«Ο ΦΟΒΟΣ» ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗ: μια θρυλική ταινία από το 1966 με αληθινή διεθνή διαδρομή, σκηνοθετημένη με μαεστρία από έναν απόβλητο του ελληνικού σινεμά, που σταμάτησε να κάνει ταινίες στα 37 του

Όποτε βλέπω το Φόβο του Κώστα Μανουσάκη είναι πάντα σαν την πρώτη φορά. Έτσι συμβαίνει με τις μεγάλες ταινίες, τραγούδια, βιβλία κ.λπ. Κάθε φορά ανακαλύπτεις και κάτι καινούριο, κάτι που δεν το είχες προσέξει παλιότερα, και που από μόνο του (αυτό το «κάτι») έχει τη δύναμη να σε μεταφέρει, ξανά, στην προσωπική σου Σάνγκρι Λα.

Νοιώθω, πάντα, κάτι σαν δέος με το που πέφτουν οι τίτλοι αρχής τού Φόβου στην οθόνη (σε όποια οθόνη), ενώ «χάνομαι» στην τελευταία σκηνή τής ταινίας – ένα αληθινά ψυχοτρόπο 8λεπτο ταξίδι, που ορίζεται από μια κάμερα και μια μουσική (ένα εκπληκτικό μοτίβο του Γιάννη Μαρκόπουλου).

Ο Φόβος δεν είναι από τα φιλμ που έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης στο χώρο της κουλτούρας, για χρόνια, να το πούμε αυτό, και οι λόγοι ήταν πολλοί. Ο Κώστας Μανουσάκης έκανε ταινίες για παραγωγούς (Κλέαρχος Κονιτσιώτης, Δαμασκηνός-Μιχαηλίδης), χρησιμοποιούσε ηθοποιούς τού λεγόμενου εμπορικού κινηματογράφου (Βουγιουκλάκη, Μπάρκουλης, Φυσσούν, Ναθαναήλ, Φωκάς), ενώ δεν είχε κι εκείνο το σαφές πολιτικό στίγμα που θα… έπρεπε να διαθέτεις ως δημιουργός, ώστε να διαφοροποιείσαι από το παλιό. Παραμύθια…

Κώστας Μανουσάκης

Ο Μανουσάκης υπήρξε σκηνοθέτης με αυστηρή προσωπική ματιά, παρ’ ότι ο ίδιος δρούσε μέσα στην κοινή διανομή και το εμπορικό κύκλωμα. Και οι τρεις ταινίες που πρόλαβε να γυρίσει (Έρωτας Στους Αμμόλοφους το 1958, Προδοσία το ’64, Ο Φόβος το ’66) αποδεικνύουν σπάνια (για τα εγχώρια δεδομένα) σκηνοθετική βιρτουοζιτέ, με αποκορύφωμα το Φόβο, φυσικά, εκεί όπου καταθέτει όλη τη μαεστρία του.

Η ταινία γυρισμένη στους βάλτους της Κωπαΐδας, λογικά το καλοκαίρι-φθινόπωρο του ’65 (προβλήθηκε στις αίθουσες στις αρχές του ’66), πραγματεύεται ένα κοινωνικό πρόβλημα, ή μάλλον πολλά, ταυτοχρόνως, που σχετίζονταν με τα καταπιεσμένα ήθη μιας ξεκομμένης μεγαλοαγροτικής οικογένειας.

Ποιος κυριαρχεί εκεί; Ένας τσιφλικάς πατέρας-αφέντης, ένας αποτυχημένος βασικά οικογενειάρχης με βαθύ αυταρχικό προφίλ (Αλέξης Δαμιανός), καθώς γύρω του κινούνται μόνο δυστυχισμένα πρόσωπα. Ένας καταπιεσμένος και σεξουαλικά ανώριμος γιος από τον πρώτο γάμο του (ο απίστευτος Ανέστης Βλάχος), η μουγκή θρησκόληπτη ψυχοκόρη, το θύμα τού Ανέστη, που αφού βιαστεί στη συνέχεια θα φονευτεί (Έλλη Φωτίου) και ακόμη η δεύτερη σύζυγος τού τσιφλικά, μια επίσης καταπιεσμένη και αλλοτριωμένη από τη μίζερη ζωή της γυναίκα (Μαίρη Χρονοπούλου), που είναι εντελώς αδύναμη, και αυτή, για να επηρεάσει την εξέλιξη των πραγμάτων.

Η συνέχεια εδώ…

http://www.lifo.gr/articles/cinema_articles/152077