ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ – ΝΙΚΟΣ ΜΑΜΑΓΚΑΚΗΣ δούλος ιερός του έρωτα: τα τρία σπάνιας ποιότητας τραγούδια τους, που ερμήνευσε ο Δημήτρης Ψαριανός το 1982

Το «Κέντρο Διερχομένων», που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1982, ήταν ένας από τους τελευταίους αληθινά μεγάλους «έντεχνους» δίσκους της Lyra – δίσκους, εννοούμε, που παρέπεμπαν στην τρανή εποχή του είδους, στη δεκαετία του ’70.
Έχουμε, δηλαδή, την παρουσία ενός καταξιωμένου συνθέτη και τραγουδοποιού, όπως ήταν ο Νίκος Μαμαγκάκης (1929-2013) και ενός το ίδιο καταξιωμένου φιλολόγου, λογοτέχνη και ποιητή, του Γιώργου Ιωάννου (1927-1985), ο οποίος για πρώτη φορά θα δοκίμαζε να γράψει στίχους, για να γίνουν τραγούδια.

Γιώργος Ιωάννου

Το άλμπουμ περιλάμβανε έντεκα κομμάτια, έξι στην πρώτη πλευρά του βινυλίου και πέντε στην δεύτερη, είχε gatefold cover, με στίχους, φωτογραφίες και credits εντός, και βεβαίως ταιριαστό, όπως θα αποδεικνυόταν, εξώφυλλο του Γιάννη Τσαρούχη. Όπως διαβάζουμε... ο πίνακας του εξωφύλλου ανήκει στην σειρά «ζεϊμπέκικα», έχει τίτλο «ναύτης χορεύει ζεϊμπέκικο με δύο καπέλλα κρεμασμένα» και είναι φιλοτεχνημένος με την τεχνική γκουάς, στις 7 Φεβ. 1981 – δηλαδή ενάμιση χρόνο πριν από την κυκλοφορία του δίσκου. Το εξώφυλλο διέθετε «ανοιχτό» φόντο, που σε κάθε περίπτωση ήταν προτιμότερο από το μαύρο της τελευταίας CD-επανέκδοσης.
Στον δίσκο θα τραγουδούσαν ο Δημήτρης Ψαριανός, μέγιστος ερμηνευτής, ο οποίος είχε συνεργαστεί ξανά με τον Νίκο Μαμαγκάκη στο άλμπουμ «Σκλάβοι Πολιορκημένοι» [Lyra, 1974], που βασιζόταν σε ποίηση του Κώστα Βάρναλη, και ακόμη ο Δημήτρης Κοντογιάννης και η Ελευθερία Αρβανιτάκη – με τους δύο τελευταίους να είναι κάπως παράξενες, σε πρώτη φάση, επιλογές.
Ο Κοντογιάννης ήταν ένας λαϊκός τραγουδιστής με μεγάλο hook εκείνη την εποχή. Μέλος της Ρεμπέτικης Κομπανίας από τα μέσα του ’70, ο Κοντογιάννης τραγουδά, το 1978-79, για την Lyra, στα LP «Εκδίκηση της Γυφτιάς» και «Τα Δήθεν» (αμφότερα των Ξυδάκη-Ρασούλη), συμμετέχει στα «Τραγούδια της Χαρούλας» [MINOS, 1979] του Μάνου Λοΐζου και στην «Ρεζέρβα» [Lyra, 1979] του Διονύση Σαββόπουλου, ενώ είναι βασικός ερμηνευτής και στο «Οι Κυβερνήσεις Πέφτουνε Μα η Αγάπη Μένει» [Lyra, 1981] των Νικολόπουλου-Ρασούλη.
Ακόμη μέσα στο ’82, και πριν από την κυκλοφορία του «Κέντρου Διερχομένων», ο Κοντογιάννης θα τραγουδούσε στο «Παίξε Χρήστο Επειγόντως» [MINOS] ξανά των Νικολόπουλου-Ρασούλη, έχοντας δώσει και το προσωπικό του live «Μια Βραδιά στου Σαμπάνη» [Lyra].
Κοντολογίς λέμε για δίσκους και τραγούδια, που θα πουλούσαν δεκάδες χιλιάδες αντίτυπα και που θα ακούγονταν παντού στη χώρα (σε ραδιόφωνα, τηλεοράσεις, συναυλίες, ρεμπετάδικα, ταβέρνες κ.λπ.). Με άλλα λόγια, ο Δημήτρης Κοντογιάννης είναι χωμένος με τα μπούνια μέσα στο νεολαϊκό, που εκείνη την εποχή στηρίζει, δημοσιογραφικά, και με όλες του τις δυνάμεις, το περιοδικό «Ντέφι».
Χαρακτηρίζω την παρουσία του Κοντογιάννη «παράξενη» στο «Κέντρο Διερχομένων», γιατί θα περίμενα από τον Νίκο Μαμαγκάκη να επιλέξει έναν λιγότερο «σταμπαρισμένο» λαϊκό τραγουδιστή της εποχής. Το ότι επιλέγεται τελικά ο Κοντογιάννης σημαίνει πως ο δίσκος ήταν φτιαγμένος για να κάνει την εμπορική διαδρομή του πουλώντας και μέσα στο νεολαϊκό περιβάλλον – κάτι μάλλον δύσκολο, αφού τόσο οι μουσικές του Μαμαγκάκη όσο και οι στίχοι του Ιωάννου υπερέβαιναν τα στεγανά του χώρου.
Από κοντά και η νεο-εμφανιζόμενη, τότε, Ελευθερία Αρβανιτάκη. Κι αυτή μια «παράξενη» επιλογή και μάλλον τολμηρή, καθώς η Ελευθερία (έτσι την ξέραμε τότε, με το μικρό όνομά της) είχε πενιχρότατη δισκογραφία, καθώς θα ακουγόταν μόνο σαν «συμμετοχή» στα «Ρεμπέτικα Βράδια» του Γιώργου Ξηντάρη, το 1980 και στα «Μπαράκια» του Βαγγέλη Γερμανού το ’81, ενώ θα τραγουδούσε βεβαίως και στο πρώτο LP τής Οπισθοδρομικής Κομπανίας «Στης Ξανθής, στο Αιγινήτειο...», ως τακτικό μέλος της – δίσκος, που θα κυκλοφορούσε τον Απρίλη του ’82. Ανερχόμενη το δίχως άλλο η Ελευθερία Αρβανιτάκη, με το επώνυμό της πια, θα έδινε τις ερμηνείες της ζωής της στο «Κέντρο Διερχομένων».
Προσωπικά ακούω (στο ραδιόφωνο αρχικά) και αγοράζω το «Κέντρο Διερχομένων» την εποχή που βγαίνει στα δισκάδικα. Σίγουρα στις αρχές του ’83 ακούω τον δίσκο συνεχώς και εντυπωσιάζομαι από τις συνθέσεις του Νίκου Μαμαγκάκη, από τα λόγια του Γιώργου Ιωάννου και από τις ερμηνείες της Αρβανιτάκη και του Ψαριανού. Και καθώς επανέρχομαι, μέσα στα χρόνια, πολλές φορές σ’ αυτόν τον καταπληκτικό δίσκο λέω πως «κολλάω» (και παραμένω εκεί «κολλημένος») στα τρία τραγούδια, που θα έλεγε στο άλμπουμ ο Δημήτρης Ψαριανός. Δεν υποτιμώ κανένα από τα υπόλοιπα κομμάτια (ούτε όσα θα έλεγε ο Δημήτρης Κοντογιάννης φυσικά), αλλά εκείνα τα τρία τραγούδια ήταν, είναι και παραμένουν, από κάθε άποψη, το κάτι άλλο!
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/kentro-dierhomenon-enas-apo-toys-teleytaioys-megaloys-entehnoys-diskoys-tria-spanias