JARKA ένα από τα καλύτερα ισπανικά progressive jazz-rock συγκροτήματα των seventies

Προσέχοντας εν τάχει, και σε παράλληλη βάση, τον τρόπο μέσω του οποίου ανταποκρίθηκαν στην ευρύτερη pop culture Έλληνες και Ισπανοί στα χρόνια του ’60 και στα πρώτα του ’70 διαπιστώνουμε το πόσο εντυπωσιακή υπήρξε αυτή η επαφή στην ιβηρική χώρα – εν αντιθέσει μ’ εμάς δηλαδή, οι οποίοι σ’ ένα επίπεδο φόρμας, εκτός των ελαχίστων γνωστών εξαιρέσεων, απλώς μαϊμουδίζαμε (με χάρη, αλλά μαϊμουδίζαμε). Σοβαρές δικαιολογίες από τη μεριά μας δεν υπάρχουν. Εμφύλιο και δικτατορία πέρασαν και οι Ισπανοί και μάλιστα για πάρα πολλά χρόνια δίχως έλεος –μόλις στα χρόνια του ’60 ξεκίνησε κι εκεί μια φιλελευθεροποίηση, κυρίως στην οικονομία του τουρισμού, με εμφανή αποτελέσματα και στην κουλτούρα– ενώ και οι Ισπανοί, όπως κι εμείς, είχαν σπουδαίο λαϊκό πολιτισμό, υψηλή ποίηση που έγινε τραγούδι και ακόμη κινηματογράφο και εικαστική δημιουργία με ισχυρά ερείσματα (αν υποθέσουμε πως όλα τούτα θα μπορούσε να δράσουν ανασταλτικώς εν σχέσει με την ανάπτυξη της pop culture). Παρά ταύτα, τίποτα απ’ ό,τι φάνηκε δεν τους εμπόδισε να συνδιαλλαγούν με τα υπερατλαντικά και τα αγγλοσαξονικά διδάγματα, παρουσιάζοντας στο χώρο τού rock σπουδαία ανάλογα επιτεύγματα.

Βεβαίως, για να λέμε και του στραβού το δίκιο, η Ελλάδα λόγω μεγέθους, αναγλύφου και οπωσδήποτε λιγότερων ευκαιριών δυσκολευόταν (και δυσκολεύεται) να κρατήσει τα παιδιά της. Σκέφτεστε, ας πούμε, αν η Νάνα Μούσχουρη, η Βίκυ Λέανδρος, ή οι Aphrodite’s Child και ο Βαγγέλης Παπαθανασίου είχαν ξετυλίξει την καριέρα τους στη χώρα που γεννήθηκαν και όχι στο εξωτερικό, τι θα συνέβαινε; Συνολικώς, θα ήταν αλλιώς τα πράγματα. Καλύτερα, μάλλον, για τη φτενή ελληνική ποπ και το ανάλογο ροκ, αλλά… χειρότερα για τους ίδιους τους καλλιτέχνες. Έχουμε τα δίκια μας λοιπόν –δεν λέω– παρότι θα μπορούσαμε να είχαμε προχωρήσει κι εμείς, ασυζητητί, με περισσότερα και βαρύτερα «ψυχεδελικά» και progressive βήματα, στα καλύτερα ροκ χρόνια που υπήρξαν ποτέ. Στα late sixties και τα early seventies. Γιατί τα λέω αυτά και με ποιαν αφορμή; Γιατί θέλω να γράψω λίγα λόγια για τους Jarka, ένα από τα καλύτερα ισπανικά συγκροτήματα των αρχών του ’70, που διακρίθηκαν στο progressive jazz-rock πεδίο.

Το γκρουπ σχηματίζεται το 1971 από τους Jordi Sabatés πιάνο, όργανο (πριν στους Pic-Nic και τους Om), Alfonso de Lucas κοντραμπάσο (ex-Om) και Pedro Van Eeckhout ντραμς (ex-Pan & Regaliz, Om). Ένα καθαρό jazz-trio δηλαδή, το οποίο πλαισιώθηκε για τις ανάγκες του πρώτου άλμπουμ του από τους Jordi Soler κιθάρα (από τους Om κι αυτός), J. Alberto Amargos σοπράνο, Doro Mentaberry ηλεκτρικό μπάσο και Richard Sabatés κιθάρα. Οι Jarka ισχυρώς επηρεασμένοι από το progressive jazz-rock, όπως παιζόταν τότε στις ΗΠΑ και τη Βρετανία, δημιουργούν το δικό τους χαρμάνι, έχοντας ως ειδοποιό διαφορά το mediterranean feeling. Δηλαδή, και εν αντιθέσει με τους Soft Machine για παράδειγμα, οι συνθέσεις τους (σχεδόν όλες ανήκαν στον Jordi Sabatés) δεν ήταν πολύπλοκες, τα soli δεν ήταν «δύστροπα», ενώ υπήρχαν ταυτοχρόνως απλωμένες μελωδικές φράσεις και έντονες romances, που έκαναν εν τέλει το πρώτο άλμπουμ τους, το “Ortodòxia” [Edigsa UM.2011, 1971], ν’ ακούγεται με ευκολία και κυρίως με ευχαρίστηση.

Διατηρώντας στην μπάντα μόνο τον… εαυτό του και τον πολύ καλό μπασίστα Alfonso de Lucas, ο Sabatés προχωρά σε μιαν ευρύτερη αναδόμηση των Jarka, προκειμένου να ηχογραφηθεί το “Morgue o Berenice” [Edigsa UM.2013] την άνοιξη του ’72. Στο συγκρότημα συμμετέχουν τώρα, ως βασικά μέλη, οι Daniel Somoza ηλεκτρική κιθάρα και Tom Furgal ντραμς και ακόμη, ως guests, οι Paul St. Maur Stoker άλτο (αργότερα στους Urban Sax), Xavier Batllés ηλεκτρικό μαντολίνο (post-Orquestra Mirasol και La Rondalla de la Costa), Sedó García πεντάχορδο banjo και Rafael García ακουστική κιθάρα. Οι διαφορές σε σχέση με το “Ortodòxia” εντοπίζονται κυρίως στην ντραμιστική συνοδεία με την συνεχή «τζαζική» ροή – σ’ ένα στυλ, που θυμίζει το ύφος του Robert Wyatt. Ακόμη, οι συνθέσεις του Jordi Sabatés, δίχως να χάνουν τον αισθητισμό τους επεκτείνονται και σε πιο αυτοσχεδιαστικά πεδία, ενώ ο ήχος του ηλεκτρικού πιάνου βοηθά προς την ενδυνάμωση ενός στυλ συμβατού με τα jazz-rock επιτεύγματα της εποχής.

Τα δύο LP των Jarka κυκλοφόρησαν ξανά σε βινύλιο, το 2010, από την Wah Wah Records.