ΗΛΙΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ (1953-2016): ένας κομικογράφος με μεγάλη δράση στα seventies (κυρίως)

Πριν λίγες ημέρες έφυγε από τη ζωή ο Ηλίας Πολίτης, ένας από τους πιο επιφανείς, στο «υπόγειο» κύκλωμα, κομικογράφους μας. Την είδηση μού την μετέφερε φίλος και μου την επιβεβαίωσε ο Νεκτάριος τού δισκάδικου Α Strange Attractor. Εκεί, στο μαγαζί του Νεκτάριου, είχα γνωρίσει και τον Ηλία Πολίτη, προσωπικώς, πριν κάποιο καιρό…

Κλικ στην εικόνα για μεγαλύτερο μέγεθος

Ο Πολίτης εμφανίζεται για πρώτη φορά με κόμικ και ποίημά του στον Κούρο (τεύχος 6, Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 1971). Ο Λεωνίδας Χρηστάκης τον παρουσίαζε ως εξής:

«Ο εικονιζόμενος Ηλίας Πολίτης έχει μια ευχέρεια στο κόμικ, αλλά γράφει και νέο-μοντερνίστικα ποιήματα. Δημοσιεύω ένα ποίημά του και ένα αυτοτελές μικρό κόμικ. Ελπίζω σε επόμενα τεύχη του Κούρου ή άλλων περιοδικών να του δημοσιεύσω ένα πλήρες και μεγάλο αυτοτελές, με ελληνικά θέματα, κόμικ».

Από το αντι/κόμικ NOTES δημοσιεύονται σ’ εκείνον τον Κούρο του ’71 οι «Χοντρές κοιλιές – Λεπτές κοιλιές». Ο Πολίτης είναι καυστικός, ξετυλίγοντας μια ιστορία με κοινωνικό περιεχόμενο. Βασικά οι ιστορίες του είναι δύο... 

Ένα… νεοδιορισμένο υπουργικό συμβούλιο συνεδριάζει υπό τον πρωθυπουργό. Πρέπει να μοιραστούν τα υπουργεία σε… τρεις υπουργούς (ο τρίτος είναι ο ίδιος ο πρωθυπουργός). Τα υπουργεία είναι 18, αλλά η διαίρεση βγάζει… 24 και όχι 6! Η επαλήθευση της διαίρεσης εμφανίζει πάλι το ίδιο αποτέλεσμα… 24 και όχι 6! Στη δεύτερη ιστορία (τα καρέ της εναλλάσσονται μ’ εκείνα της πρώτης) ένας νέος ψωμολυσσάει, δεν έχει να πληρώσει το νοίκι του, δεν βρίσκει δουλειά πουθενά. Είναι απόφοιτος Γυμνασίου και ξέρει λογιστικά. Καταφεύγει στις Μικρές Αγγελίες των εφημερίδων, όμως στις δουλειές που πηγαίνει έρχεται πάντα δεύτερος... Στο τέλος οι δύο ιστορίες τέμνονται. Ο νέος θέλει να πυροβολήσει τον πρωθυπουργό, αλλά προλαβαίνει και τον πυροβολεί εκείνος…

Στο #9 του Κούρου (που κυκλοφορεί το καλοκαίρι του ’72) ο Πολίτης έχει δύο σκίτσα. «Ο Μισών τοις Μετρητοίς» και «Ο Μισών επί Πιστώσι[sic]». Και πάλι τα σκίτσα έχουν κοινωνικοποιλιτικές αναφορές. Στο πρώτο μια φιγούρα κρατάει στο ένα χέρι της μια κεραία τηλεόρασης και στο άλλο συρματοπλέγματα (οι αναφορές στο καθεστώς της δικτατορίας είναι προφανείς). Μεγεθύνεται ένα ανοιχτό στόμα, μέσα στο οποίο κυλάνε γρανάζια… Στο άλλο σκίτσο η ίδια φιγούρα (ένα πιόνι των Αμερικάνων) στέκεται μέσα σ’ ένα… καζάνι της Κόλασης. Μαζί της και ο αρχηγός, ο… Βελζεβούλης να πούμε, που έχει βουλωμένα τ’ αυτιά του με δυο σφυριά. Τα ξερόκλαδα που συντηρούν τη φωτιά έχουν το σχήμα τού δολάριου!

Τελικά προς τα τέλη του ’72 ο Χρηστάκης αφιερώνει έναν ολόκληρο Κούρο στον Ηλία Πολίτη υπό τον τίτλο Προσ-φορά σχεδιοϊστορίες του Ηλία Πολίτη.

Το περιοδικό είναι σκαναρισμένο ολόκληρο από τον Τέο Ρόμβο και υπάρχει στο δίκτυο (δες το σχόλιο).

Ο Ρόμβος έχει κάνει τρομερή δουλειά, έχοντας «ανεβάσει» μεγάλο μέρος τής δουλειάς τού Ηλία Πολίτη στα seventies. Αυτοεκδόσεις βασικά, που πουλιούνταν χέρι με χέρι ή εντοπίζονταν σ’ ένα-δυο σημεία στα Εξάρχεια της εποχής. Εν ολίγοις δυσεύρετα, σήμερα, κόμικς και άλλα τινά, τα οποία μπορεί να τα δει, πλέον, ο καθείς και να τα μελετήσει.

Πιο συγκεκριμένα στο periodikotrypa.wordpress υπάρχει το …UF (τεύχος 1), το βιβλίο του Ηλία Πολίτη στον Ελεύθερο Τύπο -273^οC+TI;, η Ροή/ Έμμηνη Έκδοση Τέχνης (τεύχος 2), η δεκαπενθήμερη έκδοση Μαύρο Γαρύφαλλο (τα εφτά τεύχη) και άλλα πολλά ανεξάρτητα κόμιξ όπως τα Ο Θάνατος της Αφροδίτης, Χριστίνα/ Υπερβολική Δόση, Φρίξα η Νηπενθής/ Η 7^η Νύχτα της Συντέλειας κ.ά.

Εγώ, εδώ, δεν θέλω να αναπαράγω το περιεχόμενο τού blog τού Ρόμβου, αλλά να προσθέσω ένα-δύο ακόμη θεματάκια τού Ηλία Πολίτη, που δεν υπάρχουν εκεί.

Φερ’ ειπείν μιαν άλλη περιπέτεια της Φρίξας («Η Νυπενθής[sic] Πριγκίπισσα του Χάους»), που είχε τυπωθεί στις εκδόσεις της μη άμεσης επανάστασης του Χρηστάκη (προς το 1980) και μάλλον προηγείται της… προηγουμένης.

Στο back ένα πιο εκτεταμένο βιογραφικό του Ηλία Πολίτη και πάλι από τον Χρηστάκη:

«Ο Ηλία Πολίτης γεννήθηκε μια νύχτα του 1953 στην Αθήνα. Εν τω μεταξύ με άσκηση εξωφρενικής βίας απ’ τη μάνα του και άλλα κτήνη που τον περιτριγύρισαν ξέχασε, και ξέχασε πως ξέχασε τη ζωή. Βρωμίστηκε από παρωχημένες επιθυμίες και συναίσθημα. Βουτήχτηκε τόσο βαθειά στη μιζέρια της κοινωνικής πραγματικότητας, που κάποτε τινάχτηκε στην Αλήθεια (απόμεινε το σημείο που είναι η συγκέντρωσή του και ενώθηκε με αυτό που δεν έχει όρια και που δεν περιγράφεται). Επίσης γεύτηκε την Τέλεια Διαπροσωπική Σχέση. Χόρεψε κυκνικά και σπάραξε υπένθιμα. Απ’ το 1971 δημοσίευσε κόμικς στα έντυπα: Κούρος και Panderma και εξέδωσε αφιερώματα στα δύο τελευταία περιοδικά. Λίγο αργότερα εκδίδει το σχεδιοϊστορικό περιοδικό Μαύρο Γαρύφαλλο (έξη τεύχη) και το Έμμηνο Περιοδικό Τέχνης Ροή (δύο τεύχη). Κάνει κόμικς στα περιοδικά Ουφ, Κολούμπρα, Τρύπα, Καζανάκι και Ιδεοδρόμιο και μια σχεδιοϊστορία στην Ελευθεροτυπία. Έκανε μια έκδοση με κόμικ στον Ελεύθερο Τύπο και σχεδίασε το γραπτό βιβλίο του Γιώργου Λαζόπουλου Οι Αρηανοί (Ελεύθερος Τύπος). Έκανε πολλά εξώφυλλα στις εκδόσεις Άκμων και Ελεύθερος Τύπος και σε άλλες ελεύθερες περιθωριακές-αναρχικές εκδόσεις».

Για τους Αρηανούς του Λαζόπουλου έχουμε γράψει κι εδώ… http://diskoryxeion.blogspot.gr/2014/08/blog-post_30.html, ενώ αξίζει να αναφέρουμε και την παρουσία του Πολίτη σ’ ένα από τα καλύτερα περιοδικά με κόμικς, που κυκλοφορούσαν εκεί στις αρχές του ’80, την Πράσινη Γάτα (του Νίκου Πλατή). Στο τεύχος 5 από τον Ιανουάριο του 1982, ο Ηλίας Πολίτης συνεχίζει τις περιπέτειες τής Φρίξας, μ’ ένα εντυπωσιακό σχεδιαστικά κόμικ (ίσως η ωριμότερη στιγμή του), με δυνατές σουρεαλιστικές λεζάντες.

Ηλίας Πολίτης από την "Πράσινη Γάτα" [#5, 1/1982]

Μεγάλο ταλέντο τής σχεδιαστικής γενιάς του ’70 (Αλέξης Ταμπουράς, Νίκος Λυμπερόπουλος, Λάζαρος Ζήκος…), ο Ηλίας Πολίτης έφυγε μάλλον γρήγορα από τη ζωή αφήνοντας πίσω του σκόρπιο, αλλά αξιολογότατο έργο.