KIRJUHEL κοινωνικοπολιτικά θέματα

Άκουσα για πρώτη φορά και γνώρισα από κοντά τον γάλλο τραγουδοποιό Evgen Kirjuhel (πραγματικό όνομα Jean-Frédéric Brossard) τον Οκτώβριο του 1996 σ’ ένα μαγαζί στα Άνω Πετράλωνα, που λεγόταν Χαμάμ (υπάρχει ακόμη). Την προηγούμενη χρονιά (1995) είχε κυκλοφορήσει το 3CD του “Fragments Epiques” στην εταιρία REVOE της γερμανίδας φωτογράφου Solveigh Kaehler, που είχε γραφεία στο Κολωνάκι, την Ύδρα και το Παρίσι· έτσι κάπως εκείνα τα live στο Χαμάμ αφορούσαν, θα έλεγα, στη διαδικασία προώθησης του άλμπουμ.

Επειδή το γαλλικό folk ήταν (είναι και θα είναι) πάντα μέσα στα ενδιαφέροντά μου, δεν είχα χάσει την ευκαιρία να ρωτήσω μερικά πράγματα τον Kirjuhel, γύρω από την (άγνωστη, έως τότε, σ’ εμένα) καριέρα του. Μου είχε πει, μεταξύ άλλων: «Οι παλαιοί μου δίσκοι στα πρώτα χρόνια του ’70 είχαν ένα σαφές κοινωνικό περιεχόμενο, το οποίο είχε τις άκρες του μέσα στο κλίμα της εποχής. Τραγουδοποιοί όπως ο Atahualpa Yupanqui με είχαν επηρεάσει με το έργο τους, ενώ στάσεις ζωής όπως εκείνη της Angela Davis για παράδειγμα, τροφοδοτούσαν διαρκώς την έμπνευσή μου. Δυστυχώς, όμως, ο δρόμος για το λεγόμενο επαναστατικό τραγούδι κάπου έκλεισε. Σήμερα (σ.σ. το 1996) βλέπω περισσότερο την ανάγκη μιας αυτοέκφρασης, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η πηγή δεν παραμένει η ίδια». (Περισσότερα στο τεύχος 45 του Jazz & Τζαζ, 12/1996).

Μπορεί ο Kirjuhel να κυκλοφόρησε στη διαδρομή κι άλλα άλμπουμ στην REVOE, αλλά εγώ, έκτοτε, ήμουν προσανατολισμένος στις παλαιότερες δουλειές του, από τα late sixties –όταν συνέθετε, ως Jean-Frédéric Brossard και παιδί του Παρισινού Μάη, το “Ah! le joli mois de Mai à Paris”– και τα seventies, κατορθώνοντας να βρω στην πορεία τρία LP του από ’κείνη την εποχή. Το “Les Questions”, για το οποίο θα γράψω λίγα λόγια στη συνέχεια, υπήρξε το δεύτερο προσωπικό του κι είχε κυκλοφορήσει στη δική του εταιρία Disques Droug [D 5.101] το 1974· βεβαίως, η κόπια που εντόπισα εγώ (το εξώφυλλο της οποίας βλέπετε πιο πάνω) ήταν δυτικογερμανικής προέλευσης, στην Trikont/Unsere Stimme [US-43] από το 1978, αλλά αυτό είναι μάλλον μία ασήμαντη λεπτομέρεια…

Το άλμπουμ, που έχει αγωνιστικό και ταυτοχρόνως ισχυρό συναισθηματικό φορτίο, περιλαμβάνει μπαλάντες, συνθέσεις του Kirjuhel (ερμηνεύει και παίζει κιθάρα), όπως και τραγούδια στηριγμένα σε παραδοσιακούς σκοπούς της Βρετάνης, πάνω στους οποίους (σκοπούς) έχουν τοποθετηθεί καινούριοι στίχοι. Για παράδειγμα το “Chanson pour Jean Carel” είναι γραμμένο για έναν γεωργό από τη Βρετάνη που πρωτοστάτησε σε απεργίες το 1972 και φυλακίστηκε, το “En passant par le Larzac” αναφέρεται στις αγωνιστικές κινητοποιήσεις στο Larzac (προς τη νότια Γαλλία), όταν οι αγρότες της περιοχής αρνήθηκαν να παραχωρήσουν τα χωράφια τους προκειμένου να επεκταθεί ένα στρατόπεδο (κάτι που επετεύχθη τελικώς μετά το 1981, όταν ο François Mitterrand ήρθε στην εξουσία), το “Angela Davis” είναι αφιερωμένο φυσικά στη γνωστή αμερικανίδα ακτιβίστρια, ενώ στο “Argentré -du-mepris” (Argentré -της-περιφρόνησης) ο γάλλος τραγουδοποιός λογοπαίζει με την ονομασία του Δήμου Argentré -du-Plessis, εκεί όπου ένας νεαρός εργάτης κάηκε σε πυρκαγιά. Αυτό το τελευταίο είναι καταπληκτικό τραγούδι, όπως και ολόκληρο το άλμπουμ εξάλλου.