MARIUS NESET: A New
Dawn [ACT Music + Vision, 2021]
Ο νορβηγός σαξοφωνίστας (τενόρο)
Marius Neset είναι, πλέον, ένα από
τα μεγάλα ονόματα τής σύγχρονης
euro-
jazz. Έχοντας παρακολουθήσει
την πορεία του από παλιά κι έχοντάς τον δει, περαιτέρω, ζωντανά και στα μέρη
μας, το πρώτο που οφείλουμε να πούμε είναι πως ο
Neset έδειχνε από την αρχή, ένα καλώς
εννοούμενο θράσος, το οποίον μετασχημάτιζε σε πολλά, ποικίλα και σίγουρα
ενδιαφέροντα άλμπουμ (για να μείνουμε σε αυτά). Και δεν λέμε μόνο για τα
προσωπικά του, όπως το “
Viaduct”
με την
London Sinfonietta
[
ACT, 2019], το “
Circle of Chimes” [
ACT, 2017] ή το “
Lion” [
ACT, 2014] με την
Trondheim Jazz Orchestra, μα ακόμη και τις συνεργασίες
του, δηλαδή τις παρουσίες του σε δίσκους άλλων (
Cæ
cilie Norby,
Morten Schantz,
Esbjörn Svensson
Trio,
Studio Tan κ.ά.).
Δοκίμαζε και εξακολουθεί να δοκιμάζει πράγματα ο
Marius Neset, ο οποίος νέος ακόμη,
στα 36 του, έχει τον τρόπο να προτείνει κάθε φορά και κάτι διαφορετικό,
πλουτίζοντας το βιογραφικό του με ξεχωριστές επιλογές.
Μια τέτοια επιλογή είναι και το νέο άλμπουμ του “
A New Dawn” (Ένα Νέο Ξημέρωμα), το
οποίον είναι σόλο. Ένα σόλο για τενόρο σαξόφωνο!
Ηχογραφημένο τον Ιανουάριο του 2021 στο
OSLO:
Fuzz, το “
A New Dawn”
περιλαμβάνει μόνο συνθέσεις του
Neset,
τις οποίες αποδίδει ο ίδιος φυσικά, και μάλιστα σε χρόνο πρώτο. Δίχως
overdubs, επεξεργασίες και εφφέ.
Μόνον τενόρο σαξόφωνο, στην καθαρότερη εκδοχή του.
Όπως σημειώνει και ο ίδιος ο
Marius Neset στις
liner notes του
triple folded digipak:
«Πάντα ονειρευόμουν να κάνω ένα σόλο
άλμπουμ, ένα άλμπουμ όπου να είμαι εντελώς μόνος, παίζοντας τενόρο σαξόφωνο,
χωρίς overdubs ή εφφέ, καθαρό και ειλικρινές – όσο εφικτό, τέλος πάντων, θα
μπορούσε να είναι κάτι τέτοιο. Είναι μια καταπληκτική πρόκληση, μα
επίσης και λίγο τρομακτική: δεν μπορώ να χαλαρώσω βασιζόμενος στο ρυθμικό τμήμα
ή σε κάποιον άλλον οργανοπαίκτη, καθώς είμαι απολύτως υπεύθυνος, εγώ ο ίδιος,
για κάθε μικρή λεπτομέρεια στη μουσική. Έχω επιλέξει έναν συνδυασμό σκοπών, από
αυτούς που έχω συνθέσει τα τελευταία χρόνια. Μερικοί από αυτούς γράφτηκαν
για σόλο σαξόφωνο, άλλοι για μικρό συγκρότημα, κάποιοι δε και για συμφωνική
ορχήστρα. Κοινό,
όμως, σε όλα αυτά τα κομμάτια είναι το γεγονός πως συνετέθησαν αρχικά από
εμένα, παίζοντας μόνο το τενόρο μου. Με άλλα λόγια, όλα ξεκίνησαν ως σόλο
κομμάτια σαξόφωνου».
Ακούγοντας το “A New Dawn”
το πρώτο που διαπιστώνεις είναι την αυτάρκεια και την αυτοδυναμία τού τενορίστα
Neset. Πρόκειται για ένα άκουσμα πλήρες, ένα άκουσμα από το οποίον
δεν νοιώθεις να λείπει κάτι. Μάλιστα όσο κυλάει το άλμπουμ, κυλάει και ο χρόνος
υπέρ του. Το “A
New Dawn”
δείχνει επίσης τις πολλές και ποικίλες επιρροές τού συνθέτη Neset, οι οποίες εντάσσονται σ’ ένα χώρο που οριοθετούν κυρίως η
«κλασική μουσική» και η jazz.
Μπορεί να υπάρχουν και άλλες επιμέρους αναφορές, αλλά αυτές είναι οι δύο πολύ
βασικές.
Φυσικά υπάρχει έντονη
αφηγηματικότητα στις συνθέσεις τoύ
Marius Neset.
Σίγουρα εμφιλοχωρεί και κάποιος αυτοσχεδιασμός, πάνω στα βασικά μελωδικά
μοτίβο, αλλά δεν πρέπει, αυτός, να είναι πολύς και ισχυρός. Φαίνεται, δηλαδή,
πως το “A New Dawn”
αφορά, πρωτίστως, σε συνθέσεις, πίσω από τις οποίες υπάρχουν κάποιες ιστορίες ή
κάποιες συγκεκριμένες εικόνες – οπότε και οι τίτλοι, ορισμένες φορές, δεν
μπορεί παρά να είναι προγραμματικοί (φερ’ ειπείν “Taste of spring”,
“A day in
the sparrow’s life”,
“Morning mist”
κ.λπ.).
Σε γενικές γραμμές
έχουμε να κάνουμε μ’ ένα ευφάνταστο άκουσμα – με τον Neset να εμφανίζεται ως απολύτως κυρίαρχος των αισθητικών επιλογών
του.
DAVID HELBOCK: The New Cool [ACT Music +
Vision, 2021]
Ο Αυστριακός
David Helbock
(γενν. 1984) είναι ένας εξαιρετικός μουσικός, πιανίστας και συνθέτης, με άλμπουμ
ένα-κι-ένα. Το λέμε, κρίνοντας και από αυτά (τα άλμπουμ) για τα οποία έχουμε ήδη
γράψει κάποια λόγια, όπως τα “
Playing John Williams
/
Piano Works XIV”
[
ACT, 2019] και “Tour
d´Horizon” [ACT, 2018], μα και γενικότερα – αν ψάξεις και δεις την δισκογραφία,
με τα διάφορα σχήματά του.
Στο πιο νέο άλμπουμ του, που αποκαλείται “
The New Cool”, ο
David Helbock εντυπωσιάζει
για μιαν ακόμη φορά.
Σε σχήμα τρίο με τους
Sebastian Studnitzky σε τρομπέτα και
Arne Jansen σε κιθάρες, ο
Helbock ξαναστήνει ένα έξοχο
jazz, περί την
jazz,
και πέρα από την
jazz
σκηνικό, μέσα από το οποίο φέγγουν οι θεσπέσιες μελωδίες (δικές του και άλλων) και
ο ρομαντικός λυρισμός. Το ότι ο
Helbock διασκευάζει
Frédéric Chopin, ας πούμε, ίσως
δείχνει κάτι, αλλά εκείνο που δείχνει τα πάντα είναι οι δικές του συνθέσεις και
γενικότερα οι πρωτότυπες στιγμές στο
CD του (οι έξι στις δώδεκα – από τα έξι πρωτότυπα τα τέσσερα
είναι δικά του). Φυσικά και οι
versions σε
Benny Golson,
Cyndi Lauper &
Rob Hyman,
Jack Bruce,
Matt Dennis (το στάνταρντ “
Angel eyes”),
Peter Madsen και
Chopin
είναι ενδεικτικές των αναφορών τού πιανίστα και γενικότερου
επιτετραμμένου στο “
The New Cool”
–ανοιχτών οριζόντων ο
Helbock,
με τους συνεργάτες του, δεν παραλείπουν να τοποθετηθούν απέναντι σε τελείως
διαφορετικά κομμάτια–, όμως το να έχεις να προτείνεις έξι πρωτότυπα εφάμιλλης
αξίας, με τα διαχρονικά και καταξιωμένα
tracks, δεν είναι μικρό πράγμα.
Το πρώτο πρωτότυπο, το “
Pandemic of ignorance” (
Helbock), είναι ένα καταπληκτικό
track, με το πιάνο να
«ζωγραφίζει», την τρομπέτα να κρατάει το ρυθμό και με τα κιθαριστικά αρπίσματα
να δημιουργούν μιαν υπερβατική κατάσταση – και καθώς αναπτύσσεται, με μαγικό
τρόπο το
track, τα τρία
αυτά όργανα έρχονται και επανέρχονται, αλλάζοντας και συμπληρώνοντας ρόλους.
Ένα ακόμη αριστούργημα είναι το “
Truth” (
Helbock),
άλλη μία τζαζ και ροκ μπαλάντα, με υπέροχη τραγουδιστική μελωδία και έξοχη
συμπόρευση ανάμεσα στα τρία όργανα, τα οποία μεταφέρουν... άλλα τις τζαζ και
άλλα τις ροκ επιδράσεις. Το “
Hymn for Sophie Scholl”
(
Helbock) είναι ένα
αργό, μινόρε, υποβλητικό
track,
μια προσευχή κατ’ ουσίαν, με έξοχα πιανιστικά
breaks, που ανακαλούν στη μνήμη
Lennie Tristano. Καταπληκτικό
προχωρημένο
rock το “
Solidarity rock”
(
Helbock) δείχνει, και
αυτό, τόσο την αξία του Αυστριακού ως συνθέτη, όσο και την υψηλή δοτικότητα τού
συγκεκριμένου τρίο (πιάνο, τρομπέτα, κιθάρα υπενθυμίζουμε), που, για ακόμη μία
φορά συναρπάζει.
Ίσως αρκεί μόνο ν’ ακούσει κάποιος τους
Helbock /
Studnitzky / Jansen
στην διασκευή τους στο “
I feel free”
των
Cream, για να
αντιληφθεί για τι ακριβώς επιπέδου μουσικούς, εδώ, συζητάμε.
JAZZRAUSCH BIGBAND: Téchne / τέχνη [ACT Music + Vision, 2021]
Big Band,
που έχει αποδείξει ότι θέλει να κάνει και να δώσει κάτι διαφορετικό, η
Jazzrausch Bigband έχει νέο άλμπουμ το
οποίον αποκαλεί «Τέχνη» (
Téchne). Μετά τα “
Dancing Wittgenstein”
[
ACT, 2018/19], “
Still!
Still!
Still!” [
ACT, 2019] και “
Beethoven’
s Breakdown” [
ACT, 2020], που είχαν εντυπωσιάσει με
την τόλμη και την δύναμή τους (υπάρχουν τα σχετικά
reviews στο
δισκορυχείον), η γερμανική ορχήστρα
έρχεται και αυτήν την φορά να δώσει κάτι πρωτότυπο, σαν άποψη και σαν ήχο, πράγμα
το οποίον και καταφέρνει. Θα λέγαμε, δε, πως για μιαν ορχήστρα αυτού του μεγέθους
(είκοσι δύο μουσικοί πήραν μέρος στην ηχογράφηση – εκτός των
guests) ένα άλμπουμ σαν το «Τέχνη» είναι,
πράγματι, εκτός σειράς και πέραν των αναμενόμενων και των καθιερωμένων.
Βασικά, αυτό που ακούς στο «Τέχνη» είναι σύγχρονη, χορευτική
jazz, και άρα εκείνο
που διαβάζεις στην αρχή των
liner notes,
πως η “
Jazzrausch Bigband is making jazz sexy again”,
είναι μέσα στο πνεύμα τής εγγραφής.
Βασικά, την ρυθμική δουλειά, που αγγίζει συχνά ή έστω ενίοτε
τα όρια του
techno, αναλαμβάνουν
εδώ ο μπασίστας &
syntns-
player Georg Stirnweiss, η τουμπίστρια
Jutta Keess,
o ντράμερ
Marco Dufner, ο περκασιονίστας
Samuel Wootton και ο χειριστής
ηλεκτρονικών
Leonard Kuhn.
Από ’κει και πέρα, πάνω σ’ αυτές τις πολύ γερές ρυθμικές βάσεις που αναπτύσσει
η μπάντα, εναποθέτονται νέα ρυθμικά μοτίβα από τα υπόλοιπα
sections (αναλόγως των απαιτήσεων των
εκάστοτε κομματιών), με τους
guests
(
Jelena Kuljić,
Nesrine,
Viktoria Tolstoy,
Wolfgang Haffner,
David Helbock’
s Random/
Control,
Kalle Kalima,
Nils Landgren &
Jakob Manz) να προσθέτουν κι άλλες διαστάσεις
«στέλνοντας» ακόμη περισσότερο τα κομμάτια.
Αυτό αποδεικνύεται από
tracks σαν το “
Hurricane ride”
για παράδειγμα (μια σύνθεση του
Leonard Kuhn),
με την
Viktoria Tolstoy να φανερώνει για μιαν ακόμη φορά πόσο σπουδαία τραγουδίστρια
είναι, και με τους
Kalle Kalima
κιθάρα και
Wolfgang Haffner
ντραμς να γεμίζουν με έξοχα
soli και παιξίματα.
Δεν υπάρχει μέτριο ή αδιάφορο
track στην «Τέχνη»
τής
Jazzrausch Bigband,
με την ηχογράφηση (
Harry Klein,
Mόναχο 7/8/9/2020), την
παραγωγή (
Roman Sladek,
Siggi Loch), την μείξη (
Roman Sladek,
Umberto Echo) και το
mastering (
Klaus Scheuermann)
να δημιουργούν νέα δεδομένα για ανάλογα projects.
VARIOUS ARTISTS: Fahrt ins Blaue III / dreamin’
in the spirit of jazz [ACT Music + Vision, 2021]
Υπάρχει η σειρά τής ACT Music
+ Vision “Magic Moments”,
που έχει φτάσει στο νούμερο 13 (2020), αλλά υπάρχει και η σειρά “Fahrt ins Blaue”, η οποία τώρα
συμπληρώνει το τρίτο νούμερό της.
Είναι προφανές πως μέσα απ’ αυτές τις σειρές η καλή
γερμανική εταιρεία βρίσκει τον τρόπο να συστήσει, σε μια πιο μαζική βάση, τον
κατάλογό της –που αποτελείται από εξαιρετικά, σε γενικές γραμμές, άλμπουμ–,
κάτι το οποίον και καταφέρνει. Εννοούμε πως οι συλλογές είναι πολύ καλές, με
ωραίο και συνετό
track list,
το οποίον αναλαμβάνουν επαγγελματίες (
Marco Ostrowski).
Στην σειρά
“Fahrt ins Blaue” κυριαρχεί η
jazz φυσικά
– και από
jazz άλλο
τίποτα στον κατάλογο τής
ACT.
Οπότε σ’ αυτήν την περίπτωση εκείνο που αναζητιέται, και κρίνεται κατά
περίπτωση, είναι η διαμόρφωση τού
track list και άρα η διαμόρφωση του ειδικότερου
κλίματος.
Λοιπόν, το τωρινό “Fahrt ins Blaue III” (το πρώτο από το
2016 και το δεύτερο από το 2018) έχει κλίμα χαλαρό, αλλά όχι «νοσταλγικό»,
λυρικό αλλά όχι γλυκερό, σίγουρα
jazz και περί την
jazz,
δίχως να επενδύει, όμως, σε «περίεργα» και σε «ακρότητες», προσφέροντας, σε
κάθε περίπτωση, μια μοναδική ροή ηχητικής... κομψότητας, αισθητικής σύνεσης και
ομορφιάς.
Οι επιλογές από κομμάτια των Ε.
S.
T.,
Youn Sun Nah,
Nils Landgren,
Paolo Fresu,
Viktoria Tolstoy,
Michael Wollny &
Vincent Peirani,
Ulf Wakenius,
Jan Lundgren κ.ά. είναι πολύ
καλές και με γνώση επιλεγμένες, με αποτέλεσμα το “Fahrt ins Blaue III”, σαν
άλμπουμ, να στέκεται πολύ ψηλά, δίνοντας ένα πλήρες προφίλ μιας συγκεκριμένης
διάστασης τού καταλόγου τής γερμανικής εταιρείας.
Ένα «τέλειο»
CD,
λοιπόν, που μπορεί να παίξει άψογα τον ρόλο του.