Ο Μάνος Χατζιδάκις φεύγει για την Αμερική προς τα τέλη του
1966, βασικά λόγω του “Ilya Darling”
– του μιούζικαλ του Jules Dassin,
με την Μελίνα Μερκούρη, τον Νίκο Κούρκουλο, τον Τίτο Βανδή, την Δέσπω
Διαμαντίδου κ.ά., στο οποίο θα έγραφε την μουσική. Το θεατρικό, ως γνωστόν,
στηριζόταν στην πολύ επιτυχημένη ταινία “Never on Sunday” (1960), ανεβαίνοντας σε θέατρα στην Αμερική ήδη από τον
Ιανουάριο του 1967, πριν καταλήξει τον Απρίλιο εκείνης της χρονιάς στο Broadway.
Το πραξικόπημα των συνταγματαρχών στην Ελλάδα βρίσκει δηλαδή τους έλληνες ηθοποιούς, όπως και τον Μάνο Χατζιδάκι, στην Αμερική.
Η Μελίνα Μερκούρη εκδηλώνεται πολιτικά, με δηλώσεις της εναντίον της δικτατορίας, στα αμερικάνικα μίντια, με αποτέλεσμα η χούντα των Αθηνών, στις 12 Ιουλίου 1967, να της αφαιρέσει την ελληνική ιθαγένεια, επειδή δρούσε «αντεθνικώς εις το εξωτερικόν». Ο Μάνος Χατζιδάκις φαίνεται, όμως, πως είχε άλλη γνώμη για τα πράγματα.
Έτσι, όταν εκείνος θα επιστρέψει στην Ελλάδα, στις 2 Οκτωβρίου 1967, οι εφημερίδες θα γράψουν πως είχε διαφωνήσει από την αρχή με τον τρόπο που είχε ανεβεί το “Ilya Darling” στην Αμερική, από τους Μελίνα Μερκούρη και Jules Dassin, συμπληρώνοντας πως «η πλήρης διάστασίς μου επήλθε μετά τις ενέργειές τους εναντίον της χώρας μας» (εφημερίδα «Απογευματινή», 3 Οκτωβρίου 1967).
Στην Ελλάδα θα παραμείνει περί τον ένα μήνα ο Μάνος Χατζιδάκις και όταν θα επιστρέψει στην Αμερική, μέσω Παρισιού, θα επανέλθει στο θέμα, με νέες δηλώσεις του στην γαλλική εφημερίδα France-Soir. Σε άρθρο της εφημερίδας «Μακεδονία» με ημερομηνία 2 Νοεμβρίου 1967 διαβάζουμε:
«Παρισίοι, 1 (Αθην. Πρακτ.) Η Μερκούρη εξεμεταλλεύθη τον όρον “δημοκρατία” δια να ενισχύση την εμπορικήν επιτυχίαν του έργου “Ιλια Ντάρλινγκ”. Τούτο συνάγεται από δήλωσιν του Έλληνος συνθέτου Μάνου Χατζιδάκι(...). Ο Χατζιδάκις διευκρινίζων ότι δεν ασχολείται με την πολιτικήν, είπεν ότι το κινηματογραφικόν έργον “Ποτέ την Κυριακή”, το οποίον έγινε μουσική κωμωδία με τίτλο “Ίλια Ντάρλινγκ”, δεν θα είχε κρατήσει ούτε ένα μήνα εις το Μπροντγουαίη, χωρίς την εντυπωσιακήν εκμετάλλευσιν την οποίαν έκαμεν η Μερκούρη(...). Δημοκρατία, φασισμός, δικτατορία, είναι παχειά λόγια, που λέγονται πολύ εύκολα, παρετήρησεν ο εκλεκτός Έλληνας συνθέτης κ. Χατζιδάκις».
Οι τεταμένες σχέσεις –ουσιαστικά μη-σχέσεις– ανάμεσα στον Μάνο Χατζιδάκι και την Μελίνα Μερκούρη υφίστανται τουλάχιστον έως τον Σεπτέμβριο του 1971. Όπως διαβάζουμε στο βιβλίο του Κώστα Ταχτσή «Το Φοβερό Βήμα» [Εξάντας, 1989] σε κείμενό του με ημερομηνία 26.9.71:
«Μόνο ο Χατζιδάκις –που είναι κι αυτός εδώ (σ.σ. εννοεί στην Νέα Υόρκη)– δε βλέπει καθόλου τη Μελίνα. Για να ’μια ειλικρινής δεν ξέρω ούτε εγώ τι αισθήματα θα με συνείχαν αν μου ’χαν αγοράσει ένα έργο μου αντί πινακίου φακής κι είχαν κερδίσει εκατομμύρια. Αλλά τώρα δεν είναι μόνον αυτό, είναι κι οι πολιτικές διαφορές ανάμεσα στην “αντιστασιακή” Μελίνα και τον “δεξιό” Χατζιδάκι(...)».
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/o-manos-hatzidakis-kai-i-amerikaniki-psyhedeliki-skini-ton-60s
Το πραξικόπημα των συνταγματαρχών στην Ελλάδα βρίσκει δηλαδή τους έλληνες ηθοποιούς, όπως και τον Μάνο Χατζιδάκι, στην Αμερική.
Η Μελίνα Μερκούρη εκδηλώνεται πολιτικά, με δηλώσεις της εναντίον της δικτατορίας, στα αμερικάνικα μίντια, με αποτέλεσμα η χούντα των Αθηνών, στις 12 Ιουλίου 1967, να της αφαιρέσει την ελληνική ιθαγένεια, επειδή δρούσε «αντεθνικώς εις το εξωτερικόν». Ο Μάνος Χατζιδάκις φαίνεται, όμως, πως είχε άλλη γνώμη για τα πράγματα.
Έτσι, όταν εκείνος θα επιστρέψει στην Ελλάδα, στις 2 Οκτωβρίου 1967, οι εφημερίδες θα γράψουν πως είχε διαφωνήσει από την αρχή με τον τρόπο που είχε ανεβεί το “Ilya Darling” στην Αμερική, από τους Μελίνα Μερκούρη και Jules Dassin, συμπληρώνοντας πως «η πλήρης διάστασίς μου επήλθε μετά τις ενέργειές τους εναντίον της χώρας μας» (εφημερίδα «Απογευματινή», 3 Οκτωβρίου 1967).
Στην Ελλάδα θα παραμείνει περί τον ένα μήνα ο Μάνος Χατζιδάκις και όταν θα επιστρέψει στην Αμερική, μέσω Παρισιού, θα επανέλθει στο θέμα, με νέες δηλώσεις του στην γαλλική εφημερίδα France-Soir. Σε άρθρο της εφημερίδας «Μακεδονία» με ημερομηνία 2 Νοεμβρίου 1967 διαβάζουμε:
«Παρισίοι, 1 (Αθην. Πρακτ.) Η Μερκούρη εξεμεταλλεύθη τον όρον “δημοκρατία” δια να ενισχύση την εμπορικήν επιτυχίαν του έργου “Ιλια Ντάρλινγκ”. Τούτο συνάγεται από δήλωσιν του Έλληνος συνθέτου Μάνου Χατζιδάκι(...). Ο Χατζιδάκις διευκρινίζων ότι δεν ασχολείται με την πολιτικήν, είπεν ότι το κινηματογραφικόν έργον “Ποτέ την Κυριακή”, το οποίον έγινε μουσική κωμωδία με τίτλο “Ίλια Ντάρλινγκ”, δεν θα είχε κρατήσει ούτε ένα μήνα εις το Μπροντγουαίη, χωρίς την εντυπωσιακήν εκμετάλλευσιν την οποίαν έκαμεν η Μερκούρη(...). Δημοκρατία, φασισμός, δικτατορία, είναι παχειά λόγια, που λέγονται πολύ εύκολα, παρετήρησεν ο εκλεκτός Έλληνας συνθέτης κ. Χατζιδάκις».
Οι τεταμένες σχέσεις –ουσιαστικά μη-σχέσεις– ανάμεσα στον Μάνο Χατζιδάκι και την Μελίνα Μερκούρη υφίστανται τουλάχιστον έως τον Σεπτέμβριο του 1971. Όπως διαβάζουμε στο βιβλίο του Κώστα Ταχτσή «Το Φοβερό Βήμα» [Εξάντας, 1989] σε κείμενό του με ημερομηνία 26.9.71:
«Μόνο ο Χατζιδάκις –που είναι κι αυτός εδώ (σ.σ. εννοεί στην Νέα Υόρκη)– δε βλέπει καθόλου τη Μελίνα. Για να ’μια ειλικρινής δεν ξέρω ούτε εγώ τι αισθήματα θα με συνείχαν αν μου ’χαν αγοράσει ένα έργο μου αντί πινακίου φακής κι είχαν κερδίσει εκατομμύρια. Αλλά τώρα δεν είναι μόνον αυτό, είναι κι οι πολιτικές διαφορές ανάμεσα στην “αντιστασιακή” Μελίνα και τον “δεξιό” Χατζιδάκι(...)».
https://www.lifo.gr/culture/music/o-manos-hatzidakis-kai-i-amerikaniki-psyhedeliki-skini-ton-60s