ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ τζαζ και ροκ ομολογίες

Ανακοινώθηκε σήμερα ο θάνατος του Βασίλη Δημητρίου, ενός αξιοσέβαστου «έντεχνου» συνθέτη. Ήταν 70 ετών. Μέσα από τα τραγούδια του (τηλεοπτικά ή μη) έγινε κυρίως γνωστός ο Δημητρίου, όμως εμάς, εδώ στο δισκορυχείον, μας ενδιαφέρουν περισσότερο οι μουσικές του… Πόσω μάλλον, όταν αυτές οι μουσικές έχουν σχέση με την jazz και το rock… Με την ελληνική τζαζ και το ελληνικό ροκ εννοώ…

Πάνε αρκετά χρόνια από τότε που έπεσε στα χέρια μου το 45άρι του Βασίλη Δημητρίου «Ω τι κόσμος μπαμπά 7XGO 6070 (Β. Δημητρίου, Κ. Μουρσελά – Γ. Καλατζής)/ Η ομολογία 7XGO 6076 (Β. Δημητρίου)» [MINOS 5484, 1973]. Το πρώτο τραγούδι (με τίτλο δανεισμένο από το φερώνυμο θεατρικό του Κώστα Μουρσελά με τον θίασο Βασίλη Διαμαντόπουλου-Γιώργου Μιχαλακόπουλου) το άκουγα μικρός στο ραδιόφωνο, αλλά το flip-side, που έφθανε στ’ αυτιά μου μεγάλος πια, ήταν άλλο πράγμα.
Για την «Ομολογία» έγραψα για πρώτη φορά το 1996 στο «Ραντεβού στο Κύτταρο», κι εκείνη η αναφορά ήταν από τότε αρκετή, ώστε να καταγραφεί άπαξ δια παντός αυτό το ultra-funky και κάπως… psych track στα ροκ κατάστιχά μας. Φοβερό κομμάτι, με ωραίο ρυθμικό τμήμα, δυναμική lead κιθάρα και απρόσμενη αλλαγή στο τέμπο, που εμένα μου θυμίζει το afro-funk των Νιγηριανών Ofege! Χρόνια αργότερα «Η ομολογία» θα μπει στη συλλογή “Plato’s Trip” [Megali Idea, 2011] μαζί με κομμάτια των Mad, του Γκαϊφύλλια, των Sounds, της Κωχ, των Daltons κ.ά., με αποτέλεσμα το δισκάκι να γίνει γνωστό στο κύκλωμα και αυτή τη στιγμή να πουλιέται στο discogs σε τιμές από 95 έως 190 ευρώ! Ουσιαστικά το ένα track πουλιέται τόσο. Για το άλλο, το «Ω τι κόσμος μπαμπά», που είναι ένα ευχάριστο όσο και αντιχουντικό τραγούδι, δεν ενδιαφέρεται κανείς…

Συνήθως τέτοια ορχηστρικά, στις πίσω πλευρές «επιτυχιών», προέρχονταν από το σινεμά, το θέατρο ή την τηλεόραση. Έψαξα και στα τρία sections. Βρήκα όλες τις ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, όλα τα θεατρικά που ανέβηκαν και όλα τα τηλεοπτικά σίριαλ που προβλήθηκαν την περίοδο 1973-74. Πουθενά δεν βρήκα κάτι σχετικό με… «Ομολογία». Ποιος να ξέρει από πού να προερχόταν αυτό το κομμάτι… Γιατί, για να το έγραψε ο Βασίλης Δημητρίου έτσι δίχως λόγο μού φαίνεται απίθανο…

Και το εξής περίεργο. Το δισκάκι αυτό («Ω τι κόσμος μπαμπά/ Η ομολογία») φαίνεται πως σύντομα αποσύρεται για να ξανακοπεί με τα τραγούδια… «Ω τι κόσμος μπαμπά 7XGO 6070 (Β. Δημητρίου – Κ. Μουρσελά)/ Λέγοντας και κλαίγοντας 7XGO 6071 (Β. Δημητρίου – Μ. Ελευθερίου)» [MINOS 5484, 1973], αμφότερα με τη φωνή του Γιάννη Καλατζή (στο δεύτερο ακούγεται και η Άννα Βίσση). Λέω πως αποσύρεται η «Ομολογία», για να βγει το «Λέγοντας και κλαίγοντας», επειδή το αντίθετο θα ήταν μάλλον απίθανο (να αντικατασταθεί ένα τραγούδι δηλαδή από ένα ορχηστρικό). Γιατί συνέβη τούτο, επίσης δεν γνωρίζω…

Πάμε πολλά χρόνια μπροστά, στο 2010. Από την Εταιρία Γενικών Εκδόσεων του Κώστα Γιαννίκου, στο label El Capitan, εκδίδεται ένα CD του Βασίλη Δημητρίου υπό τον τίτλο «Δύο Έργα Ορχηστικής Τζαζ», τα «Ο κύκλος του ήλιου» και «Το χρώμα του ήχου». Γράφει στο booklet ο ίδιος ο συνθέτης ανάμεσα σε άλλα: «Αυτά τα δύο έργα λοιπόν που υπάρχουν σ’ αυτό το άλμπουμ, και που το ένα από το άλλο τα χωρίζουν 10 χρόνια, τα έγραψα για διαφορετικές ανάγκες – το ένα για μια θεατρική παράσταση και το άλλο για μια τηλεοπτική σειρά».  

Προσωπικά, δεν θα χαρακτήριζα εντελώς και ακριβώς “jazz” τις συγκεκριμένες μουσικές του Βασίλη Δημητρίου. Ας τις πούμε καλύτερα… περί την jazz. Ειδικά το πρώτο έργο, που έχει και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον (κυρίως από μελωδικής πλευράς, γιατί αρμονικά είναι κάπως ξέβαθο – δεν είναι κακό, σώνει και καλά, αυτό) φέρνει στο νου… “Summertime” και Gershwin γενικώς, αν και το ευρύτερο κλίμα είναι εκείνο της… σοβαρής ελαφράς μουσικής. Πολύ ευχάριστο άκουσμα, το οποίο φέρνουν εις πέρας κορυφαίοι μουσικοί (Σωκράτης Άνθης τρομπέτα, Τάσος Κλαβανίδης τρομπόνι, Παναγιώτης Δράκος φλάουτο, Σπύρος Καζιάνης φαγκότο, Νίκος Πολίτης μπάσο κ.ά.).

Να κλείσουμε με την «Ομολογία» στη μνήμη του Βασίλη Δημητρίου…