Παρασκευή 20 Μαρτίου 2015

με αφορμή το θάνατο του SAMUEL CHARTERS

Το βιβλίο του Samuel Charters (1929-18/3/2015) Η Ποίηση του Μπλουζ είναι το πρώτο βιβλίο για το blues που κυκλοφόρησε ποτέ στη χώρα μας (πρώτη έκδοση στην Απόπειρα, το 1982), και το γεγονός πως μέχρι το 1990 είχε κάνει τέσσερις ανατυπώσεις δείχνει πως ήταν και επιτυχημένο – κατά βάση δεν είχε για πολύ καιρό σοβαρούς αντιπάλους στον ελληνικό εκδοτικό χώρο.
Ο Charters –μουσικός ο ίδιος, ερευνητής, κ.ά.– εξέδωσε το βιβλίο αυτό στις αρχές των sixties ως The Poetry of the Blues [Oak Publications, New York 1963] εποχή ακόμη δύσκολη όσον αφορά στην κοινωνική θέση του μαύρου στο αμερικανικό γίγνεσθαι, γεμάτη όμως, σ’ ένα κάπως υπόγειο μουσικολογικό κύκλωμα, από την ανάγκη να εντοπιστούν ξανά οι ζώντες «ήρωες» των twenties και των thirties, που βρίσκονταν για πάνω από 20-25 χρόνια παροπλισμένοι. Το αποκαλούμενο “blues revival” στηρίχθηκε περίτρανα και στον Samuel Charters.
Η ελληνική έκδοση είναι καλομεταφρασμένη, διαθέτει τις φωτογραφίες της συζύγου Ann Charters, ελληνικό πρόλογο από τον Γρηγόρη Φαληρέα και ωραίο εξώφυλλο από τον Δημήτρη Θ. Αρβανίτη.
Τώρα, το γεγονός πως το βιβλίο αυτό μεταφράστηκε στην Ελλάδα μια εικοσαετία μετά τη πρώτη αμερικανική έκδοσή του δείχνει, αν θέλετε, και τη γενικότερη, για πολλά χρόνια, αδιαφορία που μάστιζε τα ελληνικά μουσικά πράγματα εν σχέσει με το rock, το blues, την jazz κ.λπ. Πάλι καλά, δηλαδή, που υπήρχαν και οι… Μοντέρνοι Ρυθμοί του ’60 και μπορούσε να διαβάσει κανείς ολόκληρο άρθρο για τον σπουδαίο bluesman Curtis Jones (ο οποίος είχε παίξει, τότε, και στην Ελλάδα!). Θα μου πείτε, τώρα, τι θα το έκανε κάποιος εκείνο το άρθρο, το 1965… Τίποτα απολύτως…
Να σημειώσω, επί τη ευκαιρία, και μερικά ακόμη βιβλία (και εκδόσεις) για το blues που κυκλοφόρησαν ή κυκλοφορούν στη χώρα – κι αν έχω ξεχάσει κάποιο το συμπληρώνετε εσείς…
Επέλεξα μερικά με άμεση και προφανή σχέση με το είδος, καθότι υπάρχουν και άλλα όπου το blues εξετάζεται ως μέρος μιας άλλης κατάστασης… 
1. Michael Bloomfield «Με τον Big Joe Williams» [Απόπειρα, Αθήνα 1983] 
2. Graham Vulliamy «Τζαζ & Μπλουζ» [Index, Αθήνα 1990] 
3. Νταίηβιντ Χατς – Στήβεν Μίλγουωρντ «Από το Μπλουζ στο Ροκ» [Πρίσμα, Αθήνα 1994] 
4. Πωλ Όλιβερ «Η Ιστορία του Blues» [Απόπειρα, Αθήνα 1995] 
5. Φώντας Τρούσας «Ένας Αιώνας Blues, Οι 100 Καλύτεροι Δίσκοι» (συνεργάστηκε ο Γ. Χαρωνίτης) [Jazz & Τζαζ, 1999]
6. Ροβήρος Μανθούλης «Μπλουζ με σφιγμένα δόντια» [Εξάντας, Αθήνα 2006]
7. LeRoi Jones «Blues People/ Η Μαύρη Μουσική στη Λευκή Αμερική» [Ισνάφι, Ιωάννινα 2007]

6 σχόλια:

  1. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και το βιβλίο του Ροβήρου Μανθούλη "Μπλούζ με σφιγμένα δόντια" (εκδόσεις εξάντας)

    Αντιγράφω απ' το οπισθόφυλλο...

    Αυτό το βιβλίο είναι μια βουτιά στην ψυχή των Μαύρων. Όπως και οι ταινίες μου για τα μπλουζ. Τα μπλουζ δεν είναι μόνο μουσική και τραγούδι. Είναι ένα ποτάμι ζωής πρώην σκλάβων που ξεκινάει από τον αμερικανικό Νότο και καταλήγει στα γκέτο του αμερικανικού Βορρά. Αυτό το βιβλίο είναι μια καθημερινή ιστορία, απ’ αυτές που τραγουδάνε οι μπλούζμεν ψιθυρίζοντας, αναστενάζοντας ή ουρλιάζοντας. Ανάμεσα απ’ τα δόντια ή με σφιγμένα δόντια. Τα μπλουζ, η γέννησή τους και η διαδρομή τους, είναι ήδη μια συναρπαστική περιπέτεια. Αλλά το ίδιο συναρπαστική περιπέτεια ήταν το γύρισμά τους. Γιατί δεν είναι τόσο εύκολο να ταξιδέψεις στα βάθη της νέγρικης ψυχής, που δεν αισθάνεται ακόμα την κατάργηση της δουλείας. Αν δεν ήμουν Ευρωπαίος (και όχι λευκός Αμερικανός), δεν θα μπορούσα να μπω στα σπίτια, στα γκέτο και στις φυλακές μιας ταλαιπωρημένης κοινότητας πο ζει στο περιθώριο του άστεως και αυτό τραγουδάει… Αυτό το βιβλίο μάς πηγαίνει στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης, στο Σικάγο, στο Σαν Φρανσίσκο, στο Όκλαντ του Τέξας, στο Μέμφις του Τενεσί, στη Βιρτζίνια, στο Μπατόν Ρουζ και τη Νέα Ορλεάνη της Λουιζιάνας, στα γκέτο όπου κυκλοφορούσαμε οπλισμένοι και στις φυλακές του Τέξας και της Νέας Υόρκης όπου μπήκαμε με ψεύτικες άδειες. Από τους θρυλικούς Βαμβακάρηδες και Τσιτσάνηδες των μπλουζ που γνώρισα, μόνο δύο τραγουδάνε ακόμα. Οι άλλοι δεν ζούνε πια. Όπως δεν ζει πια το Δέλτα του Μισισιπή, η πατρίδα όλων του, που το ξερίζωσαν οι τελευταίοι τυφώνες μαζί με τη Νέα Ορλεάνη. Σε αυτούς αφιερώνονται οι σελίδες αυτές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ίσως στη λίστα, θα μπορούσε να μπει και το μπλουζ με σφιγμένα τα δόντια του Μανθούλη. Πάντως ένα πολύ καλό βιβλίο με θέμα σχετικό, είναι το Angie ή το δωδεκάμετρο ενός μπλουζ του David MacNeil
    Σπύρος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Για το βιβλίο του Μανθούλη είχα γράψει πριν λίγο καιρό στο Lifo.gr. Να εδώ…

    http://www.lifo.gr/team/music/55618

    Τώρα το ξέχασα! Ευχαριστώ, που μου το θυμίσατε! Το τοποθετώ, πάραυτα, στη σχετική λίστα.

    Το βιβλίο του McNeil έχει κάποια σχέση με το blues, αλλά είναι μυθιστόρημα. Λέω να μην το βάλουμε. Να μείνουμε στα δοκίμια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Θα μπορούσαμε ίσως να προσθέσουμε στη λιστα κι άλλο ένα βιβλίο για τα blues που έχει κυκλοφορήσει στην ελληνική γλώσσα...είναι το "BLUES (ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ, Από τον αμερικάνικο Νότο στα κλάμπ του κόσμου"(εκδόσεις ΜΑΝΙΑΤΕΑ). Αυτό το βιβλίο είναι μετάφραση στα Ελληνικά του βιβλίου του Tony Russell "THE BLUES, From Robert Johnson to Robert Cray"(Schirmer Books)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γεια σου Παύλο. Το αγνοούσα το συγκεκριμένο βιβλίο. Έκδοση του 1998, όπως είδα. Υπάρχει και αντίστοιχο… JAZZ ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ.
      Δεν ξέρω τι λέει… Αν αξίζει δηλαδή, για να το αναζητήσω…

      Ο Tony Russell πάντως είναι γνωστός συγγραφέας κι έχω ένα πολύ καλό βιβλίο του από χρόνια, το “Blacks Whites and Blues” [November Books Limited/ Studio Vista, London 1970].

      Διαγραφή
  5. Φώντα, εγώ έχω και τα 2. Πιστεύω ότι καλύτερα είναι αν θέλεις ν' αναζητήσεις το βιβλίο του Russell παρά το "ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ"...έχει και ένα "θέμα" με τη μετάφραση...απλά ήθελα να το αναφέρω για εκείνους που θέλουν να διαβάσουν περί των blues στην Ελληνική...

    ΑπάντησηΔιαγραφή