ο ERIC CLAPTON στην Κυψέλη… το 1965

Διάβασα στη Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία, που βγήκε χθες Παρασκευή (13/8), το κείμενο του Χάρη Καββαδία «Όταν ο Κλάπτον το ’σκασε από την Ελλάδα», με υπότιτλο «Ο θεός της κιθάρας περιγράφει το περιπετειώδες πέρασμά του από την Αθήνα του 1965 στο βιβλίο του ‘Clapton: The Autobiography’. Είχε παίξει με το ελληνικό γκρουπ Juniors ξεσηκώνοντας τον κόσμο».
Ο συντάκτης ξεκινάει λέγοντας πως ελάχιστοι ξέρουν ή θυμούνται τις πρώτες εμφανίσεις του Έρικ Κλάπτον στην Ελλάδα του 1965. Αυτό δεν είναι σωστό, υπό την έννοια ότι το συγκεκριμένο γεγονός έχει γραφεί και ξαναγραφεί ουκ ολίγες φορές μέσα στα χρόνια, άρα οι ενδιαφερόμενοι σίγουρα θα το ξέρουν. (Έτσι όπως το διατυπώνει ο Χάρης Καββαδίας είναι σαν να νομίζεις πως αυτός το αναφέρει, τώρα, για πρώτη φορά). (O Eric Clapton δεξιά, με τους Juniors, πιθανώς στο Igloo της Κυψέλης, τον Οκτώβριο του '65, όταν είχε πάρει τη θέση του τραυματία κιθαρίστα Αλέκου Καρακαντά)

Προσωπικώς, άκουσα, για πρώτη φορά, τα περί της ελληνικής περιπέτειας του Clapton στα μέσα της δεκαετίας του ’80, περίπου την ίδιαν εποχή όταν έφθασαν στα χέρια μου κάποιες φωτοτυπημένες σελίδες από το τεύχος 41 των Μοντέρνων Ρυθμών (Μ.Ρ.), της 27/10/1965 με την ανταπόκριση των Αλέξ. Συργιάννη και Θόδωρου Σαραντή από τη γνωστή συναυλία των Juniors με τον Clapton, στην Τερψιθέα του Πειραιώς, την Κυριακή 17/10/1965. Έκτοτε, διάβασα για το ίδιο γεγονός ουκ ολίγες φορές, τις οποίες και σημειώνω προς χάριν της έρευνας.
Ήχος & Hi-Fi, τεύχος 243, 6/1993. Συνέντευξη του Νίκου Μαστοράκη στον Γιώργο Νοταρά, όπου μιλάει ανάμεσα σε άλλα και για την περιπέτεια του Clapton με τους Juniors.
Ποπ & Ροκ, τεύχος 199, 7/1995. Στη στήλη “nostalgia” ο Άκης Λαδικός αναδημοσιεύει τη σελίδα Juniors-Clapton από το 41 τεύχος των Μ.Ρ., η οποία και διαβάζεται με μεγάλη άνεση.
ZOO, τεύχος 9, 5-6/1998. Ο Χάρης Καββαδίας πάλι και ο Νίκος Κοντογούρης γράφουν για τον “13th god…”, αναδημοσιεύοντας πληροφορίες και φωτογραφίες των Μ.Ρ., παίρνοντας ταυτοχρόνως συνέντευξη(;) από τον σαξοφωνίστα Bernie Greenwood και τον ντράμερ Jake Milton, αμφότεροι μέλη των Glands. (Οι Glands, ή The Greek Loon Band όπως θα ονομάζονταν για τις ελληνικές ανάγκες, ήταν η μπάντα την οποίαν έφτιαξε ο Clapton, τον Αύγουστο του ’65). Επίσης, δημοσιεύεται κείμενο του Μάκη Σαλιάρη, ντράμερ των Stormies και των We Five (και όχι των Juniors, όπως γράφει στην Ελευθεροτυπία ο Καββαδίας), καθώς και μία επιστολή του Bernie Greenwood απευθυνόμενη προς τον Σαλιάρη(;), με ημερομηνία 28/10/1965, όπου ο βρετανός μουσικός ζητάει να πουληθούν ο Marshall ενισχυτής της κιθάρας, καθώς κι ένα μεγάφωνο, που ανήκαν στον Clapton και ότι τα χρήματα θα έπρεπε να επιστραφούν στο Λονδίνο. (Ο Σαλιάρης είχε μπει στο γκρουπ του Clapton, που από Glands και The Greek Loon Band είχε γίνει Faces, επειδή την είχε κοπανήσει ο άγγλος ντράμερ). Την επιστολή αυτή, όπως και το κείμενο του Σαλιάρη, ο Καββαδίας τα αναδημοσιεύει στην Ελευθεροτυπία, αλλά δε λέει σαφώς από που τα πήρε, ούτε σημειώνει κάτι στο κατάλληλο σημείο (στην επιστολή δηλαδή). Μοιάζουν με καινούρια ντοκουμέντα, αλλά είναι αναδημοσιεύσεις. Στην αρχή, βεβαίως, του κειμένου του στην Ελευθεροτυπία αναφέρει κάτι περί ZOO. Λέει όμως, λανθασμένα, πως πρόκειται για τεύχος από τον Μάιο του ’97(!) και όχι από τον Μάιο του ’98, που είναι και το σωστό. (Το θαυμαστικό το βάζω, γιατί χρονολόγησε λάθος δικό του κείμενο).
Πρόσωπα/21ος Αιώνας, τεύχος 23, 13/8/1999. Πρόκειται για περιοδικό της εφημερίδας Τα Νέα, στο οποίον ο Λεωνίδας Καλλιβρετάκης γράφει 5σέλιδο άρθρο, για το «ελληνικό 1965 του Eric Clapton».
Σίγουρα θα υπάρχουν κι άλλα… Πρόκειται δηλαδή για μια γνωστή, πια, ιστορία, από την οποίαν δυστυχώς δεν αποφεύγονται τα λάθη και οι κακές εκτιμήσεις. Ας πω λοιπόν, εδώ, πως το βιβλίο του Clapton δεν το έχω διαβάσει, και θα διατυπώσω απόψεις μόνον από το μεταφρασμένο απόσπασμα, που δημοσιεύει ο Χάρης Καββαδίας στην Ελευθεροτυπία.Γενικώς επικρατεί η αντίληψη πως ο Clapton εγκατέλειψε κάποια μεγάλη καριέρα στην Αγγλία, για να έρθει και να βολοδέρνει στην Ελλάδα των… Ιουλιανών, του παρακράτους, των διαδηλώσεων και της δολοφονίας του Σωτήρη Πέτρουλα (21 προς 22/7/1965). Δεν είναι έτσι.
Το 1965 ήταν μία κακή χρονιά για την καριέρα του Eric Clapton. Στο “For your love” – από το τελευταίο του session με τους Yardbirds, τον Δεκέμβριο του ’64 –, έπαιξε με το ζόρι, και μέχρι τον Αύγουστο του ’65, όταν αποφάσισε να την κάνει για Ελλάδα, ήταν μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Μπορεί να συνδέεται με τον John Μayall κάποια στιγμή τον Απρίλιο του ’65, αλλά τα πράγματα δεν ήταν και τόσο ρόδινα, μια και ο Mayall τα είχε σπάσει με την Decca (ήταν χωρίς συμβόλαιο), κι αν δεν βρισκόταν ο Jimmy Page να τον προτείνει στην Immediate (τον Mayall) δεν θα έκανε ούτε εκείνο το άξιο 45άρι “I’m your witchdoctor/ Telephone blues” [Immediate IM 012] τον Αύγουστο του ’65 (λίγο καιρό πριν, ο Clapton, μετακομίσει στην… Κυψέλη). Μάλιστα, στην πρώτη έκδοση του single δεν υπήρχε καν το όνομα του Clapton στην ετικέτα, παρά μόνο το… John Mayall and the Bluesbreakers (τον είχαν στο φτύσιμο δηλαδή το φίλο μας), για να προστεθεί αυτό (το όνομα) κανα-δυο χρόνια αργότερα, όταν η Immediate ξανατύπωσε το single [IM 051] ως John Mayall and the Bluesbreakers with Eric Clapton. Την ίδιαν εποχή (8/1965), και πάντα με τη βοήθεια του Jimmy Page, ο Clapton θα έκανε κάποιες ακόμη ηχογραφήσεις για την Immediate, οι οποίες βγήκαν όμως 3-4 χρόνια αργότερα, στα LP “Blues Anytime” Vol.1, Vol.2 και Vol.3. Τίποτα ουσιαστικό δηλαδή. Μα ακόμη κι όταν επέστρεψε από την Ελλάδα, βρίσκοντας πάλι τον Mayall, η κατάσταση δεν καλυτέρεψε αμέσως, αφού ο Mayall ήταν πάντα εκτός Decca και με πενιχρή δισκογραφική παραγωγή (και ως γνωστόν, άνευ δισκογραφικών εκδόσεων και περαιτέρω επιτυχιών, το πράγμα δεν κυλάει). Υπενθυμίζω πως η επόμενη δουλειά των… John Mayall and Eric Clapton ήταν το 45άρι της Purdah “Lonely years/ Bernard Jenkins” [Purdah 3502], που γράφτηκε, ίσως, στις αρχές του ’66. Ως γνωστόν το κλασικό LP των Blues Breakers, εκείνο στο οποίο ο Clapton στο εξώφυλλο διαβάζει Beano, κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του '66 και δεν έχει καμία σχέση με το θέμα μας (κι ας το εικονίζει ο Χάρης Καββαδίας στο κείμενό του). Να λοιπόν γιατί ήρθε ο Eric Clapton στην Ελλάδα. Γιατί δεν είχε τίποτα να χάσει.(Ο Eric Clapton δεξιά με τους Juniors στη γνωστή φωτογραφία από τη συναυλία της Τερψιθέας, την 17/10/1965)

Παρότι στο κείμενο της Ελευθεροτυπίας ο Χάρης Καββαδίας έχει γράψει ελάχιστα δικά του πράγματα (τα περισσότερα αποτελούν μετάφραση της αυτοβιογραφίας), δεν απέφυγε τα λάθη, κάνοντάς τα «σκατά» με τις ημερομηνίες.
Δεν φθάνει που δεν θυμόταν πότε δημοσίευσε το προηγούμενο κείμενό του στο ZOO, δεν φθάνει που λέει και ξαναλέει «ντράμερ των Juniors» τον Μάκη Σαλιάρη (ξαναλέω πως ο Σαλιάρης ήταν ντράμερ των Stormies και των We Five, ενώ ντράμερ των Juniors ήταν ο Τζίμης Νταής), κάνει λάθος την πιο βασική ημερομηνία της υπόθεσης. Πότε δηλαδή συνέβη το αυτοκινητικό δυστύχημα, στο οποίο έχασαν τη ζωή τους ο οργανίστας και μπασίστας των Juniors Θάνος Σουγιούλ, ο φίλος του Γιάννης Κρασούδης, η σύζυγός του Ελένη, η μνηστή τού Σουγιούλ Νανά Μπενέτου και τραυματίστηκε σοβαρά ο κιθαρίστας Αλέκος Καρακαντάς. O Καββαδίας λέει «την Δευτέρα 18 Οκτωβρίου 1965». Είναι λάθος. Το δυστύχημα συνέβη την Κυριακή 10/10/1965. (Στο τεύχος 40 των Μ.Ρ., που κυκλοφόρησε την Τετάρτη 13/10/1965, υπάρχει ήδη η είδηση). Έτσι, και η ημερομηνία της συναυλίας στην Τερψιθέα – στην οποίαν οι εναπομείναντες Juniors έπαιξαν με τον Clapton, που είχε πάρει τη θέση του Καρακαντά – ήταν 17/10/1965· μία Κυριακή δηλαδή μετά το δυστύχημα και όχι την 25/10/1965, ημερομηνία που αναφέρει ο Καββαδίας.
Ανακρίβειες, βεβαίως, λέει και ο Clapton στο απόσπασμα που μεταφράζεται, όταν υποστηρίζει πως σκοτώθηκαν δύο μέλη των Juniors (ενώ είχε σκοτωθεί μόνον ο Σουγιούλ), ενώ ελέγχεται και για το ακόλουθο (η έμφαση δική μου). «Το επόμενο πρωί πίναμε καφέ στο κλαμπ (σ.σ. το Igloo, στην Ιωάννου Δροσοπούλου, στην Κυψέλη), όταν ο μάνατζερ όρμησε μέσα κι άρχισε να ουρλιάζει το όνομα Θάνος, του κιμπορντίστα, με τον οποίον ήταν προφανώς ερωτευμένος και ήταν ένας από τους δύο που είχαν σκοτωθεί». Δεν ξέρω αν ήταν… προφανώς ερωτευμένος ο μάνταζερ(;) με τον αρραβωνιασμένο Θάνο Σουγιούλ, όμως τα πράγματα είναι περισσότερο ξεκαθαρισμένα στο κείμενο του Λεωνίδα Καλλιβρετάκη στα Πρόσωπα/ 21ος Αιώνας (τεύχος 23, 13/8/1999). Διαβάζω: «Στο μεταξύ το μέλλον του αποδεκατισμένου συγκροτήματος είχε όπως ήταν φυσικό τεθεί επί τάπητος. ‘Μεταξύ των πρώτων’ σημείωναν Τα Νέα της 11ης Οκτωβρίου ‘επληροφορήθη το δυστύχημα ο ιδιοκτήτης του κέντρου Ιγγλού, στο οποίο εμφανίζεται η ορχήστρα Τζούνιορς, κ. Γιώργος Καραμούσαλης, ο οποίος περιήλθε σε κατάσταση απελπισίας’. Προς στιγμήν ο Καραμούσαλης φερόταν αποφασισμένος ‘να διακόψει οριστικώς την λειτουργεία του νάιτ κλαμπ’ στη συνέχεια όμως μεταστράφηκε ‘μετά από πιέσεις φίλων’ και το Σαββατόβραδο της 16ης Οκτωβρίου οι Juniors επανεμφανίζονταν στο club της Κυψέλης συνοδευόμενοι από τους ‘Άγγλους Φέισες’, ένα απολύτως άγνωστο συγκρότημα, που το όνομά του, όπως εμφανίζεται στις εφημερίδες αποτελεί προφανώς την ελληνική απόδοση της αγγλικής λέξης Faces». (Η φωτογραφία προέρχεται από το 40 τεύχος των Μ.Ρ., 13/10/1965, και είναι από τις τελευταίες των Juniors με τον Θάνο Σουγιούλ. Θα επιχειρήσω να αναφέρω τους μουσικούς, με τον κίνδυνο να σφάλω για ορισμένους. Γι’ αυτό – αν έχω κάνει λάθος – ζητώ εκ των προτέρων συγγνώμη. Από αριστερά λοιπόν: Τζίμης Νταής ντραμς, πίσω του με τα γυαλιά ο Εύρης Παρίτσης μπάσο, τραγούδι και ενίοτε ρυθμική κιθάρα, μπροστά καθισμένος ο Θάνος Σουγιούλ όργανο και σπανιότερα μπάσο, πίσω του ο Λάκης Βλαβιανός πιάνο, δεύτερος από δεξιά ο Γιώργος Τσίκνης τραγούδι και άκρη δεξιά ο Αλέκος Καρακαντάς lead κιθάρα)

Οι Faces λοιπόν, δηλαδή ο Ben Palmer πιάνο (από τους Roosters, αργότερα στους Powerhouse και road manager των Cream), ο Bob Ray μπάσο (να είναι ο Bob Ray που παίζει μπάσο στο “Season of the witch” του Donovan, που ηχογραφήθηκε τον Μάιο του ’66 στην California;), ο Bernie Greenwood σαξόφωνο (συνόδευε τον Chris Farlowe, όντας μέλος των Thunderbirds), ο John Bailey τραγούδι, ο Eric Clapton κιθάρα και ο Μάκης Σαλιάρης ντραμς ήταν έτοιμοι, όχι μόνο για να βγουν πριν απ' τους Juniors, παίζοντας κατά τον Ben Palmer (http://www.angelfire.com/hi/Clapton/1965a.html) … early Stones numbers, early Kinks numbers; we stuck a few of our own, hoping they wouldn't be noticeably too different from the rest of the repertoire; we did some Ray Charles, αλλά και για να μπουν στη δισκογραφία, αφού στο τεύχος 41 των Μ.Ρ. (27/10/1965) ο Νίκος Μαστοράκης έγραφε πως ετοίμαζε το πρώτο 45άρι τους με τα τραγούδια “No/ Group potion No. 9”...

Δείτε κι αυτό… http://diskoryxeion.blogspot.gr/2015/10/the-juniors-eric-clapton-50.html