Πολύ συχνά και με
διάφορες αφορμές ο Μάνος Χατζιδάκις (1925-1994) αναφερόταν στον «μάγο» Φεντερίκο
Φελίνι (20 Ιανουαρίου 1920-31 Οκτωβρίου 1993). Ήταν από τους σκηνοθέτες που τον
είχαν επηρεάσει βαθιά. Ταινίες όπως Οι
Κλόουν (1970), Ρόμα (1972), Άμαρκόρντ (1973), Πρόβα Ορχήστρας (1978) και άλλες φυσικά, έπαιξαν ρόλο στο έργο του,
όχι απλώς γενικό, ως πηγές θαυμασμού και απόλαυσης, αλλά και πιο ειδικό
ορισμένες φορές.
Δεν είμαι
σίγουρος πότε συναντήθηκαν για πρώτη φορά οι Φελίνι και Χατζιδάκις. Μπορεί τούτο
να συνέβη το 1970, όταν ο έλληνας συνθέτης έγραφε τη μουσική για την ταινία του
Αμερικανού John Crowther The Martlet’s Tale (1970), η οποία
γυριζόταν στην Τσινετσιτά (με πρωταγωνιστές την Κατίνα Παξινού, τον Τάκη
Εμμανουήλ κ.ά.), με τον Φελίνι να γυρίζει τους Κλόουν σε διπλανό πλατώ.
Στην Ιταλία ζούσε
τότε και ο σημαντικός τεξανός τραγουδοποιός Shawn Phillips, ο οποίος είχε γράψει αγγλικούς στίχους ως
γνωστόν κι είχε τραγουδήσει την κλασική μελωδία του Χατζιδάκι, που έγινε γνωστή
το 1982 ως «Μπαλάντα των αισθήσεων και παραισθήσεων». Στην ίδια ταινία βοηθός
του Χατζιδάκι ήταν και ο νεαρός τότε συνθέτης Nicola Piovani, που ανέλαβε αργότερα, με μεσολάβηση του
Χατζιδάκι, τα σάουντρακ των τελευταίων ταινιών του Φελίνι.
Η πιο παλαιά
συνέντευξη του Μάνου Χατζιδάκι που γνωρίζω και στην οποία γίνεται λόγος για τον
Φελίνι είναι εκείνη η ιστορική στο περιοδικό Ο Ταχυδρόμος [τεύχος
#1019, 19 Οκτωβρίου 1973], στον δημοσιογράφο Κώστα Ρεσβάνη, ένα μήνα πριν τα
γεγονότα του Πολυτεχνείου. Κάποια στιγμή ο Ρεσβάνης ρωτά τον Χατζιδάκι για το
«Μεθυσμένο Κορίτσι», που ακόμη δεν είχε δισκογραφηθεί και που θα ακουγόταν, για
πρώτη φορά, στο μουσικό θέατρο-καφενείον Το
Πολύτροπον (στην Πλάκα), την 13η Δεκεμβρίου 1973. Λέει ο Χατζιδάκις:
«Ένας οδοιπόρος βρίσκει μια μέρα ένα
μεθυσμένο κορίτσι. Θέλει να το προστατεύση, αλλά το κορίτσι τού επιτίθεται και
του κόβει το κεφάλι. Ταυτόχρονα ανακαλύπτει πως το –ακέφαλο πλέον– σώμα είναι
του Αλκιβιάδη. Δεν ξέρει τώρα τι να κρατήση. Το κεφάλι του οδοιπόρου ή το σώμα
του Αλκιβιάδη; Ο μύθος είναι διδαχτικός, περιέχει πάθος, βία και νοθεία… Η
επιφάνεια των τραγουδιών μου είναι τόσο απλή, όσο το σώμα του Αλκιβιάδη. Για
τον οδοιπόρο επηρεάστηκα από τον Μαξιμίλιαν Σελ, που γνώρισα πρόσφατα στην
Γερμανία. Για το «μεθυσμένο κορίτσι» από
τον Φελλίνι της “Roma” και για τον Αλκιβιάδη από το περίπτερο που αγοράζω
τσιγάρα…».
Κείμενο-στίχοι
Μάνος Χατζιδάκις, αφήγηση Ελένη Μανιάτη, τραγούδι Ευτύχιος Χατζηττοφής, από το
άλμπουμ «Ο Οδοιπόρος το Μεθυσμένο Κορίτσι και ο Αλκιβιάδης» [ΝΟΤΟΣ, 1974].
Ακούμε:
Η συνέχεια εδώ...
πως και δεν έγραψε ο ίδιος ο Χατζιδάκις μουσική για τον Φελλίνι? είχα ακούσει κάποτε πως αρνήθηκε (πάντως ωραία θα ήταν)
ΑπάντησηΔιαγραφήΚώστας Παπαθανασίου
Το γράφω στο κείμενο.
ΔιαγραφήΓιατί πίστευε και μάλλον είχε δίκιο πως ως φανατικός Ιταλός ο Φελίνι, που ασχολιόταν συνεχώς με το παρελθόν του, τα βιώματά του κ.λπ., δεν θα μπορούσε ποτέ να τα βρει με έναν μη Ιταλό. Και γι' αυτό του πρότεινε τον Πιοβάνι.