FONAL Ι

Ακούγοντας και μελετώντας τις κυκλοφορίες της φινλανδικής εταιρίας Fonal Records (για την οποία έχω ξανα-ανεβάσει κείμενα) αντιλαμβάνεσαι, αμέσως, πως έχεις να κάνεις με κάτι πολύ «προσωπικό», το οποίο δύσκολα προσεγγίζεται με δύο ή τρεις λέξεις... Θα το επιχειρήσω... Και με περισσότερες… Η... Eleanoora Rosenholm δεν είναι... κάποια, αλλά συγκρότημα. Τρίο κατά πάσα πιθανότητα, απαρτίζονται από την τραγουδίστρια Noora Tommila και ακόμη τους Pasi Salmi και Mika Ratto. Το “Vainajan Muotokuva” [FR-54, 2007] είναι η πρώτη long-play ολοκληρωμένη τους δουλειά, ένα βινυλιακής διάρκειας έργο (33:38), με ξεκάθαρες αρχέτυπες ρυθμοδομές. Από πλευράς ατμόσφαιρας θα μιλούσα για κάτι dark, όχι τόσο πλησίον του βαρυφορτωμένου gothic, όσο μιας... ρομαντικότερης κατάστασης. Η lo-fi γενικώς αντίληψη που διέπει το άλμπουμ είναι οπωσδήποτε μέρος της τοπικής παράδοσης, μα ακόμη και του νεοϋορκέζικου dance underground των early eighties, του τρόπου δηλαδή να δημιουργείς pop (έστω και μέσα σε folk πλαίσια, όπως οι Φινλανδοί), χρησιμοποιώντας, και εκμεταλλευόμενος, τα στοιχειώδη (έναν απλό computerized ρυθμό, ένα πρωτόλειο σύνθι...). Τραγουδώντας δε στη φινλανδική, μία γλώσσα που ηχεί... κομματάκι απόκοσμη, οι τρεις μουσικοί επιτυγχάνουν και κάτι ακόμη που, μάλλον, οι ίδιοι δεν το αντιλαμβάνονται. Ν’ ακούγονται στ’ αυτιά εκείνων που αγνοούν τη γλώσσα τους έτι περισσότερο «χαμένοι». Κομμάτια που ξεχωρίζουν; Το ψυχεδελικό ασμάτιο “Kopiokissa”, το space-electronic ορχηστρικό “Pyhapietarinaukio” και το α λα Human League, με φωνητικά περασμένα από vocoder, “Kiltti vai tuhma”. Στο “Ala kysy kuolleilta, he sanoivat” [FR-60, 2008], οι Eleanoora Rosenholm εμφανίζονται κάπως... συνθετότεροι. Δίχως, όμως, υπερβολές. Εξακολουθεί, δηλαδή, να διατηρούν το minimal του «φαίνεσθαι», εμβολιάζοντας τις μουσικές τους με περίτεχνα στοιχεία τού δικού τους «είναι». Μάλλον είναι και περισσότεροι – πιθανώς οκτώ – όσοι εμφανίζονται δηλαδή στις «ζωντανές» τους παραστάσεις. Τα φωνητικά της Tommila «τονώνονται» και με ανδρικά, το folk ως διαρκής αναφορά υπάρχει πάντα, ενώ τα εφέ είναι και αυτά περισσότερα, δίχως να αλλοιώνεται η «καθαρή» φιλοσοφία της μπάντας. Τραγούδι όπως το “Pesulassa” θυμίζει τον τρόπο «εξομοιωμένης παιδικότητας» του Pascal Comelade, ενώ τα έσχατα 5λεπτα “Kopiokissa 2 - Syystalven demoni” και “Suljetun osaston astronautti”, ως προτάσεις είναι τα πλέον «προχωρημένα», αφού και οι επεξεργασίες δεν είναι «στοιχειώδεις», ιδίως στον αρμονικό τομέα, και οι μουσικοί έχουν πιο ενεργό (σολιστικό) ρόλο και το electro δεδομένο συνδέεται πληρέστερα με το rock και το avant. Μοναδική, ούτως ή άλλως, περίπτωση. Οι εκπλήξεις όμως στον κατάλογο της Fonal είναι μόνιμες. Οι Paavoharju είναι ένα γκρουπ xian avant folk, οδηγημένο από τ’ αδέλφια Lauri και Olli Ainala. Το “Laulu Laakson Kukista” [FR-55, 2008] συνοψίζει τις ιδέες τους για ένα χριστιανικής έμπνευσης έργο (xian), σκορπισμένο μέσα στη νέα πραγματικότητα του σύγχρονου αναχωρητισμού-παγανισμού. Αν και πλαισιώνονται από κάμποσους συνοδοιπόρους, ίσως περισσότερους από 15, οι Ainala φαίνεται να έχουν υπό την ευθύνη τους τη συνολικότερη τακτοποίηση του ακούσματος, διανθισμένο πάντα από τα απαραίτητα μαγικά γυναικεία φωνητικά (Jenni Koivistoinen, Leena Uotila...). Το παράξενο με τις μουσικές των Paavoharju είναι πως έχουν τον χαρακτήρα του collage, χωρίς στην πραγματικότητα να είναι. Ο «ασυνάρτητος» σε πρώτο πλάνο ηχητικός πλούτος, ένα κατεργασμένο μόρφωμα folk, concrete, psych εφέ α λα St. Mikael, kraut πτήσεων και z-songs τύπου Jandek (ακόμη κι ένας αέρας Bollywood διαπερνά το καταπληκτικό “Uskallan”), είναι απολύτως ελεγχόμενος, δίχως ποτέ να ξεστρατίζει σε... προβοκατόρικες καταστάσεις. Εξάλλου, τόσο η φιλοσοφία του γκρουπ, όσο και η διάρκεια του άλμπουμ (35:07) δεν προσφέρονται για... παραπληροφόρηση ή ανέξοδα πειράματα. «Άλλο» άκουσμα.