BERITS HALSBAND φοβερό prog-fusion άλμπουμ από την Σουηδία των mid 70s (ελληνική έκδοση)

Ελληνική έκδοση/επανέκδοση (στα labels MusicBazz και Sound Effect), που κάνει τη διαφορά στο χώρο του παλαιού progressive rock. Και τούτο γιατί, πρώτον, το μοναδικό άλμπουμ των Berits Halsband από το 1975 είναι ανεπανάληπτο και, δεύτερον, επειδή είναι η πρώτη φορά, αν δεν με απατά η μνήμη μου, κατά την οποίαν ένα σουηδικό prog βινύλιο από τα seventies κυκλοφορεί στη χώρα μας (πρώτα-πρώτα για ’μας, αλλά και για όποιον άλλον γουστάρει πέραν από ’μας).

Για το progressive rock, την progressive jazz και την… progressive μείξη τους στη Σουηδία των seventies έχω γράψει κι άλλες φορές στο δισκορυχείον κι έχω εξάρει την παρουσία συγκροτημάτων όπως οι Mecki Mark Men, οι Samla Mammas Manna, οι Ramlösa Kvällar, οι Arbete och Fritid, οι Iskra, οι Archimedes Badkar, οι Fläsket Brinner κ.ά. Βασικό χαρακτηριστικό της σκηνής υπήρξε η έντονη (αριστερή) πολιτικοποίηση, που ξεπερνώντας την κλασική σοσιαλδημοκρατία κατέληγε σε μαρξισμούς-λενινισμούς, τροτσκισμούς και μαοϊσμούς, με συγκροτήματα που δρούσαν ομαδικώς (αποτελούμενα από μουσικούς ή μη), κάπως σαν κοινόβια ή σαν κοοπερατίβες. Ανακατεύοντας την jazz του Don Cherry, το progressive rock που έφθανε από την Βρετανία και το fusion του Frank Zappa και των Mothers, με τις πολυεθνικές μουσικές (βαλκανικές, ασιατικές, αφρικανικές, λατινοαμερικανικές κ.λπ.) και με προσανατολισμό σφόδρα αντικαπιταλιστικό και αντιαμερικανικό (δρώντας και τραγουδώντας υπέρ της αντίστασης των Βιετναμέζων, κατά της χιλιανής χούντας κ.ο.κ.), οι Σουηδοί progsters άφησαν ως ενθύμια δεκάδες σπουδαίους δίσκους, οι οποίοι –περιττό να το πω– πέρασαν εντελώς απαρατήρητοι από το ελληνικό κοινό (όχι μόνο στην εποχή τους, αλλά και όλα τα μετέπειτα χρόνια). Αν εξαιρέσει δηλαδή κανείς τους Samla Mammas Manna, που επειδή ανακατεύτηκαν με το RIO έφθασαν στ’ αυτιά περισσοτέρων, όλοι οι υπόλοιποι παρέμειναν «άγνωστες ποσότητες». Μήπως θα γίνουν τώρα «γνωστές»; Τώρα η πληροφορία μοιράζεται αλλιώς και ο καθένας μας δρα από μόνος του πια… Δεν περιμένει ένα κείμενο σ’ ένα περιοδικό για να πάρει μπρος. Αλλά τότε, στα seventies και τα eighties, ήταν αλλιώς τα πράγματα. Έτσι, όταν έπρεπε τούτοι ακριβώς οι ήχοι να διασκορπιστούν όπως θα άρμοζε, απλώς αυτό δεν συνέβη…

Forsa Ljud και Berits Halsband

Οι Berits Halsband, αν κρίνουμε από τη φωτογραφία του οπισθοφύλλου, ήταν ένα τέτοιο γκρουπ. Μια ομάδα, μια συνεργατική, αποτελούμενη από μουσικούς και μη μουσικούς – ποζάρουν και οι 14 στο πλάνο. Οι έξι απ’ αυτούς φαίνεται πως αποτελούσαν το προσωπικό (ας το πούμε έτσι) της εταιρείας/ στούντιο Forsaljud (ή και Forsa Ljud), που είχε την έδρα της στην Forsa της κεντρικής Σουηδίας, ενώ οι υπόλοιποι οκτώ είναι οι οργανοπαίκτες, δηλαδή οι: Michael Lindqvist ντραμς, Jonas Lindgren ηλεκτρικό πιάνο, Mats Anton Karis φλάουτο, Bengt Ekevärn τρομπέτα, Peter Adolfsson (δεν διευκρινίζεται τι όργανο παίζει, αλλά μάλλον παίζει κιθάρα), Göran Frost μπάσο, Olof Söderberg κιθάρα και Tommy Adolfsson τρομπέτα (σίγουρα ο πιο γνωστός όλων, αφού την ίδια πάνω-κάτω εποχή είχε περάσει από τους Archimedes Badkar και τους Iskra). Αν και δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία για το ιδεολογικοπολιτικό πλέγμα κάτω από το οποίο ζούσαν και δημιουργούσαν οι Berits Halsband, δεν θα ήταν λάθος αν υπέθετε κανείς, ακούγοντας και τις μουσικές τους δηλαδή, πως αυτό δεν θα διέφερε και πολύ από εκείνο των τότε συνοδοιπόρων τους – των Archimedes Badkar ας πούμε, καθότι «μοιάζουν» και οι μουσικές τους.

Τέσσερα tracks έχει το μοναδικό LP των Berits Halsband. Το πρώτο έχει τίτλο “Myror i köket” και καταλαμβάνει λίγο παραπάνω από την μισή πλευρά του άλμπουμ. Έξοχο κομμάτι με πολύ δυναμικό και συναισθηματικό ταυτοχρόνως παίξιμο. Τέλειες κιθάρες και πνευστά που παίζουν συνεχή σόλι, σαν σε jam, και ωραία σπιντάτο ρυθμικό τμήμα που στρώνει, όπως λέμε, το παιγνίδι. Με γνώση επεξεργασμένες είναι και οι πνευστές γραμμές, που κάνουν κι αυτές τη διαφορά, με το φλάουτο και το ηλεκτρικό πιάνο να προσθέτουν περαιτέρω, είτε «γεμίζοντας», είτε συνοδεύοντας. Μπορεί να υπάρχει μιαν «ελευθερία» στα θέματα, είναι όμως τούτα τόσο ωραία διευθετημένα που σε αφήνουν, εν τέλει, άναυδο. Μεγάλες μουσικές, που, δυστυχώς, δεν ξαναγράφονται... Το επόμενο κομμάτι της πλευράς έχει τίτλο “El hamokk” και συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο. Μια ανατολίτικη ελικοειδής μελωδία έρχεται κι επανέρχεται, με τις τρομπέτες να κάνουν πολύ καλή δουλειά και με το όλο στυλ να φέρνει στο νου ένα (φανταστικό) συνδυασμό… Sevda με Fläsket Brinner και Kebnekaise (τα ονόματα τα γνωρίζουν οι φίλοι της swedish jazz και rock).

Στη δεύτερη πλευρά κυριαρχεί το “Halvvägs hildur”. Το κομμάτι μπαίνει αργά και σε χαμηλή ένταση, για ν’ «ανεβεί» πολύ σύντομα με ωραία ομαδική δουλειά και με συνεχή breaks απ’ όλα σχεδόν τα όργανα. Εδώ η jazz του Miles Davis και το fusion του Frank Zappa από το πρώτο μισό του ’70 φαίνεται πως αποτελούν αναφορές, αν και τα κλασικά progressive σχήματα δεν απολείπουν. Το σόλο στην κιθάρα είναι για ακόμη μια φορά εντυπωσιακό, ενώ πολύ καλή δουλειά κάνουν στο background το ηλεκτρικό πιάνο και η ρυθμική κιθάρα. Η τρομπέτα που παίρνει γραμμή εν συνεχεία επιβεβαιώνει το προρρηθέν (περί Davis), με το φλάουτο να προσθέτει τα δικά του space vibes. Το κομμάτι συνεχίζει σ’ αυτό το fusion κλίμα (με το ηλεκτρικό πιάνο, τώρα, να πρωταγωνιστεί), πριν το τελικό progressive-oriented κλείσιμο.

Το “Flaxöras hemliga återkomst” θα ολοκληρώσει με τον καλύτερο τρόπο αυτό το μοναδικό, σε κάθε περίπτωση, άλμπουμ. Πρόκειται για ένα ακόμη δυνατό track που πατάει πάνω σε μιαν απλή όσο και σταθερή ρυθμική βάση, προσφέροντας ανοιχτό πεδίο για ποικίλες οργανικές παρεμβάσεις. Με συνεχή γεμίσματα από τα πνευστά και τις κιθάρες και με εύπλαστες μελωδικές γραμμές, το κομμάτι αυτό δείχνει… ένα και μόνο. Πόσο μπροστά βρίσκονταν τούτοι ’δω οι παικταράδες, παράγοντας, πριν 40 χρόνια ακριβώς, μια μουσική που δεν τελειώνει... 

Εύγε στις MusicBazz και Sound Effect γι’ αυτή τη δισκάρα, που κυκλοφορεί σε τρεις μορφές βινυλίων, όπως και σε CD, και σε 710 συνολικώς αντίτυπα (360 και 350 αντιστοίχως).

Επαφή: www.musicbazz.com, www.soundeffect-records.gr