ΠΑΥΛΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ με αφορμή τις επανεκδόσεις σε βινύλιο

Ξαναβγήκαν λέει σε βινύλιο –είδα μόνο το «Φλου»– τα τρία LP που κυκλοφόρησε ο Παύλος Σιδηρόπουλος στην πάλαι ποτέ ΕΜΙ (σήμερα MINOS-EMI). Δηλαδή το «Φλου» [ΕΜΙ/Harvest, 1979], το «Εν Λευκώ» [ΕΜΙ/Columbia, 1982] και το “Zorba the Freak” [EMI/Columbia, 1985] – αφήνω κατά μέρος το μεταθανάτιο των Απροσάρμοστων «Άντε και καλή τύχη μάγκες» [ΕΜΙ, 1991], που ανήκει στα γνωστά, πολλά, τού τύπου… τραβάτε με κι ας κλαίω. Κάτι μυρίστηκε η MINOS-EMI… πως ξαναπουλάει, λέει, το βινύλιο… κι είπε, να ρίξει πάλι στην αγορά τα «σίγουρα χαρτιά» της, καθώς οι μόνοι που αγοράζουν πλέον δίσκους είναι όσοι στριφογυρίζουν γύρω από το rock (κάποιοι παλιοί ροκάδες, διάφοροι ψευτοροκάδες, οι συλλέκτες, εκείνοι που δεν έχουν ξεδοντιάσει ακόμη τις ενεργές δισκοθήκες τους μέσα στην «κρίση» και όποιοι άλλοι).

Πάντως το θέμα έχει πλάκα. Το λέω, γιατί μέσω των δίσκων του Σιδηρόπουλου, σήμερα, μπορείς να τσεκάρεις, στάνταρ αυτό, όλους τους… ΑΣΧΕΤΟΥΣ ΤΟΥ ΡΟΚ. Και δεν αναφέρομαι στους πιτσιρικάδες, στους μαθητές του Λυκείου και τους πρωτοετείς, που δεν έχουν ακούσει την τύφλα τους ακόμη και νομίζουνε πως το rock στην Ελλάδα, το ελληνικό ροκ εννοώ, ξεκίνησε από τον «Μπάμπη τον Φλου», αλλά σε κάτι γεροξούρες σαν τον Σακέ του MEGA και την ανίδεη παρουσιάστρια του αποψινού (χθεσινού) κεντρικού δελτίου, που έκανε λόγο για τον «πρώτο έλληνα ροκά», και για το «αποτύπωμα που άφησε στην ελληνική μουσική»!!

Ο δε Σακές; Άστα να πάνε. Και τι δεν είπε! Κατ’ αρχάς ακούστηκε το γελοιότερο όλων… εκείνο το «άδοξο τέλος… από υπερβολική δόση ηρωίνης»!! Ε όχι ρε μπάρμπα και «άδοξο τέλος» από ηρωίνη»! Πάει πολύ αυτό. Να μας πεις «άδοξο τέλος» για κάποιον που πολέμησε στην… Κύπρο το ’74, αλλά μόλις απολύθηκε γλίστρησε στο μπάνιο του και σκοτώθηκε, ή γιατί έπεσε από το ποδήλατό του, ok, το καταλαβαίνω. Αλλά «άδοξο τέλος» για τον Σιδηρόπουλο, από πού κι ως πού; Όταν κάποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα είναι σίγουρο πως θα τον φαν’ οι κότες… και το τέλος, σ’ αυτές τις περιπτώσεις, δεν είναι καθόλου άδοξο. Είναι… μελετημένο σημείο προς σημείο.

Αφήνω τώρα τις κοτσάνες «για τον πρίγκιπα, ποιητή του ροκ», που «παραμένει θρύλος», για τη μουσική του «που δεν θα γεράσει ποτέ», για τον «πρώτο που απέδειξε ότι χωράνε ελληνικοί στίχοι στη ροκ», για τον «τρομερό performer», για τον «πρίγκιπα και άρχοντα», για τον «πολυτάλαντο και μέγα ροκ σταρ», και άλλες τέτοιες αρλούμπες, που θέση έχουν μόνο στα κοριτσίστικα λευκώματα. Και πάλι δηλαδή...

Από συνέντευξη του Παύλου Σιδηρόπουλου στην Ιουλία Ραλλίδη στο περιοδικό Σχολιαστής, τεύχος 57, 23/12/1987

Για τον Σιδηρόπουλο τα έχουμε πει εκατό φορές. Ο άνθρωπος για χρόνια δεν είχε ουδεμία σχέση με το rock. Πού ήταν στα 18 του, το 1966 ας πούμε; Πού ήταν στα 20 του, το 1968; Όλοι οι ρόκερ που έπαιζαν στα συγκροτήματα του ’60 ήταν κάτω από 20. Εκείνος που ήταν τότε; Ο Τουρνάς, που ήταν κι ένα χρόνο μικρότερός του, έπαιζε μουσική από το ’65, μπήκε σε στούντιο το ’66, έφτιαχνε συγκροτήματα κ.λπ. Ο Σιδηρόπουλος τι έκανε μέχρι το 1973, όταν άρχισε να γρατζουνάει κιθάρα και να ανακαλύπτει το rock; Κάτι στιχάκια έγραφε… Όπως είχε πει και ο ίδιος (Σχολιαστής, #57, 23/12/1987):

«Κατά το ’73 αρχίζω να γράφω μουσική και να μαθαίνω κιθάρα, όχι με σκοπό να γίνω κιθαρίστας, αλλά για να μπορώ να τραγουδάω τραγούδια σπίτι, για δική μου ευχαρίστηση, και, ταυτόχρονα, για να ’χω ένα όργανο, που πάνω του να μπορώ να συνθέσω κάποιο τραγούδι».

Το ’73 ο Σιδηρόπουλος ήταν 25 χρονών και προσπαθούσε να κάνει εκείνα που έπρεπε να είχε κάνει στα 15 του. Αυτή είναι η ουσία, γιατί… λόγια του στυλ ο «πρώτος που απέδειξε ότι χωράνε ελληνικοί στίχοι στη ροκ» είναι εντελώς για τα σκουπίδια.

Και στα 30 του, το 1978, τι έκανε ο Σιδηρό; Μας έδωσε το «Φλου», που ναι μεν είχε μερικά πολύ καλά τραγούδια μέσα –όπως το «Ξέσπασμα» ας πούμε, που δεν ήταν δικό του (η μουσική), μα του Παντελή Δεληγιαννίδη (πάντα απορούσα γιατί το όνομά του δεν αναφερόταν στο «Φλου»), ή το «Εν κατακλείδι»–, αλλά σαν ήχος ήταν εντελώς… οπισθοδρομικό. Αν έβγαινε το «Φλου» θέλω να πω το ’72 θα ήταν αλλιώς… Αφήνω δε το γεγονός πως δεν είναι απολύτως σίγουρο από μουσικής πλευράς τι ήταν δικό του και τι όχι, καθώς όπως είχε πει και ο ίδιος (Μουσική, #59, 10/1982):

«Όχι (σ.σ. η συμμετοχή της Σπυριδούλας στο δίσκο δεν ήταν μονάχα εκτελεστική). Με τα παιδιά είχαμε πολύ φιλικές σχέσεις, τη βρίσκαμε μαζί και δουλεύαμε και δικές τους ιδέες πάνω στα κομμάτια».

Κρίστη Στασινοπούλου - Παύλος Σιδηρόπουλος... underground

Αλλά οπισθοδρομικοί, από μουσικής πλευράς (ήχος και παραγωγή), ήταν και οι υπόλοιποι δύο δίσκοι του, το «Εν Λευκώ» και το “Zorba the Freak”.

Ο Σιδηρόπουλος δεν είχε ακούσματα. Δεν είχε εμβαθύνει στο rock. Δεν είχε παρακολουθήσει την πορεία του, εννοώ, από τα μέσα του ’60 μέχρι τα χρόνια του. Κάποια στιγμή μπορεί να έμαθε τους Rolling Stones (δεν το λέω υποτιμητικώς), αλλά είναι σίγουρο πως δεν είχε πάρει χαμπάρι πολλά άλλα πράγματα. Αυτό είχε σαν συνέπεια οι ροκ καταβολές του να είναι πολύ συγκεκριμένες (και περιορισμένες). Κάποιος Bowie, κάποιος Lou Reed, κι αυτά από τα late seventies και μετά, ούτε καν στην καλή εποχή τους… Αντιλαμβάνεστε τι σημαίνουν όλα τούτα… Είναι άλλο, ας πούμε, ν’ ακούς το “Berlin” το ’73, ή το “Ziggy Stardust” το ’72 και να επηρεάζεσαι άμεσα απ’ αυτό (όπως συνέβη με τον Τουρνά), και άλλο να τ’ ακούς δέκα χρόνια αργότερα…

Βασική επιρροή για τον Σιδηρόπουλο –και ο άνθρωπος που τον... κατέστρεψε μουσικώς– ήταν ο Herman Brood. Αυτό δεν το λέω εγώ, το είχε πει ο ίδιος ο Σιδηρό στη Μουσική (το περί επιρροής, όχι το περί… καταστροφής). Ένας ξοφλημένος κατ’ ουσίαν ρόκερ, κατ’ ουσίαν λέω –μην ξεχνάμε πως ο Brood, εν αντιθέσει με τον Σιδηρόπουλο, έπαιζε μουσική από το 1964, όταν ήταν 18 ετών– το πιο διάσημο, τέλος πάντων, τζάνκι της Ολλανδίας στα seventies (που είχε και μια ναρκω-περιπέτεια στην Ελλάδα) ήταν εκείνο(ς) που σφράγισε τον ήχο τού «Εν Λευκώ» και όχι μόνο. Εννοώ πως τραγούδια όπως το «Χωρίς αιτία» π.χ. ακούγονται πολύ κοντά, αν όχι πάνω-κατά-πάνω στο “Dope sucks”. 

Όταν στα τέλη των seventies και τις αρχές των eighties υπήρχαν ο Tom Robinson, οι Damned, οι Clash, οι Stranglers κι ένα σωρό κι ακόμη, τα καινούρια ονόματα θέλω να πω του βρετανικού rock και punk-rock ή και του αμερικάνικου τέλος πάντων (Talking Heads, Dead Kennedys, Χ...), που έκαναν ξανά το rock αγαπητό στον κόσμο, εκφράζοντας τα καινούρια δεδομένα, ο Σιδηρόπουλος την έψαχνε με τον Lou Reed και τον Herman Brood (μουσικούς δηλαδή που ό,τι είχαν να δώσουν το είχαν ήδη δώσει). Δυστυχώς για ’κείνον δεν ευδοκίμησε ούτε η συνεργασία του με τους Sharp Ties, οι οποίοι θα έστρεφαν τον ήχο του προς τη «σωστή» κατεύθυνση. Ως γνωστόν Σιδηρό με Sharp Ties εμφανίστηκαν μαζί στο Σπόρτινγκ την 30/5/1981 (στο ίδιο live θα συμμετείχαν οι Socrates, ο Πουλικάκος και οι Drachmas) τραγουδώντας ανάμεσα σε άλλα(;) και το «Βιβλίο των ηρώων». Και από τους Sharp Ties, όπως αντιλαμβάνεστε, μέχρι τους… Απροσάρμοστους το χάσμα θα αποδεικνυόταν τεράστιο. Και κυρίως ακάλυπτο.

Εκτός τόπου και χρόνου ήταν και ο ήχος στο “Zorba the Freak” φυσικά (υπεύθυνος ο παραγωγός Πουλικάκος). Αμερικανικό rhythm & blues, όχι μακριά από τον ήχο της Alligator εκείνων των χρόνων. Και αν για ένα κομμάτι της Αμερικής ο συγκεκριμένος ήχος είχε κάτι να πει, τη συγκεκριμένη εποχή, για την Ελλάδα ήταν… χαλάζι στο κατακαλόκαιρο.

Θέλω να πω πως ο μακαρίτης ο Σιδηρόπουλος αδικήθηκε στις παραγωγές. Καμμία δεν του «έκατσε». Ούτε στο «Φλου», γιατί εκεί, κατ’ ουσίαν, δεν υπήρχε παραγωγός (κι ας λέει ό,τι θέλει το εξώφυλλο), ούτε στο «Εν Λευκώ», αφού ο Δημήτρης Ταμπόσης περπατούσε σε τελείως διαφορετικά μονοπάτια, ούτε στον «Ζορμπά το Φρικιό» (άλμπουμ που, ώρες-ώρες, μοιάζει με δίσκο του Πουλικάκου – εκείνον που δεν έκανε στα eighties). Τα είχε και ο ίδιος ο Σιδηρόπουλος βέβαια λίγο κουλουβάχατα στο κεφάλι του («η μουσική είναι ως επί το πλείστον βασισμένη στο rhythm and blues, παιγμένη όμως με σύγχρονο τρόπο» – αν ήταν ποτέ δυνατόν οι Έλληνες να εκσυγχρονίσουν το rhythm n’ blues!), αλλά και οι παραγωγοί, όπως και οι μουσικοί του, δεν τον βόηθησαν προς τη σωστή κατεύθυνση. Το τραίνο είχε χαθεί από παλιά. Αργότερα ξαναχάθηκε στα… ανεξόφλητα γραμμάτια του «Φλου», ενώ δεν πιάστηκε (το τραίνο) ούτε στη φάση με τους Sharp Ties, το 1981.

Το ζουμί; Πολύ λίγα πράγματα, για μια τόσο μεγάλη (μεταθανάτια) φήμη. Και δεν έγραψα καθόλου για τα live… Αν και γι’ αυτά μίλησαν οι Λαυρέντης Μαχαιρίτσας και Μιλτιάδης Πασχαλίδης στο MEGA (βρέθηκε το κοινό τού μακαρίτη!), οπότε… κλείσαμε...