το αμφιλεγόμενο άλμπουμ του ΠΑΥΛΟΥ ΠΑΥΛΙΔΗ «Πέρα από τη Θάλασσα» - μια νέα ανάγνωση πασίγνωστων τραγουδιών του ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ, έξω από το αναμενόμενο, που προβληματίζει

Δεν μου προξένησε καλή εντύπωση ο δίσκος-tribute του Παύλου Παυλίδη «Πέρα από τη Θάλασσα» [United We Fly, 2023], με τις διασκευές του πάνω στα τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου. Θέλω να το πω από την αρχή αυτό, και το λέω. Δεν είναι το γεγονός πως ο δίσκος δίνει μιαν άλλη διάσταση στα τραγούδια του Μαρκόπουλου (αυτό δεν σημαίνει κάτι αναγκαστικώς), αλλά το ότι αυτή η συγκεκριμένη διάσταση μετατρέπει τα τραγούδια σε εντελώς αμφισβητήσιμης αισθητικής ακροάματα.

Όλα αυτά τα τραγούδια, που επιλέγει, εδώ, ο Παυλίδης για να διασκευάσει είναι διατυπωμένα, στις πρώτες εκτελέσεις τους, μ’ έναν τρόπο λαϊκό και αυστηρό, λεβέντικο και περήφανο (από τους πρώτους εκτελεστές Ξυλούρη, Χαλκιά, Μοσχολιού, Γαργανουράκη κ.ά.), που σχετίζεται (ο τρόπος) με τις κοινωνικοπολιτικές νοηματοδοτήσεις μιας άλλης, μιας διαφορετικής εποχής. Όλα αυτά, στο «Πέρα από τη θάλασσα», εξαλείφονται. Κονιορτοποιούνται. Σαν να ενοχλούν, σαν να θυμίζουν γεγονότα και καταστάσεις που θα πρέπει να ξεχάσουμε (σαν λέμε) και άρα θα πρέπει ν’ αλλάξουν όψη.
Δεν ευθύνονται σώνει και καλά τα keyboards γι’ αυτό ή τα beats, αλλά βασικά τα τραγουδίσματα του Παυλίδη, που δεν συνάδουν, καθώς είναι τελείως άχρωμα, χωρίς καμία αίσθηση τού βάρους, που κουβαλάνε τα συγκεκριμένα κομμάτια. Λέμε για μια φωνή που κυλάει σ’ ένα υπνωτιστικό τέμπο, δίχως χρωματισμούς, χωρίς δυνατότητες κορύφωσης, που μέσα από μια αφηγηματική μονοτονία, επιχειρεί να δώσει στα τραγούδια μιαν άλλη διάσταση – τελείως έξω από την αρχική τους.
Αν, ορισμένοι, αυτό το θεωρούν καλό ή έστω θεμιτό ως ενδεχόμενο, εγώ το θεωρώ τελείως καταδικαστικό ως αποτέλεσμα.
Όποιος έχει ακούσει ή ακούει αυτά τα κομμάτια έξω από το πλαίσιο της εποχής τους, σαν τραγούδια τού οποτεδήποτε, μπορεί να λέει ό,τι θέλει – χωρίς (μεταξύ μας) να τον λαβαίνει κανένας σοβαρά υπ’ όψιν του. Όποιος, όμως, ξέρει τι κρύβεται πίσω απ’ αυτά, δεν μπορεί παρά να είναι τουλάχιστον επιφυλακτικός με το εγχείρημα – όχι με τον Παυλίδη, μα με τον οποιονδήποτε που θα επιχειρούσε κάτι ανάλογο.
Μοιάζει να έχουμε και μια κόντρα γενεών εδώ. Και καλώς, κατ’ εμέ.
Σου λένε κάποιοι... μα να τ’ ακούσουν και οι νεότεροι, να γίνουν τα τραγούδια πιο κοντινά προς αυτούς. Λυπάμαι, αλλά αυτά είναι λόγια του αέρα.
Ο Παύλος Παυλίδης είναι σχεδόν 60άρης, δεν έχει καμία σχέση με νεότητες. Και αυτό το electro και electro-rock, που χρησιμοποιεί, εδώ, είναι τελείως παρωχημένο σαν ήχος (και καθόλου σύγχρονο). Αν ενδιαφέρει κάποιους, το θέμα, τότε να συζητήσουμε και επ’ αυτού...
Έπειτα... δεν υπάρχει κανένας λόγος να τα μάθουν τα τραγούδια οι νέοι (οι 20χρονοι) άμα πρόκειται να τα μάθουν ως μασημένη τροφή. Αν, όμως, θέλουν να τα μάθουν, όπως είναι και όπως πρέπει, τότε να πάνε να τ’ ακούσουν από τις πρωτότυπες εγγραφές. Και να κάτσουν να σκεφτούνε πάνω σ’ αυτές και πάνω στην εποχή τους.
Πράγματα δύσκολα βεβαίως, τα οποία όμως είναι και τα μόνα ικανά για να τους βγάλουν σ’ ένα κάποιο ξέφωτο. Έτσι είναι. Αλλιώς, μένεις στο σκοτάδι, νομίζοντας πως η Ρόζα η ναζιάρα, με τα σγουρά μαλλιά, μπορεί να είναι εκείνη που... κοιτάζει μουδιασμένα τον Μητροπάνο, γιατί δεν καταλαβαίνει από κομπιούτερ και αριθμούς.
Η δική μου γνώμη είναι πως ο Παύλος Παυλίδης έπρεπε να αρνηθεί την πρόταση που του έγινε. Να διασκευάσει, δηλαδή, τελείως ελεύθερα ό,τι ήθελε, απ’ όλο το έργο του Μαρκόπουλου.
Εν τω μεταξύ εμένα δεν με πείθει ο Παυλίδης, γενικώς, μ’ αυτά που λέει στις liner notes του άλμπουμ (περί βιωμάτων κ.λπ.) και ούτε είναι σωστό εκείνο που γράφει πως «ζώντας στην δεκαετία του ’80 όπου το ραδιόφωνο και η τηλεόραση είχαν έναν άλλο χαρακτήρα, προβάλλοντας σπουδαίους καλλιτέχνες κάθε είδους, ο Μαρκόπουλος ακουγόταν παντού, όταν κυκλοφορούσε κάποιον καινούργιο δίσκο». Είναι έξω από τα πράγματα ο Παυλίδης – και όσα λέει υποσκάπτουν και την προσπάθειά του στο εν λόγω tribute.
Αυτά, που σημειώνει, συνέβαιναν (κάπως έτσι) στα σέβεντις, όχι στα έιτις. Στη δεκαετία του ’80 οι συνθέτες του «έντεχνου», εκτός πολύ συγκεκριμένων και περιπτωσιολογικών εξαιρέσεων, είχαν περάσει στο περιθώριο της μουσικής ζωής και χοντρικά τα έβαζαν με το «σύστημα», που τους πέταγε στη γωνία.
Θυμάμαι τον Μίκη Θεοδωράκη να παραπονιέται, τότε, συνεχώς, πως το ραδιόφωνο τον είχε «κομμένο» και πως τα τραγούδια του δεν παίζονταν. Στο «Καλλιτεχνικό Καφενείο» της ΕΡΤ, στις 8 Μαρτίου 1986, είχε πει πως τα έργα του απορρίπτονταν και πως εξαιτίας αυτής της στάσης των πάσης φύσεως επαϊόντων ήθελε ακόμη και να μεταναστεύσει! Σε ανάλογο κλίμα ο Γιάννης Μαρκόπουλος δήλωνε στο σοβαρό περιοδικό «Πολιτιστική» [τεύχος #2, Φεβ. 1984]:
«Ο σημερινός καλλιτέχνης, για να δει από μια νέα οπτική γωνία τα πράγματα στο έργο του, θα υποφέρει όλες εκείνες τις αντιξοότητες που δημιουργούν τα κυκλώματα, οι νόμοι συμφερόντων, οι αντιλήψεις του κατεστημένου, οι δημόσιες σχέσεις, ενώ από τα μπαλκόνια οι μικροεξουσιαστές θα του πετάνε όλες τους τις ενοχές. Η εποχή είναι σκληρή».
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/i-problimatiki-anagnosi-toy-gianni-markopoyloy-apo-ton-paylo-paylidi