Τον τελευταίο καιρό ακούω μια σειρά ηχογραφήσεων DJs από τη Νότια Αφρική. Πριν 2-3 χρόνια άκουγα πολύ rock και soul από την ίδια χώρα (συγκροτήματα όπως οι Peanut Butter Conspiracy και οι Flames και τραγουδίστριες όπως η Una Valli), ενώ παλαιότερα εντρυφούσα στη jazz σκηνή της (τον Chris McGregor και την παρέα του ας πούμε), μέρος της οποίας είχε μετοικήσει στο Λονδίνο των sixties. Σε κάθε περίπτωση η Νότια Αφρική είναι μία χώρα που πάντοτε μ’ ενδιέφερε από μουσικής πλευράς, εξαιτίας του φυλετικού της μωσαϊκού, του ελληνικού της στοιχείου και βεβαίως της πορείας όλων τούτων μέσα στις (κατάπτυστες) πολιτικές του apartheid. Έτσι λοιπόν, καθώς άκουγα ή έγραφα για τις νοτιο-αφρικανικές μουσικές αυτομάτως σχεδόν ανακαλούσα στη μνήμη μου την περίπτωση του… Γιώργου Κοινούση! Υπήρχε λόγος.
Ο Κοινούσης, το 1975, είχε κυκλοφορήσει ένα LP στη Zodiac – του Αλέξανδρου Πατσιφά, να μην ξεχνιόμαστε… –, που είχε τίτλο «Αστεία και Σοβαρά» [YZP 88050]. Ήταν ένα από τα καλύτερα άλμπουμ στην καριέρα τού αναγνωρισμένου τραγουδοποιού (να υπενθυμίσω πως ο Κοινούσης υπήρξε ένας κορυφαίος ακορντεονίστας του λαϊκού πάλκου), το οποίο συνδύαζε… ήχους του κόσμου, με τη δύναμη του λαϊκού άσματος, ενώ από στιχουργικής πλευράς καταβαλλόταν προσπάθεια να ειπωθούν πράγματα, που, ορισμένες φορές, δεν έμπαιναν στο στόμα ούτε των λεγόμενων «προοδευτικών». Μπορεί οι σκέψεις του Κοινούση να ήταν κάπως πρωτόλειες, ή ίσως και απλοϊκές, όμως μη ξεχνάμε πως είχαμε να κάνουμε με τραγούδια, που απευθύνονταν στον «πολύ κόσμο» όπως λέμε, γραμμένα από έναν original λαϊκό καλλιτέχνη.
Το άλμπουμ εκείνο άνοιγε λοιπόν μ’ ένα κομμάτι που είχε τίτλο “South Africa (Σάουθ Άφρικα)». Προφανώς, ο Γιώργος Κοινούσης είχε επισκεφθεί τη χώρα το προηγούμενο διάστημα (για εμφανίσεις;) μεταφέροντας τις εμπειρίες του στο βινύλιο. Η έκπληξη ήταν διπλή. Αρχικώς, από ηχητικής πλευράς, είχαμε να κάνουμε μ’ ένα jive! Ο Κοινούσης δανείστηκε τη δημοφιλή φόρμα της χώρας, προκειμένου ν’ απλώσει επάνω στίχους, οι οποίοι τα έχωναν όχι μόνο στο apartheid, αλλά και στη γενικότερη στάση της ελληνικής παροικίας! Για διαβάστε:
Σάουθ Άφρικα, Σάουθ Άφρικα, Σάουθ Άφρικα…
Μ’ ένα Μπόινγκ 707
σε δέκα ώρες, είκοσι λεπτά,
βρέθηκα στην Αφρική,
για να μάθω πώς περνούν οι άνθρωποι εκεί.
Αμπαντούγκα μπούνγκα πήγα και στη ζούγκλα,
οσαλάπα όζα έπαιρνα και πόζα.
Είναι παραμύθια όσα λέν’ οι άλλοι,
δεν υπάρχουν μάγοι ούτε ανθρωποφάγοι.
Είναι παραμύθια όσα λέν’ οι άλλοι,
αλλού είναι οι μάγοι και οι ανθρωποφάγοι.
Σάουθ Άφρικα, Σάουθ Άφρικα, Σάουθ Άφρικα…
Το χρυσάφι τρέχει όπως το νερό,
μα το μαζεύουν όσοι είναι στο χορό,
Γάλλοι, Εγγλέζοι και Ρωμιοί,
κάτι πονηροί Εβραίοι, καρμίρηδες πολύ,
Γάλλοι, Εγγλέζοι, Ολλανδοί...
Και αμπαντούγκα μπούνγκα πήγα και στη ζούγκλα,
οσαλάπα ουένα, πέρασα στην πένα.
Οι μαύροι με τους άσπρους δεν κάθονται μαζί
σε λεωφορεία, σε μπαρ και σε ταξί.
Κι όταν δυο ερωτευτούν
πρέπει να’χουν ίδιο χρώμα για να παντρευτούν.
Βρήκα κι ένα φίλο απ’ το Φάληρο,
που έφτασε στην Αφρική με ένα τάλιρο.
Και τώρα έχει μετοχές,
βρε πώς αλλάζουνε τα χρόνια και οι εποχές.
Στο δίσκο υπήρχαν, επίσης, δύο από τα ωραιότερα τραγούδια του Κοινούση, που έφθασαν ποτέ στ’ αυτιά μου. Το «Δε χάθηκε ο κόσμος», που είναι ενορχηστρωμένο με πνευστά και θα μπορούσε, με λίγη φαντασία ομολογουμένως, να γίνει ένα… greek ethio standard (άντε να σας δω…) και βεβαίως το «Αν μπορείς», ένα λαϊκό swing, επίσης με πνευστά και ωραίο μπουζούκι. Ένα jazz, κατά βάση, τραγούδι, με break στο τενόρο από… άλλου παπά ευαγγέλιο.
Προσπαθώντας να γυρίσω πίσω τη μνήμη μου, σ’ εκείνη την εποχή, έχω την αίσθηση πως το «Αστεία και Σοβαρά» δεν έκανε την επιτυχία των προηγούμενων άλμπουμ του Κοινούση στη Zodiac («Δεν Καταλαβαίνω Τίποτα», «Κοινούσης… Σήμερα!», «Κοινούσης 3»). Πόσα άραγε singles να βγήκαν από ’κει (ή να μπήκαν εκ των υστέρων); Δε θυμάμαι ούτε τη «Σάουθ Άφρικα», ούτε το «Δε χάθηκε ο κόσμος», ούτε το «Αν μπορείς». Θυμάμαι όμως ένα τέταρτο…
Η Μεταπολίτευση είχε προχωρήσει, το πολιτικό άσμα στην πιο «αγριεμένη» του μορφή έδινε κι έπαιρνε, και τα περιθώρια είχαν στενέψει (κάπως) για το overground τραγούδι της πίστας. Παρά ταύτα, ένα τουλάχιστον από τα κομμάτια εκείνου του δίσκου είχε ακουστεί πολύ. Πάρα πολύ. Αναφέρομαι στην «Αμερική», προς χάριν της οποίας είχα ταΐσει επαρκώς τα τζουκ-μποξ της εποχής (καλοκαίρι του ’76). Το κομμάτι, που έκλεινε με τον καλύτερο τρόπο το άλμπουμ (λογικώς το 45άρι είχε προηγηθεί τού LP), ήταν ένα… λαϊκό rhythm & blues (είναι απίστευτες οι επιμειξίες του Κοινούση – επειδή λέγαμε κάτι σχετικά σε προηγούμενο post περί Παπάζογλου, Πορτοκάλογλου και τα ρέστα), το οποίον ερμηνεύεται με ωραίο (και ολίγον θεατράλε) τρόπο, φανερώνοντας την άνεση του τραγουδοποιού όχι μόνο στο να καταπιάνεται με τα θέματα του καιρού του, αλλά και να τα βγάζει πέρα μ’ έναν δικό του εντελώς προσωπικό τρόπο.
(…)Νέα Υόρκη ώρα τρεις
κάτι που πας να τρελαθείς.
Ολοζώντανη σκηνή
γκάγκστερς και αστυνομικοί.
Πιστολίδι και κακό
πω πω πω τι ήταν αυτό,
έμεινα σαν άγαλμα
με το ζόρι ανάσανα.
Πιστολίδι και κακό
πω πω πω τι ήταν αυτό,
κι όσοι από κει περνούσανε
αδιάφορα κοιτούσανε.
Αμερική, Αμερική
καλά μου λέγαν μερικοί
πως είσαι χώρα τραγική.
Σάββατο απόγεμα
μεσ’ το Χάρλεμ βάδιζα,
κάποιος πέφτει επάνω μου
που δεν τον εγνώριζα.
Έκλαιγε και γέλαγε
δεν ήξερα τι έλεγε
μου ’δειχνε τη χούφτα του
κι έσκιζε τα ρούχα του.
Αμερική, Αμερική
καλά μου λέγαν μερικοί
πως είσαι χώρα μαγική.(…)
Πέρυσι ο Γιώργος Κοινούσης κυκλοφόρησε ένα ακόμη άλμπουμ (2CD), που είχε τίτλο «Στους Τωρινούς Καιρούς» [Lyra]. Ανάμεσα στα τραγούδια και κάμποσα από το παλαιό του ρεπερτόριο, ξαναζωντανεμένα, μέσα από νέες αποδόσεις κι ενορχηστρώσεις. Να πω ότι παραξενεύτηκα, όταν άρχισε να κυλάει η «Αμερική» – που συσσωρεύει, ερμηνευτικώς, μια 35χρονη αγανάκτηση, που εν τω μεταξύ μετατράπηκε σε θλίψη – με τις ηλεκτρικές κιθάρες στη θέση των μπουζουκιών, θα ήταν ψέμα...
Ο Κοινούσης, το 1975, είχε κυκλοφορήσει ένα LP στη Zodiac – του Αλέξανδρου Πατσιφά, να μην ξεχνιόμαστε… –, που είχε τίτλο «Αστεία και Σοβαρά» [YZP 88050]. Ήταν ένα από τα καλύτερα άλμπουμ στην καριέρα τού αναγνωρισμένου τραγουδοποιού (να υπενθυμίσω πως ο Κοινούσης υπήρξε ένας κορυφαίος ακορντεονίστας του λαϊκού πάλκου), το οποίο συνδύαζε… ήχους του κόσμου, με τη δύναμη του λαϊκού άσματος, ενώ από στιχουργικής πλευράς καταβαλλόταν προσπάθεια να ειπωθούν πράγματα, που, ορισμένες φορές, δεν έμπαιναν στο στόμα ούτε των λεγόμενων «προοδευτικών». Μπορεί οι σκέψεις του Κοινούση να ήταν κάπως πρωτόλειες, ή ίσως και απλοϊκές, όμως μη ξεχνάμε πως είχαμε να κάνουμε με τραγούδια, που απευθύνονταν στον «πολύ κόσμο» όπως λέμε, γραμμένα από έναν original λαϊκό καλλιτέχνη.
Το άλμπουμ εκείνο άνοιγε λοιπόν μ’ ένα κομμάτι που είχε τίτλο “South Africa (Σάουθ Άφρικα)». Προφανώς, ο Γιώργος Κοινούσης είχε επισκεφθεί τη χώρα το προηγούμενο διάστημα (για εμφανίσεις;) μεταφέροντας τις εμπειρίες του στο βινύλιο. Η έκπληξη ήταν διπλή. Αρχικώς, από ηχητικής πλευράς, είχαμε να κάνουμε μ’ ένα jive! Ο Κοινούσης δανείστηκε τη δημοφιλή φόρμα της χώρας, προκειμένου ν’ απλώσει επάνω στίχους, οι οποίοι τα έχωναν όχι μόνο στο apartheid, αλλά και στη γενικότερη στάση της ελληνικής παροικίας! Για διαβάστε:
Σάουθ Άφρικα, Σάουθ Άφρικα, Σάουθ Άφρικα…
Μ’ ένα Μπόινγκ 707
σε δέκα ώρες, είκοσι λεπτά,
βρέθηκα στην Αφρική,
για να μάθω πώς περνούν οι άνθρωποι εκεί.
Αμπαντούγκα μπούνγκα πήγα και στη ζούγκλα,
οσαλάπα όζα έπαιρνα και πόζα.
Είναι παραμύθια όσα λέν’ οι άλλοι,
δεν υπάρχουν μάγοι ούτε ανθρωποφάγοι.
Είναι παραμύθια όσα λέν’ οι άλλοι,
αλλού είναι οι μάγοι και οι ανθρωποφάγοι.
Σάουθ Άφρικα, Σάουθ Άφρικα, Σάουθ Άφρικα…
Το χρυσάφι τρέχει όπως το νερό,
μα το μαζεύουν όσοι είναι στο χορό,
Γάλλοι, Εγγλέζοι και Ρωμιοί,
κάτι πονηροί Εβραίοι, καρμίρηδες πολύ,
Γάλλοι, Εγγλέζοι, Ολλανδοί...
Και αμπαντούγκα μπούνγκα πήγα και στη ζούγκλα,
οσαλάπα ουένα, πέρασα στην πένα.
Οι μαύροι με τους άσπρους δεν κάθονται μαζί
σε λεωφορεία, σε μπαρ και σε ταξί.
Κι όταν δυο ερωτευτούν
πρέπει να’χουν ίδιο χρώμα για να παντρευτούν.
Βρήκα κι ένα φίλο απ’ το Φάληρο,
που έφτασε στην Αφρική με ένα τάλιρο.
Και τώρα έχει μετοχές,
βρε πώς αλλάζουνε τα χρόνια και οι εποχές.
Στο δίσκο υπήρχαν, επίσης, δύο από τα ωραιότερα τραγούδια του Κοινούση, που έφθασαν ποτέ στ’ αυτιά μου. Το «Δε χάθηκε ο κόσμος», που είναι ενορχηστρωμένο με πνευστά και θα μπορούσε, με λίγη φαντασία ομολογουμένως, να γίνει ένα… greek ethio standard (άντε να σας δω…) και βεβαίως το «Αν μπορείς», ένα λαϊκό swing, επίσης με πνευστά και ωραίο μπουζούκι. Ένα jazz, κατά βάση, τραγούδι, με break στο τενόρο από… άλλου παπά ευαγγέλιο.
Προσπαθώντας να γυρίσω πίσω τη μνήμη μου, σ’ εκείνη την εποχή, έχω την αίσθηση πως το «Αστεία και Σοβαρά» δεν έκανε την επιτυχία των προηγούμενων άλμπουμ του Κοινούση στη Zodiac («Δεν Καταλαβαίνω Τίποτα», «Κοινούσης… Σήμερα!», «Κοινούσης 3»). Πόσα άραγε singles να βγήκαν από ’κει (ή να μπήκαν εκ των υστέρων); Δε θυμάμαι ούτε τη «Σάουθ Άφρικα», ούτε το «Δε χάθηκε ο κόσμος», ούτε το «Αν μπορείς». Θυμάμαι όμως ένα τέταρτο…
Η Μεταπολίτευση είχε προχωρήσει, το πολιτικό άσμα στην πιο «αγριεμένη» του μορφή έδινε κι έπαιρνε, και τα περιθώρια είχαν στενέψει (κάπως) για το overground τραγούδι της πίστας. Παρά ταύτα, ένα τουλάχιστον από τα κομμάτια εκείνου του δίσκου είχε ακουστεί πολύ. Πάρα πολύ. Αναφέρομαι στην «Αμερική», προς χάριν της οποίας είχα ταΐσει επαρκώς τα τζουκ-μποξ της εποχής (καλοκαίρι του ’76). Το κομμάτι, που έκλεινε με τον καλύτερο τρόπο το άλμπουμ (λογικώς το 45άρι είχε προηγηθεί τού LP), ήταν ένα… λαϊκό rhythm & blues (είναι απίστευτες οι επιμειξίες του Κοινούση – επειδή λέγαμε κάτι σχετικά σε προηγούμενο post περί Παπάζογλου, Πορτοκάλογλου και τα ρέστα), το οποίον ερμηνεύεται με ωραίο (και ολίγον θεατράλε) τρόπο, φανερώνοντας την άνεση του τραγουδοποιού όχι μόνο στο να καταπιάνεται με τα θέματα του καιρού του, αλλά και να τα βγάζει πέρα μ’ έναν δικό του εντελώς προσωπικό τρόπο.
(…)Νέα Υόρκη ώρα τρεις
κάτι που πας να τρελαθείς.
Ολοζώντανη σκηνή
γκάγκστερς και αστυνομικοί.
Πιστολίδι και κακό
πω πω πω τι ήταν αυτό,
έμεινα σαν άγαλμα
με το ζόρι ανάσανα.
Πιστολίδι και κακό
πω πω πω τι ήταν αυτό,
κι όσοι από κει περνούσανε
αδιάφορα κοιτούσανε.
Αμερική, Αμερική
καλά μου λέγαν μερικοί
πως είσαι χώρα τραγική.
Σάββατο απόγεμα
μεσ’ το Χάρλεμ βάδιζα,
κάποιος πέφτει επάνω μου
που δεν τον εγνώριζα.
Έκλαιγε και γέλαγε
δεν ήξερα τι έλεγε
μου ’δειχνε τη χούφτα του
κι έσκιζε τα ρούχα του.
Αμερική, Αμερική
καλά μου λέγαν μερικοί
πως είσαι χώρα μαγική.(…)
Πέρυσι ο Γιώργος Κοινούσης κυκλοφόρησε ένα ακόμη άλμπουμ (2CD), που είχε τίτλο «Στους Τωρινούς Καιρούς» [Lyra]. Ανάμεσα στα τραγούδια και κάμποσα από το παλαιό του ρεπερτόριο, ξαναζωντανεμένα, μέσα από νέες αποδόσεις κι ενορχηστρώσεις. Να πω ότι παραξενεύτηκα, όταν άρχισε να κυλάει η «Αμερική» – που συσσωρεύει, ερμηνευτικώς, μια 35χρονη αγανάκτηση, που εν τω μεταξύ μετατράπηκε σε θλίψη – με τις ηλεκτρικές κιθάρες στη θέση των μπουζουκιών, θα ήταν ψέμα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου