όταν ο Gregory J. Markopoulos γύριζε την ταινία «Γαλήνη» στην Ελλάδα του ’50 – η εμπλοκή του διακεκριμένου film-maker του underground με το μυθιστόρημα του Ηλία Βενέζη, όπως και με το μοντέλο παραγωγής της εποχής

Για τον αμερικανό film-maker Gregory J. Markopoulos (1928-1992), ελληνικής καταγωγής (από την Αρκαδία), ίσως δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Είναι γνωστές, εννοούμε, ορισμένες πολύ βασικές πληροφορίες για το έργο του, τις οποίες πάντως αξίζει να επαναλάβουμε.
Κατ’ αρχάς πως θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους του underground film, μαζί με τους Jonas Mekas, Stan Brakhage, Kenneth Anger, Shirley Clarke, Hollis Frampton, Andy Warhol κ.ά. και πως οι ταινίες του –μερικές εκ των οποίων απολύτως καθοριστικές για τον χώρο, σαν τις Twice a Man (1963) και Illiac Passion (1967)–, αποτελούν εξέχοντα δείγματα ενός ανεξάρτητου κινηματογράφου, εικαστικού, ποιητικού, αφαιρετικού και πειραματικού συνάμα, που, στην περίπτωση τού Markopoulos, αντικατοπτρίζει, βασικά, την λατρεία του για την ελληνική αρχαιότητα και περαιτέρω για το αντρικό γυμνό.
Ο Markopoulos ήταν στενά συνδεμένος με την Ελλάδα (η μητρική του γλώσσα ήταν η ελληνική), καθώς δεν είχε απλώς επισκεφθεί την χώρα, αλλά έζησε και δημιούργησε εδώ για αρκετά χρόνια, στις δεκαετίες του ’50 (όταν είχε έλθει για πρώτη φορά, με στόχο να γυρίσει μία «ελληνική» ταινία) και του ’80 (όταν η παρουσία του συνδέθηκε με την δημιουργία του Τεμένους, ενός χώρου ιδανικού κατ’ εκείνον για την προβολή του έργου του, που έστησε από το τίποτα, μαζί με τον σύντροφό του Robert Beavers, στην Λυσσαρέα Αρκαδίας).

Μάλιστα, οι δραστηριότητές του καλύπτονταν πάντα, στο μέτρο του δυνατού, και από τον κυρίαρχο Τύπο και όχι μόνον από τον... underground, τον ειδικό κ.λπ., καθώς και οι εφημερίδες έγραφαν για τα πρότζεκτ του, που εξελίσσονταν στη χώρα μας στα χρόνια του ’50 και του ’80, μα και τα περιοδικά, από τα τέλη του ’60 ήδη, έκαναν αναφορές στην περίπτωσή του, ως έναν, κατ’ αρχάς, εκ των πρωτοπόρων του underground film.
Στον Σύγχρονο Κινηματογράφο (τεύχος 2, Οκτώβριος 1969) ο Άκης Καλομοιράκης γράφει για την «έκρηξη του νέου αμερικανικού κινηματογράφου» με αναφορά και στον... Γκρέγκορυ Μαρκόπουλος, ενώ στο ίδιο τεύχος παρουσιάζεται μία πινακοθήκη κινηματογραφιστών του underground, μεταφρασμένη από το κλασικό βιβλίο τού Sheldon Renan “An Introduction to the American Underground Film” [E.P. Dutton & Co., Inc., New York 1967]. Ανάμεσα στα «πορτρέτα» των film-makers που είχαν επιλεγεί για να μεταφραστούν στην γλώσσα μας και μια συντομευμένη εκδοχή τού κειμένου του Renan για τον Gregory J. Markopoulos. Αξίζει να την μεταφέρουμε, επειδή είναι συμπυκνωμένη και ουσιαστική, όπως ακριβώς είναι διατυπωμένη στον Σύγχρονο Κινηματογράφο:
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/cinema/otan-o-gregory-j-markopoulos-gyrize-tin-tainia-galini-stin-ellada-toy-50