Σάββατο 13 Ιουλίου 2024

ΚΟΚΟΜΠΙΛ: το μυθικό κόμικ, που κυκλοφόρησε σαν σήμερα πριν από 50 χρόνια – ένα σουρεαλιστικό παιδικό περιοδικό, με περιπέτειες της Άγριας Δύσης, που είδε το φως τον σημαδιακό Ιούλιο του 1974, γράφοντας ιστορία

Ο Κοκομπίλ υπήρξε αυτό που λέει ο τίτλος, ένα μυθικό κόμικ. Νομίζω, δε, πως δεν υπάρχει άλλο, που να μπορεί να συναγωνιστεί τον θρύλο του –τουλάχιστον για τα παιδιά, που μεγάλωναν στα σέβεντις– και οι λόγοι είναι πολλοί. Θα τους δούμε σιγά-σιγά...
Κατ’ αρχάς να πω πως ο Κοκομπίλ ήταν δημιούργημα του μεγάλου ιταλού σκιτσογράφου, γελοιογράφου και κομίστα Benito Jacovitti (1923-1997) και πως στα ιταλικά γραφόταν Cocco Bill (προφερόταν δε Κόκ-κο Μπιλ). Το κόμικ θα εμφανιζόταν για πρώτη φορά στις 28 Μαρτίου 1957 στο νεανικό περιοδικό “Il Giorno dei Ragazzi”, που επισυναπτόταν κάθε Πέμπτη με τη μιλανέζικη εφημερίδα “Il Giorno”, για να μεταφερθεί, στην πορεία, στο ιστορικό κόμικ περιοδικό “Corriere dei Piccoli” την 1η Δεκεμβρίου 1968.
Στην Ελλάδα ο Κοκομπίλ σκάει σαν βόμβα –λίγο μέρες πριν από τη Μεταπολίτευση σε μια πολύ ταραγμένη εποχή– από τις εκδόσεις του Στέλιου Ανεμοδουρά (Μικρός Ήρως, Μπλεκ, Ζαγκόρ, Όμπραξ κ.λπ.). Η χούντα παραπαίει, η ακρίβεια έχει καθηλώσει τα νοικοκυριά, ενώ το «κυπριακό» βρίσκεται σε μια πολύ κρίσιμη φάση, με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο να συντάσσει επιστολή προς τον τότε «πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας» στρατηγό Φαίδωνα Γκιζίκη (2 Ιουλίου 1974), διαμαρτυρόμενος, βασικά, για τους χειρισμούς τής 
«ελληνικής κυβερνήσεως».
Στις 13 Ιουλίου 1974 κυκλοφορεί το πρώτο ελληνικό τεύχος του Κοκομπίλ, δύο μέρες αργότερα γίνεται το πραξικόπημα στην Κύπρο, μια βδομάδα πιο μετά, στις 20 Ιουλίου, εισβάλλουν οι Τούρκοι στη μεγαλόνησο και 11 μέρες αργότερα, από την έκδοση του τεύχους, στις 24 Ιουλίου, πέφτει η χούντα και έρχεται ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Ο Κοκομπίλ πορεύεται μέσα σ’ αυτό το σκηνικό, και στο μυαλό των παιδιών της εποχής, και βεβαίως στο δικό μου, όλες αυτές οι φοβερές εξελίξεις έχουν συνδεθεί με τον ήρωα του Jacovitti. Πρώτο τεύχος Κοκομπίλ σημαίνει τα τραγικά γεγονότα στην Κύπρο και τη μετάβαση από τη χούντα στη δημοκρατία, στην Ελλάδα.
Γύρω από ’κείνο το πρώτο τεύχος, της 13ης Ιούλη του ’74, έχω ακούσει μέσα στα χρόνια διάφορους μύθους (που ίσως να μην είναι και τόσο μύθοι τελικά). Ένας λέει πως πολλά αντίτυπα είχαν φορτωθεί στα καράβια, για να διανεμηθούν στα νησιά, και πως, τέλος πάντων, θα τα προλάβαινε η επίταξη (των καραβιών), λόγω της επιστράτευσης της 20ης Ιουλίου, με αποτέλεσμα τα αντίτυπα να χαθούν.
Ένας άλλος μύθος λέει πως το πρώτο τεύχος του Κοκομπίλ κακόπεσε, ξανά λόγω της επιστράτευσης. Όταν οι πατεράδες ντύνονταν στα χακί για να πάνε στην Κύπρο οι μανάδες, πίσω, δεν είχαν να αντιμετωπίσουν μόνο την έλλειψη του μεροκάματου (τότε οι περισσότερες γυναίκες δεν δούλευαν), αλλά και την οικονομική κρίση, που μάστιζε τη χώρα. Έτσι, το 25άρι που κόστιζε ο Κοκομπίλ ήταν πολυτέλεια.
25άρι; Ναι. Η τιμή αυτή ήταν πολύ ακριβή, για την εποχή. Αρκεί να πω πως ο «Μεγάλος Μπλεκ», που ήταν λίγο μικρότερος σε μέγεθος από τον Κοκομπίλ, κόστιζε τότε 12 δραχμές (χωρίς να είναι έγχρωμος βέβαια), ενώ και το μεγάλο «Μίκυ» είχε ένα δεκάρικο.
Γιατί ήταν τόσο ακριβός ο Κοκομπίλ; Προφανώς γιατί ήταν ακριβά τα δικαιώματα, επίσης επειδή ήταν μεγάλου μεγέθους (22,5 cm Χ 28,6 cm) και 52 σελίδων, και κυρίως γιατί ήταν έγχρωμος (εξαιρουμένων των σελίδων 2 και 51, που ήταν στο γνωστό πορτοκαλί χρώμα των τότε κόμικς).
Η ακριβή τιμή πρέπει να ήταν κι ένας από τους λόγους, που δεν μακροημέρευσε το περιοδικό –υπήρχαν κι άλλοι–, αν και ακούγεται και η άποψη πως το αρχικό συμβόλαιο με τους Ιταλούς του Eurostudio (Μιλάνο) αφορούσε μόνο για δέκα τεύχη. Σε κάθε περίπτωση το δέκατο και τελευταίο τεύχος του Κοκομπίλ, θα κυκλοφορούσε τον Απρίλιο του 1975.
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/design/kokompil-mythiko-komik-poy-kykloforise-san-simera-prin-apo-50-hronia

5 σχόλια:

  1. Θυμάμαι ότι το είχα πάρει από το ψιλικατζίδικο της γειτονιάς στον Άγιο Μελέτη στα Σεπόλια. Η μάνα μου έπαθε εγκεφαλικό όταν της ζήτησα το 25άρι αλλά μου το έδωσε "για πρώτη και τελευταία φορά" (ποιός ξέρει τι στερήθηκε για να το κάνει). Δύσκολα χρόνια πράγματι. Όταν το Μπλεκ πήγε στις 4 από 3 δραχμές απαιτήθηκε ειδική άδεια από τον πατέρα μου για να συνεχίσω να το παίρνω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Από το fb...

    George Floudas
    Που το θυμήθηκες;!

    Γιάννης Φρέρης
    Τα τεύχη ένα και δύο τα βρίσκεις με δέκα ευρώ το ένα. Προφανώς δεν χάθηκαν με τα γεγονότα στην Κύπρο. Γύρω στο 2000, όταν η τιμή τεύχους πλησίαζε το κατοσταρικο, κυκλοφόρησε η φήμη ότι κάποιος Κύπριος ανατυπωνει.

    Φώντας Τρούσας
    Με δέκα ευρώ εγώ δεν έχω δει ποτέ να πουλιέται τεύχος του Κοκομπίλ, εκτός αν είναι σκισμένο με εξώφυλλο πατσαβούρι. Στην τιμή παίζει ρόλο και η κατάσταση του τεύχους, όπως με τους δίσκους, με τα βιβλία και με κάθε τι. Κανείς δεν ξέρει πόσο ήταν το αρχικό τιράζ και τι μέρος του χάθηκε ή ταλαιπωρήθηκε. Η δική μου εμπειρία λέει πως το πρώτο τεύχος είναι από τα πιο ταλαιπωρημένα σε κατάσταση, ενώ τα τελευταία, που είναι τα πολύ σπάνια, τα βρίσκεις σε καλύτερες καταστάσεις. Ασυζητητί η επιστράτευση επηρέασε μακροπρόθεσμα όλη την έκδοση.

    Γιάννης Φρέρης
    Μια χαρά ήταν τα δικά μου και υπάρχουν πολλά ακόμα.
    https://www.facebook.com/share/p/T2hkhdFVw92Gnvwa/

    Φώντας Τρούσας
    Το συγκεκριμένο φαίνεται ταλαιπωρημένο και το πουλάει ένα 20άρι, τα υπόλοιπα τα έχει για τα μπάζα, γιατί δεν τα αγοράζει κανείς. Και το "μια χαρά" δεν λέει τίποτα, γιατί ο καθένας ικανοποιείται με διαφορετικές καταστάσεις. Άλλος διαβάζει και τελείως σχισμένα και δεν τρέχει τίποτα. Και πάντα μπορείς να βρεις κάτι σε φτηνή τιμή. Κι εγώ αγόρασα πρόσφατα δίσκο με 3 ευρώ που στο discogs έχει πουληθεί και 100. Δεν λέει κάτι αυτό.

    Πετρος Μιχελιουδης
    γνωστη σελιδα κομικ το ειχε προσφατα το πρωτο ενα δεκαρικο δε θυμαμαι κατασταση τ'αλλα 40αρια

    Φώντας Τρούσας
    Τα τελευταία σε πολύ καλές καταστάσεις είναι ακόμη πιο ακριβά. Θα πρέπει να έχει δει κάποιος τέλειο Κοκομπίλ από πλευράς κατάστασης, για να μπορέσει να εκτιμήσει το τι σημαίνει να έχεις ένα τέτοιο τεύχος... mint. Είναι η νύχτα με τη μέρα με τα πατσαβούρια που κυκλοφορούν και κάνουν ένα δεκάρικο. Εγώ δεν είμαι υπέρ του ακριβού, διαβάζω και πατσαβούρια, αλλά φίλε μου το άψογο τεύχος είναι χάρμα ιδέσθαι. Έχει διαφορά ακόμη και στα χρώματα.

    Γιάννης Φρέρης
    Δεν διαφωνώ, αλλά καταστάσεις mint σε κόμικ είναι σπάνιες αφού πέρασαν από τα χέρια παιδιών. Ακόμα και σε βιβλία είναι σπάνιες. Οι υποσημειώσεις του πρώτου αναγνώστη είναι πολύτιμες για μένα, δεν έχω πεντακάθαρο βιβλίο, περάσανε από παραλίες, γίνανε μούσκεμα στα σκηνακια στον στρατό.Αν μιλάμε για βινύλια αλλάζει το πράγμα. Μόνο mint αφού αλλάζει το αντικείμενο ακρόασης, στην ανάγνωση παραμένει το ίδιο

    Φώντας Τρούσας
    Mint είναι τα απούλητα στα περιοδικά, και το χαμένο στοκ στα βιβλία. Υπάρχουν τέτοια και οι τιμές καθορίζονται και από κει. Εμείς κάνουμε τη δουλειά μας με ό,τι να'ναι - και στους δίσκους ακόμη.

    Kwstas Agas
    Εσείς οι κάπως μεγαλύτεροι το έχετε συνδυασμένο με το καλοκαίρι του 1974 ... Όμως ο αείμνηστος πατέρας μου έκανε σε εμένα και τον αδελφό μου 2 ή 3 τεύχη Κοκομπίλ το 1981 !!! Και μας άρεσαν τόσο μα τόσο πολύ που τα ξεφυλλίζαμε ξανά και ξανά!!! Αποτέλεσμα: επειδή το δέσιμο των τευχών ήταν πρόχειρο, γρήγορα οι σελίδες του λύθηκαν και σκορπίστηκαν κι έτσι... δεν έχει διασωθεί τίποτα από εκείνα τα χρόνια!! Τον Κοκομπίλ τον έχω συνδυασμένο με τους μετασεισμούς του 1981 !! Όπως θυμάστε, ύστερα από τον μεγάλο σεισμό εκείνου του έτους, με επίκεντρο τις Αλκυονίδες, επακολούθησαν πολλοί μετασεισμοί για κάμποσες εβδομάδες!! Κι ένας τέτοιος μας βρήκε στο δωμάτιο του πατρικού σπιτιού μου με τα ξαδερφάκια μου τη στιγμή που ήμασταν βυθισμένοι στα τεύχη του Κοκομπίλ....

    Nikos Ververidis
    τι χαρά! Με κάνατε να ψάξω να ξαναδιαβάσω κανένα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Kwstas Agas
      Οι Κούκνας Μπράδερς ... Ο Σνόμπι Γκαρ ... Ο Κουρτ Βάντζα ... Τα σαλάμια που έρπουν στην έρημο .... Τα χαμομήλια που έπινε ο Κοκομπίλ στο σαλούν το ένα μετά το άλλο ... Το άλογο του που έκανε σκάλα την ουρά για να ανέβει ο Κοκομπίλ... Ο σερίφης γεμάτος τρύπες από τις σφαίρες που ο Κοκομπίλ τον έλεγε "κύριε Γραβιέρα" .... Αυτά κι άλλα σουρεαλιστικα και σπαρταριστά ....

      Bakilos George
      Πέτυχα αναδρομική έκθεση του jacovitti στην Bologna πριν χρόνια με αυθεντικά σκίτσα του Κοκομπιλ. Είχα συγκινηθεί θυμωμένος εκείνο το πρώτο τεύχος και πόσο πίεσα τον συγχωρεμενο το πατέρα μου να μου το αγοράσει.
      https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=10211610862764554&id=1155463062

      Διαγραφή
  3. Φώντα γεια σου
    Συγχαρητήρια!! πολύ ωραίο άρθρο για ένα περιοδικό που έσκασε πραγματικά σαν βόμβα και που δημιούργησε ένα μικρό αλλά φανατικό κύκλο θαυμαστών ( μέσα σε αυτούς ήμουν και εγώ).
    Για ιστορικούς λόγους θα σου αναφέρω και μια ενδιαφέρουσα και αστεία ιστορία :
    Στο ΣΥΝ και ΠΛΗΝ του Σάκη Παπαδημητρίου ο αείμνηστος φίλος μας ο Σπύρος ο Φέγγος μεγάλος φαν του κοκομπίλ δημοσίευσε ένα άρθρο περί
    κοκομπιλισμού. Ο αθεόφοβος δε για να δώσει την
    πρέπουσα σοβαροφάνεια στο άρθρο στο τέλος είχε παραθέσει και ξενόγλωσση βιβλιογραφία (ανύπαρκτη βέβαια )με αποτέλεσμα να τον σταματάνε διάφοροι στον δρόμο και να του λένε ότι έχουν διαβάσει κάποιο από τα ανύπαρκτα βιβλία .Μιλάμε για σουρεαλιστικες καταστάσεις που είναι τελικά μέσα στο πνεύμα του Κοκομπίλ.
    Θα είχε πολύ ενδιαφέρον αν έχεις τα ΣΥΝ και ΠΛΗΝ να αναδημοσιεύσεις το άρθρο, ήταν νομίζω στο Νο 4.
    Γιώργος Μα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το σκέφτηκα να γράψω και για το άρθρο του Φέγγου, αλλά το μετάνιωσα τελευταία στιγμή, γιατί ήθελα να μείνω στο πρώτο τεύχος και στα γεγονότα της εποχής - δεν ήθελα να το τραβήξω. Θα βρω άλλη αφορμή Γιώργο...

      Διαγραφή