ΕΥΧΕΣ ΓΙΑ ΣΑΣ…

Παρακολουθώντας τα κατά καιρούς κείμενα του Γιώργου Χαρωνίτη στο J&T αναφορικώς με τον Ennio Morricone, μου έχει δημιουργηθεί η διάθεση για κάποιες πολύ επιμέρους... μεγεθύνσεις. Π.χ. ο… ψυχεδελικός Morricone, ή o Morricone στην ελληνική δισκογραφία. Μία απ’ αυτές τις μεγεθύνσεις αφορά στα τραγούδια του Μαέστρου, που έχουν αποδώσει έλληνες τραγουδιστές. Πολύ ειδικό κεφάλαιο θα μου πείτε (όσοι το πείτε). Μα για τα «πολύ ειδικά» είμαστε εδώ, θα απαντούσα. Το πρώτο λοιπόν τραγούδι του Morricone, που μου έρχεται αμέσως στο μυαλό (γιατί υπάρχουν κι άλλα), ερμηνευμένο από Έλληνα, είναι το «Ευχές για σας» με τον Πασχάλη και τους Olympians, από το 1971 (αρ. άδειας). Φυσικά, πρόκειται για το “Here’s to you”, στο οποίο είχε βάλει αγγλικούς στίχους η Joan Baez και που πρωτακούστηκε στην ταινία Sacco e Vanzetti (1971) του Giuliano Montaldo. Η ταινία όπως και το τραγούδι έκαναν «παγκόσμια» επιτυχία και φυσικά προβλήθηκε (η ταινία) και ακούστηκε (το τραγούδι) και στην Ελλάδα.Όταν πέρυσι τέτοιαν εποχή (30/4/2010) ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο θα έδιναν το DVD της ταινίας Σάκο και Βαντσέτι (το φιλμ το έχει δώσει και η Ελευθεροτυπία), o Δημήτρης Δανίκας έγραφε, λίγες μέρες νωρίτερα, στο φύλλο της 24/4:
«Ήταν αρχές του 1970. Ήταν ο πόλεμος στο Βιετνάμ. Ήταν η έφοδος του Κόπολα και της ‘συμμορίας’ του στο Χόλιγουντ. Ήταν οι διαδηλώσεις, ο χιπισμός, η εξέγερση του Μάη, ήταν η αναρχία. Ήταν η εποχή του Φερντινάντο Νίκολα Σάκο και του Μπαρτολομέο Βαντσέτι! Η κοινωνική ταραχή μεταδόθηκε και αποτυπώθηκε στις μεγάλες οθόνες. Ολόκληρου του κόσμου. Πλην δικτατορικών καθεστώτων και φυσικά (χουντικής) Ελλάδας».
Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα, καθότι, όσον αφορά στo φιλμ, το Sacco e Vanzetti προβλήθηκε κανονικά στην Ελλάδα. Τούτο μου το επιβεβαίωσαν δύο φίλοι που είχαν δει τότε την ταινία, ενώ και τα στοιχεία που αντλήθηκαν από το δίκτυο, με τη βοήθεια του Manwolf Louie, επιβεβαιώνουν το παραπάνω.
Συγκεκριμένα, όπως διαβάζουμε στην εφημερίδα Μακεδονία, στο φύλλο της 11/3/1972, το Sacco e Vanzetti παιζόταν στις αίθουσες πρώτης προβολής Έσπερος, Ρεξ, Ριβολί και Τιτάνια, ενώ στα φύλλα της 17/3 και 19/3/1972 παιζόταν στο Ριβολί και τη Φαργκάνη. Κάτι ανάλογο θα συνέβαινε και στην Αθήνα. Ενδεχομένως, δε, και σε άλλες πόλεις. Π.χ. στην Πάτρα, στην εφημερίδα της οποίας Ημέρα (22-29/3/1972) δημοσιεύτηκε για πρώτη(;) φορά στην ελληνική γλώσσα άρθρο με τίτλο Σάκκο και Βαντσέττι υπό Μπερνάρ Τομά, μεταφρασμένο προφανώς.Άρα λοιπόν εκείνο που υποστηρίζει ο Δανίκας είναι παντελώς έξω από την πραγματικότητα, αφού η περίπτωση «Sacco και Vanzetti» δεν πέρασε καθόλου απαρατήρητη στην Ελλάδα, παρ’ όλο το δικτατορικό καθεστώς. Πόσω μάλλον, όταν και οι εκδόσεις Διεθνής Βιβλιοθήκη κυκλοφόρησαν την ίδια χρονιά (1972) το βιβλίο Πολιτικά Γράμματα/ Σάκκο - Βαντζέττι (επιλογή και μετάφραση Αλεξάνδρα Παντελάκη), των επιστολών δηλαδή που έστελναν από τις φυλακές οι αθώοι Ιταλοί, μετανάστες στις ΗΠΑ και αναρχικοί.
Μάλιστα, το παράδοξο (ας το πω έτσι) είναι πως το βιβλίο της Διεθνούς Βιβλιοθήκης συμπληρώνεται από ένα ακόμη κεφάλαιο που έχει τίτλο Τρομοκρατία στην Ιταλία (άσχετο με τα «πολιτικά γράμματα» λέω εγώ, αλλά παράλληλο κατά τους εκδότες) και το οποίον αντικρούει τις κατηγορίες που είχαν αποδοθεί, τότε, σε ιταλούς αναρχικούς για τις βόμβες που είχαν εκραγεί, σκοτώνοντας πολίτες στην Αγροτική Τράπεζα του Μιλάνο (12/12/1969) και τη Ρώμη (7/1970). Ως γνωστόν τις βόμβες είχαν βάλει οι φασίστες τής Ordine Nuovo. Το κείμενο υπογράφεται από την Παράνομη Επιτροπή του αναρχικού κινήματος ‘22 Μάρτη’. Και όλα αυτά… πάνω, φυσικά, από τη μύτη της ελληνικής χούντας.
Έτσι, όταν κυκλοφορούσαν τέτοια βιβλία στην Ελλάδα του ’72, είναι σίγουρο πως δεν θα αντιμετώπιζε κανένα πρόβλημα προβολής το Sacco e Vanzetti. Ακόμη δε περισσότερο το soundtrack της ταινίας, που είχε κυκλοφορήσει από την ελληνική RCA (SKLG 20048) και βεβαίως το εξαιρετικό τραγούδι των Morricone-Baez “Here’s to you”, που είχε βγει και σε ελληνικό 45άρι επίσης από την RCA [46g 97].
Επειδή λοιπόν και η ταινία και το σάουντρακ πήραν δημοσιότητα κάνοντας κάποιαν επιτυχία, δεν είναι παράξενο το γεγονός της ελληνικής version από τον Πασχάλη και τους Olympians, η οποία στηρίχθηκε στους όμορφους στίχους του Robert Williams και φυσικά στο εγερτήριο march του Μαέστρου.
«Ευχές για σας Νικόλα και Μπαρτ/ μια προσευχή θα μείνει σε μας/ κι η αγωνία σας θα γίνει γιορτή/ γιορτή για θύμηση παντοτινή. Ευχές για σας Νικόλα και Μπαρτ/ λαός ολόκληρος πιστεύει σε σας/ κι η αγωνία σας θα γίνει γιορτή/ γιορτή για θύμηση παντοτινή» (η έμφαση στο «λαός» δική μου).
Το «Ευχές για σας», με το ωραίο όργανο τού Άλκη Κακαλιάγκου, ακούστηκε στο single των Πασχάλη-Ολύμπιανς «Mamy Blue/ Ευχές για σας» [Philips 6060 120, 1971] και φυσικά στο πρώτο LP του Πασχάλη, που είχε ως τίτλο τ’ όνομά του [Philips 6331 037] από το 1972…

Update 4/5/2011 
Διαβάζουμε το 8ον τεύχος του περιοδικού Νέοι Στόχοι (Μάρτιος 1972). Εκεί, υπάρχει μία κριτική στην ταινία Σάκκο και Βαντζέττι από κάποιαν Κλαίρ Μοριάρτυ (Claire Moriarty).
Η Μοριάρτυ έχει θετική γνώμη για την ταινία, αν και επιμένει στο γεγονός πως δεν τονίστηκε στο φιλμ η συμβολή της Διεθνούς Εργατικής Υπεράσπισης (ILD), που είχε οργανώσει τη μαζική εκστρατεία διαμαρτυρίας για τους Σάκκο και Βαντζέττι. Η Μοριάρτυ, που «θάβει» την Joan Baez, καταλήγει:
«Το ‘Σάκκο και Βαντζέττι’ δεν παρουσιάστηκε σ’ ένα κενό. Παρουσιάστηκε σε μια στιγμή όπου η σημερινή ριζοσπαστικοποίηση γέννησε μιαν αυξανόμενη γνώση της ριζοσπαστικής ιστορίας. Ο σκηνοθέτης ωστόσο, προσπαθώντας να κάνει καθαρά την απομυθοποίηση της υπόθεσης Σάκκο-Βαντζέττι, προτίμησε να μην κάνει μια σαφή σύνδεση με σημερινές υποθέσεις, όπως αυτή της Άντζελα Ντέηβις. Αντίθετα, έχει την Τζόαν Μπαέζ στο φιλμ σ’ ένα γλυκερό σόλο της ‘Μπαλάντας των Σάκκο και Βαντζέττι’, που τα λόγια της είναι στο μεγαλύτερο μέρος επιεικώς καυτά. Μια κι ο Μοντάλντο αποφεύγει το μελό σ’ ολόκληρο το υπόλοιπο φιλμ, το ηλίθιο τρύπωμα της Μπαέζ είναι μια ξαστοχιά. Μ’ όλα του τα ψεγάδια ωστόσο το ‘Σάκκο και Βαντζέττι’ προχωρά πολύ στην αποκατάσταση της λέξης ‘προπαγάνδα’ στην αρχική της αξιοπρέπεια».