Τρίτη 8 Οκτωβρίου 2013

ΘΑΡΣΕΙΝ ΧΡΕΙ με αφορμή μιαν επέτειο

Οι Θαρσείν Χρει (και όχι Θαρσείν Χρη, όπως είναι το σωστό) υπήρξαν ένα από τα γκρουπ που έλαβαν μέρος στο Pop Festival ’73· και όχι απλώς έλαβαν μέρος, αλλά κατόρθωσαν με το «Μέρα βροχερή» του Γιώργου Μπιλικά να μπουν στον τελικό, παίρνοντας το τρίτο βραβείο καλύτερου τραγουδιού. (Το κομμάτι υπάρχει φυσικά στο άλμπουμPop Festival ’73” που κυκλοφόρησε από την EMI/ Columbia [SCXG 99] εκείνη τη χρονιά).
Το «Μέρα βροχερή», που το άκουσα για πρώτη φορά στα μέσα του ’80, ήταν πραγματικά καλό και μαζί με τα κομμάτια των Κάστορες, των Πεταλούδα, των Βύρωνες, των Liga, των Σκορπιός και των Boomerang (άπαντα με ελληνικό στίχο) απεδείκνυε πως η ελληνική σκηνή είχε ακόμη πράγματα να δώσει σε μιαν εποχή που συνέπιπτε, χρονικώς, με την τελευταία φάση της δικτατορίας. Φυσικά, το πόσο ακμαία ήταν η σκηνή (και αναφέρομαι, βασικά, στο πλήθος των γκρουπ και όχι κατ’ ανάγκην στην ποιότητά τους) θα μπορούσε να το συμπεράνει κανείς, σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό, αν είχε υπ’ όψιν του όλες τις συμμετοχές του Pop Festival – τα δεκάδες σχήματα δηλαδή, που ελάχιστοι πια τα θυμούνται, και τα οποία δεν κατόρθωσαν να μπουν στο σχετικό LP. Για κάποια απ’ αυτά, όπως την Παρέα του Σταύρου Παπασταύρου ή τους Familiar Love του Βασίλη Αβραμίδη, ήδη έχω αναφερθεί στο Δισκορυχείον, ενώ για κάποια άλλα, αν το φέρει η περίσταση, θα αναφερθώ στο μέλλον…
Οι Θαρσείν Χρει σχηματίστηκαν το 1973 στην Αθήνα από τους Γιώργο Μπιλικά ακουστικές, ηλεκτρικές κιθάρες, φωνή, Μπάμπη Μαραγκό (πέθανε τον προηγούμενο Απρίλιο) ηλεκτρικές κιθάρες, φυσαρμόνικα, φωνή, Κώστα Χαλβαδάκη μπάσο και Τόλη Πιπερά ντραμς –οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, με θητεία σε προηγούμενα συγκροτήματα, όπως στους Boems– και μ’ αυτήν ακριβώς την line-up συμμετείχαν με τη «Μέρα βροχερή» στο Pop Festival ’73. Την άνοιξη του ’74 ο Πιπεράς αποχωρεί από το γκρουπ και με τον Δημήτρη Δημητράκα στη θέση του (γνωστός από δεκάδες μεταγενέστερες συμμετοχές, αλλά κυρίως από την παρουσία του στους Panx Romana) οι Θαρσείν Χρει ηχογραφούν κάμποσο υλικό, συμμετέχοντας σε live της εποχής (π.χ. την 26/5/1974 στο Σινέ Ιωνία της Νέας Ιωνίας μαζί με τους Καταλύτες του Διονύση Τσακνή και τους Ρούκουνες). Εκείνο το υλικό, στο οποίο περιλαμβανόταν και το «Μέρα βροχερή» σε άλλη εκτέλεση, πρωτοκυκλοφόρησε, ως «1974!», το 2004 (30 χρόνια μετά δηλαδή), αποτελώντας το πρώτο LP της Anazitisi Records [ARLP 70-1]. (Ωραία, limited έκδοση τετρακοσίων αντιτύπων unipak βινυλίου). Ας πω λοιπόν πως όλες οι ειδικές πληροφορίες προέρχονται από τα αναγραφόμενα στο μέσα μέρος του unipak, και πως ξαναθυμάμαι (και ξανακούω) τους Θαρσείν Χρει με αφορμή τα δεκάχρονα της εταιρείας.
Τα πιο πολλά από τα τραγούδια του αθηναϊκού γκρουπ είχαν ενδιαφέρον, δημιουργώντας μιαν ευχάριστη folk-rock (κάπως περισσότερο προς το rock, παρά προς το folk) ατμόσφαιρα. Και όπως είχα γράψει και στο Jazz & Τζαζ (#141, 12/2004) σχετικά με το «1974!»: «Το “Μέρα βροχερή” ξεχωρίζει από το υλικό του άλμπουμ –είναι προτιμότερη η παρούσα εκδοχή με τις δυνατές κιθάρες από την πιο folky του Pop Festival– ενώ στη μνήμη κολλάνε αμέσως τα “Πέντε του Μάρτη” και “Τα χαμόγελα”, με τις ωραίες μελωδίες και την cool ερμηνεία του Μπάμπη Μαραγκού». Ακούγοντας δε το «1974!» ξανά, τώρα, νομίζω πως τα κομμάτια των Θαρσείν Χρει μαζί με τα ανάλογα των Morka, που είχαν χρονικώς προηγηθεί, καθώς και μ’ εκείνα των Αγάπανθος που θ’ ακολουθούσαν, σχηματίζουν μία τριάδα συγκροτημάτων-άλμπουμ με κάπως κοινά χαρακτηριστικά· όχι μόνον από συνθετική, αλλά και από στιχουργική πλευρά. Απλές και ενίοτε εμπνευσμένες μελωδικές γραμμές, ενδιαφέρουσα έως πολύ ενδιαφέρουσα αρμονική διαχείριση, folk ηχοχρώματα (όχι κατ’ ανάγκην ελληνο-παραδοσιακά, όσο κυρίως αμερικανο/ αγγλοσαξονικά), απλοί, ήπιοι, «εσωτερικοί» έως και θλιμμένοι στίχοι, με κάποιες πρωτόλειες κοινωνικές αναφορές.
Οι Θαρσείν Χρει εμφανίστηκαν ζωντανά στην Αθήνα και την επαρχία, τον χρόνο που βρέθηκαν μαζί, για να διαλυθούν περί το καλοκαίρι του ’74, λόγω της νέας πολιτικοκοινωνικής κατάστασης που διαμόρφωνε συνολικώς η Μεταπολίτευση (με την άνθηση του πολιτικού και αντάρτικου τραγουδιού) και ειδικώς το Κυπριακό (με την επιστράτευση). Παρά ταύτα οι περισσότεροι από τους μουσικούς του γκρουπ δεν χάθηκαν, εντελώς, από τα πράγματα. Ο Γιώργος “Orfeus” Μπιλικάς ακούστηκε και στα 80s με τους Νεπάλ (συμμετείχαν στις ΑΕΤΑ, άλλως Ανεξάρτητες Εκφραστικές Τάσεις), τους Anaconda και τους Anaconda Snake Band, αλλά και στα 00s με τους ΦωΛύ Μπι ΦούνΤα και τους Orfa Band (όπως διάβασα στο BiblioNet). O Μπάμπης Μαραγκός στη Μεταπολίτευση τραγουδά αντάρτικα στην Πλάκα με το συγκρότημα Λημέρι (κάποτε είχα δει κι ένα σχετικό βίντεο στο YouTube, αλλά τώρα δεν μπορώ να το βρω), συνεργάζεται σε live με τον Γιώργο Μπιλικά, ενώ συμμετείχε και στο Jesus Christ Superstar (ως Καϊάφας), που ανέβηκε την περίοδο 1978-79 από τους Δημήτρη Μαλαβέτα και Μίμη Πλέσσα στο Θέατρο Καλουτά (η πληροφορία προέρχεται από το MusicHeaven). Το 2005, ο Μαραγκός, ολοκληρώνει κι ένα προσωπικό CD («Τραγουδόσαυρος»), σε παραγωγή του Δημήτρη Δημητράκα, το οποίον, πιθανώς, να μην κυκλοφόρησε κανονικά. Για τον Χαλβαδάκη δεν έχω στοιχεία, ο Δημητράκας έπαιξε σε πάμπολλα μεταγενέστερα συγκροτήματα (Schmetterling, T.V.C, Συμμορία, Panx Romana, Ριφιφί, Δούρειος Ίππος…), έχοντας και προσωπική δισκογραφία, ενώ ο Τόλης Πιπεράς, που την περίοδο 1973-74 εμφανιζόταν (και) με τους Νώε, αργότερα παίζει ντραμς στον «Σταυρό του Νότου» του Θάνου Μικρούτσικου, συμμετέχοντας στους Carma και σε διάφορες άλλες ηχογραφήσεις (με Μίκη Θεοδωράκη, Βασίλη Παπακωνσταντίνου κ.ά.).

16 σχόλια:

  1. Γραφικότητες ...άνευ ουσίας/άνευ σημασίας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Το ότι δεν έγραψα για τους Byrds ή τους Pink Floyd το ξέρω. Σημαίνει όμως κάτι αυτό;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αυτοί, ούτε YELLOW AUTUMN δεν είναι Φώντα... 5η εθνική.

    --
    Ν. Μπ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Δεν θα συμφωνήσω Ν. Μπ. Για… εθνικές δεν ξέρω, αλλά από τους Yellow Autumn είναι πολύ καλύτεροι. (Στα δικά μου αυτιά τουλάχιστον).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ

    Εpaiza tympana stoys LIGA eyxaristw ton blogger gia ta kala toy logia.Th plaka mas kaname den eimaste tipota spydaio.M aresan tote oi Petaloyda.Parakalw peraste th kataxwrisi sto artho giati den xerw

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι ωραίο το τραγούδι των Liga – οπωσδήποτε από τα ωραιότερα του άλμπουμ.
      Ευχαριστώ κι εγώ για την επικοινωνία.

      Διαγραφή
  6. @ ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ
    Ο Γ.Αυγερινός είναι πολύ μετριόφρων .Οι LIGA ήταν σπουδαίο συγκρότημα ,ειχα την τυχη να τους δω 2 φορες ζωντανα ,συγκεκριμένα στην τελευταία συναυλία των POLL στο ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ και στην συναυλια του ΤΟΥΡΝΑ οταν παρουσίαζε τα απεραντα χωράφια στο ΑΣΤΡΟΝ ,αυτη την περίοδο αν θυμάμαι καλά επαιζαν και στην Πλακα μαζι με τον Τουρνα.Ηταν απλα πολύ ατυχοι γιατι με την μεταπολίτευση τα παντα σαρώθηκαν απο το πολιτικο τραγουδι και τα αντάρτικα.Οι LIGA ειχαν παρα πολύ ωραία τραγούδια με ξένο στίχο και είναι κριμα που δεν τα ηχογράφησαν.Ακομα θυμαμαι κάποια απο αυτα ενα πιθανα ειχε τον τιτλο Gyrsies και καποιο άλλο Bastards ,ο δε Αυγερινός ήταν ενας ντραμερ κυριολεκτικα ατμομηχανή.Θα είχε πολύ ενδιαφέρον Φωντα να γράψεις με την βοήθεια του Αυγερινου κατι για αυτούς .
    Γιώργος Μα

    Υ.Γ
    Εμαθα ότι εχασαν πριν απο κάποια χρόνια τον κιθαρίστα τους .Κρίμα ,αν αληθεύει R.I.P

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Να γράψω Γιώργο Μα, αλλά δεν ξέρω τίποτα ιδιαίτερο. Αν θέλει ο κ. Αυγερινός να πει κάποια πράγματα, το Δισκορυχείον θα τον φιλοξενήσει με χαρά.

    Το παίξιμό του πάντως στο «Φέρε μου τύχη» είναι πολύ καλό. Έχει εξαιρετικό ρολάρισμα και άψογο συγχρονισμό στα πιατίνια. Μου θυμίζει τον Jon Hiseman (Colosseum κ.λπ.). Το λέω σοβαρά, κι ας ακουστεί υπερβολικό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Φώντα ευχαριστώ για την παρουσίαση. Για τον Χαλβαδάκη σωστά δεν έχεις στοιχεία, γιατί μετά από τη συμμετοχή του στην ομάδα "Λημέρι", έφυγε για την Κοπεγχάγη (1978) όπου εξακολουθεί να ζει μέχρι και σήμερα.
    Γιώργος Μπιλικάς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Φώντα, επανέρχομαι στα σχόλια και αφορμή είναι αυτό που γράφεις για την ονομασία του γκρουπ στο ξεκίνημα της παρουσίασής σου. "Οι Θαρσείν Χρει (και όχι Θαρσείν Χρη, όπως είναι το σωστό)"

    Τι σημαίνει "όπως είναι το σωστό"; Για ποιον "σωστό"; Για την ορθογραφία; Για το συντακτικό; Για τη γραμματική; Αδιάφορα όλα αυτά στη συγκεκριμένη περίπτωση. Είναι σωστό π.χ. το Beatles? Είναι σωστό το Byrds? Γιατί π.χ. "Χατζιδάκις" και όχι "Χατζηδάκης"; Το όνομα της μπάντας, το δήλωσα "Θαρσείν Χρει" (γνωρίζοντας όντως ορθογραφία) επειδή ο καθένας έχει δικαίωμα να γράφει το όνομά του όπως αυτός θέλει. Το τι είναι γραμματικά σωστό λοιπόν, δεν ισχύει γιατί εδώ αυτό το "Θαρσείν Χρει" είναι ...ολόσωστο! Δεν συμφωνείς;
    Γιώργος Μπιλικάς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ Γιώργο,
      κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και δεν πρέπει να τις βάζουμε όλες στο ίδιο τσουβάλι. Ο Χατζιδάκις ήθελε να γράφει το επώνυμό του με δύο «ι», ήταν δικαίωμά του. Δεν αλλοίωσε καμμία ορθογραφία. Και το δικό μου επώνυμο καταγράφεται και ως «Τρούσας» και ως «Τρούσσας», δίχως να υπάρχει πουθενά κανένα ορθογραφικό λάθος.
      Ένα από τα πρώτα ονόματα των Beatles ήταν το Silver Beetles (ορθογραφημένο), μετά το έκαναν Silver Beats (κι αυτό ορθογραφημένο), μετά Silver Beatles κ.λπ.. Ήταν κάτι σαν λογοπαίγνιο (τα «σκαθάρια» με το “beat”), το οποίον λογοπαίγνιο πολλές φορές γίνεται και χάριν γούστου. Π.χ. λέμε «βολευτής» ή «κυνοβούλιο» κ.ο.κ. Και στα λογοπαίγνια βεβαίως δεν επιζητούμε ορθογραφία (αλλιώς δεν θα είχαν νόημα).
      Οι Byrds γράφτηκαν έτσι επειδή ήταν, μάλλον, επηρεασμένοι από την «ανορθογραφία» των Beatles. Ηθελημένα δηλαδή άλλαξαν το “i” με “y”, πράγμα το οποίον έπραξαν στην πορεία πλείστα όσα συγκροτήματα (αλλάζοντας το “i” με “y”), με πιο γνωστούς τους Long Ryders (και όχι Riders).
      Επί του προκειμένου, τώρα, δεν βρίσκω κανέναν λόγο το Θαρσείν Χρη (που το ξέρουμε όλοι από το Στρατό, αφήνω τα αρχαία ελληνικά) να γίνεται Θαρσείν Χρει. (Αν υπάρχει κάτι περισσότερο από το «έτσι μου αρέσει» μού το επισημαίνεις). Όπως δεν θα εύρισκα κανέναν λόγο, δηλαδή, και το «γνώθι σαυτόν» να το έγραφε κάποιος ως «γνόθι σαυτόν»…
      Δεν έχω κάτι άλλο να πω.

      Διαγραφή
  10. Φώντα, γνωρίζω τα σχετικά περί Beatles & Byrds. Όσον αφορά τώρα στο Θαρσείν Χρει, δεν υπάρχει τίποτα περισσότερο από το "έτσι μου άρεσε", έτσι το δήλωσα και άρα έτσι παρέμεινε. Γιατί όμως να "επιτρέπεις" σε κάποιον άλλο να "παίζει" με ορθογραφίες και λογοπαίγνια και σε μένα ...όχι;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γιώργο, κουβέντα κάνουμε. Ούτε «επιτρέπω», ούτε «απαγορεύω» τίποτα και σε κανέναν. Απλώς παρατηρώ (θέτοντας ζητήματα προς σκέψη ή συζήτηση). Ο καθένας όπως θέλει μιλάει, γράφει, εκφράζεται και τα λοιπά. Εξάλλου, όπως βλέπεις και στην ανάρτηση, όσες φορές χρειάστηκε να γράψω το όνομά σας, σας έγραψα ως… Θαρσείν Χρει.

      Διαγραφή
  11. Ασφαλώς και κάνουμε κουβέντα Φώντα. Το "επιτρέπεις" ήταν για τη ροή, ακριβώς επειδή "θέτεις ζητήματα προς σκέψη ή συζήτηση".

    Να 'σαι καλά... :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή