για την Esma

Ένας αναγνώστης, ο stagon, μάς πρότεινε δίπλα στο cbox ένα βίντεο από την παρουσία της σκοπιανής τραγουδίστριας Esma Redžepova στο φεστιβάλ Μουσικές του Κόσμου, την 13/6, που διοργάνωσε ο Δήμος Θεσσαλονίκης στο λιμάνι της πόλης. Είχα δει την Esma πριν μερικά χρόνια, όταν είχε εμφανισθεί στο Half Note Jazz Club, κι είχα αντιληφθεί από την αρχή (δεν χρειαζόταν και κάτι παραπάνω) την ικανότητά της να στήνει αυτοστιγμεί ένα ξέφρενο γλέντι ξεκινώντας από το “Dzelem dzelem” και το “Čaje Šukarije” και καταλήγοντας στο… «σε πόνεσε η καρδιά μου και σε γουστάρει» (το αθάνατο τσιφτετέλι των Γεράσιμου Κλουβάτου, Χαράλαμπου Βασιλειάδη).

Επειδή η Esma έγινε γνωστή στην Ελλάδα μετά το ’90, συμπίπτοντας με την εποχή του CD, τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και της γενικότερης τσιγγάνικης έκρηξης, ό,τι μπορούσε να βρεθεί από ηχογραφήσεις σχετιζόταν με τις διεθνείς κυκλοφορίες της στην Network, την Times Square, την ARC Music και αλλού. Όμως η Esma βρισκόταν στο προσκήνιο από το 1956, έχοντας κυκλοφορήσει δεκάδες LP και 7ιντσα στην Jugoton και την RTB (τις κρατικές δισκογραφικές εταιρείες της πρώην ενωμένης Γιουγκοσλαβίας), για τα οποία έχω την εντύπωση πως με δυσκολία ξεπερνούσαν τα σύνορα· δεν θυμάμαι να έχω βρει ποτέ κάποιον δίσκο τής Esma στην Αθήνα ή αλλού, όλα αυτά τα χρόνια που ψάχνω στα παζάρια. Βρήκα όμως, κάποτε, κάτι άλλο…

Ένα ελληνικής κοπής 45άρι της, από τα μέσα της δεκαετίας του ’60, που μου προξένησε μια κάποια εντύπωση. Αναφέρομαι στο “Tsaje Sukarije/ Tsigam Cocek” στη μικρή εταιρεία Recor [R33]. Φυσικά το “Tsaje Sukarije” είναι το “Čaje Šukarije”, μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της Esma Redžepova και του Ansambl Stevo Teodosievski που είχε πρωτοκυκλοφορήσει στην Γιουγκοσλαβία στις αρχές της δεκαετίας του ’60 (πιθανώς το 1961), σ’ ένα EP της Jugoton [EPY-3112]…