Δευτέρα 4 Μαρτίου 2013

κάτι περί ροκ ποίησης

Επιχειρώντας να τραβήξω προς τα έξω μία ντάνα με περιοδικά κι εφημερίδες, που την είχα παραχώσει στο βάθος ενός dexion (την είχα κάπως ξεγραμμένη δηλαδή), έπεσα πάνω σ’ ένα τεύχος της πάλαι ποτέ Βιβλιοθήκης της Ελευθεροτυπίας (#207, 7/6/2002), με τον… πηχυαίο τίτλο Ροκ και λογοτεχνία. Ανοίγοντας το περιοδικάκι διαπίστωσα πως είχα τσεκάρει κάποια σημεία στα σχετικά κείμενα Ροκ καταστάσεις στην ελληνική λογοτεχνία του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη και Τι δεν είναι ροκ λογοτεχνία του Ευγένιου Αρανίτση, σημεία που θα μπορούσε να τροφοδοτήσουν έναν κάποιον διάλογο. Διαφωνώ δηλαδή με κάποιες απόψεις, που εμφανίζονταν κάπως σαν θέσφατα και που μπέρδευαν (και μπερδεύουν) γενικότερα τα πράγματα, αντί να τα ξεκαθαρίζουν (κάπως, ή όσο γίνεται τέλος πάντων).
Πριν από λίγους μήνες και με αφορμή την ανάρτηση για τον ποιητή Λευτέρη Πούλιο ανέφερα κάτι, το οποίον, κατά τη δική μου γνώμη, εμπεριέχει όλη την ουσία του πράγματος. Ο λόγος για την ροκ ποίηση και πώς μπορούμε αυτή να την προσδιορίσουμε. Δεν είπα κάποια σοφία, είπα, απλώς, το προφανές. Αλλά, συχνά, τα προφανή είναι εκείνα που αγνοούνται ή διστρεβλώνονται. Αντιγράφω από τα σχόλια της εν λόγω ανάρτησης (του περασμένου Οκτωβρίου): «Τα πάντα ξεκινούν από το αν υπάρχουν ‘ροκ ποιητές’ και ‘ροκ ποίηση’. Από ’κει θα πρέπει να ξεκινήσουμε(…). Και το πρώτο για το οποίο θα πρέπει να συμφωνήσουμε (αν δεν συμφωνήσουμε σε αυτό δεν θα μπορέσουμε να συζητήσουμε) είναι πως αν υπάρχει ‘ροκ ποίηση’ αυτή οπωσδήποτε είναι συνυφασμένη με το τραγούδι. Δεν νοείται δηλαδή ‘ροκ ποίηση’, η οποία δεν τραγουδιέται· και δη από εκείνους που την έγραψαν».
Πριν όμως από την ροκ ποίηση που οπωσδήποτε τραγουδιέται (όσο και αν ορισμένοι θέλουν να μας κάνουν να το ξεχάσουμε), υψώνεται ένα «αν». Που μπορεί να είναι σημαντικό, αλλά εμένα δεν με πολυαπασχολεί, επειδή έχω αποφασίσει… τι να διαλέξω. Εννοώ πως υπάρχουν δύο αντίθετες απόψεις, που εμφανίζουν σοβαρά ή λιγότερο σοβαρά επιχειρήματα, και που καλείσαι –αν ενδιαφέρεσαι– να επιλέξεις μία από τις δύο. Να αποδεχτείς τη μία ή την άλλη. Υπάρχουν μελετητές του rock, που αρνούνται τον όρο «ροκ ποίηση» και άλλοι, οι οποίοι υπεραμύνονται αυτού. Μία καλή συνοπτική προσέγγιση του θέματος, υπάρχει στο προλογικό σημείωμα του Γιώργου Ζούκα για το βιβλίο του Κώστα Αρβανίτη Ανθολογία Ροκ Ποίησης 1 [Πρίσμα, Αθήνα 1994]. Εκεί, παρατίθενται οι απόψεις (συχνά αντιδιαμετρικές) του Robert Pattison, του Robert Christgau, του David Pichaske και του Greil Marcus για το ζήτημα, ενώ ακόμη περισσότερες απόψεις διαβάζουμε στο σχετικό βιβλίο του Pichaske, που έχει μεταφραστεί και στη γλώσσα μας από την Σώτη Τριανταφύλλου· Νταίηβιντ Πιτσάσκι Η Ποίηση του Ροκ [Πρίσμα, Αθήνα 1993]. Υπάρχει λοιπόν ροκ ποίηση, ναι ή όχι; Αυτό είναι το ζητούμενο. Όχι το «τι είναι ροκ ποίηση», αλλά το αν υπάρχει. Εγώ λέω πως υπάρχει. Συμμερίζομαι δηλαδή τη θέση και τις αιτιάσεις του Pichaske και όχι ας πούμε του Christgau. Είναι χάσιμο χρόνου, εν προκειμένω, να επαναλαμβάνω πράγματα που έχουν πει άλλοι πριν από εμένα με τα οποία συμφωνώ. Με τα οποία πείθομαι. Δεν γράφω εξάλλου… βιβλίο 607 σελίδων…

Κι ενώ λοιπόν μπορεί να γίνει και στην Ελλάδα (υποτίθεται) μία σοβαρή συζήτηση για το αν έχει νόημα ο όρος ροκ ποίηση (να πει ο καθείς πώς το αντιλαμβάνεται δηλαδή, ανεξαρτήτως του τι μπορεί να υποστηρίζει ο Pichaske, ο Christgau ή όποιος άλλος), εδώ συζητάμε για τον αν ο Νίκος Καρούζος και ο Μίλτος Σαχτούρης είναι «ροκ ποιητές»· κάποιοι δηλαδή, που ούτε μουσικοί υπήρξαν, ούτε είχαν ποτέ μια, έστω και τυπική, σχέση με το rock. Το πράγμα έχει ξεφύγει εντελώς. Και σαν να μην έφτανε αυτό, μπλέξαμε ανάμεσα και την εγχώρια «ροκ πεζογραφία» και άντε μετά να βγάλουμε άκρη.
Να μερικές, μερικές μόνον, χαρακτηριστικές φράσεις του Γ. Ι. Μπαμπασάκη αρχικώς από την Βιβλιοθήκη (τα bold γράμματα δικά μου): «Όλη η πεζογραφία και η ποίηση του Πάνου (Πητ) Κουτρουμπούση μπορεί κάλλιστα να χαρακτηριστεί ροκ», «στην ποίηση, ακραιφνώς ροκ ποιητής μπορεί να θεωρηθεί ο Τάσος Δενέγρης, αλλά και ο Λευτέρης Πούλιος, η Νατάσα Χατζηδάκη και ο Βασίλης Στεριάδης, ενώ ροκ αναφορές συναντάμε ακόμη και στον Νίκο Καρούζο, ιδίως στα ποιήματα της δεκαετίας του ’70». Και μερικές του Ευγένιου Αρανίτση: «Το ροκ είναι η πηγαία διάθεση να σωματοποιηθεί ο ρυθμός μιας ψυχικής σύγκρουσης, ο οποίος προσλαμβάνει έτσι χαρακτήρα επαπειλούμενης συλλογικής αναστάτωσης και, απ’ αυτή την άποψη, υπάρχει αρκετό ροκ στην όψιμη παραγωγή του Νίκου Καρούζου. Ο Καρούζος δεν ενδιαφερόταν για το ροκ, όμως η κεντρική αρτηρία της ποίησής του δονείται από την έμμονη ιδέα του ρυθμικού παροξυσμού, από την επιθυμία να ανοιχτούν μεγάλα ρήγματα στο φράγμα του νοήματος με όχημα την όξυνση των αντιθέσεων» και λίγο πιο κάτω «το στοιχείο αυτό ευδοκιμεί στην ώριμη λογοτεχνία ολόκληρης της λεγόμενης πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, π.χ. στον Σαχτούρη, εκατό τοις εκατό ροκ ποιητή». Είναι γεγονός πως εν σχέσει με το rock, στην Ελλάδα, πρέπει να έχουν γραφτεί τα πιο απίστευτα πράγματα και να έχουν ειπωθεί οι μεγαλύτερες κοτσάνες.

Φαίνεται, λοιπόν, πως υπάρχει κάπου αναρτημένος ένας κώδικας, μια συνταγή, ένα index που καθοδηγεί κάποιους στο τι είναι rock και τι όχι, και βάσει αυτού ξεσκαρτάρονται ποιητές και υλικό. Αρκεί, σε πολλές περιπτώσεις, μια-δυο αναφορές στους Doors, στον Dylan, ή στον Nick Cave, κανα πιοτί (και δύο, και τρία), μερικά τσιγάρα (καλύτερα χωρίς το… τσι, για να υπάρχει, έτσι πασπαλισμένη, και ολίγη παρανομία), ένας υποτιθέμενος «ροκ τρόπος ζωής» δηλαδή, και από ’κει και πέρα το αφήγημά σου ή το ποίημά σου εντάσσεται αυθωρεί στον κύκλο της ροκ λογοτεχνίας και πάμε γι’ άλλα… Αν μάλιστα το υπό εξέτασιν ποίημα ή πεζό δεν διαθέτει κάτι απ’ αυτά (αναγκαστικώς), αλλά είναι κάπως, πώς να το πούμε… κολασμένο, ολίγον ελευθεριακό και αντικομφορμιστικό, τότε μπορεί να λησμονήσουμε και τα ηλικιακά όρια του rock, επεκτείνοντας την ροκ ποίηση και λογοτεχνία ακόμη και προς τη δεκαετία του ’30. Και βεβαίως αν υπάρχει λόγος… σοβαρός, μπορούμε να μετατοπιστούμε και ακόμη πιο πίσω στο χρόνο, στην Αναγέννηση, στον Μεσαίωνα, στον Ιουλιανό τον Παραβάτη (ροκ άτομο, δε λέω…), στον Ηλιογάβαλο (τον… εστεμμένο αναρχικό) και στον Διογένη τον Κυνικό. Εκείνο που δεν έχουμε ακούσει ακόμη είναι πως ο Όμηρος ήταν… ρεμπέτης και πως ο Αλκιβιάδης υπήρξε ένας πρώιμος… ροκ σταρ. Όταν δεν αποκαλείται από τους Αμερικανούς και τους Άγγλους «ροκ ποιητής» ο Allen Ginsberg, είναι δυνατόν να αποκαλούμε εμείς «ροκ ποιητή» τον Μίλτο Σαχτούρη; Μόνο στην Ελλάδα γράφονται αυτές οι μπαρούφες.

Ορισμένοι έχουν μπερδέψει τα προφανή (αυτό είναι το μόνιμο πρόβλημα). Άλλο είναι να πούμε πως ο τάδε ή ο δείνα λογοτέχνης (ποιητής ή πεζογράφος) είναι επηρεασμένος από το rock (όπως μπορεί να είναι επηρεασμένος από χίλια-δυο διαφορετικά πράγματα) και άλλο είναι να χαρακτηρίσουμε τον ίδιον ως «ροκ ποιητή». Είναι άλλο να πούμε πως ο Ginsberg επηρεάζοντας τον Dylan επηρέασε το rock. Είναι άλλο να πούμε πως ο Ginsberg συμπορεύτηκε με το rock μέσα στο πλαίσιο της νέας αφήγησης στο δεύτερο μισό των sixties και είναι άλλο να χαρακτηρίσουμε τον ίδιον ως «ροκ ποιητή». Είναι σαν να αποκαλούμε τον Καβάφη αρχαίο ποιητή ή ελληνιστικό, επειδή κάποια θέματά του πηγάζουν από ’κείνους τους χρόνους. Ενώ λοιπόν ο Αρανίτσης γράφει πως ο Καρούζος «δεν ενδιαφερόταν για το ροκ», από την άλλη σπεύδει να τον χαρακτηρίσει «ροκ ποιητή»!! (Δηλαδή το λέει περιφραστικώς, αλλά αφού το λέει στα ίσια για τον Σαχτούρη, δεν θα είχε πρόβλημα να το πει και για τον Καρούζο). Κατά τον Αρανίτση, δηλαδή, μπορεί να είναι κάποιος «ροκ ποιητής», χωρίς ο ίδιος να το γνωρίζει!! Αυτό είναι ανήκουστο. Και ποιος θα πει ότι είναι ή δεν είναι; Προφανώς εκείνος που έχει κατασκευάσει το… ροκόμετρο· και τοποθετώντας εκεί τον κάθε ποιητή, λογοτέχνη ή ό,τι άλλο, κόβοντας και ράβοντας, θα αποφαίνεται για τα περί… ροκότητας ή όχι. Με τι κριτήριο; Μα με το αν πιστεύει ότι «το ροκ είναι η πηγαία διάθεση να σωματοποιηθεί ο ρυθμός μιας ψυχικής σύγκρουσης»
Ο Αρανίτσης έχει δίκιο, όταν υποστηρίζει πως πρέπει «να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, όταν ακούμε να διαλαλούν τη ροκ ταυτότητα περισσότερο εμφατικά απ’ ό,τι θα χρειαζόταν», αλλά το πρόβλημα είναι ότι αυτό δεν το λέει για τον εαυτό του, αλλά για τους άλλους! Για ’κείνους π.χ. που αντιλαμβάνονται «τα ποιήματα του Jim Morrison σαν ροκ ποίηση, απλώς επειδή ο συγγραφέας τους υπήρξε αστέρι της ροκ». Μα το «πρόβλημα» στα ποιήματα του Morrison –θα ήθελα να το ήξερα– είναι ο «χαμηλόφωνος λυρισμός» τους, όπως υποστηρίζει ο Αρανίτσης; Ή, μήπως, το γεγονός πως έχουμε να κάνουμε (στις περιπτώσεις που συμβαίνει) με ποιήματα που δεν έγιναν ποτέ τραγούδια; Δηλαδή ο rocker, και περαιτέρω η ροκ ποίηση, δεν μπορεί να είναι «χαμηλόφωνη» και «λυρική»; Τι θα πούμε φερ’ ειπείν για το “The scorpion departs but never returns” του Phil Ochs ή για το “Bird on the wire” του Leonard Cohen; Το… ροκόμετρο δεν θα καταγράψει τίποτα, ενώ θα εξοβελίσουμε και τους καλλιτέχνες από τα ροκ κατάστιχα; Αυτά είναι αστειότητες. Όπως έγραφε και ο Gene Bluestein (καθηγητής στο Fresno στην California) στο κείμενό του Η λαϊκή παράδοση και η ποίηση του ροκ, που δημοσιεύτηκε στη γλώσσα μας στο τεύχος 6 (Φθινόπωρο του 1971 – ναι τότε) του περιοδικού Διάλογος, που τύπωνε η Αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα: «Τρεις είναι οι κύριες δυνάμεις που αντιπροσωπεύονται στην ποίηση και τη μουσική του ροκ, όπως διαμορφώθηκε αυτό κατά την δεκαετία του ’60. Το ροκ καθρεφτίζει, πρώτον, την ιδεολογία του γερμανού φιλοσόφου και ιστορικού του 18ου αιώνα Johann Gottfried Herder πως η λογοτεχνία ενός έθνους βασίζεται στην παράδοση του λαού, δεύτερον την αυξανόμενη επιρροή της αισθητικής του Ralph Waldo Emerson και τρίτον την αναγνώριση της σημασίας της νέγρικης παράδοσης. Ο συνδυασμός των τριών αυτών στοιχείων έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα τόσο στην Αμερική, όσο και έξω απ’ αυτήν».
Δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν μεγαλώσαμε με κείμενα σαν αυτό (που θέτει ζητήματα και που μπορεί κάποιος να διαφωνήσει ή να συμφωνήσει προβάλλοντας τα επιχειρήματά του), αλλά ψάχναμε συνήθως να βρούμε το νόημα στο φαντασιακό· στην «πλούσια ροκ ζωή» και τις «πάμπολλες ροκ εμπειρίες» (Γ. Ι. Μπαμπασάκης). Έτσι, όμως, το περισσότερο που μπορεί κανείς να καταφέρει είναι να πουλήσει μούρη σε τίποτα ανίδεους (και ανίδεες), που μετράνε το rock μόνο με τα ξύδια που κατεβάζονται ή με τα τσιγάρα που καπνίζονται…

32 σχόλια:

  1. Φώντα, πότε επιτέλους θα καταλάβεις πως κάτι "υπάρχει" αναλόγως με το πώς το ορίζεις. Οι παράλληλες ευθείες δεν υπάρχουν, αν ορίσεις διαφορετικά τη Γεωμετρία. Η "Ροκ Ποίηση", δεν υπάρχει για σένα, απλούστατα γιατί ορίζεις με ένα διαφορετικό τρόπο το τι είναι Ροκ. Αν αλλάξεις τον ορισμό, αλλάζουν και τα στοιχεία του συνόλου. Φυσικά λοιπόν, βάσει του ορισμού που δίνεις εσύ, δεν μπορεί να συμπεριληφθεί τίποτα άλλο στο σύνολο Ροκ, που δεν έχει σχέση με το τραγούδι. Όμως, άλλοι που δίνουν έναν διαφορετικό ορισμό στην λέξη, εντάσσουν στο σύνολο και περισσότερα πράγματα, πρόσωπα και καταστάσεις. Η διαφωνία λοιπόν, δεν είναι αν υπάρχει Ροκ Ποίηση, αλλά τι είναι Ροκ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εμείς, τώρα, θα κάτσουμε να ορίσουμε το rock; Το rock είναι ορισμένο από τους μουσικούς και τους παραγωγούς που το έφτιαξαν, και από τη βιομηχανία (δισκογραφικές εταιρείες, ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί, έντυπα κ.λπ.) που το έστειλε στον κόσμο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Το Ροκ, είναι μια έννοια που ΠΟΤΕ δεν ορίστηκε με κοινή συμφωνία. Άλλον ορισμό δίνει ο Lou Reed, άλλον ο Πουλικάκος, άλλον ο Σιδηρόπουλος, άλλον ο Τζάγκερ. Είναι όπως όταν λέμε "Αριστερός" ή "Κομμουνιστής". Ο καθένας σε αυτές τις λέξεις, βάζει τον ορισμό που πιστεύει. Αλλιώς ορίζει την Αριστερά η Παπαρήγα κι αλλιώς ο Τσίπρας. Αυτό συμβαίνει για πολλούς λόγους. Ένας λόγος είναι η ιδιοτελής ερμηνεία: Σε αυτή την περίπτωση, ο ιδιοτελής, διαλέγει έναν ορισμό, όχι σύμφωνα με το πως είναι κάτι πραγματικά, αλλά σύμφωνα με το πώς θα ήθελε να είναι. Αν όμως φύγουμε από την ιδιοτελή ερμηνεία, από τις προσωπικές επιθυμίες, ερχόμαστε στον χώρο της επιστήμης. Εκεί, όταν δεν έχουμε ένα ξεκάθαρο αντικείμενο, ένα τραπέζι για παράδειγμα, να το ορίσουμε και να συμφωνήσουμε όλοι, όταν δηλαδή έχουμε μια έννοια που σχετίζεται με μια περίοδο με πολλά και διαφορετικά στοιχεία, καταφεύγουμε στις παραδοχές. Τι είναι παραδοχή; Ένας ορισμός που προσπαθεί να πλησιάσει την αλήθεια. Λοιπόν, ο καθένας εκεί κάνει την παραδοχή του. Πως λέει για παράδειγμα ο φίλος σου ο Αρβανίτης "Εγώ θα ονομάζω Sixties και πέρα από τα Sixties". Παραδοχή είναι κι αυτό, που εξυπηρετεί ένα μοντέλο έρευνας. Αυτό που λέει λοιπόν ο Ίκαρος για τον Καρούζο, τι δείχνει; Ότι δεν γνωρίζει περί του Καρούζου; Τι θέλεις τώρα να γελάσω; Αφού στον Καρούζο, ο Ίκαρος είναι ο ειδικότερος των ειδικών. Εκεί έχει πάρει "ντοκτορά", τι να πούμε εμείς; Ή να δεχθώ -όπως αφήνεις να εννοηθεί- ότι ο ίκαρος είναι άσχετος με το Ροκ; Είναι δυνατόν να συμβαίνει κάτι τέτοιο; Για κάτσε και σκέψου το, μιλάμε για τον ίκαρο, όχι για τη Μπεκατώρου. Στην πραγματικότητα, εκείνο που συμβαίνει είναι ότι ο Ίκαρος, ορίζει διαφορετικά το Ροκ. Όχι με τον δικό σου τρόπο. Αυτό είναι μια άλλη προσέγγιση του θέματος, που μπορεί και να είναι πιο κοντά στην αλήθεια. Εσύ τώρα τι έχεις κάνει... έχεις πεισματικά κλειστεί στην άποψή σου, ότι δεν πρέπει να ονομάζουμε Ροκ, τίποτε άλλο πέρα από τα τραγούδια. Ουσιαστικά λοιπόν, αρνείσαι να δεις αν λειτουργούν τα προτεινόμενα μοντέλα, οι παραδοχές δηλαδή, των άλλων . Μου θυμίζεις το παλιό "ΕΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΟΜΜΑ¨.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Εμένα δεν με ενδιαφέρει να ορίσω το rock, επειδή το rock, ως φαινόμενο, είναι πολυσήμαντο. Δεν έχει νόημα ένας ορισμός του rock για πολλούς λόγους, αλλά και επειδή το rock δεν είναι «ίδιο» μέσα στα χρόνια. Μην μετατοπίζεις λοιπόν την κουβέντα στις Παπαρήγες και στα long sixties –κατά την προσφιλή σου τακτική–, αλλά προσπάθησε να αντιληφθείς εκείνο το οποίο λέω. Σημασία δεν έχει «τι είναι» το rock, αλλά πώς το rock διαμορφώθηκε από την κοινωνία και πώς διαμόρφωσε αυτήν, λειτουργώντας σ’ ένα καθημερινό πλαίσιο.

    Εγώ έγραψα κάτι προφανές. Πως εκείνο που λέμε «ροκ ποίηση» τραγουδιέται από τους μουσικούς και τα συγκροτήματα. Τι πιο απλό, τι πιο καθαρό; Όποιοι ανθολογούν «ροκ ποίηση», ανθολογούν τραγούδια. Δεν ανθολογούν Emerson, ούτε Whitman…
    Εσύ δεν έχεις πρόβλημα με το να αποκαλεί κάποιος «ροκ ποιητή» τον Σαχτούρη, τον Καρούζο, τον Στεριάδη και δεν ξέρω εγώ ποιον άλλον. Στην αυθαιρεσία και στην ψεύτικη συνείδηση, δυστυχώς, δεν μπορώ να αντιπαρατεθώ. Έγραψα κάποια πράγματα. Όποιος θέλει τα σκέφτεται και τα μετράει, όποιος δεν θέλει… κανένα πρόβλημα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Κύριε Νταλούκα, ο Ίκαρος επίσης απέδωσε στον Αντρέ Μπρετόν ρητό του Αντρέ Ζιντ ("Όποια κι αν είναι η ερώτηση η απάντηση είναι ο άνθρωπος") και το έκανε σλόγκαν που το επαναλαμβάνει η κουτσή Μαρία. Πρέπει να δεχτούμε ότι το είπε ο Μπρετόν, που πίστευε το εντελώς αντίθετο, επειδή έτσι ήθελε ο Μπαμπασάκης; Tον Καρούζο, που λέτε, τον έχει συσχετίσει με τον... Γκυ Ντεμπόρ επειδή και οι δύο έπιναν. Έχει πει ότι ο Γκίνσμπεργκ άκουγε τα μπλουζ του Τσιτσάνη. Εν ολίγοις λέει ό,τι θέλει, από ένα όντως ευρύ φάσμα εμβληματικών αναφορών τις οποίες έχει κάνει σαλάτα. Αυτό είναι γεγονός. Αν εσείς το θεωρείτε αυτό "ντοκτορά", άλλο θέμα. Μπορεί να φτιάχνει έτσι τη δική του εναλλακτική πραγματικότητα, αλλά ως απόψεις είναι γραφικότατες. Όταν λέει ότι όλη η φαντασιακή γραφή του Κουτρουμπούση χαρακτηρίζεται "ροκ", επειδή ο άνθρωπος συμμετείχε σε μια σκηνή όπου είχε θέση και το ροκ, ή επειδή η αισθητική του είναι συμβατή με κάποιες μορφές ροκ, ή (το χειρότερο) επειδή ο ίδιος έζησε ως "beat", το μόνο που κάνει είναι να τον μειώνει, και όταν μιλάμε για "ακραιφνώς" ροκ ποιητές η μπάλα έχει χαθεί. Ήθελα να 'ξερα τι θα έλεγαν η Πάτι Σμιθ, ο Κοέν και, ναι, ο Μόρρισον αν τους έλεγε κανείς "ροκ ποιητές". Εγώ νομίζω ότι θα προσβάλλονταν.
    Για τον σαφώς σοβαρότερο Αρανίτση διατηρώ μιαν επιφύλαξη ελλείψει συμφραζομένων--γιατί βλέπω ότι το άρθρο του εστιάζει στο τι ΔΕΝ είναι ροκ λογοτεχνία, οπότε ίσως μιλά για εκλεκτικές συγγένειες, εμφανέστερες στον Σαχτούρη παρά σε πιο προφανείς περιπτώσεις. Και πάλι, βέβαια...
    Για να τελειώνουμε: ακριβώς επειδή το ροκ δεν αποτελεί συγκροτημένο ρεύμα αλλά μουσικό genre, μπορεί ενίοτε τα έργα του και οι σκηνές γύρω από αυτό να εφάπτονται ή και να ταυτίζονται ως ένα βαθμό με κάποια πραγματικά ρεύματα. Δεν γίνονται έτσι τα ρεύματα "ροκ", το ροκ διαποτίζεται από αυτά. Αλλιώς ας πούμε ότι η ανθρώπινη κουλτούρα προσδιορίζεται βάσει ενός "αιώνιου" ροκ, οπότε ας πάμε πίσω να βγάλουμε και τον Ρεμπώ ροκ, και τον Μπλέικ, τον ρομαντισμό, το dada και τον υπερρεαλισμό προδρόμους του ροκ, τους προ-ραφαηλίτες ψυχεδελικούς και ό,τι άλλο τραβάει η ψυχή μας.

    Ν. Σταμπάκης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ο Αρανίτσης λέει στην αρχή σωστά πράγματα, αλλά μετά τα γυρίζει και ξεφεύγει τελείως. Ναι, υποτίθεται ότι ψάχνει τις… εκλεκτικές συγγένειες, αλλά τελικώς που καταλήγει; Αντιγράφω σχεδόν ολάκερη την παράγραφο.

    «Στον αντίποδα αυτής της βιοτεχνίας των συνθημάτων και των κλισέ δημιουργήθηκαν έργα που θα μπορούσαμε, άνετα, να τα χαρακτηρίσουμε ροκ. Όπως το ψευδεπίγραφο ροκ νιώθει υποχρεωμένο να μας λέει κάθε στιγμή πόσο ροκ είναι, ακριβώς επειδή δεν είναι καθόλου στην ουσία του (σ.σ. ποια να είναι αυτή άραγε;) έτσι η λογοτεχνία που συνομιλεί ειλικρινά με το ροκ, αποσιωπά την καταγωγή της και μάλιστα, πολύ συχνά, την αγνοεί[sic]. Το ροκ είναι η πηγαία διάθεση να σωματοποιηθεί ο ρυθμός μιας ψυχικής σύγκρουσης, ο οποίος προσλαμβάνει έτσι χαρακτήρα επαπειλούμενης συλλογικής αναστάτωσης και, απ’ αυτή την άποψη, υπάρχει αρκετό ροκ στην όψιμη παραγωγή του Νίκου Καρούζου. Ο Καρούζος δεν ενδιαφερόταν για το ροκ, όμως η κεντρική αρτηρία της ποίησής του δονείται από την έμμονη ιδέα του ρυθμικού παροξυσμού, από την επιθυμία να ανοιχτούν μεγάλα ρήγματα στο φράγμα του νοήματος με όχημα την όξυνση των αντιθέσεων».

    Στην προσπάθειά του ο Αρανίτσης να τα χώσει στους ροκάδες του κιλού, πέφτει στη λούμπα χρήζοντας… ροκ ποιητές τόσο τον Σαχτούρη, όσο και τον Καρούζο (που δεν ενδιαφερόταν για το ροκ, όπως ο ίδιος λέει)!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Θέλω να δώσω συγχαρητήρια. Εδώ, γράφονται σπουδαία πράγματα... Τι να πρωτοθαυμάσω! Να σταθώ σε μερικά, που θα έπρεπε να διδάσκονται στο μάθημα της Ιστορίας της Τέχνης. Πρώτα το μοναδικό και Σταμπάκιον : Ο Μόρισον θα παρεξηγιόταν, αν του έλεγες ότι έγραφε ροκ ποιήματα. Ευχαριστούμε μίστερ, αλλά δεν κινδυνεύουμε από την παρεξήγηση, διότι ο ποιητής απέθανε. Τώρα, αν ποτέ συναντήσουμε, την Πάτι Σμιθ, θα έχουμε το νου μας και δεν θα της πούμε πως γράφει ροκ ποιήματα, μην φάμε και καμιά σφαλιάρα. Πολλά συγχαρητήρια ακόμα δίνω στον Φώντα, ο οποίος δεν ενδιαφέρεται να ορίσει τι είναι ροκ αλλά γράφει "Εγώ έγραψα κάτι προφανές. Πως εκείνο που λέμε «ροκ ποίηση» τραγουδιέται από τους μουσικούς και τα συγκροτήματα. Τι πιο απλό, τι πιο καθαρό;". Το "προφανές" προκύπτει βέβαια, από αυτό που δεν ενδιαφέρεται να ορίσει, αλλά που έχει όμως φροντίσει προηγούμενα να ...ορίσει. Διότι αν δεν υπήρχε στη σκέψη του, η εξίσωση, Ροκ=Τραγούδι, δεν θα υπήρχε και το "προφανές", Ροκ Ποίηση=Ποίηση που τραγουδιέται. Θαυμάζω την σκέψη: Δεν ορίζω, αλλά ορίζω ή ορίζω χωρίς να ορίζω. Αεί γαρ ισχύει: Το Τρούσιον "προφανές", είναι εκείνο που κατανοεί το δικό του και μόνον, κεφάλι. Όλα τα άλλα, βαφτίζονται "αυθαιρεσίες" και "ψεύτικες συνειδήσεις". Εφ όσον λοιπόν δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να λέγεται Ροκ, αν αυτό δεν τραγουδιέται, τότε θα πρέπει να αναθεωρήσουμε όλοι, σε αυτό που τόσα χρόνια ονομάζαμε Ροκ Κουλτούρα. Είναι τραγούδι η Ροκ κουλτούρα; Όχι, συνεπώς είναι «προφανές», ότι κάτι τέτοιο. κατά Τρούσια, δεν υπάρχει.
    Με αυτές τις σπουδαίες σκέψεις, πραγματικά η ζωή γίνεται ομορφότερη. Αφού αποκτά γέλιο. Αλλά και μαθαίνουμε. Μετά την σπουδαία διαφώτιση για το "Κιθαροσόλι", έρχεται άλλη μνημειώδης διδαχή, περί της Ροκ Ποίησης. Αλλά, υπάρχει ένα κενό, και παρακαλούμε τον Φώντα, να συμπληρώσει. Το Κιθαροσόλι, αυτό καθαυτό, είναι Ροκ, ή πρέπει να συνοδεύεται απαραίτητα με τραγούδι; Ο Χέντριξ, είναι Ροκ μόνο όταν ανοίγει το στόμα του και τραγουδά, ή και κατά την διάρκεια του σκέτου Κιθαροσολίου; Και οι ακροατές, γίνονται ροκάδες, μόνο όταν τραγουδούν; Και όταν σταματούν, πού πηγαίνει το ροκ; Πού πηγαίνει το φως όταν σβήνει; Κατά τον Φώντα, είναι «προφανές» : στο ψυγείο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ρε Μανώλη πώς θα γλιτώσω από ’σένα, μου λες; Είσαι μεγάλος στόκος βρε αδελφάκι μου. Πάνε χαμένα τα λόγια μου, το ξέρω, αλλά θα επιχειρήσω, άααλλη μία φορά να σε μάθω να συλλαβίζεις, καθότι δεν ακούς τις βλακείες που λες.
    Δεν ενδιαφέρομαι να ορίσω το rock, γιατί το rock μπορεί να είναι τρεις χιλιάδες διαφορετικά πράγματα, αναλόγως σε πιο rock αναφερόμαστε, ποιας εποχής, ποιας σκηνής κ.λπ., κ.λπ. Υπάρχει από κομμουνιστικό rock, μέχρι χριστιανικό, μέχρι φασιστικό, μέχρι ναζιστικό μέχρι ό,τι θέλεις. Ούτε θα ορίσω εγώ το rock ως τραγούδι απλώς, γιατί τραγούδι είναι και η «Παπαλάμπραινα». Σημασία έχει, το ξαναλέω, πώς προσλαμβάνεται το rock, όταν γίνεται pop (δηλαδή δημοφιλές) και όχι τι είναι το rock, αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα για σένα. Όταν το καταλάβεις αυτό, θα μπορέσεις και να συζητήσεις.
    Φυσικά υπάρχει και ορχηστρικό ροκ, που δεν τραγουδιέται γιατί δεν έχει στίχους (έτσι Μανωλάκη; – πρώτης Δημοτικού είναι αυτά που λέμε τώρα) και φυσικά ένα ροκ τραγούδι μπορεί να έχει και τα ορχηστρικά του μέρη, εκεί όπου αναπτύσσονται τα κιθαροσόλι, τα οργανοσόλι, τα μπασοσόλι και τα κρουστοσόλι (Μανωλάκη τώρα ανεβαίνουμε Δευτέρα Δημοτικού – το ξέρω είναι λίγο δύσκολα αυτά για σένα, αλλά με λίγη εξάσκηση στο σπίτι θα τα πιάσεις).
    Απεναντίας το «ροκ ποίηση» είναι ξεκάθαρο – μόνο στο μυαλό το δικό σου είναι μπερδεμένο (και σε ορισμένους ακόμη, που νομίζουν ότι το ρεμπέτικο είναι το ελληνικό μπλουζ). «Ροκ ποίηση», είναι ένας στίχος που τραγουδιέται, τον οποίον για κάποιο λόγο τον αποκαλούμε «ποίηση» (είπαμε, δεν συμφωνούν όλοι με αυτό – αλλά αυτό είναι άλλο θέμα). Εσύ, βεβαίως, μπορεί να μας πεις ότι ροκ ποιητής ήταν και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Πες ό,τι θέλεις ρε παιδάκι μου. Ο Νταλούκας το λέει, δεν τρέχει τίποτα. Εγώ, προσωπικώς, περιμένω ν’ ακούσω τα πάντα από ’σένα και –μα τω Θεώ– με τίποτα πλέον δεν πρόκειται να εκπλαγώ. Και φυσικά ν’ ασχοληθώ. Εσύ ασχολείσαι, συνεχώς, μαζί μου. Αλλά κι αυτό δεν μπορώ να στο απαγορεύσω. Έχω μάθει να κατανοώ τις… ειδικές περιπτώσεις. Για ένα μόνον απορώ… και δεν θέλω να το σκέφτομαι. Τι κακό θα σου κάνω, αν σταματήσω κάποια στιγμή να ασχολούμαι με το blogging. Εφιάλτης θα μου γίνεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Αυτή η αναδρομική επινόηση ροκ προγόνων που εκτείνονται ως τους γνωστικούς και τον "ερμή τον τρισμέγιστο", έχει προϊστορία που δεν είναι μόνο ελληνική.Οπότε τί να λέμε τώρα?Περιγράφηκε από προηγούμενο σχολιαστή.Ροκ ο έσσε, ο χάξλευ, ροκ και ο εγγονόπουλος, ο γονατάς και ο σαχτούρης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. επίσης ροκ (ως κατηραμένος) ήταν και ο βιβλικός όφις που ξεκίνησε και την όλη xian φάση. Απορία: ο νταλούκας είναι ροκ? ή μήπως τζαζ? (σ' αυτό το blog που μπαίνει, αυτά θα ακούει)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Κύριε Τρούσα, είδα έναν εφιάλτη. Ήμουν στο δημοτικό και σας είχα δάσκαλο. Μας βάλατε έκθεση. Το θέμα ήταν η ροκ ποίηση. Μας ζητήσατε να γράψουμε κάτι κολασμένο, ολίγον ελευθεριακό και αντικομφορμιστικό χρησιμοποιώντας τις λέξεις κΡΟΚος, ΜαΡΟΚο, ΜπαΡΟΚ, πΡΟΚα, ΡΟΚα, ΡΟΚάνι, ΡΟΚκος, εντεΡΟΚοκκος, και δεν μπήκατε καν στον κόπο να μας εξηγήσετε οι λέξεις αυτές τι σημαίνουν. Όσο και να προσπάθησα, δεν μπόρεσα να γράψω ένα ποίημα της πΡΟΚοπής...Ήταν προφανές· το θέμα ήταν νταλούκι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Στο μαλακό υπογάστριο της Ευρώπης, εκεί όπου η συνθηματολογία υποκαθιστά την πολιτική και η μυθολογία την ιστορία, εκεί όπου θρησκεία είναι ο εμφύλιος, είναι απολύτως φυσικό να μαίνεται ακόμα η μάχη ανάμεσα στους τιτάνες επαναστάτες υπερασπιστές των θολών και αόριστων αλλά ύψιστων ροκ ιδανικών, του ροκ τρόπου ζωής και της ροκ κουλτούρας βρε παιδάκι μου, και τους άλλους, που απλά γουστάρουν να ακούνε και να παίζουν μουσική, να διαβάζουν βιβλία, να βλέπουν ταινίες, να συζητούν και να περνάνε όμορφα με όλα αυτά.

    Β. Α.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Ανακάτεψα το μισό σπίτι μέχρι να βρω που είχα καταχωνιάσει το βιβλίο του Richard Goldstein “The Poetry of Rock” [Bantam Books, New York], που πρωτοβγήκε τον Φεβρουάριο του ’69 και που μέχρι τον Ιούνιο του 1972 είχε κάνει επτά εκδόσεις. Θέλω να γράψω κάτι τις επόμενες ημέρες, αν και… τζάμπα ο κόπος. Καλύτερα να κάνω τα φύλλα-στιχάκια του βιβλίου σαΐτες και να τα πετάω από το μπαλκόνι. Περισσότερο τόπο θα πιάσουν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Ο Φώντας, τελικά θα μείνει στην Ιστορία. Διότι είναι ο πρώτος άνθρωπος που εντόπισε ότι υπάρχει και φασιστικό, και ναζιστικό ροκ.
    Δεν μιλά για ψευδεπίγραφα, μιλάει για ...είδη!
    Αυτά, εμείς, βέβαια δεν τα ξέραμε, αλλά ευτυχώς που υπάρχει ο Φώντας! Εμείς, τόσα χρόνια κοιμόμασταν με τα τσαρούχια, πιστεύοντας ότι το ροκ από τη φύση του, είναι μία κουλτούρα που αντίκειται στα φασιστοειδή και στα χιτλερικά αποβράσματα. Όμως ο Φώντας, μας διορθώνει. Όχι, δεν είναι κουλτούρα. Και τι είναι; Κιθάρα!
    Φώντιος σκέψη: Αφού ο φασίστας πιάνει ηλεκτρική κιθάρα, κάνει ροκ! Συνεπώς το ροκ, είναι σαν το νερό. Παίρνει το σχήμα του δοχείου, όπου ο κάθε κατακαημένος το βάζει. Αυτό καθαυτό δεν έχει ιδιότητες, αξίες και αλήθειες. Έχει τις αξίες αυτού που κρατά την κιθάρα. Άρα, αν την κρατά φασίστας, γίνεται φασιστικό, αν την κρατά πασόκος, πασοκτζίδικο...και πάει λέγοντας.
    ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΛΟΙΠΟΝ ΤΟ ΡΟΚ, κατά Φώντα!!!
    Αφαιρείται το περιεχόμενο, και μένει η επιγραφή.
    Το ψευδεπίγραφο εξισώνεται με το αυθεντικό.
    Και το Ροκ, γίνεται τσίχλα.
    Αλλά αυτό, δεν είναι πραγματικά, ένα μαχαίρωμα της αλήθειας;
    Δεν είναι τυχαίο, δεν είναι καθόλου τυχαίο, που στις καλύτερες χασαποταβέρνες έδωσαν το όνομα Ο ΦΩΝΤΑΣ. Ο Φώντας όλα τα σφάζει, όλα τα μαχαιρώνει. Μεγάλε Φώντα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Εσύ μπορεί να ειρωνεύεσαι ως αδαής, αλλά εγώ σαν άλλος… κυβερνητικός εκπρόσωπος θα απομονώσω ένα κομμάτι απ’ αυτά που λες και θα το οικειοποιηθώ.

    Ο Μανώλης Νταλούκας υποστηρίζει ότι…

    «Το ροκ, είναι σαν το νερό. Παίρνει το σχήμα του δοχείου, όπου ο κάθε κατακαημένος το βάζει. Αυτό καθαυτό δεν έχει ιδιότητες, αξίες και αλήθειες. Έχει τις αξίες αυτού που κρατά την κιθάρα. Άρα, αν την κρατά φασίστας, γίνεται φασιστικό, αν την κρατά πασόκος, πασοκτζίδικο...και πάει λέγοντας».

    Είναι συγκινητικό. Είναι η πρώτη φορά που θα συμφωνήσω μ' αυτόν τον άνθρωπο 100%!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. White Power Skinhead, NSBM (National Socialist Black Metal), Fascist Apocalyptic Folk/Goth/Industrial...

    ...και αν είμαι ROCK μη με φοβάσαι!

    ΟΧΙ ΑΛΛΟ ΝΤΑΛΟΥΚΑ παρακαλώ!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. O Ικαρος γράφει στη Lifo (ροκ Αθήνα των 80s και πάλι το θέμα...) ότι τη δεκαετία του '80 μόνο αυτός και 4 ακόμη αγόραζαν δίσκους του Bob Dylan στην Αθήνα και μόνο από το Pop Eleven και συνεχίζουμε να μιλάμε σοβαρά για αυτό τον άνθρωπο... Ήμαρτον. Ο έκτος αγοραστής Dylan στα 80s να σηκώσει το χέρι του παρακαλώ, αν ποτέ βρεθεί...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Το να γράφεις για τις παρέες σου δεν σε χρήζει, αυτομάτως, γνώστη μιας κατάστασης. Αφήνω δε το γεγονός πως την ιστορία δεν την γράφουν οι παρέες (όπως ακούγεται ένθεν κι ένθεν), αλλά η κοινωνία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. άσε που όταν επικαλείσαι γα παρέες σου νεκρούς, λες οτι θέλεις άφοβα γιατί κανείς δεν μπορεί να σε διαψεύσει

      Διαγραφή
  19. Την ιστορία την γράφουν εκείνοι, που εκ της ιστορίας τους πρώτα, αποδεικνύουν ότι μπορούν. Ο Ίκαρος από τις παρέες του και μόνον, δικαιούται τουλάχιστον να ομιλεί. Αν συνυπολογίσουμε και την παιδεία και την ευφυΐα του, είναι από τους καλύτερους που μπορούν να μας πουν για το Ροκ και γενικότερα για την Τέχνη. Ο Ίκαρος, μεγαλώνει με ποιητές και οι παρέες του, ενθουσιάζονται από το πνεύμα του Μπομπ Μτύλαν. Ο Φώντας όμως; Ποιοι είναι οι ποιητές που τον εμπνέουν και μεγαλώνοντας, ποιες σκέψεις θαυμάζει; Ο ίδιος το ομολογεί...

    "...δε θέλω να πω τίποτα για τον Καφάση. Απλώς, μόνο ότι μ’ αυτά τα τραγούδια μεγάλωσα. Τ’ άκουγα παντού όταν βγήκανε – εκεί μετά το 1975 – και μου είχαν φάει ουκ ολίγα φράγκα, ως πιτσιρίκι, στα τζουκ-μποξ της εποχής..."

    Ο Φώντας λοιπόν γαλουχείται με τη σκέψη του Κώστα Καφάση. ΒΓΑΛΤΕ ΕΣΕΙΣ ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΑΣ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έλα Μανώλη, τώρα γίνεσαι υπερβολικός, ή θέλεις μέσω της υπερβολής να καταδείξεις κάτι; Ο Φώντας έχει γούστο, αποδεδειγμένα στη μουσική, όπως άλλωστε και εσύ...

      Διαγραφή
    2. Κατ’ αρχάς με τον Καφάση με ανεβάζεις Μανώλη Νταλούκα. Να το ξέρεις αυτό. Κι επειδή μου τον θύμισες, πριν γράψω αυτό το σχόλιο, άκουσα καπάκι τον «Καψούρη» («Τι πειράζει λαϊκά αν τα μιλάμε, ψυχή μου, καρδιά μου…» κ.λπ.) και ηρέμησα.

      Ρε συ, θέλεις να με βάλεις να τσακωθώ με τον Ίκαρο; Έχουμε γνωριστεί με τον άνθρωπο, έχουμε σφίξει και τα χέρια. Διαβάζει, νομίζω, και το «δισκορυχείον» (είναι μέσα στα «μέλη», απ’ όσο θυμάμαι). Εντάξει, μπορεί να διαφωνώ μ’ αυτά που γράφει (γενικώς), αλλά έως εκεί. Κι εκείνος πιθανώς να διαφωνεί μ’ αυτά που γράφω εγώ. Το ζήτημα είναι αν μπορεί να γίνει κάποιος σοβαρός διάλογος (και όχι on line αναγκαστικώς) –τονίζω το «σοβαρός», επειδή δεν μπορεί να γίνει με όλους σοβαρός διάλογος…– μέσα σε ήρεμα ή και λιγότερα ήρεμα , αλλά πάντως κόσμια πλαίσια. Αυτό είναι το ζήτημα.

      Διαγραφή
  20. "Δικαιούται να ομιλεί από τις παρέες του και μόνο" :!;!;!
    Αυτό είναι ο ορισμός του ετερόφωτου, ενώ νομίζω ο Ίκαρος θέλει να μας το παίξει αυτόφωτο ροκ αστέρι (εδώ γελάμε) που κατ' αυτόν χτίζει το ροκ στην Ελλάδα εδώ και τέσσερις δεκαετίες
    λιγότερη ματαιοδοξία δεν έβλαψε κανέναν μας
    βερμπαλισμοί και αοριστολογικές σαχλαμάρες.... λες και υπάρχει κανείς που μασάει με αυτά πλέον. Ελπίζω τουλάχιστον ο κάθε Ίκαρος να περνάει καλά με το παραμύθι που έχει δημιουργήσει για την πάρτη του. κάτι είναι και αυτό

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μα, τώρα θα αμφισβητήσουμε τη ροκ-οσύνη του Σεφέρη; Ή του κοκκινιστού πατσά; Και, ναι μεν χάσαμε τα '60s και είδαμε το φως με την παρέα του Ίκαρου, αλλά το ροκ, εδώ ειδικά, άρχισε το 1945 με τον Γιώργο Μακρή. Μήπως, όμως, γινόμαστε τοπικιστές; Και ο Τζαρά, και ο Μπρετόν, αυθεντικοί "ροκάδες" (sic) ήσαν. Ο δε Μαρινέτι, ροκάς μεν, αλλά ψευδεπίγραφος λόγω φασιστικής παρέκκλισης.
      Το να έχεις παρέες δεν είναι κακό. Σε κάποιες περιπτώσεις (υπερρεαλιστές, συλλογική δημιουργία) είναι και βασικό στο να κατανοηθεί το έργο. Αλλά αυτές οι παρέες δεν είναι "όλα μέσα". Το ήξερε και ο προσφιλής στον Ίκαρο Ντεμπόρ. Χωρίς συγκρότηση δεν βγαίνει έργο, και χωρίς έργο δεν υπάρχει θέμα για συζήτηση πέραν του πού έτρωγε πατσά ο ένας και ο άλλος. Το αν ήταν μαζί κι ο Καρούζος είναι αδιάφορο.
      Κι αφού αναφέρθηκε ο Κουτρουμπούσης, ας ληφθεί υπ' όψη κάτι. Ο Πάνος έχει ζήσει διάφορα, από την παράγκα του Σίμου και το "Πάλι" μέχρι μιαν αληθινή ψυχεδελική σκηνή, και όχι αυτή που φαντασιώνονταν/νοσταλγούσαν-ότι-νοσταλγούσαν κάποιοι στα άγονα '80s από τη Ράτκα και το Au Revoir. Τον είδε κανείς να στηρίζει το έργο του στο πόσο θεσπέσια ήσαν τα βιώματά του; Ή να λέει ότι ο Μακρής, που τον έζησε, ήταν "ροκ"; Όχι, ο άνθρωπος γράφει τις historias του. Άλλοι φαντασιώνονται ότι έγραψαν την Ιστορία των πυρακτωμένων, λέει, '80s.
      Οπότε, στα δύσκολα: τι έργο άφησαν (συγγραφικό, μεταφραστικό, ερευνητικό) αυτοί που, επειδή έφτιαξαν τις παρέες τους στο κέντρο ή το περιθώριο μιας εποχής και πέρασαν όσο καλά πέρασαν, είναι τώρα περήφανοι όπως ο Ίκαρος, που λέει "Εμείς χτίσαμε το Μαγαζί 'Η Δεκαετία του '80'"; Το θέμα δεν είναι να λες "Εμείς χτίσαμε..." αλλά να πει κάποιος άλλος για σένα "Αυτοί έχτισαν..."
      Τώρα, για τα "4-5" άτομα που αγόραζαν Ντύλαν στην Αθήνα και μόνο στο POP-11, εγώ θυμάμαι ότι έσφυζαν Αθήνα κι επαρχία από ψυχεδέλεια, όσο για Ντύλαν τίγκα ο τόπος. Βέβαια, όσοι τα ακούγαμε γνωρίζαμε ότι ο θαυμασμός και η νοσταλγία από μόνα τους δεν αποτελούν δημιουργία. Άλλοι έμειναν στο "όλα μέσα".

      Ν. Σταμπάκης

      Διαγραφή
  21. Μάλλον εννοεί ότι τον κόψανε τον ντύλαν οι ροκάδες στα 80'ς επειδή έγινε χριστιανός και -φαινομενικά, μέσω στροφής στο νεοσυντηρητισμό της εποχής που εκφραζόταν από θρησκευτικές οργανώσεις τύπου heritage foundation- αβαντάριζε το ρήγκαν.Είμαι μάρτυρας ότι δεκάδες αγόραζαν το planet waves απ' το pop eleven στα mid seventies.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χίλιες φορές μακάρι να εννοούσε αυτό. Αλλά όχι... Παριστάνει ότι αυτοί τον ανακάλυψαν.

      Ν. Σ.

      Διαγραφή
  22. Φωντα εδω ομως ο Γ.Ι.Μ σε φωτογραφιζει...
    Η Δεκαετία του Ογδόντα είναι η απογείωση και ο τάφος των ονείρων που γέννησε η μεταπολεμική εποχή στην Ελλάδα. Είναι όλο το ελληνικό ροκ, η ελληνική ροκ εκδοχή – τόσο μπάσταρδη, υβριδική για τους ορθοδοξολογούντες ες αεί αστοιχείωτους, και συνεπώς γκρινιάρηδες με το αζημίωτο, τόσο μπάσταρδη, λέω, που μοιάζει καθαρόαιμο άλογο κούρσας. Το ελληνικό ροκ αρχίζει από το 1945, διατείνεται ο Μανώλης Νταλούκας, και τωόντι το ελληνικό ροκ δεν θα μπορούσε να έχει έναν politically correct ιστορικό, έναν νορμάλ ξενερουά χρονικογράφο: όλα μέσα, ως προς το ελληνικό ροκ, και έτσι είναι άλλωστε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Αγαπητέ Ανώνυμε,
    δεν ξέρω ποιον ή ποιους φωτογραφίζει ο Γ.Ι.Μ. Ούτε με ενδιαφέρει να λύνω γρίφους και Sudoku. Εγώ ό,τι είχα να πω, όσον αφορά στη συγκεκριμένη ανάρτηση (για το αφιέρωμα «Ροκ και λογοτεχνία» στην Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας πριν 11 χρόνια), το είπα ευθαρσώς (όπως πάντα) και επωνύμως (όπως πάντα).
    Το άρθρο στην LiFO δεν με ενδιαφέρει να το σχολιάσω. Εξάλλου, δεν νομίζω να υπάρχει έστω και ένας αναγνώστης του Δισκορυχείου που να μην αντιλαμβάνεται τι θα έγραφα και τι θέση θα έπαιρνα.

    Το ωραίο είναι, πάντως, πως όταν εγώ έκανα τη συγκεκριμένη ανάρτηση την Δευτέρα, δεν ήξερα, δεν είχα υπ’ όψιν μου το τι θα γραφόταν στην LiFO την Τετάρτη-Πέμπτη. Ήλθε… κι έδεσε δηλαδή το πράγμα συμπτωματικώς. Είναι σαν να απαντώ στον Μπαμπασάκη 2-3 μέρες πριν δημοσιευτεί το κείμενό του! Να λέω πάλι τα ίδια;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Παντως αν και δεν συμφωνω με την προσεγγιση σου που εστιαζει σχεδον αποκλειστικα για το τι εγραφαν τοτε τα εντυπα της εποχης πχ οι Μοντερνοι Ρυθμοι -γεγονος που το τονισε ο Πουλικακος σε εκεινη την 'θρυλικη αναρτηση'' και την θεωρω γραφειοκρατικη, τι να πω ομως για την τρικυμια του Νταλουκα και την αμετροεπεια και τις αβυσσαλεα pretentious παπαριες του interstellar overdrive τσαρλατανου Μπαμπεσακη περι ροκ και κοκκορα κρασατου... Ο συγκεκριμενος βεβαια ειναι τοσο ΡΟΚ που μίλησε μαζι με τον Γεωργουσόπουλο κολακευτικά στην παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Μπογδάνου... Ισως επειδη μετα τα 80ς χτιζει οπως λεει και ο ιδιος το μαγαζί «Η Δεκαετία του Δύο Χιλιάδες Δέκα», ίσως και το Μαγαζί «Η Δεκαετία του Δύο Χιλιάδες Είκοσι»...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Ο πολύ ροκ Γ.Ι.Μ., 30 χρόνια μετά ξεχνά εύκολα ποιοί ροκ θαμώνες ποιών ροκ μαγαζιών πίνανε μαζί με τον Λαλιώτη και τον Κωστόπουλο. Για να μην ξεχνιώμαστε.

    --
    Ν.Π.

    ΑπάντησηΔιαγραφή