι της περιόδου του πολέμου της Παλαιστίνης (σ.σ. ο Πόλεμος των Έξι Ημερών τον Ιούνιο του ’67) και του Βιετνάμ. Έχω συνδυάσει, δεν ξέρω πώς, τα γεγονότα της Λωρίδας της Γάζας (σ.σ. το 1967) με το “Eve of destruction” (σ.σ. το θρυλικό αντιπολεμικό/ κοινωνικοπολιτικό τραγούδι τού P.F. Sloan που είχε πει ο Barry McGuire το 1965). Νιώθοντας λοιπόν κι εγώ αυτή την κραυγή διαμαρτυρίας που έβραζε μέσα μου άρχισα να ασχολούμαι με την κιθάρα και μαζί με διάφορους φίλους από το σχολείο αρχίζουμε να φτιάχνουμε συγκροτήματα, στα οποία παίζουμε τραγούδια σε αυτό το πνεύμα. Με τον Νέστορα Δάνα είχαμε φτιάξει ένα που πήγαινε αρκετά καλά κι έτσι σε μια περίοδο που ο Πασχάλης των Olympians πήγαινε στο στρατό με φώναξαν εμένα στη θέση του. Τότε πρωτοδούλεψα επαγγελματικά, πράγμα που αποδείχτηκε πολύ χρήσιμο».

Ο Νίκος Παπάζογλου με τους Ronnie and Those (δεύτερος από δεξιά)

Το πρώτο συγκρότημα στο οποίο διακρίθηκε ο Νίκος Παπάζογλου σαν κιθαρίστας και τραγουδιστής ήταν οι Ronnie and Those, οι οποίοι σχηματίστηκαν στη Θεσσαλονίκη περί τα μέσα του 1965. Μέλη τους ήταν ο κιθαρίστας Νέστωρ Δάνας βεβαίως, ο οργανίστας Γιώργος Πεντζίκης και ο κιθαρίστας Μπάμπης Λασκαράκης (μεταξύ άλλων). Οι Ronnie and Those μπορεί να μην πρόλαβαν να ηχογραφήσουν άφησαν όμως όνομα, που πέρασε τα σύνορα της πόλης. Έτσι στο περιοδικό Μοντέρνοι Ρυθμοί έχουμε μιαν από τις πρώτες αναφορές στο όνομα του Παπάζογλου, όταν στο τεύχος 63 της 7/9/1966 ο Λευτέρης Κογκαλίδης γράφει: 

«Ένας θαυμάσιος τραγουδιστής ξεφύτρωσε απ’ το γνωστό στους μουσικούς κύκλους της μακεδονικής πρωτεύουσας συγκρότημα Ρόννι εντ Δόουζ. Λέγεται Νίκος Παπάζογλου και γράφει μόνος του τραγούδια σε στυλ Ντύλαν».

O Νίκος Παπάζογλου τραγουδά με τους Olympians

Στις αρχές του ’67 ο Παπάζογλου κάνει το πρώτο μεγάλο βήμα στην καριέρα του, παίρνοντας τη θέση του στρατευμένου Πασχάλη στους Olympians. Η επιτυχία τους στο κέντρο Χαβάη κρατάει μέχρι το φθινόπωρο του 1967, όταν ο Παπάζογλου συνδέει το όνομά του με την πιο ροκ περίοδο του γκρουπ τραγουδώντας ανάμεσα σε άλλα το “Paperback writer” των Beatles και το “Mercy mercy”, που είχε πει πρώτος ο Dοn Covay και στη συνέχεια οι Rolling Stones.

Ο Νίκος Παπάζογλου με τους Blow Up (τρίτος από αριστερά)

Συνέχεια με τους Olympians δεν θα υπάρξει κι έτσι περί τον Οκτώβρη του ’67 ο Παπάζογλου θα μπει σ’ ένα από τα καλύτερα συγκροτήματα που εμφανίστηκαν ποτέ στη Θεσσαλονίκη (έτσι λένε οι φήμες δηλαδή) τους Blow Up (προφανώς όνομα δανεισμένο από την ταινία του Αντονιόνι). Διαβάζουμε στους Μοντέρνους Ρυθμούς (τεύχος 91, της 25/10/1067): 

«Μπλόου απ ονομάζεται το νέο συγκρότημα που εδημιούργησαν τρία παλαιά μέλη των Ολύμπιανς και που εμφανίζεται με μεγάλη επιτυχία στο αγαπημένο κέντρο της θεσσαλονικιώτικης νεολαίας Χαβάη. Οι Μπλόου απ αποτελούνται από τους εξής: Νίκος Παπάζογλου. Είναι 19 ετών και παλαιότερα τραγουδούσε με τους Ολύμπιανς. Του αρέσουν πολύ ο Μπομπ Ντύλαν και οι Μπητλς. Στις ελεύθερες ώρες του ασχολείται πολύ με την φολκ μιούζικ(…)».

Φαίνεται λοιπόν πως το φολκ και ο Dylan ήταν οι μόνιμες αγάπες του Νίκου Παπάζογλου εκείνα τα χρόνια, παρότι οι Blow Up (που έζησαν δυο μήνες μ’ αυτή την εξαμελή σύνθεση) ήταν χωμένοι στη soul και το rhythm n’ blues, προσφέροντας στο κοινό της Χαβάης δυναμικές βραδιές.

Ο Παπάζογλου προσανατολισμένος φυσικά και προς το ροκ φτάνει, στις αρχές του ’68, να τραγουδήσει ακόμη και με τους M.G.C. στην Αθήνα, στο κλαμπ Λεωνίδας, ενώ εκείνο που διαδίδεται γενικώς πως υπήρξε μέλος των Fratelli δεν είναι σωστό. Απλώς είχε συνεργαστεί κάποιες λίγες φορές μαζί τους. Όπως σημείωνε και ο Τάσος Ψαλτάκης στο περιοδικό Μουσική (1984): 

«Στους Fratelli έπαιζαν τότε ο Θόδωρος Παπαντίνας κιθάρα, ο Γιάννης Καντζός κιθάρα, ο Στέλιος Φωτιάδης μπάσο, ο Γιώργος Πεντζίκης όργανο, ο Λεωνίδας Σταματιάδης τύμπανα, ενώ ο Μίμης Αντωνόπουλος τραγουδούσε. Ένα φεγγάρι τραγούδησε και ο Νίκος Παπάζογλου...».

Ο Νίκος Παπάζογλου με τους Μακεδονομάχους

Βασικά εκείνη την εποχή ο Παπάζογλου ήταν τραγουδιστής στα κλαμπ, κάτι που έσπασε, σαν κατάσταση, όταν δημιουργήθηκαν οι Μακεδονομάχοι. Θυμόταν ο μακαρίτης μάνατζερ του γκρουπ Τάσος Ψαλτάκης (πάντα από τη Μουσική): 

«Από τους Fratelli, που διέλυσαν το καλοκαίρι του 1969, έγιναν τον Οκτώβριο του 1971 οι Μακεδονομάχοι, στους οποίους έπαιζαν ο Θόδωρος Παπαντίνας, ο Γιάννης Καντζός, ο Λεωνίδας Σταματιάδης, ο Μάκης Γιαπράκας μπάσο, ενώ τραγουδούσε μαζί τους για περίοδο τεσσάρων μηνών ο Νίκος Παπάζογλου. Οι Μακεδονομάχοι έπαιξαν στο χορό των εγκαινίων της Λέσχης Αξιωματικών Κιλκίς, σαν κλου της βραδιάς, με πολύ καλή αμοιβή για την εποχή (20 χιλιάδες δραχμές) και με ονόματα πριν απ’ αυτούς, όπως ο Μητροπάνος κ.ά. Έκαναν μάλιστα προκλητική εμφάνιση (φιλιά στόμα με στόμα στο πάλκο, γεννητικά όργανα απ’ έξω...), που τους στοίχισε, τρεις μέρες μετά, την οριστική διάλυσή τους από την Εθνική Ασφάλεια... Θυμάμαι, είχε έρθει στο υπόγειο κλαμπ Χαβάη ο Μπουζιάνης (σ.σ. κάποιος αστυνόμος προφανώς) με άλλους τρεις της Ασφαλείας λέγοντας: “Μακεδονομάχοι, μαζέψτε τα κλαπατσίμπανα και δρόμο... Όπου παίζετε γίνεται γιάφκα αναρχοκομμουνιστών και χαπάκηδων. Γι’ αυτό τέρμα... Ένας-ένας μπορείτε να παίξετε σε άλλα γκρουπ, αλλά όλοι μαζί ποτέ...”. Ο Παπαντίνας που είχε αντιρρήσεις πήρε τη “δόση” του όλο το απόγευμα στην Ασφάλεια...».

Να συμπληρώσουμε μόνο πως τόσο οι Fratelli, όσο και οι Μακεδονομάχοι (που έπαιζαν hard rock βασικά) δεν άφησαν κάτι ηχογραφημένο.

Δεν συνέβη όμως το ίδιο και με τον Ζηλωτή, το επόμενο και συγχρόνως τελευταίο συγκρότημα της εποχής στο οποίο υπήρξε μέλος ο Νίκος Παπάζογλου. Θυμάται ο ίδιος (πάντα από τον Ήχο):

«Στην περίοδο ’70-’71 άρχισα να ασχολούμαι με το στούντιο (ναι, από τότε το έχω ξεκινήσει). Λίγο αργότερα φτιάχνουμε και το τελευταίο συγκρότημα εκείνης της εποχής, μιας και πιστεύαμε πως είχαμε ακόμη πολλά να προσφέρουμε. Το όνομα ήταν Ζηλωτής και οι άλλοι μουσικοί ήταν ο Σαράντης Κασσάρας, ο Μπάμπης Λασκαράκης και ο Γιώργος Στάντζος (σ.σ. και ο ντράμερ Ρούλης Πυρίλης). Εκείνη την εποχή είχαν γνωρίσει μεγάλη επιτυχία στο εξωτερικό οι Aphrodite’s Child και όλα τα ελληνικά συγκροτήματα τους ζηλεύαμε. Πήγαινες στο Παρίσι και νόμιζες ότι βρισκόσουν στην Πλάκα. Εμείς πηγαίναμε στη Γερμανία, στο Άαχεν, όπου και γνωριστήκαμε με διάφορα συγκροτήματα, όπως οι Rufus Zuphall, οι CAN και σε μια βομβαρδισμένη φάμπρικα φτιάξαμε έξι αριστουργηματικά τραγούδια, τα οποία όμως τα ηχογραφήσαμε σε demo στην Ιταλία (σ.σ. με παραγωγό τον Νίκο Παπαθανασίου, αδελφό του Βαγγέλη Παπαθανασίου). Δεν ενδιαφέρθηκε κανένας και έτσι το όλο θέμα έληξε».

Δυστυχώς, αυτά τα τραγούδια εξακολουθούν δεκαετίες μετά να μην είναι διαθέσιμα. Ανάμεσά τους και το «Χτες βράδυ» (με αγγλικό βεβαίως στίχο), που το μάθαμε από το «Χαράτσι» το 1984.

Η προσπάθεια με τον Ζηλωτή έληξε άδοξα, έτσι στο τέλος του 1972 ο Νίκος Παπάζογλου βρίσκεται και πάλι στη Θεσσαλονίκη, πιάνοντας δουλειά στα κλαμπ.

Από μια καταχώρηση στα Επίκαιρα (τεύχος 227, 8-14/12/1972) διαβάζουμε τη Σαμάνθα να λέει:

«Αν σας τραβάει το ίδιο η μουσική ποπ και το μπουζούκι πιο κατάλληλη εκλογή από το Δάφνις και Χλόη, στην οδό Αγίας Σοφίας, δεν νομίζω ότι υπάρχει. Σε μια επίσκεψη-αστραπή στη Θεσσαλονίκη χάρηκα από κοντά το νέο πρόγραμμα του καταστήματος, για το οποίο ξανάγραψα πρόσφατα. Συνδυάζει την προσφορά στον πελάτη μοντέρνων ρυθμών, απαλής μελωδίας και ελληνικών τραγουδιών σε στυλ ποπ, που αποδίδει ένας νεαρός τραγουδιστής, ο Νίκος Παπάζογλου, καθώς επίσης και λαϊκών επιτυχιών από το συγκρότημα του βιρτουόζου του μπουζουκιού Γιώργου Χριστοδούλου. Το ουίσκι στοιχίζει 70 δραχμές, όπως και οι ξηροί καρποί».

Εκείνα τα χρόνια (1973-74) ηχογραφούνται, τελικά, και τα πρώτα τραγούδια τού Νίκου Παπάζογλου, τα οποία αποδίδει ο Πασχάλης. Είναι τα «Ανία», «Είναι αργά», που ακούγονται στο LP «Φίλοι και Αδελφοί» [Philips, 1973], καθώς και η «Γαλάζια θάλασσα» από το LP «Το Τραγούδι μου» [Philips, 1974].

Πάλι ο λόγος στον Νίκο Παπάζογλου: 

«Τον καιρό που παίζαμε στα διάφορα κλαμπ εγώ έτρεχα στα παραδίπλα μαγαζιά και έβλεπα τους λαϊκούς μουσικούς και τον τρόπο που συνεννοούνταν μεταξύ τους, και άρχισα να μελετάω και τη λαϊκή μουσική και να γίνεται αυτή η μίξη μέσα μου. Μετά την αποτυχία λοιπόν του Ζηλωτή κλείστηκα στον εαυτό μου και ξαναβγήκα το ’76, όταν με έβγαλε στην κυριολεξία ο Σαββόπουλος ζητώντας μου να συμμετάσχω στους Αχαρνής. Γνωρίζομαι τότε με τον Μπουλά, το Ρασούλη, τον Ξυδάκη και άλλους και βγάζουμε την Εκδίκηση της Γυφτιάς».

Το ημερολόγιο έγραφε πια… 1978.

Οι φωτογραφίες των Ronnie and Those, Olympians και Blow Up προέρχονται από το βιβλίο του Νίκου Σάρρου «Τα ελληνικά μουσικά συγκροτήματα των sixties / Ένα φωτογραφικό λεύκωμα» [Εκδόσεις Μισκής, 2015]