για τον φασισμό που… δεν έρχεται απ’ το μέλλον

Χθες ξεκόλλησα από μία στάση λεωφορείου μία αφισέτα του ΚΚΕ σε μέγεθος Α4 (συγκεκριμένα της Κομματικής Οργάνωσης Αττικής), που σχετιζόταν, προφανώς, με τα πρόσφατα γεγονότα (τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα από τον χρυσαυγίτη). Το κόμμα μάς καλεί να διώξουμε τους φασίστες από τις γειτονιές μας, απομονώνοντας τα φασιστοειδή της Χρυσής Αυγής. Η προκήρυξη κατέληγε με τους στίχους του… Μπέρτολτ Μπρεχτ, ή τους στίχους του… ποιητή κατά τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα, «Το φασισμό βαθιά κατάλαβέ τον, δε θα πεθάνει μόνος τσάκισέ τον».

Εγώ, προσωπικώς, δεν ξέρω πώς μπορώ να διώξω τους φασίστες από τη γειτονιά μου. Έχω γείτονες φασίστες, ή μάλλον ανθρώπους που ψήφισαν Χρυσή Αυγή για να είμαι πιο ακριβής, και προσπαθώ να συζητήσω μαζί τους, ασχέτως αν σπανίως το καταφέρνω επειδή βρίσκονται σαν σε κατάσταση πανικού. Δεν διανοήθηκα όμως ποτέ να τους ξεσπιτώσω, ούτε βεβαίως να τους τσακίσω. Τι σημαίνει «τσακίσω»; Πως πρέπει να πάρουμε τίποτα καδρόνια και ν’ αρχίσουμε να κυνηγάμε τους χρυσαυγίτες ή όσους ψήφισαν Χρυσή Αυγή; Δεν είμαστε καλά. Ο άνθρωπος δεν πρέπει να οδηγείται σε τέτοιες καταστάσεις, αλλά, ταυτοχρόνως, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε και τι σημαίνει βία (γιατί κι εδώ υπάρχει θέμα). Προσωπικώς, αντιλαμβάνομαι απολύτως τον… Διονύση Σαββόπουλο όταν τραγουδούσε στον «Πολιτευτή» του «Χαρά να σε γιαούρτωνα εκεί που ρητορεύεις…». Η έμπρακτη αποδοκιμασία δεν είναι πάντα βία. Αφήνω δε την άνωθεν ασκούμενη βία, η οποία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αντιβία. Αυτή η καραμέλα τού «είμαι εναντίον της βίας απ’ όπου και αν προέρχεται» πρέπει να επεκταθεί προς πάσα δυνατή κατεύθυνση και προς κάθε είδους βία, αν θέλουμε να λέμε κάτι (και όχι να κοροϊδεύουμε). Βία δεν είναι μόνον το να σπάμε ή να μας σπάνε τα κεφάλια. Βία, έτσι όπως καταντήσαμε, μπορεί να είναι (είναι δηλαδή) και το εκκαθαριστικό της εφορίας, η αγωνία να διατηρήσεις την περιουσία σου, η ανέχεια ή η ανεργία. Ο πολίτης, που ξαφνικά αισθάνεται ανασφαλής και εκτεθειμένος βρίσκεται στα πρόθυρα της βίας· με τη βία να απευθύνεται στον ίδιο τον εαυτό του, στην οικογένειά του ή την κοινωνία. Φυσικά, δεν υπονοώ πως ο χρυσαυγίτης σκότωσε, επειδή δεν είχε να πληρώσει το χαράτσι. (Χιλιάδες άνθρωποι αδυνατούμε ή δυσκολευόμαστε να ανταπεξέλθουμε σε διάφορες υποχρεώσεις, αλλά δεν φθάνουμε στο απροχώρητο. Είναι και θέμα ψυχοσύνθεσης ή και κουλτούρας). Η συγκεκριμένη περίπτωση είναι διαφορετική. Η βία μπορεί να έπαιρνε γραμμή από τον ψυχισμό του συγκεκριμένου ατόμου, αλλά είχε και άλλου τύπου κίνητρα. Επρόκειτο, καθαρώς, για μία πολιτική δολοφονία. Άτομα της λαϊκής δεξιάς κυρίως (που ψήφιζαν Νέα Δημοκρατία δηλαδή όλα τα προηγούμενα χρόνια), καθώς και αγράμματοι νεολαίοι (που μπορεί τώρα, στα χρόνια του μνημονίου, να πρωτοψηφίζουν) έχουν πλημμυρίσει τις τάξεις του ακροδεξιού κόμματος, και των διαφόρων συμμοριών που δρουν εγκληματικώς πίσω απ’ αυτό (υπό το όνομά του), φέρνοντας τούς 19.624 ψήφους του 2009 (0,29%), στο ύψος των 425.990 (6,92%) το 2012 και σε διπλάσια νούμερα (όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις) σήμερα. Δεν είναι ανεξήγητο το γεγονός. Τα αίτια πρέπει να δούμε κι εκείνα να απαλείψουμε. Τον θυμό και κυρίως την ανασφάλεια, που βιώνει μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας πρέπει να «τσακίσουμε». Εκεί πρέπει να κατευθυνθούν όλες μας οι προσπάθειες. Πώς θα… ξεθυμώσουν οι άνθρωποι και πώς θα γίνουν λιγότερο ανασφαλείς, ώστε να επιστρέψει και η Χρυσή Αυγή στα… ανύπαρκτα ποσοστά της. Εγώ έχω προτάσεις, όπως και ο καθένας μας εξάλλου, αλλά περιμένω να τις ακούσω απ’ τον Στουρνάρα…

Οι σύντροφοι του ΚΚΕ (δεν υπήρξα ποτέ μέλος του ΚΚΕ, αλλά η λέξη «σύντροφοι», που μπορεί σε κάποιους να φέρνει μειδίαμα, είναι ιδανική για όσους εξακολουθούν να ονειρεύονται μία μεγάλη και δυνατή Αριστερά) κάνουν λάθος όταν χρεώνουν τους συγκεκριμένους στίχους («Το φασισμό βαθιά κατάλαβέ τον/ δε θα πεθαίνει μόνος τσάκισέ τον» κ.λπ.) στον Μπέρτολτ Μπρεχτ. Ο Μπρεχτ δεν θα έγραφε ποτέ (όση ποιητική άδεια και να μετερχόταν) πως «Ο φασισμός δεν έρχεται από μέρος/ που λούζεται στον ήλιο και στ’ αγέρι», καθότι, ιστορικώς, αυτό ακριβώς συνέβη! Ο φασισμός ήλθε από μέρος που… λουζόταν και στον ήλιο και στο αγέρι, την μεσογειακή Ιταλία. Ο Φώντας Λάδης λοιπόν έχει γράψει τους στίχους του τραγουδιού, και όχι ο Μπέρτολτ Μπρεχτ. Ρίχνοντας μάλιστα μια ματιά στο δίκτυο διαπίστωσα πως η μπούρδα πάει σύννεφο. Τα μισά, να πούμε, sites, αναφέρουν πως ο Μπρεχτ έχει γράψει τους στίχους, ενώ κάποια άλλα λένε πως… ναι μεν ο Λάδης τους έγραψε, αλλά βασίστηκε σε ποίημα του Μπρεχτ (φυσικά, ουδείς αναφέρει το… υποτιθέμενο ποίημα του Μπρεχτ που διαχειρίστηκε ο έλληνας στιχουργός). Τέλος πάντων. Όταν υπάρχει ο δίσκος απορώ τι καθόμαστε και συζητάμε.

Στο άλμπουμ λοιπόν «Τραγούδια της Λευτεριάς» [Lyra YLP 3313] του 1978 ο Θάνος Μικρούτσικος μελοποιεί (και η Μαρία Δημητριάδη αποδίδει), όπως καταφανώς διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο «5 τραγούδια του Φώντα Λάδη» (ανάμεσα και τον «Φασισμό»), «1 τραγούδι του Άλκη Αλκαίου», «1 τραγούδι του Bertolt Brecht» («Άννα μην κλαις»), «2 τραγούδια του Μανώλη Αναγνωστάκη» (το «Κι ήθελε ακόμη» είναι ένα από τα ωραιότερα τραγούδια του Μικρούτσικου) και «1 τραγούδι του Γιάννη Ρίτσου». Αν ο «Φασισμός» ήταν σε στίχους του Μπρεχτ, στο άλμπουμ θα έγραφαν… «4 τραγούδια του Φώντα Λάδη» και «2 του Bertolt Brecht». Σύντροφοι διορθώστε το. Είναι κρίμα… για πολλούς λόγους.