THE GREATEST SHOW ON EARTH

Υπήρξαν ένα από τα πιο άξια γκρουπ του βρετανικού prog rock, στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Μία ασυνήθιστα πολυμελής ομάδα, που συνδύασε με πρωτότυπο τρόπο στοιχεία από την «κλασική μουσική», την jazz, το blues, το afro, δημιουργώντας δύο ώριμα στο χρόνο άλμπουμ. Ό,τι ακολουθεί αφορά στην ιστορία τους. Η βάση των Greatest Show On Earth ήταν ένα προηγούμενο γκρουπ από το Newcastle, στο οποίο συμμετείχαν τα αδέλφια Garth & Norman Watt-Roy (κιθάρα και μπάσο αντιστοίχως). T’ όνομά τους: Living Daylights. O Vernon Joynson στο βιβλίο του “The Tapestry of Delights” [Borderline, Telford, 1995], που αναφέρεται στο βρετανικό rock της περιόδου 1963-1976, στο σχετικό λήμμα γράφει πως στο γκρουπ έπαιζαν ακόμη οι Curt Cresswell κιθάρες και Roy Heather ντραμς. Παρά ταύτα σε όσες φωτογραφίες των Living Daylights έχω δει, σ’ αυτές είναι πάντα… κουιντέτο. Μάλιστα πριν από αρκετά χρόνια είχα βρει ένα ιαπωνικό 45άρι τους, με τα τραγούδια “Let’s live for today/ I’m real” στο οποίο αναγράφονταν κανονικά τα μέλη του γκρουπ. Εκτός λοιπόν των αδελφών Watt-Roy, που είναι κοινοί και στις δύο line-up, οι Ιάπωνες δίνουν ακόμη τους Ron Prudence ντραμς, Doug Ellis και Bob O’Nale. Εν πάση περιπτώσει. Το περίεργο είναι, πάντως, πως στο βιβλίο του Joynson υπάρχει η φωτογραφία ενός γαλλικού single του γκρουπ (βασικά είναι η ίδια πόζα των Living Daylights, που υπάρχει και στο ιαπωνικό), στην οποία φαίνεται, καθαρά, πως η μπάντα ήταν πενταμελής (την εποχή τουλάχιστον που ηχογραφούσαν τα τραγούδια) και όχι τετραμελής. (Εντάξει, ο Joynson έχει καταβάλλει μία επίπονη, όντως, προσπάθεια, φτιάχνοντας έναν ογκώδη τόμο, με εκατοντάδες ονόματα, όμως είναι λογικό - εξαιτίας αυτής ακριβώς της πληθώρας - το βιβλίο του να εμφανίζει ελλείψεις ή να μην πατάει, πάντα, σωστά). Ήταν λοιπόν το πρώτο 45άρι των Living Daylights (Let’s live for today/ I’m real), που κυκλοφόρησε από τη Philips, τον Απρίλιο του 1967 και το οποίο θα μπορούσε να τους είχε κάνει φίρμες. Για ποιο λόγο; Μα γιατί το πρώτο τραγούδι δεν ήταν άλλο από το “Piangi con me” των Rokes. Ψάχνοντας να βρω λίγα στοιχεία για το τραγούδι – έχοντας υπ’ όψιν κι ένα άρθρο του Κώστα Αρβανίτη για το συγκεκριμένο άσμα, που είχε δημοσιευτεί στο Zoo, τεύχος 1, 1/1997 – διαπίστωσα ότι υπάρχει μία αβεβαιότητα γύρω από το πώς το συγκεκριμένο κομμάτι έφθασε στα αυτιά των Grass Roots, οι οποίοι το ανέβασαν μέχρι τη θέση 8 του αμερικανικού top τον Ιούνιο(;) του ’67. Μάλιστα, στο ενδιαφέρον site www.bobshannon.com/stories/Letslive.html κάποιος Fred Clemens δίνει τις δικές του εκδοχές γι’ αυτή την ιστορία· μία ιστορία που δύσκολα μπορεί να τεκμηριωθεί, αφού κάποιοι παραγωγοί σίγουρα... παρανόμησαν. Φαίνεται, όμως, πως οι ίδιοι οι Rokes είχαν δώσει μία english-version του τραγουδιού τους, ως “Passing thru grey” (ακούγεται στο YouTube), ήδη από τον Μάρτιο του ’67 και λίγο αργότερα (21/4/1967) το δισκογράφησαν κιόλας με αλλαγμένους στίχους, ως “Let’s live for today”, στη βρετανική RCA Victor (βγήκε και στην αμερικανική RCA τέσσερις μέρες αργότερα). Το ζήτημα που προκύπτει είναι το εξής. Ποιους άκουσαν οι Grass Roots, πριν ηχογραφήσουν το δικό τους; Tην english version των Rokes ή τους Living Daylights; Ή μήπως δεν άκουσαν κανέναν; Σ’ αυτήν την περίπτωση όμως ανακύπτει ένα ακόμη πιο βασικό ερώτημα. Πώς έφθασε στ’ αυτιά τους, στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, ένα… ιταλικό τραγούδι; Θα μου πείτε, όπως έφθασε λίγο αργότερα και το "Balla Linda" του Lucio Battisti... Περιττό να πω πως τα περισσότερα θα μπορούσε ν’ απαντηθούν, αν γνωρίζαμε την ακριβή ημερομηνία που ηχογράφησαν οι Grass Roots το δικό τους “Let’s live for today”. Την άνοιξη του '67 μάλλον, αλλά πότε ακριβώς; Τέλος πάντων… Το flip-side σ’ εκείνο το πρώτο 45άρι των Living Daylights ήταν το “I’m real”, σύνθεση του Garth Watt-Roy και ήταν, μάλλον, προτιμότερο (στο κάτω-κάτω το άλλο ήταν διασκευή). Άγγιζε την psych-rock φόρμα της εποχής (Tomorrow, The Attack…), πράγμα που δικαιολογεί την παρουσία του σε διάφορες συλλογές του είδους· ακόμη και σε μία ελληνική την “Collecting Pepeprmint Clouds Vol.1”. Άλλο ένα single, το “Always with him/ Baila Maria” από την ίδιαν εποχή, καθώς και οι φήμες για ένα ανέκδοτο LP, που ίσως κάποια στιγμή κυκλοφορήσει, ολοκληρώνουν τα στοιχεία γι’ αυτήν την άγνωστη, εν πολλοίς, βρετανική μπάντα· που, πάντως, έβγαλε (ή, καλύτερα, της έβγαλαν) κι ένα EP στη Γαλλία με τέσσερα τραγούδια. Τα δύο εξ αυτών (“Jane, “'Cos I'm lonely”) πρωτότυπα! Η σχετική αποτυχία του γκρουπ στο Νησί, οδηγεί τα αδέλφια Watt-Roy ν’ αλλάξουν το ύφος τους, να προσθέσουν πνευστά και να περάσουν στην ηπειρωτική Ευρώπη, εκεί όπου πάντα υπήρχε ανάγκη για… καλολαδωμένα σχήματα. Η νέα αυτή rock-soul μπάντα μπορεί να μην είχε ακόμη όνομα, βρέθηκε όμως σε κάποια αμερικανική βάση της πρώην Δυτικής Γερμανίας, να συνοδεύει τον γνωστό μαέστρο και ενορχηστρωτή Sonny Burke. Ημερολόγιο για τα πήγαινε-έλα του συγκροτήματος δεν γνωρίζω αν υπάρχει, όμως όλα φαίνεται ν’ αλλάζουν, όταν ένας άγνωστος αμερικανός τραγουδιστής της soul, ονόματι Ossie Laine (ή Layne), έρχεται στο Λονδίνο από τη Ρώμη, όπου δούλευε για δύο χρόνια, τον Μάιο του ’68, προκειμένου να βρει μουσικούς για ένα νέο γκρουπ, ώστε να φύγει και πάλι για τη Μεσόγειο. Οι… Show, που πιθανώς να είχαν επιστρέψει από τη Γερμανία ήταν έτοιμοι. Στο όργανο ο Michael Deacon, στις κιθάρες ο Garth Watt-Roy, στο μπάσο ο Norman Watt-Roy, στα ντραμς ο Ron Prudence, στην τρομπέτα ο Richard Hanson, στο τενόρο οι Tex Lloyd και Ian Aitchinson, ενώ τραγουδούσε και έπαιζε φλάουτο ο Colin Jennings. Προορισμός η Ισπανία. Η ντισκοτέκ Maddox στην Costa Brava, στη Μεσόγειο. Η μπάντα φαίνεται πως πήγε καλά (είχε και μουσικάρες!), όμως τα λεφτά δεν ήταν καλά. Όπως με πληροφόρησε η ισπανική μου «άκρη», τα χρήματα δεν αρκούσαν ούτε για το ξενοδοχείο. Έτσι αποφάσισαν να γράψουν ένα LP, στέλνοντας τις ταινίες στην εταιρία Edigsa. Από τα χρήματα που θά’παιρναν, θα μπορούσε να ξοφλήσουν τα χρέη, παραμένοντας, ίσως, εκεί, για κάποιο ακόμη διάστημα. Το άλμπουμ κόπηκε. Κυκλοφόρησε κάτω από το όνομα της ντισκοτέκ και είναι άγνωστο αν πούλησε. Στην πρώτη πλευρά τραγουδούσε ο Ossie Laine και έπαιζαν οι Show (soul-funk υψηλού επιπέδου), με έπαρση στις εκδοχές του “Knock on wood” και του “Higher and higher”. Εκεί όμως που γινόταν χαμός ήταν στη δεύτερη πλευρά, όταν ο Jennings αντικαθιστούσε στα φωνητικά τον Laine, που την είχε κάνει μάλλον για την Αμέρικα, αφήνοντας τους άλλους πίσω. Οι διασκευές στο “Midnight hour” και το “Rock my plimsoul” είναι, απλώς, συγκλονιστικές. Προσωπικώς, βρίσκομαι στη σπάνια θέση να πω πως θα μπορούσε να ξεπερνούν κι αυτές ακόμη τις πρωτότυπες! Απίστευτη δύναμη, αδιανόητο drive, εξωφρενικά soli, μοναδικό brass section, φωνή… που τρυπάει τη ψυχή. Το LP των Ossie Laine Show έπεσε τυχαίως στα χέρια μου πριν από κάποια χρόνια. Φυσικά, αγνοούσα την οποιαδήποτε σχέση του γκρουπ με τους Greatest Show On Earth και βεβαίως τά’χασα, όταν διάβασα τα ονόματα των μελών στο οπισθόφυλλο, τα οποία και αναγνώρισα αμέσως. Τα χρήματα που είχα δώσει για 'κείνο το άλμπουμ ήταν ελάχιστα και το είχα αγοράσει επειδή, κατά τον ισπανό dealer που μου το πούλησε, περιείχε δυνατό soul-rock. Μετά την ισπανική περιπέτεια, λογικό ήταν οι τύποι να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Στη Βρετανία είχε ξεκινήσει η διάχυση της ψυχεδελικής σκηνής μέσα στο progressive rock και οι εταιρίες της εποχής έψαχναν παντού για ονόματα. Η Harvest δεν είχε πρόβλημα, αφού ήδη είχε κυκλοφορήσει άλμπουμ των Deep Purple, Edgar Broughton Band, Kevin Ayers, Syd Barrett, Third Ear Band, Pete Brown… οι Greatest Show On Earth θα τη χάλαγαν; Το συγκρότημα, που ίσως δανείστηκε τα’ όνομά του από τη φερώνυμη ταινία του Cecil De Mille (1952) με τον Charlton Heston και τον James Stewart, μπήκε στο στούντιο της Abbey Road, για να ηχογραφήσει μέσα σε ελάχιστο διάστημα (Μάρτιος-Νοέμβριος του ’70) δύο LP σε παραγωγή του Jonathan Peel. Η line-up; Η ίδια με την… ισπανική – αν ο τενορίστας Tex Lloyd ήταν ο Tex Phillpotts… Από το πρώτο LP που είχε τίτλο “Horizons” ξεχώριζε η φερώνυμη 15λεπτη σύνθεση, ένα από τα κομβικά θέματα στην ιστορία του prog-rock. Απανωτά breaks, άπιαστα soli, τόλμη και φαντασία σ’ ένα κομμάτι που φανέρωνε βεβαίως τη μεγάλη αγάπη του συγκροτήματος για την «κλασική», αλλά κι εκείνη για την jazz. Από το “Horizons” αγαπήθηκαν επίσης τα τραγούδια “Real cool world” με τα μανιασμένα φωνητικά του Colin Horton-Jennings, το folk-rock “Day of the lady”, το εισαγωγικό “Sunflower morning”… Κατά μίαν έννοια το “The Going’s Easy” ήταν η προβλεπόμενη συνέχεια. Οι Greatest Show On Earth έχοντας αποκτήσει εκείνη την απαραίτητη συνοχή για rock σχήμα οκτώ ατόμων, δίνουν ακόμη πιο ώριμες ηχογραφήσεις. Εδώ υπάρχει ένα από τα ωραιότερα θέματα με πνευστά στην ιστορία του rock, το “Borderline”, ένα εξωφρενικό κομμάτι με απανωτά percussive soli, afro-jazz ανάπτυξη και blues-rock ολοκλήρωση. Της ίδιας κλάσης και το “Love magnet”, με πιο ισχυρή jazz συνείδηση, ωραία τρομπέτα, συνεχείς αναζωογονητικές αλλαγές, ποιητικούς στίχους. Τέλη του 1989 με αρχές του ’90 η τότε ET2 είχε μεταδώσει ένα ημίωρο αφιέρωμα στο σπουδαίο αυτό γκρουπ. Όσοι το είδαν, ή ακόμη καλύτερα το αντέγραψαν, έχουν στα χέρια τους ένα θησαυρό… Συνέχεια, κάτω από το όνομα Greatest Show On Earth δεν υπήρξε. Παρ’ όλα αυτά οι μουσικάρες δεν χάθηκαν. Μπήκαν σε άλλα γκρουπ, φθάνοντας να παίζουν έως και σήμερα. Να μια συνέχεια… η οποία, στην πράξη είναι πολύ μεγαλύτερη. Ο Mike Deacon πέρασε από τους Vinegar Joe, τους Darts, τα γκρουπ της Suzi Quatro και του Ginger Baker, ο Dick Hanson έπαιξε με τους Graham Parker, DB’s, Dave Edmunds, Shakin’ Stevens, ο Colin Horton-Jennings πέρασε από τους Chaser, τους Taggett και τους Streetwalkers, ο Garth Watt-Roy εμφανίστηκε με τους Fuzzy Duck, East of Eden, Marmalade, Bonnie Tyler, Paul Young, ενώ ο Norman έπαιξε με τους Glencoe, τους Loving Awareness, τους Blockheads του Ian Dury, από ’κει όπου τον έκλεψαν οι Clash για να τον πάρουν στο “Santinista!”. Δισκογραφία 

Living Daylights 

1. Let’s live for today/ I’m real – UK. Philips BF 1561 – 4/1967 

2. Always with him/ Baila Maria – UK. Philips BF 1613 – 1967 

3. Let’s live for today, It’s real/ Jane, 'Cos I’m lonely – EP, FR.Fontana 460 234 – 1967 

4. Let’s live for today /I’m real – JAP. Philips SFL-1127 – 1967 

Ossie Laine Show 

1. Higher and higher/ My girl - ESP. Edigsa CM 249 SG - 1969 (το flip side δεν υπάρχει στο LP) 

2. Maddox 2 – ESP. Edigsa CM 241 LS – 1969 The Greatest Show On Earth 

1. Real cool world/ Again and again – 7” UK. Harvest HAR 5012 – 1970 

2. Tell the story/ Mountain song – 7” UK. Harvest HAR 5026 – 1970 (το flip-side δεν περιέχεται σε κανένα από τα δύο LP) 

3. Horizons – UK. Harvest SHVL 769 – 1970 

4. The Going’s Easy – UK. Harvest SHVL 783 – 1970 

5. The Greatest Show On Earth – UK. Harvest Heritage SHSM 2004 – 1975