δύο άλμπουμ της yellowbird/enja

PAUL BRODY’S SADAWI: Vanishing Night [yeb-7763]

Οι Sadawi είναι από τα καλύτερα γκρουπ της klezmer-jazz και ένα από τα πιο δυνατά πρότζεκτ, που έγιναν γνωστά μέσω της Tzadik (του John Zorn) από το 2000 και μετά. Τα τελευταία χρόνια ηχογραφούν CD για τη γερμανική enja, με το πιο πρόσφατο απ’ αυτά να έχει τίτλο “Vanishing Night” και να συγκαταλέγεται, ασυζητητί, μεταξύ των καλυτέρων τους.

Βασικά οι Sadawi του τρομπετίστα Paul Brody –Christian Dawid κλαρινέτα, Christian Kögel κιθάρες, Martin Lillich μπάσο, Michael Griener ντραμς, Jelena Kuljic φωνή… τα υπόλοιπα μέλη– ανακατεύουν στις μουσικές τους «τα πάντα», κάτι το οποίο επιτελούν με καταφανή επιτυχία. Στις συνθέσεις τους μπορείς να ανακαλύψεις στοιχεία jazz και improv, μαζί με rock, folk, reggae/dub και spoken word, σε συνδυασμό με world, classic και avant υπαινιγμούς, άπαντα λειτουργικότατα ενωμένα μέσω ώριμων συνθετικών ιδεών. Περαιτέρω οι συνθέσεις τους έχουν κι άλλες αναφορές, θεατρικές, λογοτεχνικές κ.λπ., προσθέτοντας στα πρότζεκτ τους και μια κάπως λαβυρινθώδη ανάπτυξη. Η νύξη, για παράδειγμα, στο σύγχρονο μουσικό θέατρο τού David Marton, με τις απολαυστικές διασκευές στη “Lacrimosa” του Μότσαρτ, στο “One charming night” του Purcell, στο “Die nacht” του Joseph Haydn και στο “Prelude XII” του Μπαχ, είναι άκρως εντυπωσιακή και καθώς συνδυάζονται (οι διασκευές αυτές) με τα φωνητικά τής Kuljic αποκτούν «άλλες» και κάπως υπερβατικές διαστάσεις. Υπάρχουν και λογοτεχνικές αναφορές στο “Vanishing night” (το “Thankfulness” είναι αφιερωμένο στον πολωνό νομπελίστα Czesław Miłosz), που φέρνουν στη μνήμη… Kurt Weill, όπως και κομμάτια απολύτως αφηγηματικά, που μεταφέρουν έναν λυρικό bluesy αέρα (“Night bloom”).

Γενικότερα, θα έλεγα πως δεν υπάρχει κομμάτι στο “Vanishing Night”, που να μην έχει το δικό του ειδικό βάρος, ηχώντας, συγχρόνως, μ’ έναν τρόπο ελκυστικό και αναπάντεχο. Κάτι που αποτελεί, οπωσδήποτε, μια διαχρονική… δέσμευση των Sadawi.

PAPANOSH: A Chicken in a Bottle [yeb-7772]

Γάλλοι τζαζίστες είναι οι Papanosh αποτελούμενοι εκ των Thibault Cellier κοντραμπάσο, Sébastien Palis hammond B-3, πιάνο, Jérémie Piazza ντραμς, μπόνγκος, Raphaël Quenehen άλτο, τενόρο σαξόφωνα και Quentin Ghomari τρομπέτα. Υπάρχουν από δεκαετίας οι Papanosh, ενώ έχουν ηχογραφήσει ένα ακόμη CD στην enja, με το “A Chicken in a Bottle” να αποτελεί μάλλον το τρίτο τους.

Το συγκρότημα παίζει με δύναμη, με παικτικό πυρετό, έχοντας πολλές και ποικίλες αναφορές. Εντάξει, η δεκαετία του ’50 (μετά τα μισά της) με το hard bop, θα αποτελεί πάντα μιαν αναφορά, αλλά και η πιο προχωρημένη τζαζ των sixties (η jazz του Eric Dolphy ας πούμε) έχει πράγματα να πει μέσα από τις συνθέσεις των Papanosh (και τα εννέα κομμάτια του CD είναι δικά τους), όπως και η «γκρουβάτη» παρουσία της εξάλλου από την ίδια εποχή (και πιο μετά). Η πολύ δουλειά εδώ γίνεται από την τρομπέτα και τα σαξόφωνα, που κυριαρχούν σε σολιστικό επίπεδο, με το ρυθμικό τμήμα να κρατάει γερά, και με πολυρυθμίες (“Hermanos”) και βεβαίως συχνά σε tribal φάση. Με κομμάτια 5λεπτα, 6λεπτα και 7λεπτα χοντρικά, οι Papanosh έχουν ένα «κάτι» που τους κάνει αυτομάτως ξεχωριστούς, αν και, προσωπικώς, θα ήθελα απ’ αυτούς ένα πιο κατασταλαγμένο jazz image. Επεκτείνονται, θέλω να πω, σε πολλά «κεφάλαια» οι Γάλλοι (φυσικά δεν ξεχνούν ούτε και να σουινγκάρουν εννοείται) και τούτο δεν βοηθάει προς τη συγκρότηση μιας ταυτότητας κι ενός στυλ – ίσως, όμως, στυλ, να είναι και αυτό το ωραίο και κάπου άνευ όρων ανακάτεμα, που κάθε φορά, σε κάθε track εννοώ, έχει να σου προτείνει και κάτι διαφορετικό.

Η yellowbird/enja εισάγεται στην Ελλάδα από την AN Music