ο JON IRABAGON σε καθαρά και αδιαπέραστα μονοπάτια

Ο Jon Irabagon είναι ο φοβερός σαξοφωνίστας των Mostly Other People Do the Killing και των Jon Lundbom & Big Five Chord μεταξύ άλλων – σχημάτων για τα οποία έχω γράψει και ξαναγράψει στο δισκορυχείον (τελευταία φορά τον προηγούμενο Μάρτιο). Τώρα, δύο προσωπικά άλμπουμ του Jon Irabagon στη δική του Irabbagast Records έρχονται να υπογραμμίσουν για μία εισέτι φορά την αξία τούτου του αμερικανού σαξοφωνίστα με τις φιλιππινέζικες ρίζες, ικανού να προσφέρει συνεχώς μοναδικές συνθέσεις και ξεχωριστά παιξίματα. Ας πούμε λίγα λόγια για κάθε ένα από τα δυο CD του…

Στο “Behind the Sky”, που περιλαμβάνει 11 tracks, ο Irabagon (τενόρο και σοπράνο σαξόφωνο) συνεργάζεται με τον σημαντικότατο τρομπετίστα-φλουγκελχορνίστα Tom Harrell (η συναυλία του στην Πάτρα, πριν 17-18 χρόνια, είναι μια από τις ωραιότερες τζαζ που έχω δει ποτέ) και ακόμη με τους Luis Perdomo πιάνο, Yasushi Nakamura μπάσο και Rudy Royston ντραμς. Έχουμε ένα πλήρες σχήμα δηλαδή, που το μόνο που έχει να κάνει είναι να… αποδείξει το αυταπόδεικτο. Όπερ και συμβαίνει! Εξάλλου, από τα πρώτα κιόλας κομμάτια φαίνεται το υψηλότατο επίπεδο τόσο του Irabagon, όσο και όλων των υπολοίπων συντελεστών. Το Α2 π.χ. “The cost of modern living” είναι μία καταπληκτική σύνθεση (όλα τα tracks είναι συνθέσεις του Irabgaon) με έξαλλο ρυθμικό τμήμα (το γεγονός ότι ακούγεται εντελώς… πανικόβλητο είναι το λιγότερο) και με αναπάντεχα soli από το τενόρο και το πιάνο του Perdomo, ενώ το Α3 “Music box song (For when we’re apart)” είναι ένα slow κομμάτι, με πολύ ωραία πνευστή γραμμή και… ιμπρεσιονιστικό piano playing. Σε συνθέσεις, πάλι, όπως η “Still water” ή η “Eternal springs” απολαμβάνει κανείς το «βαθύ» παίξιμο του Harrell, καθώς και τον τρόπο που ολοκληρώνει τις μελωδίες μέσα σ’ ένα πλαίσιο παικτικής άνεσης και ωριμότητας, ενώ σε άλλες, όπως στην “Obelisk” φερ’ ειπείν, στέκεσαι αποσβολωμένος από τις συνηχήσεις του με τον Irabagon, καθώς οι πιανιστικές «γέφυρες» του Perdomo και τα «γεμίσματα» των Nakamura και Royston παρέχουν στο κομμάτι μια συνεχώς ανανεούμενη δυναμική. Ένα από τα ωραιότερα tracks του CD είναι αναμφισβήτητα και το “Lost ship at the edge of the sea”, στο οποίο ακούγονται μόνον οι Irabagon και Perdomo. Ντούο για σοπράνο σαξόφωνο (εδώ) και πιάνο, σε μιαν εγγραφή με αύρα μαγική και κάπως μυστηριώδη. Όπως… κάπως μυστηριώδες είναι ολόκληρο το “Behind the Sky”, ένα «απλωμένο» τζαζ άλμπουμ βασισμένο σ’ έναν «ανάποδο» συνδυασμό. Στις προσιτές μελωδικές γραμμές και στην ταραγμένη ρυθμική ποικιλία.

Το ότι ο Irabagon δεν… παίζεται είναι γνωστό από παλιά, από τα πρώτα άλμπουμ των Mostly Other People Do the Killing ας πούμε. Κάτι που, εν πάση περιπτώσει, αποδεικνύεται και από το CD του “Inaction Is an Action”, που περιλαμβάνει εγγραφές του (Σικάγο, τέλος ’14) για σόλο σοπρανίνο σαξόφωνο – ένα… σαξοφωνάκι, που έχει τιμηθεί και αυτό στην ιστορία της jazz από τους Roscoe Mitchell, Joseph Jarman, Anthony Braxton κ.ά. Πώς του ήρθε, τώρα, του Irabagon να κάνει ένα σόλο άλμπουμ γι’ αυτό το όργανο είναι εν μέρει ανεξήγητο… αν και ο ίδιος δίνει μιαν εξήγηση. Θιασώτης των σόλο σαξο-ηχογραφήσεων (Evan Parker, John Zorn, Steve Lacy, Lol Coxhill, Lee Konitz κ.ά.) λέει πως έχει επηρεαστεί πολύ από τις σχετικές εγγραφές και τους αντίστοιχους οργανοπαίκτες, όχι όμως και από κάποιον, συγκεκριμένα, που να παίζει σόλο σοπρανίνο. Πάνω σ’ αυτή τη βάση στηρίχτηκε το “Inaction Is an Action” – στο γεγονός δηλαδή ότι το σόλο σοπρανίνο δεν είναι κάτι καθημερινό στην τζαζ δισκογραφία, αφήνοντας, γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, χώρο προς εξερεύνηση για τον ερευνητή-αυτοσχεδιαστή. Παίζοντας μόνος του λοιπόν σ’ ένα άγνωστο για ’κείνον γήπεδο, ο Jon Irabagon «τυπώνει» ένα manual του οργάνου, πειραματιζόμενος με τα πάντα – με το όργανο και τον εαυτό του. Η χρήση της γλώσσας, τα φυσήματα, τα χτυπήματα, οι αναπνοές και οι φωνές μέσα στο όργανο (όλα συντελούνται σε πρώτο πλάνο, χωρίς έξτρα βοηθήματα και στουντιακές παρεμβάσεις) δημιουργούν μιαν αστείρευτη γκάμα ήχων, για τους οποίους, πολλάκις, είναι αδύνατον να μαντέψεις την προέλευσή τους! Και είναι αυτό το στοιχείο της διαρκούς έκπληξης, που αποδυναμώνει στη στιγμή κάθε ένσταση περί προσωπικού «γαμώτου».

Επαφή: www.jonirabagon.com