AADAL, FREDERIK VILLMOW δύο νέα τζαζ άλμπουμ από τον βορρά της Ευρώπης

AADAL: Voyager [Losen Records, 2023]
Οι Aadal είναι βασικά το Michael Aadal Group, για το οποίο είχαμε γράψει πολύ καλά λόγια παλαιότερα, με αφορμή το άλμπουμ του “Pomona” [Losen, 2016]. Έχουν ακόμη ένα άλμπουμ οι Νορβηγοί από το 2013, ενώ τώρα μας προτείνουν κι ένα τρίτο, που αποκαλείται “Voyager” και που ακροβατεί ανάμεσα στην jazz και το rock, δίχως να είναι jazz-rock.

Μέλη κατ’ αρχάς των Aadal είναι οι Michael Aadal κιθάρα, André Kassen τενόρο σαξόφωνο, Audun Ramo κοντραμπάσο και Gunnar Sæter ντραμς, με τον Aadal να συνθέτει τα οκτώ από τα εννέα tracks και με όλους μαζί, να συμμετέχουν ως  συνθέτες, σε ένα.
Το άλμπουμ είναι παράξενο, όπως αφήσαμε να εννοηθεί και πιο πριν. Τα δύο lead όργανα, η ηλεκτρική κιθάρα και το τενόρο σαξόφωνο, πρωταγωνιστούν φυσικά στο άκουσμα, που περιλαμβάνει ένα σύνολο μελωδιών, συνήθως μέσου ή αργού τέμπου, οι οποίες (μελωδίες) υπερτονίζουν μία χαλαρή, αλλά όχι νυσταλέα διάθεση.
Οι μελωδίες είναι «γερές» πάντως, ασχέτως του τρόπου που παρουσιάζονται – για να ακούγονται ακόμη πιο έντονες, μέσα στην χαλαρότητά τους πάντα, όταν τις ακολουθεί και το τενόρο, σε φάση unison.
Ορισμένες φορές ο κάπως καμπανωτός ήχος της κιθάρας του Aadal θυμίζει κάτι από προχωρημένη country, κάποια άλμπουμ του Bruce Kaphan ας πούμε (ασχέτως αν εκείνος παίζει pedal steel κιθάρα), με τον σαξοφωνίστα Kassen να κάνει πολύ καλή δουλειά σε κάποια tracks (“Longing”), δημιουργώντας μόνος του ένα παράξενο, απόμακρο και υπαινικτικό κλίμα, το οποίο ακολουθούν στην πορεία όλοι οι υπόλοιποι οργανοπαίκτες.
Υπάρχουν tracks στο “Voyager”, που διαθέτουν και πιο spiritual χαρακτηριστικά, όπως το “Longing” για παράδειγμα, ενώ η πνευματικότητα, γενικώς, δεν λείπει από τα περισσότερα κομμάτια, που έχουν τον τρόπο να σε κρατούν σε εγρήγορση, σαν ακροατή, αφού η ατμόσφαιρα στον δίσκο παραμένει σταθερή, δίχως τα μελωδικά μοτίβα να επαναλαμβάνονται.
Το ότι το “Voyager” διαθέτει και μια «ταξιδευτική» προοπτική είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο – και ίσως να είναι αυτό, τελικώς, το πιο βασικό γνώρισμά του.

FREDERIK VILLMOW: Momentum [Losen Records, 2023]
Ο Frederik Villmow, που μας είχε απασχολήσει και πρόπερσι με το άλμπουμ “Motion” [Losen, 2021], είναι ένας γερμανός τζαζ ντράμερ, που ζει και εργάζεται στην Νορβηγία.
Στο “Momentum” o Villmow συνεργάζεται με την Olga Konkova πιάνο, τον Gisle Johansen τενόρο σαξόφωνο, σοπράνο σαξόφωνο, φωνή, τον Erlend Vangen Kongtorp τενόρο σαξόφωνο, άλτο σαξόφωνο και τον Julian Haugland κοντραμπάσο, σε μια σειρά ηχογραφήσεων, που συνέβησαν σε δύο sessions (η μία στις 22 Ιουλίου 2022 και η άλλη στις 28 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς).
Το αναφέρουμε αυτό, επειδή οι δύο sessions παρήγαγαν διαφορετικά αποτελέσματα.
Στην πρώτη, που αποτελείται από τέσσερα tracks, τα πράγματα είναι πιο... αναμενόμενα, ενώ στην δεύτερη αυτοσχεδιαστικά (ελεύθερα αυτοσχεδιαστικά).
Όχι πως και στο πρώτο session δεν υπάρχει αυτοσχεδιασμός – απλώς εκεί είναι ελεγχόμενος, με ορισμένες βασικές οδηγίες και ρουτίνες, να ακολουθούνται με κάποια τάξη, προσφέροντας αληθινά ενδιαφέροντα κομμάτια, όπως το “Ali kurerer gruff” παραδείγματος χάριν, που διαθέτει συγκεκριμένη συγχορδιακή ανάπτυξη, αλλά και αυτοσχεδιασμούς στην φάση των soli.
Στα improv tracks, τώρα, έχουμε τίτλους κάπως προγραμματικούς, δηλαδή “Trio improvisation (Seagull)”, “Duo improvisation (Long ago and now)” , “Drum solo improvisation (Kaiyõ)”, “Drums solo improvisation (Leaves)” και “Trio improvisation (Let the music speak for itself)”. Τα κομμάτια αυτά είναι στις θέσεις 2, 4, 5, 8 και 9, που σημαίνει πως γενικά παρεμβάλλονται ανάμεσα στα άλλα ή, τέλος πάντων, πως το track list είναι ανακατωμένο, εδώ, υπό την έννοια πως δεν τοποθετείται πρώτα το ένα session και μετά το άλλο.
Αυτό είναι καλό, φυσικά. Το “Momentum” αποκτά έτσι μια καλύτερη ροή και ενότητα, και βεβαίως μια συνέχεια. Βασικά, δεν μπορείς να ξεχωρίσεις ποια κομμάτια προεξοφλούν τα επόμενά τους και αυτό «προσθέτει» και στις συνθέσεις και στους αυτοσχεδιασμούς. Και πάντως είναι όλα έξοχα εκεί προς στο τέλος, δηλαδή και οι συνθέσεις “Momentum” και “Eternity”, και οι αυτοσχεδιασμοί “Drum solo” και “Trio improvisation”, με τον τελευταίο να διαθέτει σε περίοπτη θέση και την φωνή (εντυπωσιακός ο Gisle Johansen).
Παράξενο άλμπουμ, αλλά καλά μελετημένο σε όλες τις διαστάσεις του. 

Επαφή: www.losenrecords.no