μη φοβού

Διαβάζω διάφορα, πολλά, από ’δω κι από ’κει, σε σχέση με τα γεγονότα στις Βρυξέλλες. Από δεξιά sites (αυτά που κάπως διαβάζονται τέλος πάντων, όχι τα αθλιότερα) μέχρι ποικίλα αριστερά έως και αναρχικά. Δεν βγάζεις άκρη. Ούτε οι ακραίοι, ούτε οι μεσαίοι, μπορούν να προβλέψουν τι θα γίνει από ’δω και κάτω – γιατί, αυτό είναι το σημαντικότερο. Όλα τ’ άλλα είναι χάσιμο χρόνου. Έχουν χυθεί τόνοι μελανιού (ηλεκτρονικού ή συμβατικού) προκειμένου να αποτυπωθούν ή και να διακριβωθούν τα αίτια αυτής της κατάστασης, που σπέρνει τρόμο και πανικό στον καθημερινό πολίτη. Στον Γάλλο χθες, στον Βέλγο σήμερα, σε κάποιον άλλον αύριο…

Εμείς (η γενιά η δική μου ας πούμε) δεν γνωρίσαμε πόλεμο, αλλά κάπως έτσι πρέπει να ήταν ο κόσμος το ’40. Έστριβες σε μια γωνία και δεν ήσουν σίγουρος αν θα ξαναγυρίσεις σπίτι σου. Ο πατέρας μου έζησε μ’ αυτό το φόβο. Θυμάμαι τα λόγια του. Δύο φορές (μία οι Ιταλοί και μία οι Γερμανοί) νόμιζε πως τον πήγαιναν για να τον εκτελέσουν. Αυτή ήταν η ψυχολογία – ασχέτως αν μπορούσε να γλιτώσεις στο τέλος. Περπατάς και δεν ξέρεις τι πρόκειται να σου συμβεί. Μιλάω για αναλογίες, όχι για ταυτίσεις. Γιατί τίποτα δεν είναι «εντελώς ίδιο» με κάτι άλλο.

Νομίζω πως εκείνο που οφείλουμε να κάνουμε είναι να σταματήσουμε να θεωρητικολογούμε, κυρίως δημοσίως, γιατί το πράγμα αποπροσανατολίζεται κι έτσι δεν οδηγούμαστε πουθενά.

Παρατηρώ ένα μούδιασμα, ένα σκεπτικισμό στην καλύτερη περίπτωση, όταν δεν παρατηρώ μιαν εχθρότητα κι ένα ηλίθιο μίσος (από τη μία ή την άλλη πλευρά). Όλα τούτα μου φαίνονται δίχως νόημα, δίχως σκοπό. Ζούμε πολύ σύνθετες καταστάσεις, μετέχουμε σ’ αυτές, και δεν μπορούμε να έχουμε την πλήρη γνώση τού τι πραγματικά συμβαίνει. Μας λείπουν στοιχεία. Δεν τα έχουμε όλα τα κομμάτια του παζλ. Νομίζουμε πως τα έχουμε. Πρέπει να βγούμε έξω από το κάδρο – κι αυτό θα συμβεί εν καιρώ. Ο καθείς απ’ τη μεριά του, βεβαίως, βαυκαλίζεται λέγοντας το μακρύ του και το κοντό του, συλλαμβάνει, όμως, ένα ασήμαντο ή και ανύπαρκτο κομμάτι της αλήθειας. Αυτό είναι το πιο σίγουρο, ασχέτως αν ο αναγνώστης καταβροχθίζει με βουλιμία. Τα likes αποδεικνύουν τον πανικό μας, όχι τη δημιουργική αδιαφορία μας.

Πήξαμε στους αναλυτές, στους διεθνολόγους, στους πάσης φύσεως κήνσορες της «αλήθειας» – γεμίσαμε γνώμες «ειδικών». Η δική μου… ανειδίκευτη γνώμη είναι πως πρέπει να συνεχίσουμε να πράττουμε απερίσπαστοι ό,τι πράτταμε μέχρι τώρα, δημιουργικά παραβλέποντας το αύριο... το μέλλον το δικό μας ή των παιδιών μας. Μπορεί να έχουμε ανάγκη τον κόσμο για να υπάρξουμε, αλλά δεν μας έχει εκείνος, καθώς η ζωή θα προχωρήσει και χωρίς εμάς. Κι αυτό είναι νόμος.

Ενεργούμε λες και είμαστε θεοί, αλώβητοι και ατρόμητοι, νοιώθοντας πως κανένας δεν θα εντοπίσει την αχίλλειο πτέρνα μας. Κανείς δεν θα εισβάλλει στο κάστρο μας. Και αν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε μας πιάνει πανικός. Ιδίως κάποιους μεγαλοσχήμονες, που μπορεί να βρεθούν στην «άλλη πλευρά» ανά πάσα ώρα και στιγμή για χίλιους-δύο λόγους αντιλαμβανόμενοι την τρωτότητά τους. Είναι οι φόβοι εκείνων που προβάλλονται στα μέσα και τον Τύπο, και τους οποίους, σαν χαζοί, τους τρώμε αμάσητους.

Σήμερα το πρωί μπήκα στο μετρό, δίχως να σκεφτώ απολύτως τίποτα – ούτε τον εαυτό μου, ούτε τα παιδιά μου, ούτε τα εγγόνια μου… Παρατήρησα, όμως, σχεδόν άδεια βαγόνια και… μίζερες αποβάθρες σε ώρες αιχμής. Ο κόσμος φοβάται. Πανικοβάλλεται. Ιδίως στην πρωτεύουσα, στις μεγάλες πόλεις. Κι αυτό είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να μας τύχει. Οφείλουμε να σταματήσουμε να σπέρνουμε τον τρόμο (με εικόνες, με κουβέντες, με κείμενα) πάση θυσία, καθώς σε τέτοιες περιπτώσεις μοιάζουμε με τους χειρότερους σκανδαλοθήρες. Αξίζει να πασχίζουμε να ξεπερνάμε εύκολα τα δύσκολα και να πηγαίνουμε παρακάτω… Μας περιμένουν καινούριες μέρες. Άλλες μέρες. Πολλές, λίγες, καλύτερες, χειρότερες; Δεν ξέρω... αν και δεν έχει την παραμικρή σημασία…