ΜΩΡΑ ΣΤΗ ΦΩΤΙΑ θεατρίνοι

Φοβερός ο δίσκος των Μωρά Στη Φωτιά, εκείνος ο παλαιός στην Ano Kato από το 1987. Το «Αδέλφια στην Κόλαση» και το «Μανιφέστο» είναι ένα από τα ωραιότερα ελληνικά τραγούδια της δεκαετίας του ’80· και όλος ο δίσκος εξάλλου, που αποτελεί μια βαθειά υπόκλιση στον ήχο του Brian Eno των πρώτων τραγουδιστικών LP του. Τον ξανάκουσα μετά από πολύ καιρό, πριν ρίξω στο πικάπ το δεύτερο άλμπουμ του συγκροτήματος το «Θεατρίνοι», που πρωτοκυκλοφόρησε σε CD το 1999 από τη Lazy Dog, και που επανατυπώνεται τώρα σε LP (420 αντίτυπα) από τις Labyrinth of Thoughts/ B-Other Side (με την άδεια της Baby Records, της εταιρείας που οδηγεί από το 2004 ο Στέλιος Σαλβαδόρ, ο leader ας πούμε του συγκροτήματος).

Δεν πρέπει να είχα ακούσει ολάκερους τους «θεατρίνους» την εποχή που πρωτοβγήκαν (απλώς κάποια τραγούδια ξέμπαρκα στην αρχή, μερικά στο YouTube αργότερα, και αλλού – έτσι δεν μπορείς να εκτιμήσεις εις βάθος), άρα, για μένα, είναι ένας καινούριος δίσκος. Κατ’ αρχάς να πω πως από την πρώτη line-up του συγκροτήματος (Στέλιος Σαλβαδόρ μπάσο, φωνή, Παύλος Παυλίδης κιθάρα, Γιώργος Παπαϊωάννου ντραμς) παραμένει, εδώ, μόνον ο Στέλιος «Σαλβαδόρ» Παπαϊωάννου, με την ομάδα να συμπληρώνεται από τους Θανάση Ζαχαρόπουλο ντραμς, Αχιλλέα Β. Τσίτουρα πλήκτρα και Θάνο Νάτσικα κιθάρες. Μία πρώτη κρίση. Ο δίσκος είναι εξαιρετικός. Δεν ξέρω αν είναι εφάμιλλος του… από το ’87 (θα χρειαστεί κάποιος χρόνος για να σιγουρευτώ), εκείνο που ξέρω είναι πως περιέχει τραγουδάρες. Ακούγοντας τρεις φορές, στη σειρά, την πρώτη πλευρά δεν μπορώ να ξεχωρίσω κομμάτι. Τέλεια δεμένο κιθαριστικό rock, με τα πλήκτρα να παρεμβαίνουν ανά σημεία, εξαιρετικοί στίχοι, ερμηνείες που σού μένουν με την πρώτη. Το μεγάλο προσόν του Σαλβαδόρ ως τραγουδοποιού (πέραν των άξιων στίχων που γράφει) είναι ο τρόπος που συνθέτει. Τα κομμάτια του είναι περιπετειώδη. Δεν ακολουθούν τετριμμένες λογικές, δεν στηρίζονται σε μια μελωδία, ή σ’ ένα ρυθμικό σχήμα, έχουν κοψίματα, αλλαγές, έχουν σημεία, στιγμές όπου απογειώνονται. Δηλαδή, από ένα υψηλό επίπεδο μεταβαίνουν σ’ ένα υψηλότερο. Στριφογυρνά στο μυαλό μου η «Γυναίκα», το «Μόνος σου ξανά», η «Βαβυλωνία», τα «Διλήμματα» και πάνω απ’ όλα η μελοποίηση στο «Θεατρίνοι Μ.Α.» του Γιώργου Σεφέρη. Η ενσωμάτωση των λόγων του ποιητή στο όραμα του Σαλβαδόρ είναι απόλυτη. Θα την αποκαλούσα συγκλονιστική. Πολύ μεγάλη στιγμή, απ’ όποια πλευρά και να τη δεις.

Πηγαίνω στη δεύτερη πλευρά. Αν είναι του αυτού επιπέδου, τότε θα… αλλά ας μην προτρέχω. «Ο χαμαιλέων» σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη μού προκαλεί τις ίδιες σκέψεις. Ο Σαλβαδόρ δεν μελοποιεί τυχαίως. Επιλέγει από τους «ξένους» στίχους μόνον όσους μπορεί να προσαρμοστούν, άνευ δυσκολιών, στα δικά του (μουσικά) μέτρα. Το τραγούδι είναι αξεπέραστο. Δεν είναι η ερμηνεία και ο τρόπος που τονίζονται φράσεις (και νοήματα), με τις λέξεις να αποκαλύπτουν πολλαπλές μελωδικότητες, είναι το ηχητικό ένδυμα που περιγράφεται ή υπονοείται (τι θα συνέβαινε άραγε σε μιαν άρτια παραγωγή που δεν θα φειδόταν χρημάτων;), δεν είναι το μοιραίο δίστιχο «σ’ όσους και να πάω τόπους/ ίδιους βρίσκω τους ανθρώπους», είναι η συνολική λειτουργία του τραγουδιού που ευφραίνει τη ψυχή, που σε αναγκάζει αμέσως να το ψιθυρίσεις. Ακόμη και το «Εμβατήριο πένθιμο και κατακόρυφο» σε ποίηση Κώστα Καρυωτάκη, που χρειάστηκε να το ακούσω κάμποσες φορές, γιατί με ξένισε κάπως το επιθετικό του ύφος, το βρήκα εν τέλει ταιριαστό με το ειρωνικό, σαρκαστικό πνεύμα των λόγων. Δυνατό τραγούδι και τα «Funk πάθη», με στίχους που καίνε («φόβοι και θόρυβοι, κλέφτες κι εχθροί/ αθώοι κι ένοχοι, σ’ ένα κελί»), όπως και το «Ανδρείκελα», αλλά και «Ο ηλεκτρονικός άνθρωπος ελέφαντας».

Το συμπέρασμα δεν μπορεί παρά να είναι ένα. Έλειψαν ελάχιστα από τους «θεατρίνους» (σίγουρα, μερικά όργανα, οπωσδήποτε μία επιφανέστερη αρχική παραγωγή) για να καταγραφούν ως ένα ύπατο ελληνικό άλμπουμ· όχι πως τώρα δεν είναι. To rock, επί του προκειμένου, είναι το λιγότερο. Ή το περισσότερο. Όπως το βλέπει ο καθείς…

www.labyrinthofthoughts.gr, www.b-otherside.gr