«Γραμμένος είτε στο πρώτο είτε στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα, αλλά
τυπωμένος για πρώτη φορά στη Βενετία το 1509, γνώρισε αλλεπάλληλες ανατυπώσεις
και έγινε ένα από τα δημοφιλέστερα αναγνώσματα του νέου ελληνισμού, τουλάχιστον
για τους επόμενους τρεις αιώνες. Ο Απόκοπος
του Μπεργαδή περιγράφει μια ονειρική κάθοδο στον άλλο κόσμο και αποτελεί το πιο
αντιπροσωπευτικό δείγμα της πρώιμης Αναγέννησης στην κρητική λογοτεχνία. Είναι
συνθεμένος σε βυζαντινή δημώδη γλώσσα με πολλά στοιχεία του κρητικού ιδιώματος
και στις βενετικές εκδόσεις αποτελείται από 556 ζευγαρωτά ομοιοκατάληκτους
δεκαπεντασύλλαβους στίχους, ωστόσο το τελευταίο τμήμα του γενικά θεωρείται
νόθο».
[Στυλιανός Αλεξίου (επιμ.), Μπεργαδής, Απόκοπος / Η Βοσκοπούλα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2002]
«Ο Απόκοπος του Μπεργαδή αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα της πρώιμης Κρητικής Λογοτεχνίας και το πρώτο δημώδες ελληνικό λογοτεχνικό έργο που τυπώθηκε στη Βενετία, το 1509. Από κάποιους ερευνητές χαρακτηρίζεται ως το πιο ποιητικό κείμενο της κρητικής λογοτεχνίας του 16ου αιώνα, που ανατρέπει το κυρίαρχο βυζαντινό κλίμα της ηθικοδιδακτικής δημώδους ποίησης, κι ένα από τα κοσμήματα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Ξεχωρίζει για την αινιγματική του γοητεία, τη δύναμη, τον πηγαίο λυρισμό και τη σύγχρονη ποιητική του αίσθηση που αγγίζει τα όρια της φιλοσοφικής σύλληψης».
[από το booklet του άλμπουμ]
Αυτό το ποίημα λοιπόν, τον «Απόκοπο»
του Μπεργαδή, έρχονται να μελοποιήσουν η Ναταλία Κωτσάνη και ο Τάσος Κοφοδήμος,
παρουσιάζοντας την προσπάθειά τους, για πρώτη φορά, ζωντανά, στα Τρίκαλα, στις
7 & 8 Αυγούστου του 2023, και εν συνεχεία στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα,
στις 11 και 12 Ιουλίου 2024 αντιστοίχως. Τώρα, στο CD-book «Απόκοπος» [Ανεξάρτητη Έκδοση, 2024], έχουμε πλέον την
καταγραφή της μελοποίησης, για την δισκογραφία – μια πολύ καλή προσπάθεια από
εικαστικής πλευράς, κατ’ αρχάς, που έχει την επιμέλεια και τον σχεδιασμό της
Κωτσάνη.
Έτσι, στο booklet που συνοδεύει το CD καταγράφονται όλα τα credits των τραγουδιών, με τα ονόματα των μουσικών, μαζί με φωτογραφίες από τα sessions, ενώ διαβάζουμε ακόμη εκεί τα προλογικά σημειώματα, τους στίχους των δεκαπέντε τραγουδιών της έκδοσης και, τέλος, ολάκερο το ποίημα «Απόκοπος», από την παρισινή έκδοση του 1870. Εδώ να σημειωθεί πως, μέσω των δεκαπέντε τραγουδιών, μελοποιείται, από την Κωτσάνη και τον Κοφοδήμο, το μεγαλύτερο μέρος του ποιήματος, με τους ίδιους να είναι υπεύθυνοι και για την ενορχήστρωση – με την Κωτσάνη, περαιτέρω, να τραγουδά και να παίζει πιάνο, και με τον Κοφοδήμο να τραγουδά, παίζοντας λαούτο, pads και κιθάρα. Συμπληρώνεται, έτσι, μια πρώτη εικόνα γύρω από το τι ακριβώς επιχειρήθηκε στην εν λόγω την έκδοση, τη βασισμένη σε τούτο το προαιώνιο ποίημα.
Ένα δεύτερο έχει να κάνει με την «εικόνα» της μελοποίησης, που παρέχουν στο ποίημα οι Κωτσάνη και Κοφοδήμος. Και αυτή είναι ιδιαίτερη, υπό την έννοια πως εδώ δεν έχουμε ένα τυπικό «κρητικοφανές» δημιούργημα, αλλά κάτι πλατύτερο, που «πιάνει» το κλίμα των μουσικών της ανατολικής Μεσογείου (οι οποίες συμπεριλαμβάνουν και την ηπειρωτική Ελλάδα εννοείται). Ακούς, ας πούμε, την «Παράκληση» και το «Οι πόρτες του Άδου» και αμέσως αντιλαμβάνεσαι τις αναφορές των συνθετών και την ευρύτητα, με την οποία αντιμετωπίζουν την μελοποίηση του «Απόκοπου».
Τούτο είναι ολοφάνερο και από τις επιλογές των οργανοπαικτών, στις οποίες προέβησαν οι Κωτσάνη και Κοφοδήμος, ώστε να πάρει ηχογραφική όψη το εγχείρημά τους, καθώς στον δίσκο τους συμμετέχουν οι Ross Daly (λύρες, tarhu), Βασίλης Ρακόπουλος (ηλεκτροκλασική κιθάρα), Βαγγέλης Ζωγράφος (κοντραμπάσο) και Άγγελος Πολυχρόνου (ντραμς) – μουσικοί, εν ολίγοις, που έχουν «δοκιμαστεί» σε πολλά και διαφορετικά στυλ, ανάμεσά τους και δυτικής προέλευσης εννοείται (jazz, funk, rock κ.λπ.).
Έχοντας λοιπόν την συνδρομή των συγκεκριμένων οργανοπαικτών, και βεβαίως στηριζόμενοι στο συνθετικό και ερμηνευτικό ταλέντο τους, με όλο το περαιτέρω ψάξιμο, που όλα τούτα συνεπάγονται, οι Κωτσάνη και Κοφοδήμος παραδίδουν ένα άλμπουμ, που κυλάει με άνεση, θα προσέθετα δε και με γοητευτικό τρόπο, δημιουργώντας ανά διαστήματα (με κάποιες συγκεκριμένες μελοποιήσεις) υπερπλήρεις (από συναισθηματικής πλευράς) καταστάσεις. Αναφερθήκαμε πριν σε δύο tracks, τα οποία συμπληρώνουμε τώρα μ’ ένα τρίτο, το «Ναυάγιο».
Αν και δεν υπάρχει λόγος να ξεχωρίσεις κάτι από ένα έργο, που ρέει «συνολικά» και «σαν ένα», δεν παύει τούτο να προσφέρει και τις πιο... απογειωτικές στιγμές του.
Επαφή: https://www.facebook.com/NataliaKotsani
[Στυλιανός Αλεξίου (επιμ.), Μπεργαδής, Απόκοπος / Η Βοσκοπούλα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2002]
«Ο Απόκοπος του Μπεργαδή αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα της πρώιμης Κρητικής Λογοτεχνίας και το πρώτο δημώδες ελληνικό λογοτεχνικό έργο που τυπώθηκε στη Βενετία, το 1509. Από κάποιους ερευνητές χαρακτηρίζεται ως το πιο ποιητικό κείμενο της κρητικής λογοτεχνίας του 16ου αιώνα, που ανατρέπει το κυρίαρχο βυζαντινό κλίμα της ηθικοδιδακτικής δημώδους ποίησης, κι ένα από τα κοσμήματα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Ξεχωρίζει για την αινιγματική του γοητεία, τη δύναμη, τον πηγαίο λυρισμό και τη σύγχρονη ποιητική του αίσθηση που αγγίζει τα όρια της φιλοσοφικής σύλληψης».
[από το booklet του άλμπουμ]
Έτσι, στο booklet που συνοδεύει το CD καταγράφονται όλα τα credits των τραγουδιών, με τα ονόματα των μουσικών, μαζί με φωτογραφίες από τα sessions, ενώ διαβάζουμε ακόμη εκεί τα προλογικά σημειώματα, τους στίχους των δεκαπέντε τραγουδιών της έκδοσης και, τέλος, ολάκερο το ποίημα «Απόκοπος», από την παρισινή έκδοση του 1870. Εδώ να σημειωθεί πως, μέσω των δεκαπέντε τραγουδιών, μελοποιείται, από την Κωτσάνη και τον Κοφοδήμο, το μεγαλύτερο μέρος του ποιήματος, με τους ίδιους να είναι υπεύθυνοι και για την ενορχήστρωση – με την Κωτσάνη, περαιτέρω, να τραγουδά και να παίζει πιάνο, και με τον Κοφοδήμο να τραγουδά, παίζοντας λαούτο, pads και κιθάρα. Συμπληρώνεται, έτσι, μια πρώτη εικόνα γύρω από το τι ακριβώς επιχειρήθηκε στην εν λόγω την έκδοση, τη βασισμένη σε τούτο το προαιώνιο ποίημα.
Ένα δεύτερο έχει να κάνει με την «εικόνα» της μελοποίησης, που παρέχουν στο ποίημα οι Κωτσάνη και Κοφοδήμος. Και αυτή είναι ιδιαίτερη, υπό την έννοια πως εδώ δεν έχουμε ένα τυπικό «κρητικοφανές» δημιούργημα, αλλά κάτι πλατύτερο, που «πιάνει» το κλίμα των μουσικών της ανατολικής Μεσογείου (οι οποίες συμπεριλαμβάνουν και την ηπειρωτική Ελλάδα εννοείται). Ακούς, ας πούμε, την «Παράκληση» και το «Οι πόρτες του Άδου» και αμέσως αντιλαμβάνεσαι τις αναφορές των συνθετών και την ευρύτητα, με την οποία αντιμετωπίζουν την μελοποίηση του «Απόκοπου».
Τούτο είναι ολοφάνερο και από τις επιλογές των οργανοπαικτών, στις οποίες προέβησαν οι Κωτσάνη και Κοφοδήμος, ώστε να πάρει ηχογραφική όψη το εγχείρημά τους, καθώς στον δίσκο τους συμμετέχουν οι Ross Daly (λύρες, tarhu), Βασίλης Ρακόπουλος (ηλεκτροκλασική κιθάρα), Βαγγέλης Ζωγράφος (κοντραμπάσο) και Άγγελος Πολυχρόνου (ντραμς) – μουσικοί, εν ολίγοις, που έχουν «δοκιμαστεί» σε πολλά και διαφορετικά στυλ, ανάμεσά τους και δυτικής προέλευσης εννοείται (jazz, funk, rock κ.λπ.).
Έχοντας λοιπόν την συνδρομή των συγκεκριμένων οργανοπαικτών, και βεβαίως στηριζόμενοι στο συνθετικό και ερμηνευτικό ταλέντο τους, με όλο το περαιτέρω ψάξιμο, που όλα τούτα συνεπάγονται, οι Κωτσάνη και Κοφοδήμος παραδίδουν ένα άλμπουμ, που κυλάει με άνεση, θα προσέθετα δε και με γοητευτικό τρόπο, δημιουργώντας ανά διαστήματα (με κάποιες συγκεκριμένες μελοποιήσεις) υπερπλήρεις (από συναισθηματικής πλευράς) καταστάσεις. Αναφερθήκαμε πριν σε δύο tracks, τα οποία συμπληρώνουμε τώρα μ’ ένα τρίτο, το «Ναυάγιο».
Αν και δεν υπάρχει λόγος να ξεχωρίσεις κάτι από ένα έργο, που ρέει «συνολικά» και «σαν ένα», δεν παύει τούτο να προσφέρει και τις πιο... απογειωτικές στιγμές του.
Επαφή: https://www.facebook.com/NataliaKotsani
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου