Το ανακάτεμα –δεν λέω fusion, επειδή
το fusion έχει μια
πολύ συγκεκριμένη σημασία στην ιστορία της μουσικής και την εξέλιξη της τζαζ– είναι
μια σταθερά στο χώρο της ηχογραφημένης μουσικής, που έχει νόημα και στην εποχή
μας. Η λέξη «ανακάτεμα» δεν αναφέρεται στις επιρροές, που μπορεί να είναι
έντεχνα καλυμμένες μέσα στα ορχηστρικά κομμάτια ή τα τραγούδια, αλλά στις πολύ
πιο φανερές μείξεις, οι οποίες, ακουστικά, «βγάζουν μάτι».
Αν η λέξη fusion συνδέεται ιστορικά, και σε πρώτη φάση, με την ανάμειξη της τζαζ με το ροκ, και την δημιουργία του τζαζ-ροκ, το ανακάτεμα μπορεί να περιλαμβάνει τα πάντα. Όλους τους ήχους και όλες τις μουσικές από οποιαδήποτε γωνιά του κόσμου, όσο ακραίες ή εύληπτες μπορεί αυτές να είναι. Φυσικά, και λόγω της παγκοσμιοποίησης, τα τελευταία 35 χρόνια, το ανακάτεμα είναι η βάση της παραγόμενης μουσικής. Ακόμη και στην εμπορική πλευρά της ποπ (εκείνη των charts), μα και στην αποκαλούμενη underground.
Στην Ελλάδα το νοιώθουμε αυτό στα σύγχρονα δημοτικά τραγούδια π.χ., που μπορεί να ανακατεύονται με τα λαϊκά, το ροκ ή και με την τραπ (και αμφίδρομα βεβαίως με βάση την ίδια την τραπ), οπωσδήποτε σε συγκροτήματα της τζαζ, που ανακατεύουν «μουσικές του κόσμου» παλαιόθεν και βεβαίως σε hits σαν το “ZARI” της Μαρίνας Σάττι, που αποτελεί τον ορισμό μιας σύγχρονης ποπ μείξης.
Φυσικά, το ανακάτεμα δεν είναι κάτι εύκολο, ούτε κάτι που μπορεί να το επιχειρήσει ο καθείς, νομίζοντας πως έτσι παραδίδει τέχνη. Θέλει μεγάλο ταλέντο, μαζί με βιώματα και ακούσματα, και φυσικά καλλιτεχνική ψυχή – κάτι που μπορεί να καλλιεργηθεί ως ένα βαθμό, αλλά η βάση θα είναι πάντα έμφυτη.
Μεγάλα ανακατέματα, υψηλής αισθητικής, με τεράστια συνεισφορά στην ελληνική μουσική, διαχρονικά, έκανε ας πούμε ο Διονύσης Σαββόπουλος, στον «Μπάλλο» και «Το Βρώμικο Ψωμί», στα πρώτα χρόνια του ’70, όταν έφερε σε επικοινωνία ροκ, τζαζ, λαϊκούς ρυθμούς, δικούς μας παραδοσιακούς, βαλκανικούς, μαζί με Dylan-ικό φολκ, blues και δεν ξέρω τι άλλο ακόμη, παρουσιάζοντας ένα δικό του πρότυπο, βαρύ και αρραγές, με συγκεκριμένη ταυτότητα, και όχι κάποιο είδος ασυνάρτητου patchwork.
Υπάρχουν λοιπόν μερικά τέτοια ανακατέματα, που θεωρούνται σημαδιακά και ξεχωριστά μέσα στα χρόνια, ασχέτως αν θα αποκτούσαν στον καιρό τους, ή πιο μετά, την αξία που τους έπρεπε. Ίσως, ορισμένες φορές, αυτά τα ανακατέματα να ήταν πολύ πρόωρα και μπροστά από την εποχή τους (όπως λέμε), να μην προσέχθηκαν σε πρώτο χρόνο, από τα μίντια και τον Τύπο, να μην κατάλαβαν εγκαίρως οι μουσικο-γραφιάδες και ο κόσμος το καινοτόμον του πράγματος.
Υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις, και βεβαίως υπάρχουν πάντα οι ευκαιρίες για νέες ματιές – για να αποδώσει κάποιος τα δέοντα στους αληθινά πρωτοπόρους, έστω και κατόπιν εορτής. Συμβαίνει αυτό στο διάβα του χρόνου, και καλό είναι που συμβαίνει, γιατί η ιστορία δεν σταματά ποτέ να γράφεται, αφού συμπληρώνεται και αναθεωρείται συνεχώς.
Ο Γεράσιμος Λαβράνος (1935-2015) υπήρξε ένας μουσικός, συνθέτης, τραγουδοποιός, ενορχηστρωτής και band leader μεγάλου διαμετρήματος – αν και για πολλά χρόνια η προσφορά του στη μουσική ήταν αγνοημένη, επειδή ο ίδιος, λόγω πεποιθήσεων, είχε αποτραβηχτεί από τα πράγματα, από πολύ νωρίς (ουσιαστικά από την αρχή της δεκαετίας του ’70), με αποτέλεσμα το έργο του να καταχωνιαστεί, παραμένοντας για χρόνια αγνοημένο.
Υπήρξαν και υπάρχουν άνθρωποι που μπέρδευαν ή και
μπερδεύουν ακόμη τον Γεράσιμο με τα αδέλφια του –τους επίσης σπουδαίους
μουσικούς Νίκο Λαβράνο (1933-2019) και Γιώργο Λαβράνο–, καθώς οι δίσκοι του
είχαν σταματήσει να κυκλοφορούν από δεκαετίες, ενώ και όσοι τον θυμούνταν, από
τα μεγάλα χρόνια του, στη διασκέδαση των σίξτις, είχαν πια ξεθωριασμένες
αναμνήσεις. Και τι απέμενε λοιπόν; Μόνο εκείνο το «Χάλλυ γκάλλυ» από τη
«Σωφερίνα» του ’64 με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, που ακουγόταν κάθε φορά που
προβαλλόταν η ταινία τού Σακελλάριου από την τηλεόραση, κομμάτι που θα το έκανε
ξανά επιτυχία η Αλέξια το 1993.
Το έργο του Γεράσιμου Λαβράνου, ένα μέρος του τουλάχιστον, ίσως το πιο σημαντικό, θα παρέμενε ακόμη και σήμερα κρυφό για τους πολλούς, αν δεν είχε υπάρξει εκείνη η μνημειακή έκδοση του περιοδικού «Jazz & Tζαζ» (τεύχος #169), τον Απρίλιο του 2007, με τα κείμενα, τη συνέντευξη και το CD, που είχα την τιμή να επιμεληθώ σε συνεννόηση με τον μαέστρο – CD, που περιλάμβανε το θρυλικό άλμπουμ του «Χορέψτε με τον Γεράσιμο Λαβράνο και την Ορχήστρα του» [Polydor, 1965] και μαζί, κάπως σαν bonus tracks, τα τέσσερα κομμάτια από την πρώτη “Rebeta Nova” [Polydor, 1964].
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/gerasimos-labranos-ta-thrylika-diskakia-toy-rebeta-nova-apo-ta-mid-sixties
Αν η λέξη fusion συνδέεται ιστορικά, και σε πρώτη φάση, με την ανάμειξη της τζαζ με το ροκ, και την δημιουργία του τζαζ-ροκ, το ανακάτεμα μπορεί να περιλαμβάνει τα πάντα. Όλους τους ήχους και όλες τις μουσικές από οποιαδήποτε γωνιά του κόσμου, όσο ακραίες ή εύληπτες μπορεί αυτές να είναι. Φυσικά, και λόγω της παγκοσμιοποίησης, τα τελευταία 35 χρόνια, το ανακάτεμα είναι η βάση της παραγόμενης μουσικής. Ακόμη και στην εμπορική πλευρά της ποπ (εκείνη των charts), μα και στην αποκαλούμενη underground.
Στην Ελλάδα το νοιώθουμε αυτό στα σύγχρονα δημοτικά τραγούδια π.χ., που μπορεί να ανακατεύονται με τα λαϊκά, το ροκ ή και με την τραπ (και αμφίδρομα βεβαίως με βάση την ίδια την τραπ), οπωσδήποτε σε συγκροτήματα της τζαζ, που ανακατεύουν «μουσικές του κόσμου» παλαιόθεν και βεβαίως σε hits σαν το “ZARI” της Μαρίνας Σάττι, που αποτελεί τον ορισμό μιας σύγχρονης ποπ μείξης.
Φυσικά, το ανακάτεμα δεν είναι κάτι εύκολο, ούτε κάτι που μπορεί να το επιχειρήσει ο καθείς, νομίζοντας πως έτσι παραδίδει τέχνη. Θέλει μεγάλο ταλέντο, μαζί με βιώματα και ακούσματα, και φυσικά καλλιτεχνική ψυχή – κάτι που μπορεί να καλλιεργηθεί ως ένα βαθμό, αλλά η βάση θα είναι πάντα έμφυτη.
Μεγάλα ανακατέματα, υψηλής αισθητικής, με τεράστια συνεισφορά στην ελληνική μουσική, διαχρονικά, έκανε ας πούμε ο Διονύσης Σαββόπουλος, στον «Μπάλλο» και «Το Βρώμικο Ψωμί», στα πρώτα χρόνια του ’70, όταν έφερε σε επικοινωνία ροκ, τζαζ, λαϊκούς ρυθμούς, δικούς μας παραδοσιακούς, βαλκανικούς, μαζί με Dylan-ικό φολκ, blues και δεν ξέρω τι άλλο ακόμη, παρουσιάζοντας ένα δικό του πρότυπο, βαρύ και αρραγές, με συγκεκριμένη ταυτότητα, και όχι κάποιο είδος ασυνάρτητου patchwork.
Υπάρχουν λοιπόν μερικά τέτοια ανακατέματα, που θεωρούνται σημαδιακά και ξεχωριστά μέσα στα χρόνια, ασχέτως αν θα αποκτούσαν στον καιρό τους, ή πιο μετά, την αξία που τους έπρεπε. Ίσως, ορισμένες φορές, αυτά τα ανακατέματα να ήταν πολύ πρόωρα και μπροστά από την εποχή τους (όπως λέμε), να μην προσέχθηκαν σε πρώτο χρόνο, από τα μίντια και τον Τύπο, να μην κατάλαβαν εγκαίρως οι μουσικο-γραφιάδες και ο κόσμος το καινοτόμον του πράγματος.
Υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις, και βεβαίως υπάρχουν πάντα οι ευκαιρίες για νέες ματιές – για να αποδώσει κάποιος τα δέοντα στους αληθινά πρωτοπόρους, έστω και κατόπιν εορτής. Συμβαίνει αυτό στο διάβα του χρόνου, και καλό είναι που συμβαίνει, γιατί η ιστορία δεν σταματά ποτέ να γράφεται, αφού συμπληρώνεται και αναθεωρείται συνεχώς.
Ο Γεράσιμος Λαβράνος (1935-2015) υπήρξε ένας μουσικός, συνθέτης, τραγουδοποιός, ενορχηστρωτής και band leader μεγάλου διαμετρήματος – αν και για πολλά χρόνια η προσφορά του στη μουσική ήταν αγνοημένη, επειδή ο ίδιος, λόγω πεποιθήσεων, είχε αποτραβηχτεί από τα πράγματα, από πολύ νωρίς (ουσιαστικά από την αρχή της δεκαετίας του ’70), με αποτέλεσμα το έργο του να καταχωνιαστεί, παραμένοντας για χρόνια αγνοημένο.
Το έργο του Γεράσιμου Λαβράνου, ένα μέρος του τουλάχιστον, ίσως το πιο σημαντικό, θα παρέμενε ακόμη και σήμερα κρυφό για τους πολλούς, αν δεν είχε υπάρξει εκείνη η μνημειακή έκδοση του περιοδικού «Jazz & Tζαζ» (τεύχος #169), τον Απρίλιο του 2007, με τα κείμενα, τη συνέντευξη και το CD, που είχα την τιμή να επιμεληθώ σε συνεννόηση με τον μαέστρο – CD, που περιλάμβανε το θρυλικό άλμπουμ του «Χορέψτε με τον Γεράσιμο Λαβράνο και την Ορχήστρα του» [Polydor, 1965] και μαζί, κάπως σαν bonus tracks, τα τέσσερα κομμάτια από την πρώτη “Rebeta Nova” [Polydor, 1964].
https://www.lifo.gr/culture/music/gerasimos-labranos-ta-thrylika-diskakia-toy-rebeta-nova-apo-ta-mid-sixties
πως θα μπορούσαμε να προμηθευθούμε το CD ?
ΑπάντησηΔιαγραφήDiscogs, Μοναστηράκι κ.λπ.
ΔιαγραφήΑπό το fb...
ΑπάντησηΔιαγραφήYiotis Samaras
Είχα την τύχη να δουλέψω μαζί του. Καταπληκτικός μουσικός με ανοιχτό μυαλό. Φοβερή δουλειά Φώντα! Ευχαριστούμε!
Λίνος Κόκοτος
Μπράβο!
Michalis Papadakis
Ιδιοφυία
Γιωργος Λαβρανος
100!
Αννα Κουσιδου
Τι κριμα δεν μου ανοιγει.
Aggelos Bizelopoulos
Mimis G Vas μήπως να βγάλεις rebeta nova έτσι όμορφα όπως εσυ ξέρεις
Mimis G Vas
work in progress
Panos Ramone
Άιντ ντεεεεε!
Irodis Paparodopoulos
Τεράστιος μουσικός από τον διεθνή χώρο μόνο τον Les Baxter μπορώ να βάλω σε παρόμοια αξιολόγηση. Δυστυχώς δεν χαίρει της ίδιας εκτίμησης απότο ευρύ κοινό. Αγαπητέ Φώντα ευχαριστώ για το θαυμάσιο άρθρο!!
Κμμμία σχέση η εκλεπτυσμένη ποπ μουσική του Λαβράνου με θλιβερά πακιστάνικα κομμάτια τύπου ΖΑΡΙ, έλεος..
ΑπάντησηΔιαγραφήΑκούτε εσείς πακιστανική μουσική, και ξέρετε να ξεχωρίζετε τα καλά πακιστανικά κομμάτια από τα "θλιβερά"; Ένα αυτό. Δύο, άλλο γράφω εγώ.
Διαγραφή