ροκ συγκροτήματα και καλλιτέχνες στο Φεστιβάλ της l'Humanité (εφημερίδα τού Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος) στα late 60s-early 70s

H Fête de l'Humanité, η Γιορτή της Ουμανιτέ, το Φεστιβάλ της Ουμανιτέ, πείτε το όπως θέλετε, ήταν η μεγαλύτερη κομματική νεολαιίστικη εκδήλωση για πολλά χρόνια στη Γαλλία. Επίσης και η πιο μακρόχρονη, καθώς ξεκίνησε στη δεκαετία του ’30 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα! Φυσικά μέσα σ’ αυτά τα 80-τόσα χρόνια άλλαξαν πάρα πολλά μέσα στο κομμουνιστικό κίνημα, όμως η Γιορτή είναι ακόμη εκεί, συγκεντρώνοντας, πάντα, το ενδιαφέρον του κόσμου, και βεβαίως των καλλιτεχνών που ανέβαιναν και ανεβαίνουν στις σκηνές της. Όπως διαβάζω στη wiki το 2010 επισκέφθηκαν το φεστιβάλ 600 χιλιάδες άνθρωποι! Τοποθετώ θαυμαστικό, γιατί (για την εποχή μας) δεν είναι καθόλου λίγοι.

Υπάρχει μια δοξασία –μία από τις πολλές εξάλλου– που ταλανίζει τα ροκ πράγματα στην Ελλάδα από χρόνια, ότι τάχα το ροκ δεν έχει σχέση με τα κόμματα. Ακόμη χειρότερα πως ροκ και κομμουνιστική ιδεολογία είναι έννοιες ασύμβατες, και πως τέλος πάντων ο «σωστός» ροκάς, θα πρέπει να αντιδρά κάπως σαν εκείνο το… ρεμάλι, τον Φάνη, στο μυθιστόρημα του Νίκου Νικολαΐδη «Ο Οργισμένος Βαλκάνιος», όταν ακούει περί κόμματος (κομμουνιστικού). Να θεωρεί δηλαδή πως όποιος μιλάει γι’ αυτά τα θέματα… «ψωλοκοπανάει» (έτσι ακριβώς διαβάζουμε).

Γιατί «κόμμα» για τα… ρεμάλια ήταν μόνον ένα, το κομμουνιστικό. Δεν ήταν η ΕΡΕ, με τα ουκ ολίγα εγκληματικά στοιχεία της (αλλά αυτή προπαγάνδιζε το rock n’ roll στα fifties, οπότε ok!), δεν ήταν καν οι χουνταίοι τού Παπαδόπουλου (που κινηματογραφούσαν τα «ψυχεδελικά» συγκροτήματα δείχνοντάς τα στα επίκαιρα), ήταν οι κομμουνιστές! Ευτυχώς, όμως, οι Genesis και οι Magma δεν διαβάζανε… Νικολαΐδη κι έτσι δεν είχαν κανένα πρόβλημα να πάνε να παίξουν σ’ ένα κομμουνιστικό φεστιβάλ. Και μάλιστα του γαλλικού επί Georges Marchais (Ζωρζ Μαρσέ), του πιο μεγάλου φιλοσοβιετικού κομμουνιστικού κόμματος της Δύσης.

Στη Γιορτή της Ουμανιτέ, το 1970

Φυσικά, όσοι συμμετείχαν στην Fête de l'Humanité, μέσα σ’ αυτές τις δεκαετίες, δεν σημαίνει πως ήταν κομμουνιστές –όπως δεν ήταν κομμουνιστής και ο Curtis Mayfield, που κάποτε είχε παίξει στο φεστιβάλ της ΚΝΕ–, παρότι ορισμένοι μπορεί να ήταν (ήταν), ή να ήταν απλώς φίλα διακείμενοι προς τις αριστερές ιδέες. Να, όπως ο μεγάλος αμερικανός τραγουδιστής Paul Robeson που ήταν κομμουνιστής και εμφανίστηκε στο Φεστιβάλ το 1960, ο επίσης πολύ σημαντικός τραγουδοποιός Léo Ferré που ήταν αναρχοκομμουνιστής και που εμφανίστηκε στη Γιορτή το 1961, το 1962, όπως και το 1992 ή τέλος ο Hugues Auffray (ο… Γάλλος Dylan), που πέρασε κι αυτός απ’ τη Γιορτή το 1965.

Ένα από τα πρώτα συγκροτήματα που εμφανίστηκαν ποτέ στην Fête de l'Humanité ήταν οι Moody Blues, το 1968. Ο πανικός, όμως, θα γινόταν δύο χρόνια αργότερα, το 1970 (στις 12 του Σεπτέμβρη), όταν στο πάλκο της Γιορτής θα ανέβαιναν οι Pink Floyd! “Astronomy domine”, “Green is the colour”, “Careful with that axe, Eugene”, “Set the controls for the heart of the sun” και ό,τι άλλο σ’ ένα live που απαθανατίστηκε μόνο σε bootleg.

Οι Pink Floyd στη Γιορτή της Ουμανιτέ, τον Σεπτέμβρη του '70

Το 1971 ροκάρουν στη Γιορτή οι Magma και οι Soft Machine! Στους Softs μπορεί να έπαιζε ντραμς και να τραγουδούσε ο μαοϊκός εκείνα τα χρόνια Robert Wyatt, όμως ντραμς στους Magma έπαιζε ο Christian Vander, που κάποιοι τον συνδέουν ακόμη και με το ναζισμό. Ναζιστές να παίζουν σε κομμουνιστικό φεστιβάλ; Τρελός παπάς θα έχει βαφτίσει εκείνον που θα υποστηρίξει κάτι τέτοιο!! Γιατί, ακόμη και κάποιο «λάθος» να έγινε το 1971, αποκλείεται να ξανασυνέβη το ίδιο λάθος το 1982 – όταν οι Magma πήγαν και πάλι στο Φεστιβάλ της Ουμανιτέ, έχοντας διαγράψει όλη τη zeuhl πορεία τους στα seventies.

Το 1972 ήταν επίσης μια μεγάλη ροκ χρονιά, καθώς θα βρεθούν στο φεστιβάλ της γαλλο-κομμουνιστικής εφημερίδας οι Who, οι Golden Earring και ο Country Joe. 
Για τον Country Joe δεν χρειάζεται να πούμε πόσο κοντά ήταν στην κομμουνιστική ιδεολογία (οι γονείς του ήταν κομμουνιστές και το “Joe”, από τ’ όνομά του, ήταν αναφορά στον... Joseph Stalin), ενώ για τον Pete Townshend των Who είναι γνωστό πως στα νιάτα του ήταν… Κνίτης! Βάζω θαυμαστικό, επειδή πολλοί μπορεί να μην ξέρουν πως ο Townshend είχε υπάρξει μέλος της Young Communist League (YCL), της Νεολαίας του Βρετανικού Κομμουνιστικού Κόμματος νωρίς στα sixties. Στη Γιορτή, στις 9/9/1972, οι Who θα έπαιζαν... “I can’t explain”, “Summertime blues”, “Baba O’Riley”, “Magic bus”, “My generation” κ.λπ.

Οι Who στη Γιορτή της Ουμανιτέ, τον Σεπτέμβριο του '72

Όπως διαβάζουμε και στο βιβλίο των Joe McMichael & “Irish” Jack Lyons “The Who Concert File” [Omnibus Press, London 1997]:

«Οι Who ανέβηκαν στη σκηνή στις 6 το απόγευμα, μετά τον Country Joe McDonald. Πίσω από τη σκηνή ήταν τοποθετημένο το λογότυπο του RTL που προήγαγε το φεστιβάλ, και σκόρπια κόκκινα λουλούδια στο πάλκο όταν έφθασε το γκρουπ(…) O Jerry Gilbert έγραψε στο Sounds μετά από λίγες μέρες: “Στη μέση του σετ οι Who είχαν πιάσει κορυφή με τα ‘Won’t get fooled again’ και ‘Magic bus’(…) ‘Ανεβείτε… ελάτε’, προέτρεψε ο Townshend τον κόσμο, και στη συνέχεια, ταλαντεύτηκε προς το μπροστινό μέρος της σκηνής, στάζοντας ιδρώτα. Τότε, μέσα από τις κινήσεις του, έκανε πως κρατούσε την περόνη μιας χειροβομβίδας ανάμεσα στα δόντια του εκσφενδονίζοντάς τη στη συνέχεια στο πλήθος, παριστάνοντας την πανίσχυρη έκρηξη. Ήταν μια θετική νύξη για το μεγάλο πανό του Βιετνάμ, που κρεμόταν πάνω από τη γιορτή και μια σαφής υπενθύμιση της επαναστατικότητάς του”».

Το 1973 στην Fête de l'Humanité έγινε χαμός. Διαβάστε ονόματα: Chuck Berry, Jerry Lee Lewis, Alan Stivell, Catherine Ribeiro (η… κόκκινη Πασιονάρια του γαλλικού ροκ), Osibisa, Ange, Sun Ra, Robert Charlebois, Zao, Fats Domino, Little Richard.
Όμως και το 1974 δεν θα μπορούσε να ισχυρισθεί κάποιος πως ήταν μια αδιάφορη χρονιά για το φεστιβάλ, όταν στη σκηνή του θα ανέβαιναν οι Kinks και ο Leonard Cohen. Μάλιστα ο Cohen είχε πει, τότε, και τον αντιφασιστικό ύμνο “Beloved comrade” (γνωστός από την εκτέλεση τού Josh White στα mid-40s), τους στίχους του οποίου είχε γράψει ο κομμουνιστής Lewis Allan (ο στιχουργός τού περίφημου “Strange fruit”).

Το 1975 στη Γιορτή της Ουμανιτέ θα εμφανίζονταν μεταξύ άλλων οι Tangerine Dream, οι Malicorne, ο Jacques Higelin… και πάει λέγοντας…

Οι… Φάνηδες όμως εκεί… Στη μπούρδα τους… Χριστό δεν πήραν χαμπάρι, όλα αυτά τα χρόνια καθώς τις ίδιες σαχλαμάρες λένε ακόμη…

«Εντάξει και τι έγινε… Λες κι εγώ δεν το ξέρω. Φαίνομαι για κορόιδο δηλαδή…(…) Αλλά τι θα κάνω; Δεν τους βλέπεις πώς πάνε; Σαν τους στραβούς στον Άδη. Να μπω κι εγώ στη σειρά με τα κορόιδα δηλαδή; Άκου τι μου είπε: Να κάτσω εδώ να παλέψω. Άκου προπαγάνδες. Τους έχουν σαπίσει τον εγκέφαλο, που να χέσω μέσα».

Νίκος Γ. Νικολαΐδης «Ο Οργισμένος Βαλκάνιος» [Κέδρος, Αθήνα 1977]