Παρασκευή 22 Ιουλίου 2011

VAGIF MUSTAFA-ZADE jazz compositions

Δεν ξέρω γιατί, αλλά ακούγοντας τον όρο ευρωπαϊκή jazz το μυαλό μου πάει κατ’ ευθείαν σε 2-3 μουσικούς (ίσως και σε μερικούς ακόμη). Ο Krzysztof Komeda είναι o ένας, ο Vagif Mustafa-Zade είναι ένας δεύτερος... Δεν είμαι απολύτως βέβαιος γιατί συμβαίνει αυτό. Πιθανώς – αν αναφερόμαστε στους συγκεκριμένους καλλιτέχνες – να παρακινούμαι από το γεγονός πως ηχογραφούσαν στις «άλλες» χώρες, στα sixties και τα seventies. Πως πέθαναν νέοι (ο Komeda στα 38 του, το 1969, ο Mustafa-Zade, στα 39 του, δέκα χρόνια αργότερα), πως άφησαν ένα προσωπικό, όσο και πρωτότυπο έργο, το οποίο θ’ ανακαλύπτεται διαρκώς. Στην περίπτωση του Mustafa-Zade λειτουργεί και κάτι άλλο. Παρότι η κόρη του, η Aziza Mustafa Zadeh, μεταφέρει με τη δική της παρουσία τη μνήμη του στο σήμερα, οι ηχογραφήσεις του ιδίου, που είναι σχετικώς λιγοστές, δεν βρίσκονται κάθε μέρα.
Γεννημένος στο Baku, την πρωτεύουσα του Azerbaijan, το 1940, ο Vagif Mustafa-Zade υπήρξε μία από τις ηγετικές μορφές της σύγχρονης σοβιετικής jazz, αφού ήδη από τα χρόνια του ’60 με το τρίο Caucasus επιχειρεί να ενσωματώσει στις υπερατλαντικές jazz δομές, την παραδοσιακή μουσική της ιδιαίτερης πατρίδας του (mugham ή mugam), δημιουργώντας ένα νέο είδος modal jazz, στο οποίο κυριαρχούσαν οι λυρικοί τόνοι κι ένας κάποιος ακουστικός… πεσιμισμός, που αντανακλούσε προφανώς το αζέρικο φυσικό τοπίο. Η μουσική του, παρότι υπήρξε αναγνωρισμένη και βραβευμένη σε ποικίλα φεστιβάλ, κυρίως εντός της Σοβιετίας (Tallinn, Donetsk), αλλά και εκτός (Monaco) δεν ηχογραφήθηκε όπως θα της άρμοζε, αφού τα έξι(;) μόλις LP που έγραψε εν ζωή, δεν διαθέτουν και τα καλύτερα ποιοτικά στάνταρντ. (Στα CD, σίγουρα, έχει γίνει καλύτερη επεξεργασία).To παρόν LP, υπό τον τίτλο “Jazz Compositions” [Melodiya 33C 04593-94(a)], άνευ ενδείξεων στο μπροστινό μέρος του cover – στο οπισθόφυλλο υπάρχει το track list, κι ένα κείμενο, στη ρωσική και την αγγλική, του Leonid Gerchikov –, προέρχεται από το 1974 και όπως με είχε ενημερώσει ο ρωσοκαναδός dealer που μου το είχε πουλήσει πρόκειται για το τρίτο(;) άλμπουμ στην καριέρα τού αζέρου συνθέτη. Ο Vagif Mustafa-Zade (έτσι αναγράφεται στο παρόν οπισθόφυλλο, και όχι ως Zadeh) πάντα σε τρίο ή, μάλλον, συνήθως με τρίο – εδώ με τους David Koifman κοντραμπάσο και Arkady Dadashyan ντραμς – απλώνει μία σειρά συνθέσεων και αυτοσχεδιασμών που έλκουν την έμπνευσή τους από trad σκοπούς mugam ή tesnif (τραγούδια σε αργό τέμπο – κάπως σαν μπαλάντες), προσφέροντας ένα απολύτως ανεπανάληπτο ακρόαμα. Συνθέσεις όπως οι “Aziza” (αφιερωμένη στην κόρη του προφανώς) και “Caucasus” λυγίζουν και σίδερα με την αρμονική τους γοητεία.

12 σχόλια:

  1. τρομερό "jazz art" αυτο το εξώφυλλο Φώντα.το βινύλιο ειναι ή το cd ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Το βινύλιο Φ.Ν. Το κλασικό λεπτό χαρτί της Μελόντια.
    Είχαν κι άλλα τέτοια «γενικά» τζαζ εξώφυλλα οι Σοβιετικοί, κυρίως στα sixties και τα early seventies. Καλλιτεχνικά μνημεία του «αγνώστου γραφίστα».
    (Στο back cover δεν αναφέρεται το όνομά του).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Να προτείνω και το διπλό cd "Jazz in Ajerbaijan Anthology" που δίνει μια ιδέα απ' τους ΤΖΑΖ καλλιτέχνες της περιοχής.Τοfig Akhmedov, tofig guliyev, rain sultanov κλπ. Απ' όλους ξεχωρίζει βέβαια ο Vagiv mustafa zadeh ο οποίος ήταν αυτός που συνδύασε τόσο ιδανικά το πολύ ενδιαφέρον mugam με τον τζαζ αυτοσχεδιασμό.Μεγάλης κλάσης μουσικός. Το έργο του δε συνεχίζει η ικανότατη κόρη του.

    κώστας παπαθανασίου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. EPATHA me to “Caucasus” 1000 thanks .Mpenei dipla sto katorna toy Komeda. Salaok

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Αυτός είναι ο τρίτος δίσκος του V.M.Z. Έχει κυκλοφορήσει 7 LP (Το πρώτο με το σχήμα Sevil και τα υπόλοιπα με τ' όνομά του). Οι Sevil ήταν το 2ο σχήμα που ηγούνταν μετά τους Caucasous trio και παράλληλα με τους Mugam στο διάστημα 71-78. Αργότερα κυκλοφόρησαν 3cd με διάφορες επιλογές απ' το έργο του.

    κώστας παπαθανασίου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Κώστα, υπάρχει πουθενά η δισκογραφία του Vagif σωστά καταγραμμένη (με κωδικούς, χρονιές κυκλοφορίας κτλ.);
    Πάντως υπάρχει κι ένα 10ιντσο LP με το Kavkaz Trio από το δεύτερο μισό των sixties, που μάλλον είναι και το πρώτο του. Να εδώ…

    http://www.popsike.com/KAVKAZ-MUSTAFA-ZADEHsuper-jazz-edition-10-1966-MONO/4812743171.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. http://vagif.musigi-dunya.az/en/diskography.html

    εδώ μιλάει για τα LP του και τα 3CD


    http://vagif.jazz.az/

    εδώ αναφέρει ένα συγκεντρωτικό 6πλο cd που πρέπει να έχει και τις απαραίτητες πληροφορίες

    κώστας παπ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Το είχα υπ’ όψη μου αυτό το site. Δε βγάζεις άκρη… Θα το ψάξω περισσότερο το θέμα, με την πρώτη ευκαιρία. Αν φθάσω κάπου θα κάνω ανάρτηση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. TO ''pictues of the caucasus'' apo to "Jazz in Ajerbaijan Anthology" se pio lp einai ; Salaok

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Έλα ντε; Μήπως είναι το “The Caucasus” από το LP για το οποίο γράφω;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Einai diaforetiko, kai se diarkeia 7.40 Salaok

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Μόλις τ' άκουσα και τα δύο. Πρόκειται για διαφορετικές συνθέσεις. Του Φώντα είναι στα πλαίσια της mugam-jazz (με συγκεκριμένη μελωδία) ενώ το pictures of c. είναι πιο free. Πάντως πολύ σπουδαίος μουσικός!

    κώστας παπ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή