JEB BISHOP / PANDELIS KARAYORGIS / DAMON SMITH:
Duals [Driff Records, 2022]
Τρεις μουσικοί, με άπειρες ώρες ηχογραφήσεων στα στούντιο
και πολλαπλάσιες στις ζωντανές σκηνές, συνεργάζονται στο τριπλό
CD “
Duals”, με τον δικό τους ιδιαίτερο
τρόπο.
Λέμε λοιπόν για τον αμερικανό τρομπονίστα, εδώ,
Jeb Bishop (που είναι γεννημένος
το 1962, που ζει στην Βοστώνη και που έχει συνεργαστεί με άπειρους μουσικούς,
σε στούντιο και πάλκα), τον γνωστό μας πιανίστα Παντελή Καραγεώργη (
Pandelis Karayorgis), που ζει εδώ και
δεκαετίες στην Αμερική (Βοστώνη), οδηγώντας ποικίλα
projects μέσα στα χρόνια («μονκικά» και
άλλα) και τα οποία δεν γίνονται πάντοτε γνωστά στην Ελλάδα και τέλος τον
κοντραμπασίστα
Damon Smith,
με τεράστια συνεισφορά κι αυτός στην σύγχρονη δημιουργική σκηνή, στενός
συνεργάτης του Καραγεώργη (όπως και ο
Bishop εξάλλου) και ακόμη των
Henry Kaiser,
William Hooker,
Burton Greene και δεκάδων άλλων...
Αυτοί οι τρεις μουσικοί ενώνονται εδώ, ανά δύο,
σχηματίζοντας τρία διαφορετικά ζευγάρια, τα οποία «πιάνουν», το καθένα, από ένα
CD. Τρία τα ζευγάρια; Τρία
και τα
CD (στο“
Duals”).
Στο πρώτο λοιπόν ακούμε τους
Jeb Bishop τρομπόνι
και
Damon Smith κοντραμπάσο σ’ ένα ρεπερτόριο (9
tracks, 53:08 η διάρκεια) περισσότερο
«ελεύθερο».
Δεν είναι συνηθισμένος ο συνδυασμός μπάσο-τρομπόνι, αλλά εδώ
οι δύο μουσικοί βρίσκουν τους τρόπους, τις διεξόδους εκείνες, ώστε η συνεργασία
τους να φαίνεται πρόδηλη και φυσική. Μπορεί κάτι τέτοιο να μοιάζει εύκολο ή
αναμενόμενο, αλλά δεν είναι. Σίγουρα ευθύνεται γι’ αυτό ο «κώδικας», που έχει
αναπτυχθεί μεταξύ των δύο μουσικών (που δεν συνεργάζονται για πρώτη φορά στο “
Duals”), ένας κώδικας που
δίνει ώθηση σε παράλληλες πρωτοβουλίες, που έχουν τον τρόπο να ακούγονται
κατανοητές και ενδιαφέρουσες.
Θέλουμε να πούμε πως οι μουσικές των
Bishop /
Smith δεν «κλωτσάνε» τον ακροατή, ούτε
τον αναγκάζουν να υπομείνει περιαυτολογικές καταδείξεις. Οι μουσικές των δύο
αυτοσχεδιαστών είναι ζωντανές, πάλλουσες, παθιασμένες, με επιταχύνσεις και
επιβραδύνσεις, με απλώματα και συσπειρώσεις, με κρουστή συχνά αντίληψη, κάτι
που ακούγεται ευκρινώς στο τελευταίο κομμάτι του
Disc 1 (“
School device”) και με την
βεβαιότητα πως ό,τι παρουσιάζεται εδώ φέρει τον κάματο και την γνώση μιας
διαρκούς και μελετημένης προσπάθειας.
Στο
DISC
2 ακούγονται οι Παντελής Καραγεώργης πιάνο και
Damon Smith μπάσο,
σε μια σειρά δώδεκα συνθέσεων, που διαρκούν 62:32. Από τα δώδεκα αυτά κομμάτια,
πέντε είναι συντεθειμένα από τον Καραγεώργη και επτά από τον
Smith.
Το ντούο πιάνο-μπάσο είναι άλλου τύπου – εξάλλου κάθε τέτοιο
ντούο, το ένα μέρος του οποίου είναι το πιάνο, θα ηχεί πάντα «αλλιώς». Ακούμε
πρώτα τις συνθέσεις του Καραγεώργη. Φαινομενικά το πιάνο κυριαρχεί «μπροστά»,
δημιουργώντας σειρές μελωδιών «μονκικής» συχνά κατεύθυνσης, ερμηνευμένες με
δύναμη, με το κοντραμπάσο να ακούγεται δυνατό και στιβαρό «πίσω» (με πιτσικάτο
παίξιμο στο “
Lifgatowy”
και με δοξάρι στο “
Entanglement”
κ.λπ.), συμβάλλοντας υποδόρια στην γενικότερη ορμή των κομματιών, μέσα από μια
δημιουργική αντιπαράθεση με το μελωδικό σκέλος (σχολιάζοντας ή προκαλώντας).
Στις συνθέσεις του
Smith τώρα τα
patterns
μοιάζουν κάπως πιο «ασαφή». Ο αυτοσχεδιασμός φαίνεται, εδώ, να χωράει πιο πολύ και
να απλώνεται στο μεγαλύτερο μέρος των κομματιών, με το κοντραμπάσο να
«προβοκάρει», μέσω παράξενων ήχων και με σειρές από νότες περισσότερο
ενστικτώδεις. Ο Καραγεώργης ανταποκρίνεται ασμένως στο κάλεσμα, με παίξιμο
φαινομενικώς συγκρατημένο, αλλά ταυτοχρόνως και λεπτολογημένο. Και σ’ αυτό το
CD φαίνεται πως οι κώδικες
των δύο μουσικών είναι εκείνοι που λειτουργούν, και που κατευθύνουν το άκουσμα είτε
σε πιο
contemporary είτε
σε πιο
improv περιοχές.
Το τρομπόνι του
Jeb Bishop και το πιάνο του Παντελή Καραγεώργη πρωταγωνιστούν στο
DISC 3, με τα
tracks εδώ να είναι δώδεκα
(έξι του Καραγεώργη, τρία του
Bishop
και τρία κοινά), διαρκώντας 64:58.
Βασικά, εδώ, έχουμε δύο όργανα που μελωδούν και που δρουν
υποστηρικτικά το ένα προς το άλλο, με τις συνθέσεις, εξαιτίας αυτής ακριβώς της
συνύπαρξης, να φαίνονται πιο ολοκληρωμένες και πιο «κοντινές» προς το «μέσο
αυτί», χωρίς τούτο να σημαίνει πως είναι «εύκολες» και πως δεν διαθέτουν τις
δικές του ιδιομορφίες – καθώς ο
Bishop ξέρει να υποσκάπτει, με τα παιξίματά του, το συνολικότερο
άκουσμα (“
Redarrow” κ.λπ.),
με τον Καραγεώργη να κατανέμει τις φρασεολογίες του σε ευρύτερα πλαίσια.
Ωραίο το αρχαιοελληνικό εικαστικό του δίσκου, όπως και γενικότερα
η παραγωγή της
Driff Records
(συνιδιοκτήτης της οποίας είναι ο Παντελής Καραγιώργης).
PANDELIS KARAYORGIS / NATE McBRIDE / LUTHER GRAY:
The Hasaan, Hope & Monk Project [Driff Records, 2022]
Την
αφορμή
γι
’ αυτόν
τον
piano-trio δίσκο
την
έδωσε
, στον
Παντελή
Καραγεώργη
και
κατ
’ επέκταση
στους
φίλους
και
στενούς
συνεργάτες
του
Nate McBride
(μπάσο
) και
Luther Gray (ντραμς
), η
προπέρσινη
«ξεχασμένη
» κυκλοφορία
ενός
αγνοημένου
γενικώς
πιανίστα
του
hard bop, του
Hasaan Ibn Ali (1931-1980) – λέμε
για
το
άλμπουμ
“Metaphysics: The Lost Atlantic Album”
[Omnivore Recordings], με
εγγραφές
του
Hasaan από
το
1965. Έτσι, τα τέσσερα κομμάτι
του
Hasaan (“
Atlantic ones”, “
El Hasaan”, “
Epitome”, “
Viceroy”), που ακούγονται στο
CD “
The Hasaan,
Hope &
Monk Project”, προέρχονται απ’ αυτόν
τον δίσκο του 2021 (με τις εγγραφές του ’65) – με το άλμπουμ να συμπληρώνεται με
τρεις συνθέσεις του πιανίστα
Elmo Hope
(1923-1967) και με έξι του
Thelonious Monk
(1917-1982). Σύνολο: δεκατρία
tracks.
Φυσικά, υπάρχει κάποια εκλεκτική συγγένεια ανάμεσα στους
τρεις πιανίστες, τον
Monk,
τον
Hope και τον
Hasaan και
βεβαίως δεν επιλέχθηκαν τυχαίως οι δύο πρώτοι, για να συμπληρώσουν το υλικό του
δίσκου.
Είναι γνωστό στους παροικούντες πως ο Παντελής Καραγεώργης
έχει εντρυφήσει από χρόνια, από δεκαετίες, στην μελέτη του έργου του
T.
S.
Monk, αναδεικνύοντας, μέσα από πάμπολλες ηχογραφήσεις, το
συνθετικό και παικτικό σύμπαν αυτού του πιανίστα της
jazz με τα μοναδικά χαρακτηριστικά (τόσο
στον τρόπο που συνέθετε, όσο και στον τρόπο που έπαιζε). Το ίδιο θα λέγαμε πως
πράττει κι εδώ με το «μονκικό» υλικό (“
Evidence”, “
Criss cross”,
“
Trinkle trinkle”
κ.λπ.), που βρίσκεται και πάλι στο προσκήνιο, έστω και με ετέρα αφορμή.
Πιανίστες ανάλογων προβληματισμών δεν παύει, όμως, να είναι και
οι
Hope και
Hasaan – με τις ιδιαίτερες ο καθένας εκφραστικές τους. Έτσι, στο “
Stars over Marakesh” του
Hope δεν
παρατηρούμε μόνο το πώς εισάγει τις «ξένες» επιρροές στα
passages, ο έξοχος αυτός μουσικός, αλλά
και το πώς αναλύει ρυθμικά και μελωδικά το κομμάτι, δίνοντάς του ένα δικό του
προσωπικό τόνο. Όλα αυτά φυσικά τα αναγνωρίζει πρώτος όλων ο ίδιος ο Παντελής
Καραγεώργης, που σπεύδει να αποτίσει τον δικό του φόρο τιμής σ’ αυτόν τον
μεγάλο πιανίστα, η φήμη του οποίου θα περνούσε από σαράντα κύματα, μέσα στην
ιστορία.
Και αν κάτι τέτοιο ισχύει για τον
Hope, για τον
Hasaan ισχύει στο πολλαπλάσιο – έναν
πιανίστα που έτρεφε μεγάλη εκτίμηση για το
blues (“
El Hasaan”)
και που ήξερε να το αναλύει με έναν απέριττο, αλλά συναρπαστικό τρόπο. Άλλα
χαρακτηριστικά της τέχνης του
Hasaan,
όπως η ταχύτητα, οι ιδιόρρυθμες εναλλαγές των ακόρντων, ο τρόπος που έδεναν οι
μελωδίες του, όπως και το ρυθμικό υπόβαθρο των συνθέσεων του, που ήταν έντονο
(πολλά απ’ αυτά τα γνωρίσματα τα συναντάμε στο “
Epitome), αναδεικνύονται, εδώ, όχι μόνον
από τον Παντελή Καραγεώργη, αλλά και από τους δύο συνεργάτες του.
Το “
The Hasaan,
Hope &
Monk Project” είναι ένα καταπληκτικό
CD, το οποίο μπορεί να
δράσει άμεσα και αναντίρρητα στο επίπεδο της απόλαυσης (για τον ακροατή κατ’
αρχάς), και από ’κει και πέρα της αναζήτησης και της μελέτης (για τους
ενδιαφερομένους μουσικούς ή άλλους).
Επαφή: www.karayorgis.com, www.driffrecords.com