JOHNNY ZORBAS ένας ελληνοαμερικανός σαξοφωνίστας

Για τον John ή Johnny Zorbas και για κάποιες περιπέτειές του στην Ελλάδα μού έχουν μιλήσει οι παλαιότεροι... Από ’κείνους, μάλιστα, θεωρείται «κομμάτι» της ελληνικής τζαζ, παρότι ο Zorbas ούτε είχε γεννηθεί στην Ελλάδα, ούτε είχε μεγαλώσει καλλιτεχνικώς στη χώρα μας. Επειδή, όμως, έτυχε να ζήσει (και να παίξει) πολλά χρόνια εδώ, αφήνοντας το δικό του στίγμα, ok...

Βιογραφικά στοιχεία του… κυκλοφορούν ελάχιστα στο internet, με τα πιο πειστικά να εντοπίζονται στο… μακάβριο site find a grave – εκεί που οι Αμερικανοί μπορούν να αναζητήσουν τον τάφο κάποιου προγόνου, γνωστού τους κ.λπ. Από ’κει λοιπόν μαθαίνουμε πως ο John Zorbas είχε γεννηθεί στην Duluth της Minnesota το 1930 (έντεκα χρόνια αργότερα στην ίδια πόλη θα γεννιόταν ο Bob Dylan), πως τελείωσε το Central High School το 1948, πως πολέμησε στην Κορέα, και πως ξεκίνησε να παίζει τενόρο σαξόφωνο, κατ’ αρχάς, στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Μαθαίνουμε επίσης, πάντα από το ίδιο site, πως γύρισε, παίζοντας, όλη την Αμερική και πως επισκεπτόταν σε τακτά διαστήματα και την Ελλάδα, στην οποίαν έμεινε συνολικώς δώδεκα χρόνια. Επίσης ότι έπαιξε «ζωντανά» σ’ ένα τζαζ κλαμπ κοντά στον… Παρθενώνα, πως εμφανίστηκε στο Hilton με τον «ιδιωτικό» πιανίστα του βασιλιά Farouk, αλλά και με την ορχήστρα του Μίμη Πλέσσα, πως ηχογράφησε με την Νάνα Μούσχουρη και πως συνέπραξε, για κάποιο διάστημα, με τον σημαντικό πιανίστα του bebop Dodo Marmarosa. Τέλος, πως πέθανε στην πόλη που γεννήθηκε τον Μάιο του 2010, στα 80 χρόνια του.

Ο συνδετικός κρίκος του Johnny Zorbas με την Ελλάδα ήταν ο Μίμης Πλέσσας. Οι δύο μουσικοί είχαν γνωριστεί στην Duluth, στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’50, κατά την διάρκεια της αμερικανικής περιπέτειας του έλληνα συνθέτη και πιανίστα, με τον Zorbas να επισκέπτεται έκτοτε τακτικά τη χώρα μας. Ήδη από τον Ιούνιο του ’62 χρονολογείται μία από τις πρώτες, αν όχι η πρώτη αναφορά του ονόματός του σε ελληνικό έντυπο. Γράφει ο Παντελής Παντελούρης στο πρώτο τεύχος του δίγλωσσου περιοδικού Εμείς/Unsere Welt τής Γερμανικής Σχολής Αθηνών: «(…) Μάλιστα, οι Έλληνες μπορούμε να αισθανόμαστε υπερήφανοι επειδή έχουμε να επιδείξουμε και κάποιους καλούς μουσικούς στο είδος (σ.σ. της jazz) όπως τον σαξοφωνίστα John Zorbas…(…)».

Μετά τα μέσα του ’70 ο Johnny Zorbas είναι από τους τακτικούς θαμώνες του Jazz Club του Γιώργου Μπαράκου, στην Πλάκα. Γράφει ο Σάκης Παπαδημητρίου στο πρώτο τεύχος του περιοδικού ΤΖΑΖ (Δεκέμβριος 1977): «Το μοναδικό τζαζ κλαμπ είναι του Γιώργου Μπαράκου στην πλατεία Ραγκαβά, στην Πλάκα. Ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1975 με προγράμματα δίσκων, αλλά αργότερα εμφανίστηκαν ελληνικά και ξένα γκρουπ ή ανάμικτα. Στο 1977 το τζαζ κλαμπ λειτούργησε ασταμάτητα με δύο ή τρεις μέρες τη βδομάδα ζωντανό πρόγραμμα. Σ’ αυτό το διάστημα δημιουργήθηκε ένας πυρήνας δικών μας μουσικών που μπορεί να συνοδέψει και να συνεργαστεί με ξένους σολίστ. Ο Τζόννυ Λαμπίτσι κιθάρα, ο Γιώργος Φιλιππίδης μπάσο, ο Γιώργος Τρανταλίδης ντραμς. Άλλοι βασικοί της χρονιάς υπήρξαν ο Τζόννυ Ζορμπάς στο τενόρο σαξόφωνο και ο Τόνυ Μπράουν ή ο Χάρολντ Μπρέιβυ στα ντραμς».

Στο Jazz Club, από αριστερά: Γιώργος Φιλιππίδης μπάσο, Tony Brown ντραμς, Johnny Zorbas τενόρο σαξόφωνο, Béla Lakatos πιάνο, Johnny Lambizzi κιθάρα

Μάλιστα από εκείνη την εποχή, στο ίδιο τεύχος του ΤΖΑΖ, υπάρχει και μια πολύ ωραία φωτογραφία (είναι αυτή που βλέπετε πιο πάνω), η μοναδική που έχω δει με τον Johnny Zorbas στην Ελλάδα…

Ο φάκελος για τον ελληνοαμερικανό σαξοφωνίστα παραμένει ανοιχτός. Και για μένα και για οποιονδήποτε άλλον αναγνώστη, που μπορεί να γνωρίζει κάτι και επιθυμεί να το προσθέσει…