VERGESSENHEIT το δεύτερο άλμπουμ του παράξενου (ελληνικού) σχήματος

Για το πρώτο CD των Vergessenheit (στα γερμανικά σημαίνει «λήθη»), υπό τον τίτλο “Songbook” [Outlandish Recordings], είχαμε γράψει τον Μάιο του 2019. Κι είχαμε γράψει λόγια πολύ καλά, καθότι το άλμπουμ εκείνο είχε πολλά θετικά στοιχεία, εμφανίζοντας ένα σχήμα (το βασικό ντούο, συν τους guests), με πολλές ιδέες, σωστά πλαισιωμένες, οικοδομώντας χοντρικώς ένα pagan-folk σκηνικό.
Στην πιο νέα ηχογράφηση των Vergessenheit (Κώστας Κακούρης πιάνο, Αναστάσης Γρίβας samples, ηλεκτρονικά, φωνή, εφφέ) το γενικό κλίμα δεν αλλάζει – παρότι το νέο CD, που αποκαλείται “Silence” [Outlandish Recordings, 2021], δεν έχει την δύναμη και την έκρηξη του προηγούμενου, χωρίς αυτό να σημαίνει, φυσικά, πως δεν έχουμε να κάνουμε, και σε αυτή την περίπτωση, μ’ ένα πολύ ενδιαφέρον άκουσμα.

Το κλίμα φέρνει στη μνήμη folk ηχογραφήσεις της ECM και το γεγονός πως ο τίτλος είναι «Σιωπή» εμάς μας οδηγεί και προς τα εκεί, μέσω του γνωστού motto της εταιρείας “the most beautiful sound next to silence”. Εντάξει, στην περίπτωση των Vergessenheit «κρύβονται» οι σχέσεις μ’ αυτόν τον πιο ειδικό ήχο της ECM και απελευθερώνονται εκείνες που συνδέουν την «σιωπή», με τον John Cage (μέσω του βιβλίου του “Silence: Lectures and Writings”, που είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά το 1961). Μάλιστα, μ’ ένα απόσπασμα από εκεί, το οποίον διαβάζει ο Blaine R. Reininger, ξεκινά και το άλμπουμ. Το track αποκαλείται “The student and the master” και ακούμε σ’ αυτό (στα αγγλικά) τα εξής (αποδίδουμε, εδώ, στα ελληνικά):
«Ένας νεαρός άντρας στην Ιαπωνία τακτοποίησε τα διάφορα ζητήματα και τις υποχρεώσεις του, και κάπως έτσι ήταν έτοιμος να ταξιδέψει σε ένα μακρινό νησί για να σπουδάσει το ζεν, με έναν συγκεκριμένο Δάσκαλο για μια τριετία. Στο τέλος των τριών ετών, χωρίς να νοιώθει πως έχει μάθει κάτι, παρουσιάστηκε στον Δάσκαλο ανακοινώνοντας την αποχώρησή του. Τότε του είπε ο Δάσκαλος: “τρία χρόνια ήσουν εδώ, γιατί δεν μένεις τρεις μήνες παραπάνω;”. Ο μαθητής συμφώνησε, αλλά στο τέλος των τριών μηνών ένιωσε, ξανά, πως δεν είχε κάνει κάποια ουσιαστική πρόοδο. Όταν είπε και πάλι στον Δάσκαλο πως σκοπεύει να εγκαταλείψει, τότε ο Δάσκαλος του είπε: “Δες, τώρα είσαι εδώ τρία χρόνια και τρεις μήνες, μπορείς να μείνεις όμως τρεις βδομάδες περισσότερο”. Ο μαθητής το έκανε, αλλά και πάλι χωρίς επιτυχία. Όταν είπε στον Δάσκαλο ότι δεν είχε συμβεί τίποτα απολύτως ξανά, ο Δάσκαλος του είπε: “ήσουν εδώ τρία χρόνια, τρεις μήνες και τρεις εβδομάδες, μείνε άλλες τρεις ημέρες και αν και τότε δεν φθάσεις στην φώτιση, τότε αυτοκτόνησε”. Προς το τέλος της δεύτερης ημέρας, ο μαθητής φωτίστηκε».
Παρά ταύτα εμείς θα (ξανα)πούμε πως το “Silence”, ως άκουσμα, φέρνει στη μνήμη πολύ περισσότερο το haunted, βορειοευρωπαϊκό folk της ECM, παρά τον John Cage – και αυτό δεν είναι ούτε καλό, σώνει και καλά, ούτε κακό, παρά μία απλή και μόνη διαπίστωση.
Ένα βασικό όργανο, που κάνει εδώ μια πρώτη διαφορά, είναι το νέυ του Χρήστου Μπάρμπα, ένα όργανο world φυσικά, που ακούστηκε πολύ μέσα στο ethnic περιβάλλον τα τελευταία 30 χρόνια, και που θα μεταφέρει πάντα την πνευματικότητα της Ανατολής στα σύγχρονα μουσικά patterns, μ’ έναν τρόπο μοναδικό και ιδιαίτερο. Νέυ μπορεί να ακούγεται στα δύο από τα οκτώ tracks του “Silence”, είναι όμως αρκετό αυτό για να δώσει μια πολύ συγκεκριμένη διάσταση «Ανατολής» στο ακρόαμα.
Από ’κει και πέρα τα ηλεκτρονικά, τα έγχορδα και οι φωνές, είναι τα βασικά στοιχεία παραγωγής των ήχων στο άλμπουμ, τα βασικά όργανα με άλλα λόγια, τα οποία (όργανα), μέσα από ενδιαφέροντες συνδυασμούς κατορθώνουν να οικοδομήσουν αυτές τις αργές και ιεροτελεστικές ατμόσφαιρες, παρότι η «πνευματικότητα» διασπάται ορισμένες φορές από όχι πάντα επιτυχείς παρεμβολές (αναφερόμαστε, για παράδειγμα, στην δεύτερη εμφάνιση του Blaine R. Reininger, εκεί όπου ο αμερικανός μουσικός διαβάζει ξανά κείμενο του Cage, στο 8λεπτο “?”, κάτι που, από την μεριά μας, κρίνεται ως μάλλον αχρείαστο, όπως και στο τύπου throat singing στο “The deads”, που ακούγεται εντελώς κατώτερο της περίστασης).
Έχουμε την γνώμη πως οι ιδέες των Vergessenheit στο “Silence” δεν είναι τόσο πολλές, ούτε τόσο ισχυρές ώστε να σε τραντάξουν όπως, πρόπερσι, στο “Songbook”, χωρίς τούτο να σημαίνει πως και εδώ δεν υπάρχουν πολύ ωραίες στιγμές, και αρκούντως υποβλητικές, όπως συμβαίνει με το 13λεπτο “Farewell”, μια σύνθεση με ντελικάτο προφίλ στην αρχή, στηριγμένη στο πιάνο του Κακούρη, και στα χαμηλού volume ηλεκτρονικά του Γρίβα, και με πιο δυναμική συνέχεια, όταν το τσέλο του Σταύρου Παργινού και η κιθάρα του Γιώργου Κολυβά (από Burgundy Grapes) εισέρχονται με περισσότερες αξιώσεις στο πλάνο, οδηγώντας το track προς μία ολοκληρωτική εκτόνωση.
Ένα δεύτερο λοιπόν άλμπουμ από τους Vergessenheit, που έχει τον τρόπο να κρατήσει τον ακροατή στον κόσμο και στο περιβάλλον που προτείνει, και που θα μπορούσε, με κάποια προσοχή στις φωνές κυρίως, να αποτελέσει μία εξίσου σοβαρή έκπληξη με το προηγούμενό τους.
Επαφή: www.outlandishrecordings.com