μια συζήτηση στο Δεύτερο Πρόγραμμα της ΕΡΤ

Το Σάββατο 2 Αυγούστου συζήτησα με την κ. Σύσση Καπλάνη στο Δεύτερο Πρόγραμμα της ΕΡΤ, στην εκπομπή της «Με μια Αγκαλιά Βιβλία», με αφορμή το «Ροκ, ελληνικό ροκ, κοινωνία και πολιτική στη μακρά δεκαετία του ’60 (μία αντι-ανάγνωση)» [Όγδοο, 2025]. 

Η συζήτηση ανοίγει με μια μπαλάντα του Περικλή Χαρβά στο 30:48 και ολοκληρώνεται μ’ ένα τραγούδι των Νοστράδαμος στο 48:17. Στο ενδιάμεσο είναι όλα εκείνα που είπαμε. Στο λινκ...

https://www.ertecho.gr/radio/deftero/show/me-mia-agkalia-vivlia/ondemand/1064573/me-mia-agkalia-vivlia-me-ti-syssi-kaplani-02-08-2025/

αναγνώστες και αναγνώστριες για το πιο πρόσφατο βιβλίο μου (Ι)

Τα μηνύματα που παίρνω από αναγνώστες και αναγνώστριες στο facebook και το messenger, για το πιο πρόσφατο βιβλίο μου, είναι πολύ ενθαρρυντικά για μένα, και βεβαίως τιμητικά. Το να σπεύδουν οι άνθρωποι στα βιβλιοπωλεία, να ανοίγουν το πορτοφόλι τους και να αγοράζουν το βιβλίο είναι και σημαντικό και συγκινητικό συνάμα. Σημαίνει πως αναγνωρίζουν αυτό που κάνω, κάτι δεκαετίες τώρα, και πως εξακολουθούν να στηρίζουν, με τον πιο απόλυτο τρόπο, αυτήν την προσπάθεια. Τους ευχαριστώ πολύ όλους! 

Vasilis Dimitroulias
... σημερινό απόκτημα 
... αναμένονται ενδιαφέρουσες ώρες ανάγνωσης
... με το νέο συγγραφικό πόνημα του Φώντα Τρούσα, με μουσικές παρουσιάσεις μιας δύσκολης εποχής (και για το ροκ, ξένο ή ελληνικό) 

Louis Kontoulis (από τους Stress)
Καλοκαιρινή υπερπαραγωγή από τον Φώντα Τρούσα

Christos Nastos
Τα 2 βιβλια που θα γεμισουν το φετινο καλοκαιρι μου (και οχι μονο). Το βιβλιο του Φωντα Τρουσα ειναι μια θαυμασια εκδοση, που θ’ απολαμβανω και θα ανατρεχω συχνα σε αυτη τα επομενα πολλα χρονια. Γι’ αυτο το λογο και αποκτηθηκε εις διπλουν! Συγχαρητηρια και στις εκδοσεις Ogdoo για τη συνολικη ποιοτητα της εκδοσης. Μουσικη / κινηματογραφος / βιβλια. Μορφες τεχνης - ανεξιτηλα αγαπημενες ως σημαντικα κομματια της ζωης μου (μας).

Irene Evripidou
Thank you Φώντα Τρούσα 

Giorgos Florakis
Από τα αποκτήματα της Πολιτείας του Σαββάτου. Καλοτάξιδο Φώντα!

Αnastasios Babatzias
O Φώντας Τρούσας γράφει και εμείς διαβάζουμε

Βιβλιοπωλείο ΑΜΟΝΙ
Ροκ, ελληνικό ροκ, κοινωνία και πολιτική στη μακρά δεκαετία του ’60 (Μία αντι-ανάγνωση), Φώντας Τρούσας, @ogdoomusicgroup Ogdoo Music Group

οι νέοι δίσκοι των Π.Ι.Ε.Β., ΚΑΛΛΙΟΠΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΣΙΣΣΥΣ ΔΟΥΤΣΙΟΥ, ΜΟΝΟΚΕΡΩΣ και NOTOWNS – μοιάζουν με οδηγίες πλοήγησης μέσα στο κατακερματισμένο αστικό τοπίο

Το σύγχρονο αστικό τραγούδι μπορεί να ενδύεται ποικίλα ηχοχρώματα (ποπ, ροκ, φολκ, electro, hip hop ή ό,τι άλλο), έχοντας όμως σε μια προτεραιότητα και τον στίχο. Οι δίσκοι, που θα παρουσιάσουμε στη συνέχεια κινούνται άλλοτε σε σκληρά, και κάποιες φορές οργισμένα στιχουργικά-ποιητικά περιβάλλοντα, και άλλοτε σε πιο προσωπικά και μοναχικά, δημιουργώντας ένα πλήρες πλαίσιο αποτύπωσης της αστικής καθημερινότητας.

Π.Ι.Ε.Β. Χ VIKTORAS: Detroit [Inner Ear, 2025]
Δεν ξέρω αν η Αθήνα μοιάζει με το βιομηχανικό κουφάρι που αποκαλείται Detroit, πάντως το άλμπουμ τού ποιητή-στιχογράφου Π.Ι.Ε.Β. (Παναγιώτης Ι.Ε. Βασιλείου) μιλάει για τα δικά μας... πτώματα, και όχι για τα ξένα. Και γι’ αυτό ο λόγος του είναι 99% ελληνικός – αφού δεν γίνεται να μιλάς γι’ όσα ζεις ή δεν ζεις, στο δοξασμένο άστυ, με την ψευδαίσθηση ότι αναφέρεσαι σε κάτι άλλο.
Ο Π.Ι.Ε.Β. με το δικό του σπηκάρισμα μιλάει βασικά για τους σημερινούς 35άρηδες-40άρηδες, που δεν είναι ούτε νέοι, ούτε γέροι, που δεν ξέρουν αν πρέπει να νοσταλγούν ή να θυμούνται, που δεν νοιώθουν ούτε επιτυχημένοι ούτε απόκληροι, που αναρωτιούνται, συνεχώς, δίχως να ξέρουν τις απαντήσεις, που περιγράφουν τα προβλήματα χωρίς να βρίσκουν λύσεις. Όλα αυτά δημιουργούν ένα κλίμα στο “Detroit”, δύσβατο, δυσοίωνο, σκληρό, μηχανιστικό, άνυδρο και εν τέλει απάνθρωπο, που μετριάζεται, όμως, από τη θετική μουσική νότα και τις αποφασιστικές ερμηνείες.
Ενώ οι στίχοι, λοιπόν, από τη μια μεριά συλλαμβάνουν το κλίμα της δύσθυμης αθηναϊκής καθημερινότητας, από την άλλη υπάρχει το μέλος, αυτό το μπιτάτο synth-punk –άλλοτε, τις περισσότερες φορές, είναι κυρίως synth, και άλλοτε, τις λιγότερες, είναι κυρίως punk–, που διευθετεί ο Viktoras, και το οποίο ανατρέπει, με την ορμή, τη δυναμική και τα πιασάρικα ρεφρέν του, τις χαμηλές και ζοφερές πτήσεις του λόγου. Από κοντά, δε, έρχονται και οι ερμηνείες (ο Π.Ι.Ε.Β., μαζί με διάφορες «βοήθειες»), που επίσης δημιουργούν ένα αναπτερωτικό κλίμα, τονώνοντας έτι περισσότερο το μπιτ, και δίνοντάς του μια άμεση διέξοδο.
Υπάρχουν πολλά κομμάτια που μου άρεσαν εδώ [τα “SAEIO (RIP)”, «Μουντή Κυριακή», «Τι νύχτα κι αυτή» είναι τρία απ’ αυτά], αν και όλος ο δίσκος διατηρεί μια πορεία, χωρίς κενά, δίχως κάμψεις και κοιλάδες. Το πλήθος των ονομάτων που παρεμβαίνουν στα διάφορα tracks (Pan Pan, Μάκης Παπασημακόπουλος, TURBOFLOW3000, Α. Επίθετη, Βίνα Σ., MFS, VASSIŁINA, Kalliopi Mitropoulou, Libys, Inloss, Sumo, K. Rista, King Panda) συμβάλλουν, οπωσδήποτε, στο τελικό κλίμα, με τη μίξη και το mastering (Ηρακλής Βλαχάκης) και την παραγωγή (The Bad Poetry Social Club) να πριμοδοτούν, περαιτέρω, αυτή την βεβαιότητα του άμεσου, που κυριαρχεί στο “Detroit”, και που σε συμπαρασύρει, απ’ όλες τις πάντες, καθ’ όλη την εξέλιξή του.
Επαφή: https://piev.bandcamp.com/album/detroit
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/oi-neoi-diskoi-ton-pieb-kalliopis-mitropoyloy-sissys-doytsioy-monokeros-kai-notowns

MISS MELLOW oriental progressive

Γερμανοί από το Μόναχο είναι οι Miss Mellow, ένα σχήμα το οποίο αποτελούν οι Joshua Lilienthal κιθάρες, φωνή, David Stockinger μπάσο, φωνή, Michele Loria πιάνο, πλήκτρα, κιθάρες, φωνή και Niccolò Schmitter ντραμς, ενώ μαζί τους παρατάσσονται, σε κάποια tracks, οι Junsuke Kondo κιθάρες, φωνή και Jojo Winter κρουστά.

Το “Dancing Through the Earth” [Sound Effect Records, 2025] είναι το δεύτερο LP των Miss Mellow –μετά το πρώτο φερώνυμό τους, από το 2023– ένα ροκ άλμπουμ, με ήχο που κρατάει από το χθες, εμφανίζοντας όμως και κάποια εντελώς σύγχρονα χαρακτηριστικά. Γενικά, το drive του δίσκου, η ορμή του είναι σημερινή, και βεβαίως η ηχογράφηση και η παραγωγή του, καθότι, ηχητικά, οι αναφορές από το ψαγμένο γερμανικό rock των σέβεντις είναι ολοφάνερες εδώ.
Υπάρχει ας πούμε ένα funky φινίρισμα στα περισσότερα τραγούδια των Miss Mellow, που «συνομιλεί» και με διάφορα progressive patterns, μέσα από τα οποία περνάνε ποικίλοι oriental υπαινιγμοί. Υπό αυτή την έννοια μια αναφορά θα μπορούσε να ήταν ο Alex (Wiska) και οι Alex Oriental Experience ή ακόμη και οι Missus Beastly της εποχής του “Spaceguerilla” (1978). Και βασικά όσο πάμε προς τα γερμανικά late seventies τόσο πιο πολύ προσεγγίζεται, από αισθητικής πλευράς, και ο ήχος των Miss Mellow, που είναι, περαιτέρω, πραγματικά ορμητικός και φουριόζος (στις ορχηστρικές του φάσεις).
Το άλμπουμ αποτελείται από τρία και δύο κομμάτια ανά πλευρά, αλλά βασικά από δύο και δύο. Το τετραμερές “Dancing through the Earth” και το “Kanonen” στην Side A και ακόμη το διμερές “Blackout” και το “Stop the strive” στην Side B. Τα κομμάτια αυτά, αν εξαιρέσεις το “Kanonen”, έχουν διάρκειες πάνω από δέκα λεπτά το κάθε ένα, δίνοντας την ευκαιρία στους Γερμανούς να αναπτύξουν την προβληματική τους αβίαστα και με κάθε επιμέρους άνεση, προβάλλοντας περισσότερο το ομαδικό παίξιμο και λιγότερο το σολιστικό. Το πιο oriental-anadolu τραγούδι του δίσκου είναι το έσχατο “Stop the strive”, που είναι, ταυτοχρόνως και το ωραιότερο του δίσκου.
Επαφή: https://missmellowmusic.bandcamp.com/album/dancing-through-the-earth, https://www.soundeffect-records.gr/dancing-through-the-earth

DAMIANIDIS / DIKEMAN / DAMIANIDIS / ŠKORIĆ live στα Βαλκάνια

Ένα δεύτερο πρόσφατο άλμπουμ, στο οποίο συναντάμε τον κιθαρίστα του improv Γιώτη Δαμιανίδη (Giotis Damianidis), μετά από το “Thousand Leaves” (τη συνεργασία του με τον ιάπωνα πιανίστα Masahiko Satoh), είναι το “Live in the Balkans” (2025), που κυκλοφορεί τώρα και αυτό από την γνωστή μας, από παλαιά, noise below. Σε τούτο το CD καταγράφονται στιγμές από τη βαλκανική περιοδεία ενός κουαρτέτου, από τον Μάρτιο του ’24, που περιλάμβανε live στη Θεσσαλονίκη, τα Σκόπια, το Βελιγράδι, το Novi Sad, την Subotica, το Kragujevac, το Veliko Tarnovo και τη Σόφια. Ποιοι αποτελούσαν το κουαρτέτο; Ο Γιώτης Δαμιανίδης κιθάρα, ο Αμερικανός John Dikeman τενόρο σαξόφωνο, ο Πέτρος Δαμιανίδης (Petros Damianidis) κοντραμπάσο και ο Σέρβος Aleksandar Škorić ντραμς.

Τα κομμάτια που αποτυπώνονται στο “Live in the Balkans” είναι πέντε στον αριθμό (δύο από τη Θεσσαλονίκη, γραμμένα στις 16 Μαρτίου του ’24 και τρία από το Kragujevac, γραμμένα στις 25 Μαρτίου του ’24), αλλά ακούγονται, όλα, σαν ένα. Θέλω να πω... πως ακούς το live στα Βαλκάνια, σαν ν’ ακούς από την αρχή έως το τέλος της, μία συγκεκριμένη συναυλία, με τη δική της αδιαφιλονίκητη ροή και τα δικά της εκρηκτικά vibes.
Το λέμε, γιατί στο πιο μεγάλο μέρος της σχεδόν 70λεπτης καταγραφής τα led χτυπάνε κόκκινο, με το τενόρο του Dikeman να τα χώνει αγρίως, προτείνοντας κύκλους, που ανοίγουν συνεχώς, μέσα από τους οποίους δημιουργείται ένα πρώτο εκκωφαντικό περιβάλλον, με την κιθάρα του Γ. Δαμιανίδη να «γεμίζει» κατά κύματα, και με το ρυθμικό τμήμα των Π. Δαμιανίδη-Škorić να βρίσκεται σε μια πληθωρικά ενεργητική φάση, σμπαραλιάζοντας τ’ αυτιά των ακροατών – κατά πρώτων εκείνων που παρευρίσκονταν στις συναυλίες και ύστερα (και) των δικών μας.
Φυσικά, υπάρχουν και οι νηνεμίες εδώ, ή ακόμη και οι προσωπικές στιγμές των εκτελεστών, όμως είναι το ομαδικό παίξιμο εκείνο που οδηγεί κατά κόρον τους τέσσερις οργανοπαίκτες, οι οποίοι συντονίζονται ακαριαία, πριν οδηγηθούν, όλοι μαζί, προς τη λύτρωση. Το λέμε, γιατί τέτοιου τύπου χαρακτηριστικά προβάλλουν οι free-improv συναυλίες, που κινούνται πλησίον των ορίων της «καταστροφής».
Επαφή: https://noise-below.bandcamp.com/album/live-in-the-balkans

ΜΙΚΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟ FACEBOOK 656

30/7/2025
Ευχαριστώ πολύ το βιβλιοπωλείο Nouveau στην Πάτρα (Καραϊσκάκη 146) και τον Διαμαντή Καράβολα για την τιμητική βιτρίνα με τα βιβλία μου. Χαίρομαι διπλά, και για την τιμή και για το ότι αυτό συμβαίνει στην πόλη που με διαμόρφωσε.

29/7/2025
Σε αρκετές σελίδες του βιβλίου μου «Ροκ, Ελληνικό Ροκ, Κοινωνία & Πολιτική στη μακρά δεκαετία του ’60 (Μία αντι-ανάγνωση)» [Όγδοο, 2025] πρωταγωνιστεί ο Μίκης Θεοδωράκης - κι ένα από τα θέματα που ψάχνω είναι αν το "Γελαστό παιδί" με τον Al Bano (ως “Il ragazzo che sorride”) είχε ακουστεί, μέσω μιας ταινίας, στην Ελλάδα του 1969, όταν το θεοδωρακικό έργο ήταν από παντού απαγορευμένο. Θα ήταν κάτι το ανέλπιστο, αν όντως είχε συμβεί.

[στη φωτό Μίκης, Μαργαρίτα και Al Bano στο Βραχάτι, τον Αύγουστο του '68]
[ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ 100 Χρόνια - δες και το προηγούμενο ποστ, γύρω από ένα όχι γνωστό έργο του από το 1970]

29/7/2025
Μίκης Θεοδωράκης - Χαθήκανε τόσο νωρίς (Λυρικά)
https://www.youtube.com/watch?v=gWFuW6iuokc

28/7/2025
Ποια ήταν η ΕΑΝ (Ελληνική Αντιδικτατορική Νεολαία), που έβαζε βόμβες κατά της δικτατορίας και ποιος ήταν ο «Συνταγματάρχης Πορφύρης»; Πώς μια βόμβα που έβαλε στο Κολωνάκι, η οργάνωση, στην επέτειο της 21ης Απριλίου, το 1973, έπληξε, κατά λάθος μέλος των Morka, ενός από τα καλύτερα ελληνικά συγκροτήματα της εποχής; Οι λεπτομέρειες αυτής της σκοτεινής και τραγικής ιστορίας, που έχει ιδιαίτερη σχέση με το ελληνικό ροκ, δεν έχουν ξαναγραφτεί σε βιβλίο.

«Ροκ, Ελληνικό Ροκ, Κοινωνία & Πολιτική στη μακρά δεκαετία του ’60 (Μία αντι-ανάγνωση)» [Όγδοο, 2025]

27/7/2025
«Δεν σε πιστεύω όσο και να κλαις/ κι αύριο θα 'σαι όπως ήσουν χτες...». Ο Γιάννης Χρήστου παίζει φαρφίζα. Μη μου πείτε ότι την έχετε ξαναδεί αυτή τη φωτογραφία...

27/7/2025
O Μίκης Θεοδωράκης (συμπληρώνονται οσονούπω 100 χρόνια από τη γέννησή του) πρώτος απ’ όλους τους συνθέτες του «έντεχνου», ήδη από το 1965, μιλάει θετικά για τους Beatles (και στη συνέχεια για τον Dylan, την Baez, το Woodstock, το “Hair” κ.λπ.), καθορίζοντας κατά μίαν έννοια τον τρόπο που θα αντιμετώπιζε η «παραδοσιακή αριστερά», μέσα από την ΕΔΑ και τους Λαμπράκηδες βασικά, τα νεανικά ζητήματα, που είχαν την αφετηρία τους στη Δύση.

Στο νέο βιβλίο μου «Ροκ, Ελληνικό Ροκ, Κοινωνία & Πολιτική στη μακρά δεκαετία του ’60 (Μία αντι-ανάγνωση)», που κυκλοφορεί τώρα από το Όγδοο, θα διαβάσεις την σπάνια, αλλά πολύ σημαντική συνέντευξη του Μίκη, από τον Δεκέμβριο του ’65, που θέτει τις βάσεις πάνω στο εν λόγω ζήτημα, ενώ, ανάμεσα σε άλλα, θα βρεις και μια πλήρη δική του προσέγγιση στο ροκ μιούζικαλ “Hair”, έτσι όπως αυτή θα παρουσιαζόταν στο κλασικό βιβλίο του «Μουσική για τις Μάζες» από το 1972.
Βασικά, η «αντι-ανάγνωση», που γίνεται εδώ έχει να κάνει με το γεγονός πως η Αριστερά (στα χρονικά όρια που πραγματευόμαστε) δεν έχει κανέναν απολύτως λόγο να απολογείται για τη στάση της έναντι της ποπ-ροκ νεανικής μουσικής έκφρασης της εποχής.

26/7/2025
Ενώ στις δημοσκοπήσεις ρωτάνε ό,τι τους κατέβει στο κεφάλι έχει πέσει, σχεδόν σε όλες, άκρα του τάφου σιωπή σε σχέση με τη Γάζα και τη φιλο-ισραηλινή στάση της μητσοτακικής κυβέρνησης.
Η δική μου γνώμη είναι πως δεν υπάρχει ούτε ένα 10% Ελλήνων, που να επιχαίρει με όσα συμβαίνουν στη Γάζα ή που να στηρίζει την κυβερνητική πολιτική επί του θέματος. Ε αυτό το 10% (10% Έλληνες υποστήριζαν και τους Ναζί στην Κατοχή, όταν το 70% του κόσμου ήταν με το ΕΑΜ, οπότε δεν μας κάνει εντύπωση το ποσοστό) θέλει να επιβάλλει την ατζέντα του στο υπόλοιπο 90%, κάνοντας δυσανάλογο θόρυβο στα σόσιαλ μίντια και βασικά στα γνωστά φιλοκυβερνητικά έντυπα και σάιτ.
Δεν ξέρω τι είδους δημοκρατία έχουν στο νου τους όλοι αυτοί, που πίνουν νερό στο όνομα του Νετανιάχου. Άμα τον αγαπάνε τόσο πολύ ας πάνε να ζήσουν εκεί πέρα, στο πρότυπο δημοκρατίας στην περιοχή (έτσι δεν το λένε;), ας πάνε και φαντάροι ρε παιδί μου, να πολεμήσουν μαζι με τον IDF για τα... δίκαια του Ισραήλ. Κι ας πάρουνε μαζί τους και τον... Wyatt Earp από τον Κραβασαρά, που θέλει να βάλει στη φυλακή το 90% των Ελλήνων, επειδή του χαλάει την τουριστική μόστρα.

26/7/2025
Ποτέ δεν έχει γραφτεί κάτι ολοκληρωμένο για έναν από τους 4-5 πιο σημαντικούς δίσκους στην ιστορία του ελληνικού ροκ - του "Δυο Μικρά Γαλάζια Άλογα" του Γιώργου Ρωμανού. Μόνο στο «Ροκ, Ελληνικό Ροκ Κοινωνία & Πολιτική στη Μακρά Δεκαετία του '60 (Μία αντι-ανάγνωση)» [Όγδοο, 2025] αποκαλύπτεται όλο το προσκήνιο και το παρασκήνιο εκείνου του ιστορικού δίσκου.

25/7/2025
O φίλος εδώ μέσα Νάσος Ματράκας σ' ένα από τα καλύτερα ελληνο-ελληνικά άλμπουμ της χρονιάς. Θα τα γράψω και αναλυτικά, όταν θα 'ρθει η σειρά...
https://www.youtube.com/watch?v=WEAHTPP9RC4&list=RDWEAHTPP9RC4&start_radio=1

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΟΥΚΑΡΑΣ το νέο άλμπουμ του κιθαρίστα και συνθέτη

Για τον κιθαρίστα και συνθέτη Δημήτρη Σουκαρά (Dimitris Soukaras) είχαμε πρωτογράψει το 2021, με αφορμή το τότε άλμπουμ του “Roots / 21st Century Greek Music for Guitar”. Εκεί, ανάμεσα σε άλλα, είχαμε σημειώσει πως ο Σουκαράς... είναι ένας νέος κλασικός κιθαρίστας, πως έχει πολύ καλές σπουδές και πως είναι ήδη βραβευμένος, φιλοδοξώντας (σ’ εκείνο το άλμπουμ του) να συνοψίσει, μ’ έναν ευφυή τρόπο, τη σύγχρονη ιστορία της κλασικής κιθάρας στον τόπο μας. Γι’ αυτό και θα ερμήνευε συνθέσεις των Πέτρου Κλαμπάνη, Φίλιππου Τσαλαχούρη, Ιάσωνος Μαρούλη και Θόδωρου Αντωνίου.

Στο πιο νέο άλμπουμ του, που αποκαλείται “Antithesis” [PKmusik, 2025], ο Σουκαράς συνεργάζεται εκ νέου με τον Πέτρο Κλαμπάνη, αφού στη δική του εταιρεία, την ΠΚ (PKmusik), γίνεται η εκτύπωσή του. Λέμε για ένα CD δώδεκα κομματιών, τα οποία είναι συντεθειμένα από τους Sergio Assad, Leo Brouwer, Belle Chen και τον ίδιον τον Σουκαρά και τα οποία χωρίζονται, ας το πούμε έτσι, στα πρώτα τρία τραγούδια του Assad (σε στίχους της Nina Nicolaiewsky, τα οποία ερμηνεύει η Μάγδα Γιαννίκου) και στα επόμενα εννέα ορχηστρικά, τα οποία αποδίδονται βασικά από τον Δημήτρη Σουκαρά (κλασικές, ηλεκτρικές κιθάρες, λούπες), τον ντράμερ Γιάννη Παπαδούλη και την χορωδία Opus Femina.
Το “Antithesis” ξεκινά με τα τρία τραγούδια του Assad, όπως προείπαμε, ενός διακεκριμένου βραζιλιάνου συνθέτη και κιθαρίστα (συνεργάτη των Astor Piazzolla, Egberto Gismonti, Yo-Yo Ma κ.ά.). Φυσικά, η... βραζιλοπρέπεια εδώ είναι το παν, με τα τραγούδια να ανακλούν στη μνήμη κλασικές όψεις της música popular brasileira (MPB), με τις όποιες κλασικές αναφορές.
Πολύ ενδιαφέροντα (η αληθινή έκπληξη του δίσκου) είναι τα κομμάτια της Αυστραλο-ταϊβανέζας πιανίστριας και συνθέτριας Belle Chen, που έχουν μία παράξενη ροή. Οπωσδήποτε οι κλασικές αναφορές και εδώ είναι εμφανείς, αλλά υπάρχει ακόμη δυνατή αφηγηματικότητα, προχωρημένες και φολκλορικές «στρώσεις», μαζί με μία κάπως moody ατμόσφαιρα, που αποκτά φοβερά υποβλητικά χαρακτηριστικά στο τέταρτο και τελευταίο track (της Chen), το “Anamneses – IV. A song”.
Οι συνθέσεις του τρανού Leo Brouwer, η 8λεπτη “Paisaje cubano con rumba”, όπως και η 4λεπτη “El circulo del oráculo” (αφιερωμένη στον έλληνα κιθαρίστα, όπως διαβάζουμε) είναι από τις πιο «ελεύθερες» του άλμπουμ – ιδίως η πρώτη, στην οποία ακούμε κάτι σαν... rumba variations, με τις τρεις συνθέσεις του Δημήτρη Σουκαρά, τις “The thinker”, “Reflections of Corea No.1” και “Reflections of Corea No.3”, στις θέσεις 9, 11 και 12 (με trad αναφορές και περισσότερο haunted η πρώτη, κάτι που επιτείνεται από την παρουσία της χορωδίας, πιο fusion και «ιβηρικές» οι επόμενες) να κλείνουν με ωραίο τρόπο αυτόν τον περιπετειώδη και σίγουρα πολύ ενδιαφέροντα δίσκο.
Επαφή: https://pkmusik.bandcamp.com/album/antithesis

ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ 100 χρόνια: οι μελοποιήσεις ποιημάτων του Σενεγαλέζου Λεοπόλντ Σεντάρ Σανγκόρ – συνέβησαν στο στρατόπεδο του Ωρωπού, τον Μάρτιο του 1970, και αποτελούν το τελευταίο έργο του, πριν από τη μετάβαση στο Παρίσι

Υπάρχουν πολλά έργα του Μίκη Θεοδωράκη (29 Ιουλίου 1925-2 Σεπτεμβρίου 2021), που δεν είναι ευρέως γνωστά. Και δεν αναφέρομαι στα συμφωνικά του και στην «κλασική» δισκογραφία του, μα στους «κύκλους» των τραγουδιών του. Έτσι και με αφορμή τη συμπλήρωση, σήμερα, των 100 ετών από τη γέννηση του πολυαγαπημένου δημιουργού σκέφτηκα να μεγεθύνω, κάπως, σ’ ένα έργο του όχι πολύ γνωστό, που έχει, όμως, μια ιστορία πίσω του – όπως και κάθε τι, εξάλλου, που συνδέεται με τον Θεοδωράκη. Το έργο αυτό αποκαλείται «Τρία Νέγρικα Τραγούδια» είναι αφιερωμένο στην σύζυγό του Μυρτώ, και συνετέθη στο στρατόπεδο του Ωρωπού, στις 23 και 24 Μαρτίου 1970.
Μάλιστα, τα «Τρία Νέγρικα Τραγούδια» αποτελούν το τελευταίο έργο που συνέθεσε ο Θεοδωράκης στην Ελλάδα, πριν μεταβεί με τον γνωστό «κινηματογραφικό» τρόπο στο Παρίσι, στις 13 Απριλίου 1970 – ξεκινώντας από ’κει την παγκόσμια μουσική-συναυλιακή-αντιχουντική δράση του. Όπως θα έγραφε ο ίδιος στο βιβλίο του «Το Χρέος / τόμος β» [Εκδόσεις Τετράδια της Δημοκρατίας, Ρώμη, Νοε. 1972], στο κεφάλαιο «Ημερολόγιο Ε / Στρατόπεδο Ωρωπού»:
«(...) Μένω ξαπλωμένος. Γράφω τη μελέτη μου. Διαβάζω. Κι όταν κάνει λιακάδες βγαίνω και κάθομαι αντικρυστά στο πέλαγος. Τώρα μελοποιώ το Σενεγαλέζο ποιητή Σανγκόρ. Οι συναγωνιστές περνούν δίπλα μου και τους σιγοψιθυρίζω τα καινούργια μου τραγούδια. Είχα σκοπό να γράψω 12. Έφτασα τα 3. Με πήραν για τη Σωτηρία (σ.σ. το νοσοκομείο νοσημάτων θώρακος). Δεν ξαναγυρνώ στο στρατόπεδο. Οι ήχοι των τελευταίων μου τραγουδιών έμειναν κρεμασμένοι στους υγρούς τοίχους του θαλάμου, πάνω από τις λαμαρίνες της κουζίνας, μέσα στις καρδιές των συντρόφων μου. Έως σήμερα δεν ξανάγραψα μουσική. Όλη τη μουσική μου την άφησα στο στρατόπεδο. Ένα ποτάμι γεμάτο μουσική, όνειρα, ελπίδες και καημούς.(...)».

Κάποια στιγμή μέσα στο 1969 κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Εγνατία της Θεσσαλονίκης το βιβλίο «Ανθολογία Νέγρων Ποιητών» (με τον συμπληρωματικό υπότιτλο «Εκτός κειμένου δέκα πίνακες της γλυπτικής των Νέγρων»), στο οποίο καταγράφονται μεταφρασμένα ποιήματα Αφρικανών από τον γνωστό αργότερα αυτόχειρα ποιητή Αλέξη Τραϊανό (1944-1980). Δηλαδή ο Τραϊανός εμφανίζεται, επίσημα, πρώτα ως μεταφραστής και μετά ως ποιητής.
Εκείνη την εποχή, και αναφέρομαι στη δεκαετία του ’60, υπήρχε, στην ελληνική πραγματικότητα, μια ιδιαίτερη ευαισθησία σε σχέση με κάθε τι που θα μπορούσε να αφορά τους μαύρους (ή «νέγρους» όπως τους έλεγαν τότε). Ήταν η εποχή των απελευθερωτικών αγώνων και της ανεξαρτησίας των αφρικανικών κρατών, και ήταν βεβαίως η εποχή των αγώνων των μαύρων στην Αμερική, καθώς το φυλετικό αναδεικνυόταν σε παγκόσμιο θέμα. Οι διαδηλώσεις και οι πολιτικές μάχες των μαύρων συγκινούσαν τους πάντες σε κάθε γωνιά του κόσμου, τουλάχιστον τα πιο προοδευτικά τμήματα της κοινωνίας, με αποτέλεσμα εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία να αναφέρονται συνεχώς σε κάθε μικρό ή μεγαλύτερο γεγονός.
Να θυμηθούμε εδώ τον κύκλο τραγουδιών «Τα Νέγρικα» των Μάνου Λοΐζου-Γιάννη Νεγρεπόντη, που από το τέλος του 1966 θα παρουσιάζονταν σε συναυλίες, επίσης τα δύο βιβλία του/για τον Martin Luther King Jr., που κυκλοφορούν το 1968, το «Μάρτιν Λούθερ Κινγκ / Ο Μωυσής των νέγρων της Αμερικής» [Μ. Πεχλιβανίδης & Σία] του Lerone Bennett, Jr. και το «Μάρτιν Λούθερ Κινγκ / Πού Βαδίζουμε;» [Ιωλκός], βεβαίως το «Ψυχή στον Πάγο» [ΒΙΠΕΡ / Papyros Press, 1971] του Eldridge Cleaver και ακόμη μία πρώτη ανθολογία μαύρης ποίησης, υπό τον τίτλο «Νέγροι Ποιητές» [Εκδόσεις Θεμέλιο, Νοε. 1966] με τις μεταφράσεις του Δημήτρη Σταύρου.
Σ’ εκείνο το βιβλίο ο Σταύρου δεν είχε μεταφράσει μόνον Αφροαμερικανούς, σαν τον Langston Hughes ας πούμε, αλλά και αφρικανούς ποιητές, σαν τον Σενεγαλέζο Léopold Sédar Senghor (1906-2001). Δεν είμαι απολύτως βέβαιος, αν εκείνα τα τέσσερα ποιήματα του Senghor, που είχε μεταφράσει ο Σταύρου, ήταν τα πρώτα του σενεγαλέζου ποιητή, που θα δημοσιεύονταν ποτέ στα ελληνικά, εκείνο που ξέρω είναι πως η απόπειρα του Τραϊανού, τρία χρόνια αργότερα θα ήταν πιο ολοκληρωμένη, και κυρίως επικεντρωμένη στους ποιητές της μαύρης ηπείρου (δεν υπήρχαν εντός, εννοώ, Αφροαμερικανοί).
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/100-hronia-mikis-theodorakis-oi-melopoiiseis-poiimaton-toy-senegalezoy-leopolnt

LAFAYETTE GILCHRIST & NEW VOLCANOES εν συνόλω μαύρη μουσική

Ο πιανίστας και γενικότερα κιμπορντίστας της jazz Lafayette Gilchrist είναι μία περίπτωση μουσικού, που κάθε φορά μας εκπλήσσει. Στο blog έχουμε γράψει ήδη για τρεις πολύ καλούς δίσκους του, τους “Undaunted” (2023), “Now” (2020) και “Dark Matter” (2019), και το ξανακάνουμε τώρα λόγω του πιο νέου CD του που αποκαλείται “Move with Love” [Morphius, 2025].

Αυτό το άλμπουμ έχει μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με τα προηγούμενα, επειδή είναι live –πρόκειται για πρόσφατη ζωντανή ηχογράφηση από το ClubCar της Βαλτιμόρης–, μα και επειδή παγιδεύει, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, αυτόν τον «μαύρο» compact ήχο του Gilchrist και της μπάντας του, των New Volcanoes, μιας οκταμελούς ομάδας, που εδώ πετάει φωτιές. Να δώσουμε τα ονόματα κατ’ αρχάς: Lafayette Gilchrist πλήκτρα, Carl Filipiak κιθάρα, Leo Maxey τρομπέτα, Christian Hizon τρομπόνι, Anthony “Blue” Jenkins μπάσο, Shaquim Muldrow τενόρο σαξόφωνο, Kevin Pinder ντραμς και Bashi Rose κρουστά, ενώ σε τέσσερα κομμάτια έχουμε επιπλέον άλτο και τενόρο σαξόφωνα (Ebban Dorsey, Efraim Dorsey).
Το ρεπερτόριο που αποδίδεται στο “Move with Love”, από τους Lafayette Gilchrist & New Volcanoes, είναι πρωτότυπο. Λέμε για έξι κομμάτια, συνθέσεις του Gilchrist βασικά, οι οποίες έχουν να κάνουν με μια συνολικότερη αντίληψη τού πρώτου τη τάξει για το πώς μπορεί να συνδυαστούν ποικίλα στοιχεία της μαύρης μουσικής, δανεισμένα (πέραν της jazz, που είναι το μεγάλο πλαίσιο) από το funk, το rock, το fusion, τη μουσική της Νέας Ορλεάνης, για να μην γράψω ακόμη και για το afrobeat (γιατί κάτι τέτοιο ακούμε στο εισαγωγικό “Cut through the chase” ή στο “Bamboozled” – τέλος πάντων «περνάει» και από ’κει ο Gilchrist).
Στο “Move with Love” καταγράφονται τρία 9λεπτα κομμάτια, ένα 10λεπτο, ένα 7λεπτο κι ένα 5λεπτο, σε μια, σε κάθε περίπτωση, σεμνή, αλλά καθόλου ταπεινή αποτύπωση, υπό την έννοια πως το άλμπουμ καίει και κοχλάζει, βγάζοντας φλογερά χορευτικά vibes. Εντάξει, για live πρόκειται, αλλά και η μπάντα βρίσκεται εκεί για να αιτιολογήσει 100% την παρουσία της, μέσα από ένα σετ, που όσο και αν ποντάρει στην έξαψη και τη συμμετοχή, δεν παύει να διακρίνεται και για την πνευματικότητά του, όπως συμβαίνει, εξάλλου, με κάθε δουλειά του Gilchrist, ενός σχετικώς πρόσφατου μέλους και της Sun Ra Arkestra – που, οπωσδήποτε, δεν μπορεί παρά να αποτελεί και μια άμεση επιρροή (η Arkestra), για όλα αυτά τα απολαυστικά που ακούμε στο “Move with Love”.
Επαφή: https://lafayettegilchrist-morphius.bandcamp.com/album/move-with-love-fan-pre-release

ΤΑΣΟΣ ΓΙΑΝΝΟΥΣΗΣ πρώτο πιάτο

Πριν από λίγο καιρό (24 Ιουνίου) είχαμε γράψει για τον δεύτερο δίσκο (αλλά πρώτο με τραγούδια) του λαϊκού συνθέτη Τάσου Γιαννούση, που είχε τίτλο «“Δια Φόβου και Ελέου”» [Μετρονόμος]. Εκεί είχαμε αναφέρει το πρώτο άλμπουμ του «Πρώτο Πιάτο» [Μusic Art Lab Studios, 2023], για το οποίο θα πούμε τώρα λίγα λόγια.

Το άλμπουμ αυτό είναι ορχηστρικό, προσφέροντας οκτώ κομμάτια που κινούνται χοντρικώς σε λαϊκούς δρόμους, εμφανίζοντας τον Γιαννούση ως χειριστή μπουζουκιού, μπαγλαμά, τζουρά και στρέλας (μάλλον δεν ξέρω τι ακριβώς είναι αυτό, αλλά δεν έχει σημασία), έχοντας δίπλα του άλλους εννέα μουσικούς, που δεν παίζουν όλοι μαζί σε κάθε track, αλλά πότε εδώ και πότε εκεί. Τα επιπλέον όργανα που ακούγονται δεν είναι λίγα (ακορντεόν, βιολί, κλασική κιθάρα, κοντραμπάσο, τρομπόνι, πιάνο), αλλά στην πράξη η ενορχηστρωτική προσέγγιση είναι σφιχτή, αν και σχεδόν πάντα παιγνιώδης. Εννοούμε πως ο Γιαννούσης δοκιμάζει διάφορα σχήματα συνήθως πέντε μουσικών, από τα οποία παίρνει τα πρέποντα «χρώματα».
Ας πούμε το εισαγωγικό «Πρώτο πιάτο» διαθέτει «ζαμπετικά» περάσματα, το «Κυρ-Θανάσης» ρεμπετο-φέρνει, το “Christine’s way” παραπέμπει ακόμη και σε... Νέα Ορλεάνη, το “Habanera bouzoukeria” ανακαλεί Χειμερινούς Κολυμβητές, το «Παραγαδάκι» είναι ένα μάγκικο ζεϊμπέκικο, το «Ρε-Μπάλλος» έλκει φυσικά από τον μπάλλο, το “Valse du bazaar” είναι ολοφάνερο προς τα πού κινείται, το έσχατο «Νυχτερινή τσάρκα» χορεύεται ως χασάπικο κ.ο.κ.
Όμως σε κάθε περίπτωση, και κάθε φορά, ο Γιαννούσης κατορθώνει το όχι σύνηθες και αναμενόμενο (για τον χώρο που κινείται) να ακούγεται πηγαίος και πρωτότυπος. Δεν επαναπαύεται σε εύκολα σχήματα, δοκιμάζει δικές του επινοήσεις, σπάζοντας τις συνταγές, για να εμφανίσει εν τέλει κάτι εύστροφο, χαρούμενο και με την σωστή έννοια πιασάρικο, που να μπορεί να αναπτερώσει τον ακροατή. Κάπως σαν ένα παιγνίδι με χαλαρούς κανόνες, που υπαγορεύονται απ’ αυτόν που έχει την γενική εποπτεία, και που ακολουθούνται, ασμένως, απ’ όλα τα μέλη της ομάδας. Αυτή η καλή διάθεση περνάει ασυζητητί από το... πάλκο στην... πλατεία. Κάτι που, τέλος πάντων, δείχνει τις ευρύτερες αντιλήψεις του Γιαννούση, για το πώς μπορεί να σταθεί η λαϊκή μουσική στις μέρες μας (και όχι κατ’ ανάγκην το τραγούδι). Πολύ σημαντικό αυτό από μόνο του.
Επαφή: https://www.facebook.com/tasos.giannousis

KEITH JARRETT και PHI-PSONICS: δύο νέα τζαζ άλμπουμ, που εντυπωσιάζουν – ζωντανά ηχογραφημένα στη Βιέννη και την Πασαντίνα αποτελούν ό,τι καλύτερο έχει να προτείνει, τώρα, ο χώρος

Αν δεν μας εκπλήσσει και η τζαζ, τότε τι τζαζ θα ήταν; Είναι μια κουβέντα αυτή, που οπωσδήποτε αληθεύει μέσα στη γενικότητά της, αλλά καλό είναι να επιβεβαιώνεται κιόλας, στην πράξη, και ανά τακτά διαστήματα. Το λέω, επειδή επίσης ακούγεται από ορισμένους πως η μουσική, και σ’ αυτά τα κλασικά πλέον στυλ, όπως είναι η τζαζ, δεν προχωράει παρακάτω, πως δεν έχει να προτείνει νέους συναρπαστικούς δίσκους κ.λπ. Ουδέν αναληθέστερον τούτου.
Το νέο άλμπουμ των Αμερικανών Phi-Psonics, όπως και το live στη Βιέννη του άσσου πιανίστα Keith Jarrett, που κυκλοφόρησαν εσχάτως, είναι δίσκοι που θα μπορούσε να είχαν δει το φως σε οποιαδήποτε δεκαετία, από το 1960 και μετά, και να στέκονται στο ίδιο ύψος με τα αριστουργήματα του είδους.

PHI-PSONICS: Expanding to One [Gondwana Records / AN Music, 2025]
Το τρίτο άλμπουμ των Αμερικανών Phi-Psonics, μετά από τα “Octava” (2023) και “The Cradle” (2020) είναι γεγονός! Και όταν γράφω για «γεγονός» το εννοώ. Το “Expanding to One” είναι ένα ακόμη πολύ αξιόλογο άλμπουμ, απ’ αυτή την ομάδα μουσικών, που μας έχει κάνει κάπως να τα χάσουμε –έτσι θα πρέπει να το πούμε τελικά– τα πιο πρόσφατα χρόνια.
Το νέο αυτό CD (και 2LP) των Phi-Psonics, που έχουν πάντα τη βάση τους στο L.A., είναι ζωντανό, καθώς πρόκειται για ηχογράφηση από το δισκοπωλείο Healing Force of The Universe Records (ΗFoTUR), που εδρεύει στην Pasadena της Καλιφόρνιας. Ο χώρος εμπνέει το γκρουπ, καθώς το υλικό είναι γραμμένο στο ΗFoTUR, σε μια σειρά παρουσιών του εκεί από τον Φεβρουάριο έως και τον Απρίλιο του ’24.
Με την ευκαιρία, λοιπόν, αυτών των συναυλιών οι Phi-Psonics –δηλαδή οι Seth Ford-Young ακουστικό μπάσο, κρουστά, Sylvain Carton τενόρο & βαρύτονο σαξόφωνα, φλάουτο, κρουστά, Randal Fisher φλάουτο, τενόρο σαξόφωνο, Mitchell Yoshida wurlitzer και Josh Collazo ντραμς– καλούν στη σκηνή, για να εμφανισθούν μαζί τους, μια σειρά από έξτρα μουσικούς (μέτρησα δέκα ονόματα, που χειρίζονται κιθάρες, άρπα, μπάσο, κρουστά και wurlitzer βασικά), προκειμένου να αποδοθούν δεκατέσσερις συνθέσεις του Ford-Young και της μπάντας. Το όλον εγχείρημα στέφεται από απόλυτη καλλιτεχνική επιτυχία. Εν ολίγοις; Ένας ακόμη αριστουργηματικός δίσκος απ’ αυτή την ομάδα μουσικών, που έχει βαλθεί συνεχώς να μας ξαφνιάζει.
Οι Phi-Psonics είναι ένα εντελώς spiritual-psychedelic τζαζ σχήμα. Τέτοιο ήταν και στα πρώτα δύο άλμπουμ του, τέτοιο παραμένει και τώρα. Και το λέω αυτό παρά το γεγονός των πολλαπλών συμμετοχών, οι οποίες δεν θα αλλάξουν καθόλου τον προσανατολισμό του. Εννοώ πως ο ήχος των Phi-Psonics δεν αλλοιώνεται από τα επιπρόσθετα όργανα, καθώς οι παρουσίες όλων των συμμετεχόντων είναι απολύτως διακριτικές και περιπτωσιακές.
Για παράδειγμα, οι κιθάρες ακούγονται μόνο σε πέντε από τα δεκατέσσερα tracks του δίσκου, ενώ σε δύο εξ αυτών είναι pedal steel, και άρα ακόμη πιο κοντά στον γοητευτικό ήχο του γκρουπ. Η άρπα, που ακούγεται σε μόλις δύο tracks, είναι επίσης ένα απολύτως πνευματικό όργανο (θυμόμαστε εδώ την Alice Coltrane και την Dorothy Ashby), ενώ οι τρεις χειριστές των wurlitzer (ένα όργανο σήμα-κατατεθέν για τον ήχο των Phi-Psonics) δεν παίζουν ποτέ και οι τρεις μαζί (ούτε καν οι δύο). Επίσης, σε ένα μόλις track, το 2λεπτο “Before the pyramids”, υπάρχει γυναικεία φωνή – οπωσδήποτε πλήρως ενταγμένη και αυτή στον ήχο του κουιντέτου. Μ’ αυτά και μ’ αυτά είναι αλήθεια πως δεν αντιλαμβάνεσαι και τόσο όλες τούτες τις επεκτάσεις, κάτι που μόνον ως επίτευγμα (μελετημένο φυσικά) μπορεί να χαρακτηρισθεί.
Επί του ηχητικού μέρους, σε σχέση με το αίσθημα, την ομορφιά, την ταξιδευτική διάθεση, την ενατένιση, την ατμόσφαιρα και το «χάσιμο», που προσφέρει το “Expanding to One” δεν χωρούν πολλά, καθώς έχουμε να κάνουμε μ’ ένα μαγικό άλμπουμ, μ’ ένα συναρπαστικό άκουσμα, με μια φυσική time machine, που μπορεί τελείως ανεπαίσθητα να μεταφέρει τον ακροατή και την ακροάτρια σε... άλλους κόσμους.
Είναι τιμή για την εποχή μας, και για ό,τι μπορεί να αποκαλούμε μουσική τέχνη (και όχι μόνο τζαζ), να υπάρχουν τέτοια συγκροτήματα (και) στα δικά μας χρόνια.
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/keith-jarrett-kai-phi-psonics-dyo-nea-tzaz-almpoym-poy-entyposiazoyn