Πριν από λίγο καιρό έφθασαν στα χέρια μου, μέσω του άοκνου
ερευνητή του ελληνικού τραγουδιού (και όχι μόνο του ροκ) Δημήτρη Βασιλειάδη (B-otherSide Records), τρία LP ενός άγνωστου
εντεχνολαϊκού τραγουδοποιού, του Ζάκη Κουνάδη (1935-2023). Ο Κουνάδης μπορεί να
ήταν άγνωστος ως τραγουδοποιός, αλλά δεν ήταν καθόλου άγνωστος ως παρουσία στα
μουσικά-συγγραφικά μας πράγματα... και ας μείνουμε σ’ αυτά, κατ’ αρχάς, που μας
ενδιαφέρουν περισσότερο.
Όταν ο Ζάκης Κουνάδης θα έφευγε από τη ζωή, πέρυσι τον Ιούλιο, ο αδελφός του και γνωστός ερευνητής του ρεμπέτικου Παναγιώτης Κουνάδης θα ανέβαζε μια ανακοίνωση στο facebook του Εικονικού Μουσείου Αρχείου Κουνάδη / Kounadis Archive Virtual Museum (25 Ιουλίου 2023), στην οποία διάβαζες ανάμεσα σε άλλα και για τον ιστορικό Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής (ΣΦΕΜ), που θα συνδεόταν στενά με τις δραστηριότητες του Ζάκη:
«Το Αρχείο Κουνάδη με θλίψη αποχαιρετά τον Ζάκη Κουνάδη, πρόεδρο του ιστορικού ΣΦΕΜ (Σύλλογος Φίλων Ελληνικής Μουσικής). Ο Ζάκης (Αλοΐζιος) Κουνάδης γεννήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 1935 στα Διλινάτα Κεφαλληνίας. Εργάστηκε αρκετά χρόνια ως δημοσιογράφος και φωτορεπόρτερ στον όμιλο των αδελφών Μπότση. Το 1961, μετά τις περίφημες εκλογές “βίας και νοθείας”, συνέταξε μαζί με τον Δημήτρη Χαλιβελάκη μία επιστολή προς τον Μίκη Θεοδωράκη που είχε ήδη καταφύγει στο Παρίσι και η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επιστροφή του συνθέτη. Έτσι, από την ημέρα του γυρισμού του Θεοδωράκη στην Ελλάδα, στις 15 Ιανουαρίου 1962, ξεκίνησαν οι διεργασίες που οδήγησαν τον Απρίλιο του 1962 στη δημιουργία του “Συλλόγου Φίλων Ελληνικής Μουσικής”, του οποίου ο Ζάκης Κουνάδης υπήρξε πρόεδρος όλα τα χρόνια της λειτουργίας του μέχρι τη διάλυσή του, το 1967. Σκοπός του ΣΦΕΜ ήταν η προβολή του έργου του Μίκη Θεοδωράκη και των νεότερων Ελλήνων δημιουργών. Μέσα στον πρώτο χρόνο λειτουργίας του ΣΦΕΜ πρωτοεμφανίστηκαν και δραστηριοποιήθηκαν ως μέλη και υπεύθυνοι της χορωδίας και της ορχήστρας που δημιουργήθηκαν, κατά σειρά, οι νέοι και άγνωστοι τότε: Μάνος Λοΐζος, Σταύρος Κουγιουμτζής, Μαρία Φαραντούρη, Χρήστος Λεοντής, Μάνος Ελευθερίου, Φώντας Λάδης, Μάρω-Λήμνου Λοΐζου, Γιάννης Μαρκόπουλος, Κώστας Βρεττάκος, Διονύσης Σαββόπουλος, Γιώργος Ζωγράφος, Αγγέλα Ζώη, Νότης Μαυρουδής, Άκος Δασκαλόπουλος, Θέμις Σερμιέ, Έφη Παναγιώτου, Αλέκος Σταματέλης, Υακίνθη Κλάδη, Μαίρη Δαλάκου και άλλοι. Επίσης κατά την περίοδο λειτουργίας του, μέχρι το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, ο ΣΦΕΜ συνεργάστηκε μεταξύ άλλων με τους Μίκη Θεοδωράκη, Μάνο Χατζιδάκι, Γιώργο Θεοφιλόπουλο, Λάκη Παππά, Κώστα Χατζή, Γρηγόρη Μπιθικώτση, Λάκη Καρνέζη, Κώστα Παπαδόπουλο, Ντόρα Γιαννακοπούλου, Πάνο Πετσά, Σταύρο Πλέσσα, Κλειώ Δενάρδου, τους κιθαρίστες Δημήτρη Φάμπα, Βαγγέλη Ασημακόπουλο και Λίζα Ζώη, καθώς και με τις χορωδίες Τρικάλων, Καλαμάτας και Κορίνθου, πραγματοποιώντας μεγάλο αριθμό εκδηλώσεων και παρεμβάσεων στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της χώρας. Το 1963 o Ζάκης Κουνάδης μαζί με τον Νίκο Καπίρη και τον Γιάννη Κουνάδη δημιούργησαν ένα από τα πιο δυναμικά φωτορεπορτάζ της εποχής, με τίτλο «Το μάτι», απαθανατίζοντας τα σημαντικότερα πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα της περιόδου αλλά και στιγμές της καθημερινής ζωής. Το 1967 ο Ζάκης Κουνάδης κατέφυγε στη Γαλλία. Πρωτοστάτησε στην κατάληψη του ελληνικού περιπτέρου της Πανεπιστημιούπολης τον Μάη του ’68 και συνέβαλλε στον αντιδικτατορικό αγώνα, ενημερώνοντας τους ξένους δημοσιογράφους με τα ημερήσια δελτία που συνέτασσε για όσα συνέβαιναν στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας. Το φωτογραφικό αρχείο του είναι εξαιρετικά σημαντικό και πολύτιμο για τους ιστορικούς και μελετητές αυτής της περιόδου».
Οι δράσεις του ΣΦΕΜ, που είχε για πρόεδρο τον Ζάκη Κουνάδη, υπήρξαν πολύ καθοριστικές σε σχέση πάντα με την διάδοση του νέου «έντεχνου» τραγουδιού στα πρώτα χρόνια του ’60 και έως την επιβολή της δικτατορίας, και αυτό μπορεί κάποιος εύκολα να το διαπιστώσει από τα πάμπολλα σχετικά βιβλία, τα άρθρα και τις κατά καιρούς συνεντεύξεις καίριων μορφών των μουσικών πραγμάτων μας όπως ήταν / είναι ο Μάνος Λοΐζος, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Χρήστος Λεοντής, η Μαρία Φαραντούρη κ.ά., αφού ο ΣΦΕΜ θα αποτελούσε, τότε, στο πρώτο μισό του ’60, το πιο βασικό ορμητήριό τους.
Όμως ο Ζάκης Κουνάδης δεν ήταν μόνο ένας αγωνιστής δημοσιογράφος, εμψυχωτής και μεγάλος θιασώτης του «έντεχνου», σε μια οπωσδήποτε δύσκολη εποχή, μα ακόμη συγγραφέας δύο τουλάχιστον βιβλίων και τραγουδοποιός, με ξεχωριστή δική του δισκογραφία.
Πάνε πολλά χρόνια από τότε που διάβασα για πρώτη φορά το βιβλίο των Ζάκη Κουνάδη-Λένας Χαραλαμποπούλου «Οι Δρόμοι του Μάη / Γαλλία ’68» [Παρασκήνιο, 1993], που θα έκανε και μια δεύτερη βελτιωμένη έκδοση στον Ευώνυμο, το 2007, ενώ δικό του ήταν και το πόνημα-λεύκωμα «Ισότητα στην Ανισότητα / Η γυναίκα από την οικογενειακή στην καπιταλιστική οικονομία / Κείμενα, φωτογραφίες, τραγούδια: Ζάκη Κουνάδη» [Αιγιαλός, 2009].
Στο πρώτο βιβλίο καταγράφονται διάφορες σκέψεις των
συγγραφέων αναφορικά με τον Μάη του ’68 και την ελληνική παρουσία στα γεγονότα,
διανθισμένες με πρωτότυπες φωτογραφίες. Διαβάζουμε κάπου, σε σχέση με την
κατάληψη του ελληνικού περιπτέρου της πανεπιστημιούπολης, τον Μάη του ’68:
«Παρατηρώντας τις φωτογραφίες που δημοσιεύονται από το Ελληνικό κτίριο της Πανεπιστημιούπολης του Παρισιού, στη διάρκεια των γεγονότων του Μάη του ’68, διαπιστώνεται ότι, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν υπάρχουν πρόσωπα σ’ αυτές τις εικόνες. Αυτό συμβαίνει, επειδή η Γενική Συνέλευση των Ελλήνων είχε αποφασίσει να μην παρθούν φωτογραφίες, που αν έπεφταν στα χέρια των ανθρώπων της δικτατορίας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ενάντια στους δημοκρατικούς πολίτες και φοιτητές, που πήραν μέρος στις δημοκρατικές και αντιδικτατορικές διαδικασίες στο κτίριο του Παρισιού. Στις φωτογραφίες υπάρχουν αντιδικτατορικές αφίσες, συνθήματα όλων των ιδεολογικών τάσεων, αλλά και διαπιστώσεις για το παγκόσμιο δημοκρατικό κίνημα. Από το περιεχόμενο αφισών και συνθημάτων διαπιστώνεται το υψηλό πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο των συμμετεχόντων Ελλήνων, στη διάρκεια των γεγονότων του Μάη του ’68 στη Γαλλία. Θα πρέπει επίσης να ξανατονιστεί ότι η κατάληψη των κτιρίων, των εργοστασίων, των τόπων δουλειάς και φοίτησης και φυσικά του ελληνικού κτιρίου στην Πανεπιστημιούπολη του Παρισιού, σήμαινε την απελευθέρωσή του από τον έλεγχο των ολιγαρχικών δυνάμεων και την παράλληλη παράδοση αυτών των χώρων σε όλους τους πολίτες. Στους ελεύθερους αυτούς χώρους μπορούσαν όλοι οι πολίτες να εκφραστούν και να δημιουργούν, συνεργαζόμενοι ελεύθερα. Ήταν, δηλαδή, ναοί Ελευθερίας και Άμεσης Δημοκρατίας».
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/zakis-koynadis-mia-istoriki-prosopikotita-toy-entehnoy-ellinikoy-tragoydioy
Όταν ο Ζάκης Κουνάδης θα έφευγε από τη ζωή, πέρυσι τον Ιούλιο, ο αδελφός του και γνωστός ερευνητής του ρεμπέτικου Παναγιώτης Κουνάδης θα ανέβαζε μια ανακοίνωση στο facebook του Εικονικού Μουσείου Αρχείου Κουνάδη / Kounadis Archive Virtual Museum (25 Ιουλίου 2023), στην οποία διάβαζες ανάμεσα σε άλλα και για τον ιστορικό Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής (ΣΦΕΜ), που θα συνδεόταν στενά με τις δραστηριότητες του Ζάκη:
«Το Αρχείο Κουνάδη με θλίψη αποχαιρετά τον Ζάκη Κουνάδη, πρόεδρο του ιστορικού ΣΦΕΜ (Σύλλογος Φίλων Ελληνικής Μουσικής). Ο Ζάκης (Αλοΐζιος) Κουνάδης γεννήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 1935 στα Διλινάτα Κεφαλληνίας. Εργάστηκε αρκετά χρόνια ως δημοσιογράφος και φωτορεπόρτερ στον όμιλο των αδελφών Μπότση. Το 1961, μετά τις περίφημες εκλογές “βίας και νοθείας”, συνέταξε μαζί με τον Δημήτρη Χαλιβελάκη μία επιστολή προς τον Μίκη Θεοδωράκη που είχε ήδη καταφύγει στο Παρίσι και η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επιστροφή του συνθέτη. Έτσι, από την ημέρα του γυρισμού του Θεοδωράκη στην Ελλάδα, στις 15 Ιανουαρίου 1962, ξεκίνησαν οι διεργασίες που οδήγησαν τον Απρίλιο του 1962 στη δημιουργία του “Συλλόγου Φίλων Ελληνικής Μουσικής”, του οποίου ο Ζάκης Κουνάδης υπήρξε πρόεδρος όλα τα χρόνια της λειτουργίας του μέχρι τη διάλυσή του, το 1967. Σκοπός του ΣΦΕΜ ήταν η προβολή του έργου του Μίκη Θεοδωράκη και των νεότερων Ελλήνων δημιουργών. Μέσα στον πρώτο χρόνο λειτουργίας του ΣΦΕΜ πρωτοεμφανίστηκαν και δραστηριοποιήθηκαν ως μέλη και υπεύθυνοι της χορωδίας και της ορχήστρας που δημιουργήθηκαν, κατά σειρά, οι νέοι και άγνωστοι τότε: Μάνος Λοΐζος, Σταύρος Κουγιουμτζής, Μαρία Φαραντούρη, Χρήστος Λεοντής, Μάνος Ελευθερίου, Φώντας Λάδης, Μάρω-Λήμνου Λοΐζου, Γιάννης Μαρκόπουλος, Κώστας Βρεττάκος, Διονύσης Σαββόπουλος, Γιώργος Ζωγράφος, Αγγέλα Ζώη, Νότης Μαυρουδής, Άκος Δασκαλόπουλος, Θέμις Σερμιέ, Έφη Παναγιώτου, Αλέκος Σταματέλης, Υακίνθη Κλάδη, Μαίρη Δαλάκου και άλλοι. Επίσης κατά την περίοδο λειτουργίας του, μέχρι το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, ο ΣΦΕΜ συνεργάστηκε μεταξύ άλλων με τους Μίκη Θεοδωράκη, Μάνο Χατζιδάκι, Γιώργο Θεοφιλόπουλο, Λάκη Παππά, Κώστα Χατζή, Γρηγόρη Μπιθικώτση, Λάκη Καρνέζη, Κώστα Παπαδόπουλο, Ντόρα Γιαννακοπούλου, Πάνο Πετσά, Σταύρο Πλέσσα, Κλειώ Δενάρδου, τους κιθαρίστες Δημήτρη Φάμπα, Βαγγέλη Ασημακόπουλο και Λίζα Ζώη, καθώς και με τις χορωδίες Τρικάλων, Καλαμάτας και Κορίνθου, πραγματοποιώντας μεγάλο αριθμό εκδηλώσεων και παρεμβάσεων στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της χώρας. Το 1963 o Ζάκης Κουνάδης μαζί με τον Νίκο Καπίρη και τον Γιάννη Κουνάδη δημιούργησαν ένα από τα πιο δυναμικά φωτορεπορτάζ της εποχής, με τίτλο «Το μάτι», απαθανατίζοντας τα σημαντικότερα πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα της περιόδου αλλά και στιγμές της καθημερινής ζωής. Το 1967 ο Ζάκης Κουνάδης κατέφυγε στη Γαλλία. Πρωτοστάτησε στην κατάληψη του ελληνικού περιπτέρου της Πανεπιστημιούπολης τον Μάη του ’68 και συνέβαλλε στον αντιδικτατορικό αγώνα, ενημερώνοντας τους ξένους δημοσιογράφους με τα ημερήσια δελτία που συνέτασσε για όσα συνέβαιναν στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας. Το φωτογραφικό αρχείο του είναι εξαιρετικά σημαντικό και πολύτιμο για τους ιστορικούς και μελετητές αυτής της περιόδου».
Οι δράσεις του ΣΦΕΜ, που είχε για πρόεδρο τον Ζάκη Κουνάδη, υπήρξαν πολύ καθοριστικές σε σχέση πάντα με την διάδοση του νέου «έντεχνου» τραγουδιού στα πρώτα χρόνια του ’60 και έως την επιβολή της δικτατορίας, και αυτό μπορεί κάποιος εύκολα να το διαπιστώσει από τα πάμπολλα σχετικά βιβλία, τα άρθρα και τις κατά καιρούς συνεντεύξεις καίριων μορφών των μουσικών πραγμάτων μας όπως ήταν / είναι ο Μάνος Λοΐζος, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Χρήστος Λεοντής, η Μαρία Φαραντούρη κ.ά., αφού ο ΣΦΕΜ θα αποτελούσε, τότε, στο πρώτο μισό του ’60, το πιο βασικό ορμητήριό τους.
Όμως ο Ζάκης Κουνάδης δεν ήταν μόνο ένας αγωνιστής δημοσιογράφος, εμψυχωτής και μεγάλος θιασώτης του «έντεχνου», σε μια οπωσδήποτε δύσκολη εποχή, μα ακόμη συγγραφέας δύο τουλάχιστον βιβλίων και τραγουδοποιός, με ξεχωριστή δική του δισκογραφία.
Πάνε πολλά χρόνια από τότε που διάβασα για πρώτη φορά το βιβλίο των Ζάκη Κουνάδη-Λένας Χαραλαμποπούλου «Οι Δρόμοι του Μάη / Γαλλία ’68» [Παρασκήνιο, 1993], που θα έκανε και μια δεύτερη βελτιωμένη έκδοση στον Ευώνυμο, το 2007, ενώ δικό του ήταν και το πόνημα-λεύκωμα «Ισότητα στην Ανισότητα / Η γυναίκα από την οικογενειακή στην καπιταλιστική οικονομία / Κείμενα, φωτογραφίες, τραγούδια: Ζάκη Κουνάδη» [Αιγιαλός, 2009].
«Παρατηρώντας τις φωτογραφίες που δημοσιεύονται από το Ελληνικό κτίριο της Πανεπιστημιούπολης του Παρισιού, στη διάρκεια των γεγονότων του Μάη του ’68, διαπιστώνεται ότι, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν υπάρχουν πρόσωπα σ’ αυτές τις εικόνες. Αυτό συμβαίνει, επειδή η Γενική Συνέλευση των Ελλήνων είχε αποφασίσει να μην παρθούν φωτογραφίες, που αν έπεφταν στα χέρια των ανθρώπων της δικτατορίας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ενάντια στους δημοκρατικούς πολίτες και φοιτητές, που πήραν μέρος στις δημοκρατικές και αντιδικτατορικές διαδικασίες στο κτίριο του Παρισιού. Στις φωτογραφίες υπάρχουν αντιδικτατορικές αφίσες, συνθήματα όλων των ιδεολογικών τάσεων, αλλά και διαπιστώσεις για το παγκόσμιο δημοκρατικό κίνημα. Από το περιεχόμενο αφισών και συνθημάτων διαπιστώνεται το υψηλό πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο των συμμετεχόντων Ελλήνων, στη διάρκεια των γεγονότων του Μάη του ’68 στη Γαλλία. Θα πρέπει επίσης να ξανατονιστεί ότι η κατάληψη των κτιρίων, των εργοστασίων, των τόπων δουλειάς και φοίτησης και φυσικά του ελληνικού κτιρίου στην Πανεπιστημιούπολη του Παρισιού, σήμαινε την απελευθέρωσή του από τον έλεγχο των ολιγαρχικών δυνάμεων και την παράλληλη παράδοση αυτών των χώρων σε όλους τους πολίτες. Στους ελεύθερους αυτούς χώρους μπορούσαν όλοι οι πολίτες να εκφραστούν και να δημιουργούν, συνεργαζόμενοι ελεύθερα. Ήταν, δηλαδή, ναοί Ελευθερίας και Άμεσης Δημοκρατίας».
https://www.lifo.gr/culture/music/zakis-koynadis-mia-istoriki-prosopikotita-toy-entehnoy-ellinikoy-tragoydioy
Ferris Costas
ΑπάντησηΔιαγραφή"Πρωτοστάτησε στην κατάληψη του ελληνικού περιπτέρου της Πανεπιστημιούπολης τον Μάη του ’68". Θα σταθώ σ' αυτό, για να περιγράψω μια μοναδική στιγμή. Ενώ βοά ο τόπος με τις πολιτικές συζητήσεις και τους καυγάδες των κάθε λογής αριστεριστών (ανάμεσα στους οποίους και ο περιβόητος Αλέξανδρος Γιωτόπουλος), μια μικρή ομάδα φίλων επιμένει να κάνει ΜΟΝΟ πολιτιστικές εκδηλώσεις. Έτσι, κι ενώ οι συγκρούσεις φοιτητών με την αστυνομία μαίνονται, μία παρέα οργανώνει στο περίπτερο μία... "Παρουσίαση του ρεμπέτικου τραγουδιού μετ΄ακροάσεων"! Βασιοκός συντελεστής ο Ζάκης, ενώ τους δίσκους 78 στροφών προμήθευσε ο Κώστας Βεργόπουλος, και συμμετείχαν φυσικά ο αδελφός του Ζάκη Παναγιώτης και ο υποφαινόμενος. Αυτά για την ιστορία.