Τρίτη 3 Ιανουαρίου 2012

ΥΒΟΝΗ – ΝΙΟΒΗ – ΕΛΙΖΑ σας αγαπάω όλες

Οι μεγαλύτερες αδυναμίες μου (αν εξαιρέσεις πρόσωπα) είναι μουσικές και ενδεχομένως όχι αμέσως φανερές. Μου αρέσουν τραγούδια (ελληνικά ή μη) διαφόρων ειδών, για κάποιους, εκ πρώτης, αδιευκρίνιστους λόγους. Επειδή ποτέ δεν απορρίπτω, όπως έχω ξαναγράψει, αν δεν ακούσω – φύσει αρχικώς, θέσει εν συνεχεία –, κι επειδή τρέφω παλαιόθεν μία συμπάθεια προς το… παρατράγουδο, που αγγίζει ενίοτε τα όρια μιας λαχταριστής μανίας, έχω φροντίσει να υπάρχουν στη δισκοθήκη μου ποικίλα τέτοια άσματα, με ιδιαίτερη στόχευση στα… κακόγουστα seventies. Εξάλλου… εγώ είμαι τέκνο της καμπάνας, με αλυσίδα στο δασύ…
Σαν φλας, πριν 2-3 μέρες, προσπαθώντας να κάνω χώρο στη δισκοθήκη και πέφτοντας πάνω σ’ ένα δίσκο του Τζων Τίκη, μού ήρθε η ιδέα για ένα κειμενάκι που θ’ αφορούσε σ’ ένα (άγνωστο εν πολλοίς) ελληνικό τραγούδι, το οποίον είχα σε τέσσερις εκτελέσεις, με τρεις διαφορετικούς τίτλους, ερμηνευμένο από τέσσερις διαφορετικούς τραγουδιστές! Ήταν ένα τραγούδι του Βαγγέλη Πιτσιλαδή σε στίχους του Γιάννη Κιούρκα – ένα ντουέτο που έδωσε μερικές δεκάδες κομμάτια στα sixties και τα seventies με γνωστότερο όλων το σέικ «Στις δεκάξη Μάη μήνα» με τον Σταμάτη Κόκκοτα, αλλά ωραιότερο το λαϊκό «Ας ήταν τ’ όνειρο να βγη» με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Μάλιστα, έχω ξαναγράψει εδώ http://is.gd/yQJQnr και για τους δύο, οπότε με το παρόν ξεμπερδεύω (για την ώρα).
Δεν χρειάζεται να πω πως συμπαθώ ως τραγουδιστική παρουσία τον Τζων Τίκη, βρίσκοντας μάλιστα χυδαίο το χιούμορ που ξέρασαν επάνω του οι… Τηλεαρβύλες, χλευάζοντας οι αδαείς την επί τόπου και a cappella ωραία ερμηνεία του «Αυστραλού» στο “It’s now or never” (ψάξε-κοίτα στο YouTube για να ξεράσεις). Ο… μυική μάζα, με τα χειμώνα-καλοκαίρι κοντομάνικα και με τα μούσκουλα φόρα-παρτίδα έτοιμος να μας δείρει, άρχισε να λέει κάτι βλακείες περί «πέμπτης ταχύτητας» και «τάκα-τάκα» (εννοούσε το “Taka takata”, που κατά τα λοιπά είναι ο χτύπος της καρδιάς, ερωτικό τραγούδι που είχε πρωτοπεί ο Joe Dassin το 1972 και στην Ελλάδα ο Τέρης Χρυσός την ίδιαν εποχή και που δεν είχε καμμία σχέση με τον Τζων Τίκη), αδυνατώντας ν’ αντιληφθεί ο άσχετος, πως ο Τίκης απέδωσε άψογα το εν λόγω κομμάτι (το “It’s now or never”), όντας καθήμενος (έβγαλε κιλά φωνής), έχοντας μάλιστα απέναντί του και το βούρλο. Κι εν πάση περιπτώσει, όταν ο John Tekes αναπαριστούσε τον Elvis στα μπουζουκομάγαζα της Αυστραλίας με τη χωρίστρα Εγνατία, τη χλωρίδα στο στήθος και το λασπωτήρα στο σβέρκο, εκεί στα early 70s, μαζεύοντας όλο το πιατομάνι τής Νέας Νότιας Ουαλίας, οι Τηλεαρβύλες μάσαγαν πιπίλες. Ρε ουστ από ’κει που θέλετε να κάνετε και κριτική.Στον πρώτο λοιπόν μεγάλο δίσκο που έκανε ο Τζων Τίκης στην Ελλάδα με τίτλο τ’ όνομά του [Sonora SNR 521, 1974], όταν επέστρεψε στην ημετέρα, μετά την τρανή ελληνο-αυστραλιανή καριέρα, τραγούδησε και δύο κομμάτια των Πιτσιλαδή-Κιούρκα. Το ένα ήταν η «Υβόνη» (το άλλο «Στα σκαλιά της Μαρασλή»). Το τραγούδι απλωμένο πάνω σε μία ζωηρή μπασογραμμή, είναι λαϊκό σέικ (κατά βάθος), με την συγκεκριμένη εκτέλεση να καταγράφεται ως τυπική ελαφρολαϊκή. Απλός, σεμνός, ο Τίκης ερμηνεύει κάπως φλατ την «Υβόνη» στα κουπλέ, σπρώχνοντάς την περισσότερο στο ρεφρέν (τη βοηθεία των δεύτερων φωνών), αφήνοντας στους επόμενους τα περαιτέρω. Πάμε λοιπόν στη δεύτερη εκτέλεση, που μπορεί να είναι και η πρώτη…
Πιθανώς κάποιοι από τους παλαιότερους να θυμούνται ακόμη τον Τώνη Στρατή, έναν τραγουδιστή που έκανε αισθητή την παρουσία του στα late sixties. Ο Στρατής φαίνεται να ξεκινά καριέρα στα μέσα εκείνης της δεκαετίας στη Θεσσαλονίκη μ’ ένα συγκρότημα, τους VIP’s, κάνοντας το μπαμ με το πολύ ωραίο δικό του τραγούδι «Το καλοκαίρι εκείνο» (σε στίχους Χριστίνας Ντουβή), το οποίο απέσπασε Πρώτο Βραβείο στο έβδομο Φεστιβάλ Ελαφρού Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο του ’68, ερμηνευμένο τόσο από τον Νίκο Αντωνίου (με τον οποίον έγινε πιο γνωστό), όσο και από τον ίδιον το συνθέτη. Μάλιστα, την επόμενη χρονιά (1969) ξαναπαίρνει Πρώτο Βραβείο με το «Πικρό παράπονο» (μουσική-στίχοι: Αλέκος Σπάθης), ένα τραγούδι που το ερμήνευσε και ο Πάνος Κόκκινος (για κάποια χρόνια τα τραγούδια του Φεστιβάλ τα απέδιδαν δύο τραγουδιστές), ενώ το 1970 λαμβάνει κι ένα Δεύτερο με τον «Εσπερινό» κάποιου Γιώργου Παπαδάκη (δεν ξέρω αν πρόκειται για τον γνωστό συνθέτη και μουσικοκριτικό). Με δύο πρωτιές και μία δεύτερη θέση μέσα σε τρία χρόνια, η καριέρα του Τώνη Στρατή, κανονικά, θα έπρεπε ν’ απογειωθεί, πράγμα που, μάλλον, δε συνέβη, αφού ο άνθρωπος περιπλανήθηκε σε μικρές εταιρίες (Discophon, Do Mi Sol), πριν καταλήξει στην Polydor κάνοντας κάποια 45άρια στο πρώτο μισό των seventies κι ένα μεγάλο δίσκο το 1975.Την προηγούμενη χρονιά όμως (1974), στο 45άρι «Της καρδιάς μου είσαι καρδιά/ Νιόβη» [Polydor 2061 193], ο Τώνης Στρατής δίδει μία δεύτερη – μπορεί να είναι και η πρώτη – εκτέλεση του τραγουδιού που μας ενδιαφέρει, με αλλαγμένο όμως το γυναικείο όνομα του τίτλου (η «Υβόνη» του Τζων Τίκη είχε γίνει πια «Νιόβη»). Για την ιστορία να πω πως η πρώτη πλευρά του single ήταν το “Lovely lady of Arcadia” του Λέο Λέανδρου, που είχε πει ο Ντέμης Ρούσσος (σε ελληνικούς στίχους του Κιούρκα). Η εκτέλεση του Στρατή είναι προτιμότερη από του Τίκη, με την μπασογραμμή να χαλάει κόσμο, τα σύνθια να προσθέτουν σε ατμόσφαιρες και με την ρυθμική κιθάρα να κρατάει την όλη κατασκευή, πάνω στην οποία απλώνεται η όμορφη μελωδία (περιττό να πω πως τούτη η εκτέλεση μάς παραπέμπει περισσότερο και στο «Στις δεκάξι Μάη μήνα/ μ’ ένα αμάξι – ή μήπως “μ’ ένα μάξι”; – η Μαρίνα/ πέρασε από μπροστά μου ειρωνικά»).
Η τρίτη και καλύτερη εκτέλεση του τραγουδιού συνέβη την επόμενη χρονιά (1975), στο άλμπουμ του Σταμάτη Κόκκοτα «Θα Συναντηθούμε» [EMI/ Columbia 2J 062-70156] το οποίον υπέγραφαν συνθετικώς-στιχουργικώς οι Πιτσιλαδής-Κιούρκας. Το μπάσο το χαβά του, τα πλήκτρα αποκτούν ωραιότερο ηχόχρωμα (αφού το hammond δεν παίζεται, παρότι από κάτω μπερδεύονται και κάτι σβιουν-σβιουν α λα George Duke) και βεβαίως υπάρχει κι η φωνάρα του Κόκκοτα, που στέλνει άπαντες για βρούβες. Ωραίο τραγούδι.
Η τέταρτη version του κομματιού συνέβη από τον ίδιον τον Βαγγέλη Πιτσιλαδή στο δίσκο του «Αγάπη μου» [Seagull 33/3E-LOC-309] το 1979. Η «Υβόνη» κι η «Νιόβη» έχουν παραχωρήσει πλέον τη θέση τους στην «Ελίζα» (όποτε άλλαζε εταιρία το… τραγούδι, άλλαζε και τίτλο), με τον συνθέτη να αποδίδει ξερά, πάνω στο ίδιο κατά βάση rhythm section. Κι εδώ τα πλήκτρα (κινούμενα σε euro-lounge ατμόσφαιρες), όπως κι η ρυθμική κιθάρα έχουν ρόλους, ενώ θα πρέπει να σημειώσω πως η παρούσα εκδοχή είναι η μόνη από τις τέσσερις που δεν διαθέτει μπουζούκι (καθότι κι αυτό ενδιαφέρει μερικούς).
Κυρίες μου…

6 σχόλια:

  1. Καλησπέρα! Απολαυστική ανάρτηση.
    Με τη Νιόβη μου θυμίσατε ένα απ' τα πιο αστεία περιστατικά της φοιτητικής μου ζωής. Είχα κάποιον καθηγητή, ο οποίος συνήθιζε πάντα να εξετάζει προφορικά και να σε "κόβει" για τους πιο παράλογους λόγους. Εκείνη τη μέρα πέταξε έξω, εν εξάλλω καταστάσει, πολλούς φοιτητές και φοιτήτριες για λόγους, οπώς σε λίγο θα ανακάλυπτα, ορθοφωνίας! Οι ερωτήσεις που μου έκανε είχαν να κάνουν με τρεις κυρίες, τρεις μητέρες, την Κλυταιμνήστρα, την Αγαύη και τη Μήδεια. Όλα έβαιναν καλώς, δεν έβρισκα καμμία ερώτησή του παράλογη, μέχρι που αποφάσισε να μου κάνει μία τελευταία: "Μπορείτε να μου πείτε πως ονομαζόταν η κόρη του Ταντάλου;" "Νι-ό-βη", απαντώ απορημένη. "Άριστα", μου λέει, "επιτέλους, μια φοιτήτρια, που μπόρεσε να προσφέρει σωστά το όνομα. "Χαίρομαι" του λέω ανακουφισμένη και απήλθα.
    Τα μαθήματα ορθοφωνίας τα χρωστάω στον Τώνη Στρατή και, κατ' επέκτασιν, στον πατέρα μου, που είχε λιώσει το εν λόγω σαρανταπεντάρι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλησπέρα Lapsus digiti. Ωραία ιστορία.

    Εμένα ο πατέρας μου ήταν φαν του Κόκκοτα. Μπορεί να μην αγόραζε δίσκους, αλλά ήξερε πολλά τραγούδια του «απ’ έξω», ενώ όποτε τύχαινε να τον ακούσει στο ραδιόφωνο έστριβε το κουμπί στο τέρμα. Ήταν η πρώτη... «Νι-ό-βη» που άκουσα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Την εκπομπη με τους Αρβυλες (η μηπως Ξεφτερνα Τσοκαρα?) την ειχα δει και'γω και ειχα απορησει για τη χλευη τους,βεβαιως παλαιοτερα απορουσα για χρονια γιατι ενας απ'αυτους ''εγραφε'' σε μουσικα εντυπα αλλα τι να πεις,σημεια των καιρων!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αυτού του τύπου οι εκπομπές, που στηρίζονται στην ανακύκλωση των προγραμμάτων της τηλεόρασης, κλίνουν συχνά προς τον κοινωνικό ρατσισμό. Ένα τικ κάποιου, ένα σαρδάμ κάποιου άλλου, μία «κακή στιγμή» όπως λέμε, γίνονται αντικείμενο χλεύης, φθηνής πλάκας και εμετικού χαβαλέ. Κάποιοι μιλούν για σάτιρα. Τρίχες. Σάτιρα, που δεν κάνει, πρώτον απ’ όλα, την εξουσία να σκυλιάζει, για μένα δεν έχει κανένα κοινωνικό αντίκρισμα. Άρα είναι ακατάλληλη για ενηλίκους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Εδώ από βιβλίο 800 σελίδων αν γίνει λάθος μία ημερομηνία κατά ένα χρόνο είστε έτοιμος κύριε Τρούσσα να αραδιάσετε άλλες 800 σελίδες, γιατί σας ενοχλούν άραγε οι Αρβύλες;

    Εγώ προσωπικά δεν τους βλέπω για άλλους λόγους αλλά αν τύχει δεν με χαλάει κιόλας.

    Και για ποιον Τζων Τίκη μας λέτε, Ε-Λ-Ε-Ο-Σ, το ότι επειδή εσείς το βρίσκεται συμπαθητικό ή ότι άλλο δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να τον χλευάσουμε εμείς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Αυτά που λέτε περί των «800 σελίδων» και της «ημερομηνίας», προφανώς τα λέτε έτσι για το θεαθήναι, καθότι ποτέ δεν έχει συμβεί κάτι τέτοιο (με τον τρόπο που το λέτε). Αν έχω επιμείνει για κάποια λάθη σε ημερομηνίες, τούτα (τα λάθη) συνεκτιμώνται στο συνολικότερο πακέτο, που μπάζει από παντού (με τις «ημερομηνίες» να είναι απλώς το κάτι ακόμη). Κι εν πάση περιπτώσει, γιατί συγχέετε την καλόπιστη κριτική με τον χλευασμό;

    Και το εξής. Εμένα δε μου αρέσει καθόλου η αφ’ υψηλού περιφρόνηση που επιδεικνύουν οι, έτσι κι αλλιώς από καθέδρας, τηλεοπτικοί, αλλά κατά βάθος αδαείς, έναντι των «αδυνάτων». Όταν ο Τζων Τίκης αποδίδει πολύ ωραία, στις δεδομένες συνθήκες, το “It’s now or never” (να μην ξεχνιόμαστε, γιατί γι’ αυτό έγραψα) δεν μπορεί ο κάθε άσχετος να κοροϊδεύει και να ευτελίζει. Μπορεί δηλαδή, αλλά κι εγώ έχω το δικαίωμα να γράφω αυτά που γράφω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή