Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου 2021

Πέντε πρόσφατοι ελληνικοί δίσκοι που ξεχωρίζουν – Τζαζ, έντεχνο, electronic, παιδικό τραγούδι και folk-psychedelic από παλαιά και νέα ονόματα

Η ελληνική δισκογραφία ή καλύτερα οι δίσκοι από ελληνικά ονόματα δεν σταματούν να μας εκπλήσσουν. Παλαιότεροι και πιο νέοι μουσικοί και συγκροτήματα, στις νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, ανασκουμπώνονται, τροφοδοτώντας μας συνεχώς με εξαιρετικά άλμπουμ. Για πέντε απ’ αυτά γράφουμε στη συνέχεια...
JAN
VAN ANGELOPOULOS: Streams
[Teranga Beat, 2021]
Η πιο πρόσφατη κυκλοφορία της γνωστής μας Teranga Beat είναι και αυτή ελληνική, καθώς, μετά από τα δύο άλμπουμ των Κυριάκου Σφέτσα / Greek Fusion Orchestra και της Εβρίτικης Ζυγιάς, ακολουθεί το LP του Jan Van AngelopoulosStreams”.
Τα τέσσερα αυτά άλμπουμ, όσο και αν πρόκειται για διαφορετικά ηχογραφήματα, και μάλιστα διαφορετικών εποχών, τα ενώνει κάτι κοινό. Και αυτό είναι η «ελληνικότητα», άλλοτε πιο έντονη, άλλοτε όχι και τόσο, αλλά πάντοτε τοποθετημένη όπου και όπως πρέπει. Και όταν λέμε «ελληνικότητα» αναφερόμαστε στα στοιχεία της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, μα ακόμη και της πιο σύγχρονης φολκλορικής και λαϊκής, που παρεισφρέουν στις πρωτότυπες συνθέσεις.
Αυτή η διάσταση, αυτή η κατεύθυνση ακολουθείται και στο “Streams” του Jan Van Angelopoulos, και κάπως έτσι δημιουργείται κι ένα «χρώμα» στο ρόστερ της Teranga Beat, ένα άλλο «χρώμα» σε κάθε περίπτωση, μετά από ’κείνο το «έντεχνο» δυτικο-αφρικανικό εν πολλοίς, μέσω του οποίου γνωρίσαμε την εταιρεία όλη την προηγούμενη δεκαετία.
Ο Jan Van Angelopoulos, γνωστός και ως Jan Van De Engel παλαιότερα, μας απασχολεί από την εποχή του “Misspent” (2010) ή και πιο πριν. Μουσικός που ψάχνει σε πολλά και διαφορετικά μέτωπα, μάς προτείνει στο “Streams” εννέα tracks (πέντε στην πρώτη πλευρά του βινυλίου και τέσσερα στην δεύτερη), τα οποία πολύ χοντρικά θα τα εντάσσαμε στον χώρο της ethnic-jazz. Ένα χώρο που οριοθετείται από τους ήχους «ψαγμένων» ξένων γκρουπ και όχι σώνει και καλά από ’κείνους ακραιφνών «τζαζιστών» (παρότι οι έλληνες οργανοπαίκτες έχουν άμεση και στενή σχέση με την jazz).
Όχι τυχαίως το “Streams” φέρνει στην μνήμη μας εγγραφές των Γερμανών Embryo για παράδειγμα, της μέσης και κυρίως της ύστερης εποχής τους – και αυτή είναι μια πολύ μεγάλη κουβέντα, που μόνον ως (θετικό) credit δύναται να αφορά τον Jan Van Angelopoulos και την παρέα του.
Στο άλμπουμ, που είναι ηχογραφημένο το 2020, ακούγονται οι μουσικοί: Γιάννης Αγγελόπουλος (Jan Van Angelopoulos) ντραμς, Παρασκευάς Κίτσος μπάσο, Βαγγέλης Στεφανόπουλος πιάνο και Φώτης Σιώτας βιολί, βιόλ, φωνή.
Όλοι οι μουσικοί είναι βεβαίως γνωστοί, καθώς πέρα από τον Φώτη Σιώτα, που τον ξέρουμε από δεκάδες εγγραφές, όπως και από τα σχήματα Λαϊκεδέλικα, Επισκέπτες, Sancho 003, Σωτήρες κ.λπ., ο Παρασκευάς Κίτσος υπήρξε μέλος των Momo Trio, έχοντας και προσωπική δισκογραφία, ενώ και ο Βαγγέλης Στεφανόπουλος είναι γνωστός από τα σχήματα Jazznovation, Vagelis Stefanopoulos Trio και Vagelis Stefanopoulos Ensemble.
Τέσσερις μουσικοί λοιπόν με ισχυρή παρουσία σε πάλκα και ηχογραφήσεις συνευρίσκονται εδώ, για να παρουσιάσουν μια σειρά συνθέσεων, απαιτητικών οπωσδήποτε, με πολλά «έντεχνα», jazz, αυτοσχεδιαστικά και ethnic / φολκλορικά στοιχεία, εμμένοντας στην ενότητα του ακροάματος (το άλμπουμ δεν βγαίνει «εκτός ροής» ούτε για δευτερόλεπτο), που βασίζεται στο καθοριστικό ρυθμικό τμήμα (άκου φερ’ ειπείν το “Fingering” στην πρώτη πλευρά ή το “Secret creek” στην δεύτερη) και από ’κει και πέρα στα breaks του βιολιού, της βιόλ και του πιάνου, που εισέρχονται στο περιβάλλον, όχι φυσικά για να το ανατρέψουν, μα για να του παράσχουν μία πολύ «ειδική» και σφόδρα γόνιμη προοπτική.
Τούτο το διαπιστώνεις από track σε track, καθώς τα πειραματικά στοιχεία ενσωματώνονται στις συνθέσεις κάπως σαν ακουστικά εφφέ, δημιουργώντας υπερβατικές καταστάσεις (“Psychic stream”), από ’κείνες που θα μπορούσες να συναντήσεις, ζωντανά, σ’ ένα... ψυχεδελικό πάρτυ ή σ’ ένα λαϊκό πανηγύρι.
Η «ροή» λοιπόν, που κατά μίαν έννοια αποτελεί κι ένα υπόγειο concept στο “Streams”, καθώς πολλά tracks... ρέουν, πρώτα-πρώτα εκ των τίτλων τους, είναι πανταχού παρούσα στις συνθέσεις του Jan Van Angelopoulos – από τις πιο ιδιότυπες και δυναμικές, μέχρι το έξτρα σινεματίκ και μελωδικό κλείσιμο με το “Quiet stream”.
ION: Soundscapes Vol.1
[Same Difference Music, 2021]
ION είναι ο Γιάννης Παπαϊωάννου ως γνωστόν (Mechaninal κ.λπ.), για άλμπουμ του οποίου έχουμε γράψει κι άλλες φορές στο lifo.gr.
Το πιο νέο CD τού ION αποκαλείται “Soundscapes Vol.1” και περιλαμβάνει 20 instrumental tracks, τα οποία διαρκούν όλα τον ίδιο χρόνο (2:22 στο bandcamp ή και 2:24 στο CD-player). Περίεργος αυτός ο ισοκαταμερισμός, αλλά αν δεν το δεις κάπου γραμμένο πολύ δύσκολα το παρατηρείς.
Το ύφος στο “Soundscapes Vol.1” είναι καθαρά ηλεκτρονικό (στην γενικότητά του), καθώς τα μόνα όργανα που χειρίζεται ο ION εδώ είναι διάφορα σύνθια (της Korg και της Yamaha) και ακόμη ένα space echo της Boss, ένα DAT της Casio, ένα μικροκυματικό ραδιόφωνο, τα παράσιτα της τηλεόρασης (TV static), συν tapes.
Εξοπλισμός, λοιπόν, μέσω του οποίου μπορείς να φθάσεις... πολύ μακριά, στο αχανές διάστημα κοντολογίς – καθότι, αν αυτοί οι ήχοι, ή περίπου σαν κι αυτούς, ακούγονταν στην δεκαετία του ’70 θα κάναμε λόγο περισσότερο για kosmische musik και τα συναφή και πολύ λιγότερο για ambient, drone, soundscapes και τ’ ανάλογα, που είναι εν πολλοίς μεταγενέστερα.
Παρότι, τώρα, το “Soundscapes Vol.1” περιέχει τόσα πολλά κομμάτι (είκοσι, το επαναλαμβάνουμε) εντούτοις δεν σου δίνει, επ’ ουδενί, την αίσθηση του αποσπασματικού και του κατακερματισμένου.
Το άκουσμα, εννοούμε, έχει ενότητα, συνέχεια, συνάφεια, εξελίσσεται αργά γενικώς, με τις παύσεις, τα σβησίματα, να σηματοδοτούν ανεπαίσθητες μεταβάσεις και μεταπτώσεις, πάντα πλησίον ενός ηχητικού διαλογισμού, διατηρώντας μ’ έναν έμμεσο τρόπο την αίσθηση της μεγάλης διάρκειας και του αέναου – αφού κάθε επόμενο track μοιάζει σαν συνέχεια του προηγουμένου του.
Γι’ αυτού του τύπου τα ακούσματα το άπαν κρίνεται από το αν καταφέρνουν, τελικώς, να σε εντάξουν και να σε κρατήσουν στον «κόσμο» τους. Με το “Soundscapes Vol.1” του ION σίγουρα, αυτό, επιτυγχάνεται.
MONSIEUR DOUMANI: Pissourin
[Glitterbeat Records, 2021]
Το γνωστό μας συγκρότημα από την Κύπρο, οι Monsieur Doumani, επανέρχονται στην δισκογραφία με το τέταρτο άλμπουμ τους, που έχει τίτλο “Pissourin” (στην κυπριακή διάλεκτο το βαθύ σκοτάδι). Στο άλμπουμ αυτό υπάρχει μια βασική αλλαγή στην line-up του γκρουπ, καθώς την θέση του κιθαρίστα Άγγελου Ιωνά έχει τώρα ο Άντης Σκορδής, ενώ την τριπλέτα συμπληρώνουν πάντα οι Αντώνης Αντωνίου τζουράς, φωνή και Δημήτρης Γιασεμίδης τρομπόνι.
Το συγκεκριμένο άλμπουμ διαθέτει κατ’ αρχάς concept και αυτό είναι η νύχτα, το σκοτάδι.
Τα τραγούδια λοιπόν, από στιχουργικής πλευράς περιστρέφονται γύρω από διάφορα φαινόμενα της νύχτας, όπως μαρτυρούν και τα λόγια τού Μάριου Επαμεινώνδα –ενδεικτικώς... «Πούλια», «Καλικάντζαροι», «Κουκκουφκιάος» (η κουκουβάγια), «Νυχτοπάππαρος» (είδος νυχτερίδας)–, ενώ από μουσικής πλευράς υπάρχουν οι γενικές κατευθυντήριες γραμμές, οι γνωστές και από τα παλαιότερα άλμπουμ του γκρουπ και εννοούμε τον συνδυασμό παραδοσιακών και λαϊκών στοιχείων, με στοιχεία από το rock (το anadolu και το ψυχεδελικό βασικά).
Το αποτέλεσμα είναι πάντα πολύ ενδιαφέρον. Τα τραγούδια ρέουν με άνεση, τα ηχοχρώματα είναι πάντα αυτά που πρέπει να είναι, το ρυθμικό στοιχείο είναι έντονο, αγγίζοντας ορισμένες φορές ακόμη και εκστατικές διαστάσεις (“Poulia”), τα παιξίματα είναι και άψογα και ευφάνταστα, όπως και οι ενοργανώσεις φυσικά, οι οποίες χωρίς να καταφεύγουν σε υπερβολές και βαριά φορτώματα, κατορθώνουν να συντρέξουν με ακρίβεια με τις περιγραφόμενες καταστάσεις.
Ανάμεσα στα ωραιότερα κομμάτια του άλμπουμ, που κυκλοφορεί σε LP (με gatefold cover) και CD, ανήκει και το φερώνυμο με τον τίτλο του άλμπουμ “Pissourin” με το... ψυχεδελικό τελείωμα, ενώ δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη και η παρουσία της Μάρθας Φριντζήλα στο “Thamata” (επίσης ένα από τα ωραιότερα τραγούδια του άλμπουμ).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου