HARRI SJÖSTRÖM δύο καινούρια άλμπουμ, με την συμμετοχή του διακεκριμένου φινλανδού σαξοφωνίστα

Φινλανδός σαξοφωνίστας (σοπράνο βασικά, αλλά και σοπρανίνο) με ιδιαίτερη ιστορία (γνωστός, κυρίως, από το Cecil Taylor Ensemble), ο Harri Sjöström μάς έχει απασχολήσει και παλαιότερα στο δισκορυχείον. Την πρώτη φορά (Ιούνιος 2017) γράψαμε για το άλμπουμ τού Sestetto Internazionale “Aural / Vertigo” [Amirani], του οποίου υπήρξε μέλος, ενώ την δεύτερη (Σεπτέμβριος, 2019) αναφερθήκαμε στο CD “Up and Out” [Αmirani], το υπογραμμένο από τους Harri Sjöström, Philipp Wachsmann, Emilio Gordoa, Matthias Bauer και Dag Magnus Narvesen. Τώρα, θα γράψουμε για δύο καινούρια άλμπουμ, εφετινής παραγωγής, στα οποία η παρουσία του Sjöström είναι ακρογωνιαία.

VARIOUS ARTISTS: The Balderin Sali / Variations [Leo Records, 2019]

Το Balderin Sali είναι ένας πολυχώρος στο Ελσίνκι, που διαθέτει προφανώς και αίθουσα συναυλιών. Εκεί βρέθηκε, στις 8 και 9 Σεπτεμβρίου 2018, μία σπουδαία εντεκάδα αυτοσχεδιαστών, που έσπειρε τον ηχητικό πανικό – ο οποίος (πανικός) τέλος πάντων καταγράφηκε σ’ ένα διπλό CD, υπό τον τίτλο “The Balderin Sali / Variations”, τυπωμένο για την γνωστή μας Leo Records. Υπάρχει ένα σημείωμα στο μέσα μέρος του cover, γραμμένο από τον πιανίστα Libero Mureddu (ένας από τους έντεκα), ο οποίος εξηγεί τα «τι» και «πώς».

«Όλα ξεκίνησαν από ένα σύντομο η-μέηλ: “Γεια σου Libero. Θα οργανώσω ένα μεγάλο φεστιβάλ, στο Ελσίνκι, από 8 έως 10 Σεπτεμβρίου, είσαι διαθέσιμος; Πες μου, όποτε μπορέσεις, Harri”. Απάντησα αμέσως, πως “ναι, είμαι διαθέσιμος” και κάπως έτσι λίγες βδομάδες αργότερα, μέσω ενός δεύτερου η-μέηλ, ενημερώθηκα για την πλήρη line-up του φεστιβάλ κι έπαθα πλάκα. Evan Parker, Philipp Wachsmann, Paul Lovens, Teppo Hauta-aho… ονόματα, που κυριολεκτικά έδωσαν σχήμα και ανέπτυξαν τον δημιουργικό αυτοσχεδιασμό. Και ναι, τούτο σήμαινε πως θα μου δινόταν η ευκαιρία να συμπράξω μ’ αυτούς τους οργανοπαίκτες, που συνόδεψαν τη μουσική ζωή μου για πάρα πολλά χρόνια».

Τους μουσικούς που πήραν μέρος στο event θα μπορούσε να τους χωρίσουμε σε τρεις ομάδες – αυτό προτείνει και ο Mureddu κι είναι σωστό. Η πρώτη είναι εκείνη των ιστορικών ονομάτων (Parker, Wachsmann, Lovens, Hauta-aho). Η δεύτερη ομάδα είναι οι μέσης ηλικίας παίκτες, σαν τους Harri Sjöström, Matthias Bauer και Sebi Tramontana και η τρίτη εκείνη που απαρτίζεται από παίκτες της πιο νέας γενιάς (Veli Kujala, Emilio Gordoa, Dag Magnus Narvesen και Libero Mureddu). Υπάρχει λοιπόν μιαν αντιπροσώπευση διαφορετικών εποχών, διαφορετικών καταβολών, μέσα στο πνεύμα του free-improv, αλλά υπάρχουν και οι πάντα προσπελάσιμοι κώδικες επικοινωνίας, που μπορεί να οδηγήσουν όχι απλώς σε συνεργασίες «της στιγμής», μα και στην αποτύπωση, μέσα από τη «στιγμή», μιας ολοκληρωμένης ηχητικής πρότασης, γόνιμης, αυθύπαρκτης, δημιουργικής και ελαφρώς (ή κατά τόπους) εικονοκλαστικής.

Επίσης να σημειώσουμε πως η εντεκάδα δεν παίζει συνεχώς με την πλήρη σύνθεσή της. Υπάρχουν δύο tracks, το εισαγωγικό στο πρώτο CD και το κλείσιμο στο δεύτερο, που αφορούν σε όλη την ομάδα, όμως όλα τα υπόλοιπα tracks (έντεκα στον αριθμό) αφορούν σε επιμέρους υποομάδες. Καταγράφονται ντούο δηλαδή, τρίο, κουαρτέτα, και κουιντέτα. Εννοείται πως όλες οι συνθέσεις είναι πρωτότυπες και βεβαίως αυθόρμητες, ολοκληρωμένες επί τόπου από τους εκάστοτε μουσικούς.

HARRI SJÖSTRÖM / GUILHERME RODRIGUES: The Treasures Are [Creative Sources Recordings, 2019]

Το δεύτερο άλμπουμ, στο οποίο συμμετέχει ο Harri Sjöström (σοπράνο και σοπρανίνο σαξόφωνα) είναι το “The Treasures Are”. Σ’ αυτό συνεργάζεται μ’ έναν τσελίστα της κάπως πιο νέας γενιάς, τον Πορτογάλο Guilherme Rodrigues. Το άλμπουμ κυκλοφορεί από την γνωστή μας πορτογαλική Creative Sources Recordings, αλλά δεν πρέπει να είναι ηχογραφημένο στην Πορτογαλία, μα στο Βερολίνο – εκεί όπου διαμένουν οι δύο μουσικοί.

Το “The Treasures Are” περιέχει είκοσι κομμάτια, με διάρκειες που κυμαίνονται από ένα λεπτό (ακριβώς), έως 7:54 (το πιο μακρύ στο χρόνο). Υπάρχουν, όπως αντιλαμβάνεστε, πολλά θέματα με διάρκειες από ένα έως δύο λεπτά στο CD και άλλα ποικίλα. Πρόκειται, λοιπόν, για μια σειρά «ασκήσεων», μέσω των οποίων δοκιμάζονται όχι μόνον οι δυνατότητες των τριών οργάνων, μα, συγχρόνως, και οι αντοχές και οι επινοητικότητες των εκτελεστών.

Το αποτέλεσμα είναι ριζοσπαστικό. Αν οι σαξοφωνισμοί του Sjöström ανακαλούν τον master του οργάνου Steve Lacy, τα παιξίματα στο τσέλο του Rodrigues, που υποκαθιστούν ενίοτε ακόμη και το κοντραμπάσο, μας παραπέμπουν στην μακριά improv ιστορία του οργάνου και βασικά στον Tom Cora. Λυρικές και μελαγχολικές στιγμές εναλλάσσονται με δυναμικές και θορυβώδεις, παιξίματα κραταιά αντικαθιστώνται από άλλα υποβολιμαία, οι εκρήξεις και οι νηνεμίες είναι απρόσκοπτες, ενώ οι αναφορές, που μπορεί να ξεκινούν από τα «δωματίου» ηχοχρώματα και να καταλήγουν στην jazz-avant, είναι και αυτές ουσιώδεις και... καταδικαστικές όσον αφορά και στο τι ακούγεται εδώ, αλλά και στο πώς ακούγεται (π.χ. το δέκατο έβδομο από τα “Treasures I-XX”, με τα απίστευτα timbre).

Επαφή: www.harrisjostrom.com