Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2021

ο ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ στα τέλη του ’60 στην Αμερική και η γνωριμία του με μεγάλα συγκροτήματα και τραγουδοποιούς της ψυχεδελικής εποχής – έργα που έγιναν δίσκοι και έργα που έμειναν στα χαρτιά, στερώντας από τους μουσικόφιλους τη χαρά ανέλπιστων συνεργασιών

Ο Μάνος Χατζιδάκις φεύγει για την Αμερική προς τα τέλη του 1966, βασικά λόγω του “Ilya Darling” – του μιούζικαλ του Jules Dassin, με την Μελίνα Μερκούρη, τον Νίκο Κούρκουλο, τον Τίτο Βανδή, την Δέσπω Διαμαντίδου κ.ά., στο οποίο θα έγραφε την μουσική. Το θεατρικό, ως γνωστόν, στηριζόταν στην πολύ επιτυχημένη ταινία “Never on Sunday” (1960), ανεβαίνοντας σε θέατρα στην Αμερική ήδη από τον Ιανουάριο του 1967, πριν καταλήξει τον Απρίλιο εκείνης της χρονιάς στο Broadway.
Το πραξικόπημα των συνταγματαρχών στην Ελλάδα βρίσκει δηλαδή τους έλληνες ηθοποιούς, όπως και τον Μάνο Χατζιδάκι, στην Αμερική.
Η Μελίνα Μερκούρη εκδηλώνεται πολιτικά, με δηλώσεις της εναντίον της δικτατορίας, στα αμερικάνικα μίντια, με αποτέλεσμα η χούντα των Αθηνών, στις 12 Ιουλίου 1967, να της αφαιρέσει την ελληνική ιθαγένεια, επειδή δρούσε «αντεθνικώς εις το εξωτερικόν». Ο Μάνος Χατζιδάκις φαίνεται, όμως, πως είχε άλλη γνώμη για τα πράγματα.
Έτσι, όταν εκείνος θα επιστρέψει στην Ελλάδα, στις 2 Οκτωβρίου 1967, οι εφημερίδες θα γράψουν πως είχε διαφωνήσει από την αρχή με τον τρόπο που είχε ανεβεί το “Ilya Darling” στην Αμερική, από τους Μελίνα Μερκούρη και Jules Dassin, συμπληρώνοντας πως «η πλήρης διάστασίς μου επήλθε μετά τις ενέργειές τους εναντίον της χώρας μας» (εφημερίδα «Απογευματινή», 3 Οκτωβρίου 1967).
Στην Ελλάδα θα παραμείνει περί τον ένα μήνα ο Μάνος Χατζιδάκις και όταν θα επιστρέψει στην Αμερική, μέσω Παρισιού, θα επανέλθει στο θέμα, με νέες δηλώσεις του στην γαλλική εφημερίδα France-Soir. Σε άρθρο της εφημερίδας «Μακεδονία» με ημερομηνία 2 Νοεμβρίου 1967 διαβάζουμε:
«Παρισίοι, 1 (Αθην. Πρακτ.) Η Μερκούρη εξεμεταλλεύθη τον όρον “δημοκρατία” δια να ενισχύση την εμπορικήν επιτυχίαν του έργου “Ιλια Ντάρλινγκ”. Τούτο συνάγεται από δήλωσιν του Έλληνος συνθέτου Μάνου Χατζιδάκι(...). Ο Χατζιδάκις διευκρινίζων ότι δεν ασχολείται με την πολιτικήν, είπεν ότι το κινηματογραφικόν έργον “Ποτέ την Κυριακή”, το οποίον έγινε μουσική κωμωδία με τίτλο “Ίλια Ντάρλινγκ”, δεν θα είχε κρατήσει ούτε ένα μήνα εις το Μπροντγουαίη, χωρίς την εντυπωσιακήν εκμετάλλευσιν την οποίαν έκαμεν η Μερκούρη(...). Δημοκρατία, φασισμός, δικτατορία, είναι παχειά λόγια, που λέγονται πολύ εύκολα, παρετήρησεν ο εκλεκτός Έλληνας συνθέτης κ. Χατζιδάκις».
Οι τεταμένες σχέσεις –ουσιαστικά μη-σχέσεις– ανάμεσα στον Μάνο Χατζιδάκι και την Μελίνα Μερκούρη υφίστανται τουλάχιστον έως τον Σεπτέμβριο του 1971. Όπως διαβάζουμε στο βιβλίο του Κώστα Ταχτσή «Το Φοβερό Βήμα» [Εξάντας, 1989] σε κείμενό του με ημερομηνία 26.9.71:
«Μόνο ο Χατζιδάκις –που είναι κι αυτός εδώ (σ.σ. εννοεί στην Νέα Υόρκη)– δε βλέπει καθόλου τη Μελίνα. Για να ’μια ειλικρινής δεν ξέρω ούτε εγώ τι αισθήματα θα με συνείχαν αν μου ’χαν αγοράσει ένα έργο μου αντί πινακίου φακής κι είχαν κερδίσει εκατομμύρια. Αλλά τώρα δεν είναι μόνον αυτό, είναι κι οι πολιτικές διαφορές ανάμεσα στην “αντιστασιακή” Μελίνα και τον “δεξιό” Χατζιδάκι(...)».
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/o-manos-hatzidakis-kai-i-amerikaniki-psyhedeliki-skini-ton-60s

4 σχόλια:

  1. Εκπληκτικό άρθρο, ενδελεχής και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έρευνα, συγχαρητήρια!
    Μα, είχε ο Μάνος Χατζηδάκις σχέση με όλα αυτά τα μυθικά συγκροτήματα!
    Γνωρίζαμε (ελάχιστα, όπως αντιλαμβάνομαι) για τη σχέση του με τους New York Rock & Roll Ensemble
    και μάθαμε απίστευτα, καινούρια πράγματα γι' αυτόν τον μέγιστο συνθέτη, ειδικά την ιστορία με τους τόσο ξεχωριστούς, Red Krayola! Δεν φανταζόμουν ότι γνώριζε τους H. P. Lovecraft, πόσω μάλλον τους The United States of America!
    Αυτό το καταπληκτικό συγκρότημα, με τον ομώνυμο δίσκο-σταθμό, που είχαμε την τύχη να ανακαλύψουμε μαζί με άλλα παρεμφερή γκρουπ, στις πρώιμες αναζητήσεις μας, μέσα 80s, παίρνοντας το "βάπτισμα" στο είδος, στο οποίο παραμένουμε ισοβίως πιστοί, κυρίως χάρη στις πολύτιμες και ανεξάντλητες προτάσεις του Δισκορυχείου... (π.χ. σήμερα, να μην αναζητήσουμε τους Millennium;)
    (Ενδιαφέρουσα προσωπικότητα των The United States of America , ο Joe Byrd, ριζοσπάστης, αριστερός, με απόψεις που συχνά αντανακλώνται στους στίχους του.)
    Μια μικρή γεύση από τις ψυχεδελικές τους νότες, που εδώ, ξεφυτρώνουν λες, από τον "κήπο" του Ιερώνυμου Μπος...
    https://www.youtube.com/watch?v=yx0UfdZKVtY

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σχόλια από το fb...

    Ζουλιάν Μπάλστον
    Συν, στο Reflection δίσκο, μέλος των new York ensemble ήταν ο Michael Kamen. Θα συνεργαζόταν με τους Metallica στο s&m δίσκο τους στην ενορχήστρωση

    Chris Karamanidou
    ...αγαπημενος..

    Vangelis Aragiannis
    Καταπληκτικό άρθρο, ευχαριστούμε!

    Kostas Mouk
    Φοβερό άρθρο!!

    Yiannis Stamatiou
    Έχω την εντύπωση ότι είχε εκφραστεί με πολύ καλά λόγια και για το πρώτο άλμπουμ των velvet underground!

    Vassilis Serafimakis
    Εξαιρετικό και γιά μένα αποκαλυπτικό κείμενο. Ο ΜΧ αρκετές φορές αγωνιζόταν κατά τής στερεοτυπικής αντίληψης που είχε πολύς κόσμος γιά το έργο του. ('Ισως κι εγώ, τότε.)

    Antonis Kosmas
    Να σημειώσουμε εδώ κ την προφανή επίδραση του Sherlock Holmes των Red Krayola στο Σχόλιο για τον Σέρλοκ Χολμς της Πορνογραφίας.

    Θανάσης Αντωνίου
    Πολύ ωραίο άρθρο, μπράβο. Είπε ο Μάνος Χατζηδάκις οτι το Mother's Little Helper είναι αριστούργημα; Θα τρελαθώ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ferris Costas
    Ο Μάνος ήταν πάντα ενημερωμένος σ' όλα τα είδη μουσικής, ακόμα και στις πιό ροκ καταστάσεις.
    Στο στούντιο που ηχογραφούσαμε το "666", ερχότανε συχνά. Και μια μέρα ήρθε να μας πάρει, μαζί με τον Κακογιάννη και τον Κούνδουρο να μεταφερθούμε σ' άλλο στούντιο όπου έγραφε με τη Φαραντούρη τη Μελισσάνθη. Στο φινάλε, κλαίγαμε όλοι από συγκίνηση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Φοβερό κείμενο, ευχαριστούμε.
    Έβαλα να ακούσω το God Bless the Red Krayola and All Who Sail With It (1968) και παρατήρησα ότι το 'Sherlock Holmes' ( https://youtu.be/NvcJljoutcc ) είναι ουσιαστικά το τραγούδι 'Σχόλιο Για Τον Σέρλοκ Χόλμς' στην Πορνογραφία (1982) του Χατζιδάκι.
    Γνωρίζουμε ποιός είναι ο πρωταρχικός συνθέτης;
    Το διασκεύασε ο Μάνος παίρνοντάς το από τους Red Krayola ή ήταν δικιά του σύνθεση 14 χρόνια πριν κυκλοφορήσει η Πορνογραφία;

    ΑπάντησηΔιαγραφή