TOMASZ STANKO QUARTET νύχτα του Σεπτέμβρη (ανέκδοτο άλμπουμ)

Για τον τρομπετίστα Tomasz Stanko (1942-2018) δεν χρειάζεται να πούμε κάτι παραπάνω από το γεγονός πως θεωρείται, έως και σήμερα, έξι χρόνια μετά από τον θάνατό του, μία από τις ηγετικές προσωπικότητες της πολωνικής και κατ’ επέκταση της ευρωπαϊκής jazz. Η μεγάλη σε ποσότητα και ποιότητα δισκογραφία του, απλώς, το αποδεικνύει.
Ο Stanko εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην ECM το 1976, με το άλμπουμ του “Balladyna”, για να έχει παρουσίες εκεί και σε κάθε επόμενη δεκαετία, δίνοντας πολύ σπουδαία άλμπουμ –ιδίως στα 90s και στα 00s– όπως ήταν, ανάμεσα σε άλλα, τα “Litania / Music of Krzysztof Komeda” (1997), “Leosia” (1997), “Soul of Things” (2002), “Suspended Night” (2004) και “Lontano” (2006).
Απ’ αυτή την πολύ καλή εποχή του, των mid-00s, η ECM φέρνει τώρα στο φως μια ανέκδοτη ηχογράφηση του Tomasz Stanko Quartet, υπό τον τίτλο “September Night” [ECM Records / AN Music, 2024] και μάλιστα ζωντανή από το Muffathalle του Μονάχου, που συνέβη στις 9 Σεπτεμβρίου του 2004. Είναι η φάση του άλμπουμ “Suspended Night”, με το κουαρτέτο του εκείνης της εποχής, το οποίον αποτελούσαν, πλην του ιδίου, οι Marcin Wasilewski πιάνο, Slawomir Kurkiewicz κοντραμπάσο και Michal Miskiewicz ντραμς.

Το ρεπερτόριο πάνω-κάτω είναι το αναμενόμενο. Πρωτότυπες συνθέσεις του Stanko, και μόλις μία, το “Kaetano”, που υπογράφεται απ’ όλα τα μέλη του γκρουπ. Κομμάτια γνωστά σήμερα, όπως το “Song for Sarah” από το “Suspended Night”, το “Euforila”, που υπάρχει σε διάφορα άλμπουμ του πολωνού τρομπετίστα, όπως στο ελληνικό του “Chameleon” (στην εταιρεία Utopia του Βαγγέλη Κατσούλη), μα και στο “Leosia”, επιπλέον το “Celina” από το “Matka Joanna” του 1995, μα και κομμάτια όχι γνωστά, όπως τα “Elegant piece” και “Theatrical”, δίνουν όλα αυτά την αφορμή στους έξοχους μουσικούς του κουαρτέτου να ξεδιπλώσουν τις ικανότητές τους, προσδίδοντας στις συνθέσεις ορμητικά δημιουργικά χαρακτηριστικά. Βεβαίως είναι και οι εκτεταμένες διάρκειες (με κάμποσα δεκάλεπτα κομμάτια ανάμεσα), που παρέχουν τη δυνατότητα στον αξιοθαύμαστο Wasilewski να «στρώσει παιγνίδι», να δημιουργήσει δηλαδή όλο εκείνο το, άλλοτε ρυθμικό και άλλοτε μελωδικό, υπόβαθρο, επί του οποίου η τρομπέτα του Stanko θα ακούγεται πάντα μαγική. Σίγουρα είχε μεγάλους πιανίστες δίπλα του ο Stanko, σε όλα τα χρόνια της δημιουργίας του, αλλά πιανίστες σαν τον Wasilewski δεν βρίσκεις κάθε μέρα. Γενικά η μπάντα αυτή ήταν φοβερή, κάτι που θα αποδεικνυόταν στην πορεία, όταν ως Marcin Wasilewski Trio θα διέπρεπε σε live και δισκογραφία.
Μόνο κομματάρες εδώ, σαν τις “Celina” και “Elegant piece” και μια παραγωγή του Manfred Eicher αντάξια της ιστορίας, και του γκρουπ και της ECM φυσικά.